Książka stanowi swoiste podsumowanie dotychczasowych zainteresowań Autora papieskimi dyspensami zarówno z punktu widzenia ukazania aspektów prawnych, obowiązujących przy ich udzielaniu dla duchownych, jak i – a może przede wszystkim – opisu różnych obszarów życia codziennego duchowieństwa, które zostały zawarte w ich treści. Badania aspektów prawnych związanych z udzielaniem papieskich dyspens pozwoliły na pokazanie, w jaki sposób kler podchodził do tego typu dyspens w kontekście rozumienia i przestrzegania przezeń obowiązującego go prawa kanonicznego. Rozważaniom prawnym towarzyszyły oczywiście barwne opisy średniowiecznej codzienności, w którą uwikłali się duchowni. Dyspensy papieskie należą bowiem do takiej kategorii źródeł, które pokazują – poza wspomnianymi aspektami prawnymi – wiele ciekawych i różnorodnych sytuacji z życia szeroko rozumianego średniowiecznego społeczeństwa, wzbogacając nierzadko swoją narrację niezwykle interesującymi dialogami.
Książka składa się z trzech rozdziałów, z których dwa pierwsze mają charakter prawno-dyplomatyczny. W rozdziale pierwszym zostały omówione, głównie na podstawie dotychczasowej historiografii, geneza, organizacja oraz działalność Penitencjarii Apostolskiej jako jednego z trzech ważnych trybunałów Kurii Rzymskiej obok Roty Rzymskiej i Sygnatury Apostolskiej. Został ponadto przedstawiony rozwój systemu rezerwatów papieskich, a także działalność Penitencjarii Apostolskiej poprzez pryzmat jej organizacji, kompetencji oraz zasad obiegu dokumentów. Szczególne kompetencje tego urzędu zostały zilustrowane przykładowymi dyspensami dla polskiego duchowieństwa. W rozdziale drugim, który ma charakter dyplomatyczny, zostały przedstawione zagadnienia źródłoznawcze: kancelaryjna typologia dyspens papieskich, ich formularze pokazane na przykładach konkretnych dokumentów kierowanych do Penitencjarii. W rozdziale tym zostały ponadto opisane konwencje formularzowe zawarte w tych dokumentach oraz charakter i rola zamieszczanych w nich dialogów. Rozdział trzeci zawiera prezentacje różnych obrazów z życia codziennego duchowieństwa. Pokazują one codzienne sytuacje, np. w klasztorach, szkołach, kancelariach i karczmach, ale także bójki i konflikty zbrojne, w których brał udział kler, czy też relacje duchownych z kobietami. Na końcu znalazł się aneks źródłowy, w którym znajduje się edycja wspomnianej wyżej prowizji papieskiej oraz przykładowe, publikowane już, dokumenty pochodzące z Penitencjarii Apostolskiej, dodatkowo w tłumaczeniu na język polski.
Książka stanowi swoiste podsumowanie dotychczasowych zainteresowań Autora papieskimi dyspensami zarówno z punktu widzenia ukazania aspektów prawnych, obowiązujących przy ich udzielaniu dla duchownych, jak i – a może przede wszystkim – opisu różnych obszarów życia codziennego duchowieństwa, które zostały zawarte w ich treści. Badania aspektów prawnych związanych z udzielaniem papieskich dyspens pozwoliły na pokazanie, w jaki sposób kler podchodził do tego typu dyspens w kontekście rozumienia i przestrzegania przezeń obowiązującego go prawa kanonicznego. Rozważaniom prawnym towarzyszyły oczywiście barwne opisy średniowiecznej codzienności, w którą uwikłali się duchowni. Dyspensy papieskie należą bowiem do takiej kategorii źródeł, które pokazują – poza wspomnianymi aspektami prawnymi – wiele ciekawych i różnorodnych sytuacji z życia szeroko rozumianego średniowiecznego społeczeństwa, wzbogacając nierzadko swoją narrację niezwykle interesującymi dialogami.
Książka składa się z trzech rozdziałów, z których dwa pierwsze mają charakter prawno-dyplomatyczny. W rozdziale pierwszym zostały omówione, głównie na podstawie dotychczasowej historiografii, geneza, organizacja oraz działalność Penitencjarii Apostolskiej jako jednego z trzech ważnych trybunałów Kurii Rzymskiej obok Roty Rzymskiej i Sygnatury Apostolskiej. Został ponadto przedstawiony rozwój systemu rezerwatów papieskich, a także działalność Penitencjarii Apostolskiej poprzez pryzmat jej organizacji, kompetencji oraz zasad obiegu dokumentów. Szczególne kompetencje tego urzędu zostały zilustrowane przykładowymi dyspensami dla polskiego duchowieństwa. W rozdziale drugim, który ma charakter dyplomatyczny, zostały przedstawione zagadnienia źródłoznawcze: kancelaryjna typologia dyspens papieskich, ich formularze pokazane na przykładach konkretnych dokumentów kierowanych do Penitencjarii. W rozdziale tym zostały ponadto opisane konwencje formularzowe zawarte w tych dokumentach oraz charakter i rola zamieszczanych w nich dialogów. Rozdział trzeci zawiera prezentacje różnych obrazów z życia codziennego duchowieństwa. Pokazują one codzienne sytuacje, np. w klasztorach, szkołach, kancelariach i karczmach, ale także bójki i konflikty zbrojne, w których brał udział kler, czy też relacje duchownych z kobietami. Na końcu znalazł się aneks źródłowy, w którym znajduje się edycja wspomnianej wyżej prowizji papieskiej oraz przykładowe, publikowane już, dokumenty pochodzące z Penitencjarii Apostolskiej, dodatkowo w tłumaczeniu na język polski.
(Fragment z Wprowadzenia do książki):
Przez ostatnie 25 lat moje badania naukowe koncentrowały się przede wszystkim na dziejach Kościoła i duchowieństwa w średniowiecznej Polsce oraz państwie zakonu krzyżackiego w Prusach. Zwykle zawierały one wątki porównawcze i odniesienia do Kościoła i duchowieństwa w Europie Zachodniej. W przypadku Kościoła w Polsce średniowiecznej moje prace prezentują przede wszystkim wyniki badań nad środowiskami kapituł katedralnych i kolegiackich oraz episkopatu. Dotyczą one jednak również średniowiecznej religijności, a także prawnych podstaw funkcjonowania różnych instytucji kościelnych. W niniejszym tomie postanowiłem opublikować, z tego właśnie obszaru badań, osiem artykułów, które wcześniej ukazały się już w języku niemieckim i angielskim. Większość z nich dotyczy jednego z głównych wątków moich zainteresowań, czyli duchowieństwa kapituł katedralnych w Polsce średniowiecznej. Czytelnik będzie miał okazję do zapoznania się z najważniejszymi wynikami badań prozopograficznych, w tym badań nad karierami kościelnymi, które przeprowadziłem dla duchowieństwa kapitulnego w metropolii gnieźnieńskiej ("Kapituły katedralne w Polsce średniowiecznej - modele karier kościelnych"). Z tymi badaniami korespondują dwa artykuły analizujące identyfikacje stanowe i grupowe duchowieństwa kapitulnego ("Identyfikacje duchowieństwa kapitulnego według stanów i grup w późnośredniowiecznej Polsce") oraz podstawy prawne, społeczne i kulturowe religijności kleru kapitulnego ("Modele prawne, społeczne i kulturowe kleru kapitulnego w Polsce średniowiecznej w kontekście jego religijności"). Do zagadnień szeroko rozumianej religijności duchowieństwa nawiązuje ponadto tekst poświęcony nekrologom kapituł katedralnych oraz memorii kultywowanej w tych środowiskach kościelnych ("Nekrologi i wspomnienie zmarłych w polskich kapitułach katedralnych"). W jednym z kolejnych tekstów zająłem się podsumowaniem polskich badań nad różnymi przejawami religijności w Polsce średniowiecznej po 1989 r. ("Życie religijne w Polsce średniowiecznej - badania z ostatniego dwudziestolecia"). Niezwykle ważnym aspektem funkcjonowania elity średniowiecznego duchowieństwa były jej relacje z władzą królewską. Te różnorodne związki pokazuję przez pryzmat duchowieństwa kapitulnego i kolejnych władców z dynastii Piastów i Jagiellonów, rządzących w Polsce w późnym średniowieczu ("Władza królewska i korporacje kanonickie w Polsce późniejszego średniowiecza"). [...]
Prezentowana książka, mająca charakter popularnonaukowy, pokazuje wybrane aspekty funkcjonowania kobiet w okresie średniowiecza. Praca odsłania kulisy kobiet modlących się, a więc np. zakonnic i życia klasztornego, mistyczek czy kobiet świętych. Autor omawia również kwestie kobiet zamężnych - przy czym najpierw zostały ukazane poglądy średniowiecznych teologów, filozofów i prawników na temat małżeństwa, a następnie życie kobiet w małżeństwie ze wszystkimi konsekwencjami takiego życia, jak np. cudzołóstwo, seks małżeński i pozamałżeński, antykoncepcja czy dzieciobójstwo. Czytelnik znajdzie w książce szereg ciekawych informacji na temat szlachcianek, mieszczanek i chłopek. W książce znalazły się też rozważania odnoszące się do średniowiecznych prostytutek, heretyczek i czarownic, Żydówek, a także kobiet piszących i czytających. Sporo miejsca Autor poświęcił życiu erotycznemu kobiet, ich ubiorom oraz relacjom z duchowieństwem. Publikacja jest bogato ilustrowana, często nieznanymi w historiografii polskiej obrazami.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
