31Bibliotheca Litteraria ma na celu upowszechnienie w zintegrowanej formie dokonań edytorskich łódzkiego środowiska naukowego, zwłaszcza polonistycznego. Służy uprzystępnieniu możliwie szerokiemu gronu czytelników dzieł ważnych z punktu widzenia dziejów literatury polskiej. Edycje ukazują się w czterech podseriach: Staropolska, Oświecenie, Wiek XIX oraz Wieki XX i XXI. * Epos Wacława Potockiego Transakcyja wojny chocimskiej, upamiętniający zwycięstwo wojsk Rzeczypospolitej nad armią sułtana Osmana II odniesione w roku 1621, stanowi największe dzieło epickie XVII wieku. Zachowaną jeszcze po upływie pół wieku pamięć o zwycięstwie Potocki próbował połączyć z wezwaniem do swoich współczesnych o powrót do dawnych cnót i męstwa ich przodków. Miało temu służyć jego wielkie dzieło, a w nim poetyka ojczystego heroicum rodzima odmiana eposu bohaterskiego. Edycję obecną oddajemy do rąk czytelników sto lat po ukazaniu się przygotowanego przez Aleksandra Brcknera wydania ogłoszonego w serii Biblioteka Narodowa. Oparł je on na autografie pierwszej redakcji utworu (z grudnia 1670 roku) pochodzącej ze zbiorów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie (Ossol. 1822/II). W roku 1934 Stanisław Laskowski podał informację o odnalezieniu w Bibliotece XX. Czartoryskich w Krakowie (rkps nr 2079) rękopiśmiennej kopii drugiej redakcji eposu (z roku 1675). Stanowi ona podstawę obecnego wydania i odpowiedź na postulaty kolejnych pokoleń badaczy. W nowej redakcji Potocki oddał hołd nie tylko Janowi Karolowi Chodkiewiczowi, Stanisławowi Lubomirskiemu i Kozakom dowodzonym przez Piotra Konaszewicza Sahajdacznego, lecz także z nieskrywaną nadzieją mógł uroczyście powitać Jana Sobieskiego jako zwycięskiego hetmana, a od 1674 roku króla. Poeta oparł zresztą relację na diariuszu sporządzonym przez jego ojca, Jakuba Sobieskiego, aktywnego uczestnika chocimskiej batalii sprzed pięćdziesięciu lat. * Wydanie Wojny chocimskiej w jej drugiej redakcji jest od dawna wyczekiwane []. Publikacja tak obszernego tekstu jest przedsięwzięciem monumentalnym, zwłaszcza jeśli zważyć na pozycję Wacława Potockiego wśród literatów staropolskich. To jedno z najważniejszych zadań edytorstwa naukowego w Polsce. Pisali o tym liczni badacze, ja sam parokrotnie wskazywałem na pilność tego zobowiązania edytorów. Z radością więc przyjąłem wiadomość o tym, że zamierza je wypełnić Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Z recenzji prof. dr. hab. Janusza Gruchały
Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim to jedyny dramat w spuściźnie poetyckiej Wacława Potockiego; w rozległym dorobku pisarza z Łużnej jest to dzieło osobliwe nie tylko z racji swej gatunkowej unikatowości. Utwór powstał w okresie twórczej dojrzałości autora Wojny chocimskiej, różni się jednak wyraźnie od utworów reprezentujących okres pisarskiej akme łużeńskiego poety. Jest inwencyjną hybrydą: oryginalne, swoiste dla sarmackiego mistrza rozwiązania wpisane tu zostały w średniowieczny schemat misterium rezurekcyjnego, artystycznie dość już anachroniczny w II poł. XVII w. Potocki jednak przekracza schemat i unieważnia anachronizm. W jego eksperymentalnym przedsięwzięciu napór konwencji dramatu misteryjnego spotyka się z poetycką energią, która prosty schemat ludowego widowiska uzupełnia o psychologicznie pogłębioną kreację charakterów postaci i swoiste dla pisarskiego temperamentu łużnianina alegoryczne komentarze do historii świętej. Przestarzała na pozór, rzadka na scenie religijnej XVII w. forma teatralna, pod piórem Potockiego okazuje się najstosowniejszą do przekazu dostojnej treści „starych nowin” paschalnych.
W niniejszym tomie Czytelnik otrzymuje opatrzony komentarzem filologicznym i objaśnieniami Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim wraz z aneksem w postaci XVI-wiecznego misterium znanego pod łacińskim tytułem de resurrectione D[omi]ni n[ost]ri Jesu Christi, z którego Potocki korzystał, układając własną wersję paschalnego dramatu.
Smutne zabawy żałosnego po utraconych dziatkach rodzica to napisany po śmierci syna Stefana (zm. 1673) i córki Zofii (zm. 1677) cykl zróżnicowanych gatunkowo utworów żałobnych, w których autor rozpamiętuje odejście ukochanych dzieci. Poetycka refleksja to w tym przypadku sposób przeżywania żałoby, próba pogodzenia się ze stratą, próba, która nie przynosi jednak pocieszenia. Zbolałemu ojcu pozostaje jedynie nadzieja na ukojenie w życiu pośmiertnym.
Biblioteka Dawnej Literatury Popularnej i Okolicznościowej, t. 11
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
