Wraz z publikacją Eichmanna w Jerozolimie podniosły się głosy sprzeciwu i żywiołowej krytyki. To chyba Israel Gutman, powstaniec z getta warszawskiego, jako pierwszy ukuł powiedzenie o „żydowskim antysemityzmie Arendt”, o jej „nienawiści do siebie jako Żydówki”, które w lot podchwycili inni. Nagłówek Self-hating Jewess writes pro-Eichmann series for New Yorker magazine – powtarzano w większości amerykańskich gazet. Anti-Defamation League, żydowska organizacja działająca w Stanach Zjednoczonych, zwalczająca wszelkie przejawy antysemityzmu, wszczęła przeciwko Eichmannowi kampanię na skalę niemającą żadnego precedensu. Mówiąc krócej, postanowiono Arendt wbić w ziemię, zatrzeć pamięć o niej, lecz naprzód zlinczować jako „kryptonazistkę”.
Przed prawdziwym życiem, które zakłada odpowiedzialność za to, co się z nim robi, chroniły Eichmanna sztampa, klisze, wyświechtane zwroty, ideologia wypełniająca mu głowę obrazami wolnej od Żydów Europy. Gdyby zadał sobie trud postawienia paru elementarnych pytań – o sens okrucieństwa, sens wolności, o władzę i tytuł do zadawania cierpienia innym ludziom, o prawo do pozbawiania ich życia – być może oprzytomniałby i ocalił swą duszę. Myślenie bowiem podważa normy, które zastaje, pytając o ich prawomocność; z definicji nie tworzy sztywnego kodeksu zasad. Umożliwia wolny osąd. Ale i więcej: przerywa wszystkie inne czynności, odrywa od codziennej krzątaniny, od świata zjawisk z jego przetartymi drogami. W ten sposób myślenie upodabnia niejako żywych do umarłych. Wyłączając człowieka ze świata, sprawia, że staje się on bliższy samemu sobie; otwiera go na dialog, jaki prowadzi sam ze sobą.
Autor tej książki z pewnością jeden z najciekawszych filozofów polskich średniego pokolenia, autor takich książek jak Ontologia sukcesu, Podpis księcia, The Ancients and Shakespeare on Time, Hodowanie troglodytów, nadto zaś dziesiątek esejów filozoficznych, zastępca redaktora naczelnego kwartalnika Kronos i redaktor dużej liczby książek o trudnej do przecenienia atrakcyjności dla współczesnej polskiej humanistyki tym razem w centrum swojej uwagi stawia Grecję starożytną. Do jej myśli i do jej ducha stara się dotrzeć nie tylko pośrednio, poprzez literaturę i przekłady źródeł, lecz także wprost, przez język starogrecki, gdzie jest, o ile wiem, samoukiem. Wspominam o tym jako człowiek wrażliwy na filologiczne sprawności warsztatowe każdego, kto bierze sobie za przedmiot badań, refleksji i pisarstwa starożytność klasyczną. I dobrze pamiętam dociekliwe analizy leksykalne, gramatyczne i tekstologiczne Piotra Nowaka, których przedmiotem był pewien tajemniczy epizod Arystofanesowych Chmur, obecny i w tej książce. Nie jestem jednak fanatykiem warsztatu, w każdym razie strzegę się myśli o jego wyłączności. Doceniam również inwencję zasilaną erudycją szerszą niż profesjonalna, z konieczności wąsko specjalistyczna, a nade wszystko dociekliwość i inteligentną pomysłowość. A to z takich również źródeł pochodzą nader obfitych w książce niniejszej i równie jak greka wymowne świadectwo dających rozmiłowaniu Piotra Nowaka w urokach starożytnej Grecji zasłyszane przeze mnie w rozmowach z nim lub przeczytane przygodnie gdzieś w jego publikacjach błyskotliwe sentencje w rodzaju tej, że studiowanie myśli greckiej pozwala mu spać spokojnie, bo choćby wszystko inne zawiodło, ona się jednak udała, wydając taki rodzaj człowieczeństwa, na który patrzeć można bez wstrętu.Juliusz Domański
Piotr Nowak w swojej najnowszej książce zabiera czytelnika w niezwykłą podróż. Jego przenikliwe odczytania klasyków filozofii i literatury – m.in. Machiavellego, Schmitta, Shakespeare’a czy Gogola – ukazują niezwykle oryginalną panoramę świata, w którym wszystko, co słabe unika zagłady, moc zaś – roztapia się w niebyt i nic po niej nie pozostaje. W esejach Nowaka ten paradoksalny triumf słabości widać właściwie wszędzie: w pozbawionej ciężaru, przypominającej „bezzębną, rechoczącą klępę” tradycji; w międzypokoleniowej wojnie starych z młodymi; w wizji państwa-Lewiatana zredukowanego do bezpiecznej roli „nocnego ciecia”; wreszcie: w chrześcijaństwie, którego Boga daje się dziś bronić jedynie jako Boga przegranego, słabego, niezdolnego do powrotu. Oto dlaczego erudycyjne szkice Piotra Nowaka to lektura obowiązkowa dla wszystkich, którzy chcieliby w pogłębiony sposób – a nie naskórkowo – zrozumieć dzisiejszy świat.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
