Mija sto lat od momentu powstania jednego z najważniejszych kierunków współczesnej filozofii - filozofii analitycznej, który wywarł wielki wpływ na wszystkie nauki humanistyczne. Niniejszy leksykon, zawierający około 500 haseł rzeczowych i osobowych, pomaga czytelnikowi zarówno zrozumieć problemy tej gałęzi filozofii, jak i szybko i sprawnie uzyskać podstawowe informacje. Do każdego z nich jest podana literatura. Autorzy tekstów pochodzą z Austrii, Niemiec i Szwajcarii.
Książka ukazała się przy wsparciu Programu Promocji Przekładów Goethe-Institut.
W jaki sposób umysł poznaje materialny świat zewnętrzny?
Czym jest owo umysłowe "coś", do którego odnoszą się terminy: "myśli", "pragnie", "odczuwa ból"?
O jaki związek nam chodzi, gdy mówimy o wzajemnym oddziaływaniu pomiędzy umysłem a ciałem?
Jak możemy poznać stany świadomości drugiej osoby?
W niniejszym opracowaniu nie będę się szerzej zajmował tradycyjnymi, znanymi z historii filozofii odpowiedziami na przytoczone powyżej pytania. Omawiam i krytycznie analizuję kolejne filozoficzne próby rozwiązania problemu umysł - ciało, proponowane w ramach anglosaskiej filozofii analitycznej i związanej z nią kognitywistyki.
Józef Bremer
Znana jest opinia, że filozofia nie dostarcza rozwiązań, a jedynie zwraca uwagę na problemy, których wcześniej nie dostrzegaliśmy. Nie kwestionując jej, należy podkreślić, że zadaniem filozofii jest także przywracanie wartości słowom, które straciły znaczenie. Jednym z takich słów jest "śmierć", współcześnie używane raczej w kontekście etycznym i medycznym niż metafizycznym; mówiąc o godnej śmierci skupiamy się wszak na tym, jakie warunki umierania należy człowiekowi zapewnić. Nie negując wagi tej kwestii, nie można zapominać, że ma ona charakter wtórny, człowiekowi nie chodzi bowiem o to, jak umierać, lecz - dlaczego?
Problemu śmierci nie da się rozwiązać na płaszczyźnie technicznej, dlatego jednym z zadań filozofii jest przywrócenie metafizycznego i egzystencjalnego wymiaru śmierci. Ostatecznie bowiem to rozstrzygnięcia dotyczące istoty i racji śmierci leżą u podstaw naszych preferencji związanych ze sposobem umierania. Inaczej będzie pojmował własne odejście ten, kto wierzy w sąd ostateczny i życie wieczne, inaczej zaś ten, kto postrzega śmierć jako wyzwolenie lub naturalny kres życia. Usytuowanie problemu śmierci na płaszczyźnie metafizycznej nie znaczy, że pomijamy to, co w umieraniu najważniejsze, czyli wymiar osobowy. Przeciwnie, właśnie perspektywa metafizyczna pozwala zrozumieć, że śmierć powinna być interpretowana z perspektywy tego, kogo dotyczy; każda jest zatem moją śmiercią, śmiercią określonego mnie.
Nie wiemy wprawdzie, czym jest śmierć ani dlaczego jej podlegamy, nie tracimy jednak nadziei, że tkwi w niej sens, który prędzej czy później zostanie nam odsłonięty.
Niniejsza praca ma w zamierzeniu służyć za podręcznik wprowadzający w chrześcijańską etykę społeczną. Zajmuje się ona jej bazą filozoficzną i teologiczną, naukowym charakterem, aktualnym profilem w kontekście nowoczesności, jej historią oraz zasadami.
Etyce społecznej chodzi o moralną ocenę wymiaru społecznego, a zatem owej instytucjonalnej struktury, w którą zagęszczają się i krystalizują wzajemne oddziaływania. Pytanie zasadnicze brzmi: czy zastane formacje instytucjonalne są sprawiedliwe? Etyka społeczna osądza zatem na podstawie kryteriów stosunki społeczne, struktury, systemy reguł, rządy itd. ze względu na ich sprawiedliwość. Usiłuje poddać krytycznemu badaniu struktury instytucjonalne, a jeśli to konieczne, przedstawiać propozycje ich udoskonalenia.
Seria Myśl filozoficzna poświęcona jest kluczowym dylematom nurtującym od zawsze umysł i serce człowieka i stanowiącym punkty ogniskujące refleksję filozoficzną w dziejach myśli, szczególnie zachodnioeuropejskiej. Jej zamiarem jest udostępnienie fachowych opracowań poszczególnych zagadnień filozoficznych oraz zachęcenie do podjęcia, samodzielnie, przygody filozofowania.
Ważnym impulsem do powstania książki jest obserwowanie od pewnego czasu na zachodzie Europy zjawisko większego zainteresowania religią. Pozycja wychodzi temu zainteresowaniu naprzeciw w tym sensie, że traktuje religię jako fenomen wieloznaczny i wymagający interpretacji. I stąd prezentuje ona teorie religii (jako modele interpretacyjne).
Książka daje przegląd najważniejszych klasyków teorii religii. Inną jej zaletą jest kilka perspektyw (filozofia religii, religioznawstwo, psychologia i socjologia religii) w których religia jest interpretowana.
Ze względu na zawarte pytanie o oddziaływanie i rozwój klasycznych ujęć religii, książka nie jest tylko leksykonem klasyków teorii religii, ale - choć nie wprost - próbą analizy współczesnych form religii czy duchowości, jako częściowo odwołujących się do ujęć klasycznych. Pojawiają się tu takie pytania jak:
- gdzie zakorzenione jest zainteresowanie tematem religii u współczesnych?
- jakie ważne empiryczne fenomeny się tu pojawiają?
- jakie zjawiska kulturowe towarzyszą określonym formom religijnym?
jak kształtuje się znaczenie religii współcześnie i w przyszłości? (fragment recenzji - Henryk Machoń SJ)
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
