Zabawki dziecięce stanowią ważny element kultury. Należy podkreślić, że zabawki i zabawy z ich wykorzystaniem były odbiciem oczekiwań społecznych danej epoki wobec dzieci oraz głoszonych poglądów pedagogicznych. Były istotnym elementem procesu wychowania – to właśnie one miały bawić, wychowywać, socjalizować i przygotowywać do pełnienia odpowiednich ról w społeczeństwie. Publikacja ma charakter interdyscyplinarny, została przygotowana w perspektywie historyczno-pedagogicznej. Autorki skupiły się na problematyce zabawek dziecięcych otrzymywanych w okresie świąt Bożego Narodzenia i ich wychowawczym znaczeniu. Tradycje bożonarodzeniowe są tłem do analizy problematyki świątecznych zabawek dziecięcych. Dawanie podarków – a szczególnie zabawek – to istotny aspekt obchodów bożonarodzeniowych; znaczenie ma kto, kiedy, jak i po co obdarowywał podarunkami. Ważny jest też czas poprzedzający bezpośrednio święta, w którym rodzice/dorośli dokonywali wyboru prezentów, a dzieci o nich marzyły i z niepokojem oraz niecierpliwością ich oczekiwały. Autorki w pracy wykorzystały różne źródła z badanego okresu: zarówno pisane, jak również ikonograficzne.
Książka „Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski” pod redakcją Katarzyny Kabacińskiej-Łuczak i Doroty Żołądź-Strzelczyk wydana przez Wydawnictwo Naukowe UAM zawiera kilkanaście rozpraw poświęconych dziejom zabawek dziecięcych w kontekście jednego z interesujących i kontrowersyjnych nurtów historiograficznych - biografii rzeczy. Poszczególne szkice omawiają rozmaite aspekty istnienia zabawek w perspektywie całego ich życia – od powstania, wykorzystania, po współczesny kontekst i znaczenie. Aby pokazać relacje człowiek – przedmiot, dziecko – zabawka oraz prześledzić życie zabawki od jej powstania po późniejsze wykorzystanie, do współpracy zostali zaproszeni przedstawiciele różnych dziedzin: archeolodzy, historycy wychowania, pedagodzy, także kolekcjonerzy i twórcy zabawek. Przedmioty te są nie tylko ważne w dzieciństwie i wspomnieniach dorosłych, ale mogą stać się cennym przedmiotem kolekcjonerskim i obiektem handlowym. Wówczas „stara” zabawka otrzymuje drugie życie i kształtuje się odmienna relacja człowiek-przedmiot.
Analizując dawne zabawki można wskazać zmiany zachodzące w ich wykorzystaniu. Współcześnie pełnią odmienną od początkowej funkcję. Z przedmiotów ludycznych stały się obiektami muzealnymi i kolekcjonerskimi. Autorzy poszczególnych rozpraw zawartych w książce przedstawiają dawne i współczesne losy zabawek – lalek, domków dla lalek, koników, klocków i in., omawiając je od momentu powstania (w domach, warsztatach czy fabrykach), poprzez wykorzystanie w zabawach, opisane w źródłach pisanych i ikonograficznych, po współczesne „życie” w gablotach i magazynach muzealnych czy w rękach kolekcjonerów lub pedagogów. To „życie po życiu” zabawki jest równie fascynujące dla dorosłego, jak stare jej „życie” dla dziecka.
Książka jest rezultatem kilkuletnich poszukiwań i analiz źródłowych podjętych przez Autorki zajmujące się problematyką dzieciństwa w Rzeczypospolitej przedrozbiorowej, które sięgnęły do źródeł pisanych i ikonograficznych. O ile źródła pisane były do tej pory dosyć często wykorzystywane w badaniach nad dziejami dziecka i dzieciństwa, o tyle ikonografia stanowiła do nich jedynie ilustrację, a nie równorzędne analizowane źródło. W pracy zaprezentowano wiele różnorodnych barwnych przekazów ikonograficznych, w tym sporo niepublikowanych i mało znanych. Większość z nich to przedstawienia sakralne, nierzadko dla oglądających mało dostępne ze względu na słabe światło, wielkość czy też miejsce umieszczenia w kościołach i klasztorach w całej Polsce. Ich analiza stała się podstawą rekonstrukcji wybranych sfer życia dziecka na ziemiach polskich do końca I Rzeczypospolitej, takich jak narodziny i początek życia, czy nauka domowa i szkolna. Pokazano też ubiór dziecięcy zróżnicowany wiekowo, stanowo i ze względu na płeć, przedmioty otaczające dziecko, zabawki i zabawy oraz zabiegi będące wyrazem troski o zdrowie i życie dziecka.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
