Judaizm jedna z najstarszych religii świata. Podstawą judaizmu jest wiara w jednego Boga. Książki zamieszczone w tej kategorii są bardzo różnorodne, można z nich dowiedzieć się dużo ciekawych informacji zarówno na temat religii, tradycji jak i historii Żydów. Zapraszamy do rozważań na temat tekstów biblijnych, Tory, czy kabały.
Zbiór tekstów napianych przez chrześcijan różnych wyznań, to znaczy katolików, prawosławnych i protestantów, oraz wyznawców judaizmu i muzułmanina.Poruszają one rozmaite problemy - religijne, teologiczne, historyczne i społeczne, naświetlając z różnych stron wielowarstwową problematykę dialogu chrześcijańsko - żydowskiego.
"Moja Matka – Anna Kamieńska – była pewna, że rozumieć Biblię i tym samym nakazy Boga można najpełniej, znając język hebrajski. Uczyła się go pod koniec życia przez kilka lat od dobrego nauczyciela i opanowała na tyle, że przekładała nie tylko fragmenty Talmudu, lecz także liczne psalmy oraz Księgę Koheleta. Tłumaczenie tego biblijnego poematu ukazuje się niemal trzydzieści lat po jej śmierci.
Kohelet, zdaniem Kamieńskiej, był prorokiem zwątpienia w sens życia i sens ładu. Poetka widziała w jego słowach zapis „dramatu człowieka myślącego, szukającego, wątpiącego i nienasyconego w swoim szukaniu. Może to właśnie jest nam tak bliskie w synu Dawidowym: mądrość, która nie jest skrzepem myśli ani żadnym systemem, mądrość otwarta, w stanie wrzenia, w stanie niepokoju”. A z niepokoju właśnie zbudowana jest poezja, jeśli nie ma być tylko grą. Poetę-mędrca tłumaczyła poetka ciemności i wiary".
Paweł Śpiewak
Opracowanie Anny Grzywy Ryty katechumenatu w okresie późnego antyku. W poszukiwaniu analogii i modeli w świecie żydowskim i grecko-rzymskim uznaję za cenne dokonanie badawcze z zakresu kulturoznawstwa i historii religii. Ze względu na zaprezentowane opisy badawcze i wynikające z nich wnioski, książka ta może być pomocna dla patrologów, historyków starożytności chrześcijańskiej czy katechetów.
prof. dr hab. Dariusz Kasprzak OFMCap
Książka została napisana w taki sposób, że jest przystępna dla szerokiego grona osób posiadających wykształcenie humanistyczne, a jednocześnie wnosi do obiegu naukowego kilka interesujących wniosków dotyczących analogii, podobieństw i oryginalności obrzędów składających się na katechumenat w starożytnym Kościele oraz rytuałów, obrzędów i zwyczajów obecnych w otaczającym go świecie.
Dużym walorem pracy jest świadome unikanie uogólniania i rozciągania informacji zawartych w pojedynczych świadectwach na cały obszar starożytnego Kościoła. Szczególnie ciekawe jest pokazanie ewolucji katechumenatu oraz próba jej wyjaśnienia: od pouczenia, któremu towarzyszyły ryty, do cyklu obrzędów, którym nierzadko towarzyszyły pouczenia z reguły ograniczające się do wyjaśnienia ich znaczenia.
ks. prof. dr hab. Jan Słomka
Named one of Library Journal’s Best Religion & Spirituality Books of 2019
An Unorthodox Guide to Everything Jewish
Deeply knowing, highly entertaining, and just a little bit irreverent, this unputdownable encyclopedia of all things Jewish and Jew-ish covers culture, religion, history, habits, language, and more. Readers will refresh their knowledge of the Patriarchs and Matriarchs, the artistry of Barbra Streisand, the significance of the Oslo Accords, the meaning of words like balaboosta,balagan, bashert, and bageling. Understand all the major and minor holidays. Learn how the Jews invented Hollywood. Remind themselves why they need to read Hannah Arendt, watch Seinfeld, listen to Leonard Cohen. Even discover the secret of happiness (see “Latkes”). Includes hundreds of photos, charts, infographics, and illustrations. It’s a lot.
Hebrajski termin qabbala(h) oznacza tradycyjną naukę otrzymaną od przodków i pochodzi od qabel otrzymywać.W Talmudzie termin ten zachowuje swoje pierwotne znaczenie, oznacza zatem tradycję i odnosi się do tekstów biblijnych bez żadnych konotacji mistycznych czy ezoterycznych. Teksty biblijne rozumie jako otrzymane od Boga i przekazywane przez kolejne pokolenia, nie dopatrując się w tych tekstach szczególnych treści mistycznych, czy tajemniczych, dostępnych jedynie dla wąskiej grupy wybranych.Od dwunastego wieku po Chrystusie znaczenie terminu kabała ulega jednak zmianie i nadaje się mu sens ezoteryczny, jest to przekaz zarezerwowany tylko dla wtajemniczonych, odnoszący się do mistyki, od której jest niedaleko do tego, co tajemnicze, zagadkowe i magiczne. Chociaż później termin ten zostanie rozciągnięty na wszystkie formy mistyki judaizmu, także wcześniejsze, znaczenie jego jednak nie przestanie graniczyć z dziedziną tajemnicy i magii, a przez to pośrednio z wróżbiarstwem. Są to peryferie mistyki, ale czasem łatwiej zobaczyć te peryferie, niż właściwy prąd umysłowy określany jako kabalistyka...Nasze spotkanie się z mistyką żydowską będzie wejściem jedynie do przedsionków jej wspaniałych ogrodów, zaledwie dotkniemy różnych aspektów zagadnienia bez ich dogłębnego przenikania. Nie będzie odpowiadało zastosowanemu w opowiadaniu określeniu popatrzył (hecic), które nie oznacza wykładu (tu zastosowano by termin derasza), ale kontemplację i doświadczenie mistyczne. Dlatego nie musimy obawiać się negatywnych skutków spotkania z żydowską mistyką, ale także nie dojdziemy do królewskich komnat, z których Rabbi Akiba w pokoju wyszedł ubogacony doświadczeniem Boga.
W książce Bracia, obcy czy współobywatele Jan Doktór w sposób syntetyczny i wnikliwy zarazem, na podstawie analizy rozmaitych źródeł, przedstawia debaty prowadzone w różnych częściach Europy przez chrześcijan na temat judaizmu i jego wyznawców. Wywód rozpoczyna od zaprezentowania argumentacji św. Augustyna, kończy zaś na opisaniu projektów równouprawnienia żydów z przełomu XVIII i XIX wieku, siłą rzeczy wybierając z tego bogatego materiału przypadki kluczowe. Szczególną wartością pracy jest z jednej strony ukazanie polemik dotyczących judaizmu w kontekście rozwijającej się kultury druku, z drugiej – przedstawienie na tle debat europejskich dyskusji i inicjatyw podejmowanych na ziemiach polskich.
Jest to pierwsza publikacja z serii „Stosunki polsko-żydowskie na ziemiach polskich”. Badania nad stosunkami polsko-żydowskimi rozwinęły się w ostatnich trzydziestu latach, jednak zazwyczaj dotyczą one wybranego miejsca, instytucji albo epoki. W przewidywanym projekcie tomy serii będą uwzględniały konkretną tematykę na przestrzeni dziejów, co pozwoli na prześledzenie zmian i szersze spojrzenie, nie tylko z punktu widzenia konfliktów i różnic, ale także współdziałania i przenikania się środowisk. Chcemy pokazać nie tylko to, co dzieliło, ale także to co łączyło mieszkańców ziem polskich, a od stu lat obywateli Polski, niezależnie od ich wyznania czy narodowości.
W stosunkowo stabilnym polskim świecie religijnym ożywione dyskusje wywołuje ruch religijny nazywany judaizmem mesjanistycznym, Ruchem mesjanistyczno-żydowskim lub ruchem Żydów mesjanistycznych. A to dlatego, że pomiędzy Kościołem a Synagogą powstał - kłopotliwy dla jednej i drugiej strony – religijny pomost po którym kroczą Żydzi mesjanistyczni. Część z nich podąża w stronę chrześcijaństwa, a część w stronę judaizmu. Generuje to pytania dotyczące zarówno natury tego ruchu, jak i tożsamości jego wyznawców.
- Jak doszło do jego powstania i dlaczego nazywa się go judaizmem?
- Kim są Żydzi mesjanistyczni i jakie są podstawy ich wiary?
Odpowiedzi na te pytania zawarte są na kartach niniejszej publikacji. Podczas wieloletnich badań, dr Artur R. Juszczak wniknął w tę przestrzeń religijną wydobywając treści dotąd nieznane. Po latach chaosu informacyjnego dokonał konceptualizacji pojęć i przedstawił definicje umożliwiające właściwy ogląd i obiektywny osąd.
Artur R. Juszczak (ur. 1967 w Krakowie) – doktor nauk teologicznych. Niezależny teolog zajmujący się historią i doktryną tradycji wyznaniowych. Do jego kręgu zainteresowań należą także: biblistyka, asyriologia, filozofia i etyka. Absolwent Wydziału Teologicznego Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.
Drugi tom monumentalnego dzieła Marii i Kazimierza Piechotków poświęcony został bóżnicom murowanym na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, a więc na większości obszaru dzisiejszej Polski i dużej części Ukrainy, jak też całej Litwy i Białorusi, a nawet niewielkiej części Mołdawii (na lewym brzegu Dniestru). W przeciwieństwie do synagog drewnianych, niemal całkowicie zniszczonych przez nazistowskie Niemcy podczas ostatniej wojny,
synagogi murowane, choć w większości zburzone, a pozostałe zdewastowane (także po 1945 r.), w pewnej części przetrwały do dziś. Po konserwacji i rekonstrukcjach stały się one ważna częścią kulturowego dziedzictwa Polski i Europy Środkowo Wschodniej.
Katalog został wydany we współpracy z Polskim Instytutem Studiów nad Sztuką Świata.
The second volume of the monumental work by Maria and Kazimierz Piechotka is devoted to masonry synagogues built in the lands of the former Commonwealth of Poland and Lithuania–in other words, in most of the territory of present-day Poland and a large part of Ukraine, together with the whole of Lithuania and Belarus, and also a part of Moldova (on the left bank of the River Dniester). The greater part of the world’s Jewish population lived in these territories in modern times and in the nineteenth century, comprising around 10% of the total population of these lands.
Nineteenth and early twentieth century emigration, and above all the Holocaust which took place during the Second World War, resulted in the almost complete disappearance of the Jewish population from these territories. Memorials of the past remain, however, in the form of synagogue architecture represented in drawings, photographs and other materials, as well as in the surviving urban framework of towns in which Jews once lived.
In contrast with wooden synagogues, which were almost completely obliterated by Nazi Germans during the Second World War, masonry synagogues, although mostly destroyed, with the remaining ones devastated also after 1945, have to a certain extent survived to the present day.
Following conservation and reconstruction, they have become a vital element in the cultural heritage of Poland and of Central-Eastern Europe.
The latest in a series of books by Maria and Kazimierz Piechotka devoted to wooden synagogues. Their first book on this topic entitled Wooden Synagogues was released as early as 1957; the English-language edition followed in 1959. Later on, the authors published a number of books through the Krupski i S-ka publishing house: "Heaven’s Gates. Wooden Synagogues in the Territories of the Former Polish-Lithuanian Commonwealth" (1996, translated into English in 2004), followed by "Heaven’s Gates. Brick and Stone Synagogues in the Territories of the Former Polish-Lithuanian Commonwealth" (1999) and "Oppidum Judaeorum. Jews in the Urban Environment of the Polish-Lithuanian Commonwealth". The current edition, prepared after Kazimierz Piechotka’s passing, was made possible thanks to the efforts of Professor Jerzy Malinowski, the financial support of the Minister of Culture and National Heritage as well as the cooperation of the Institute of Arts of the Polish Academy of Sciences and POLIN Museum of the History of Polish Jews in Warsaw. The book consists of two parts. The first part, preceded by a preface which presents the historical background, basic information on the Jewish diaspora, synagogue architecture and summary information on brick and masonry synagogues in Poland, discusses the architectural and structural solutions used for wooden synagogues erected between the mid-17th century and the early 20th century in the territory of the former Polish-Lithuanian Commonwealth as well as their interior layout. The second part – designed as a photo book – contains descriptions, drawings and photographs of the selected wooden synagogues from this period. The current edition features a modified order of chapters, with some chapters having been re-edited and expanded; the catalogue of synagogues featured in the book has also been slightly altered.
What do synagogues look like? What are Yom Kippur and Hanukkah? Find out in Eyewitness Judaism and discover the turbulent history of this fascinating religion. From the origins of the Jewish people to their contribution to the arts and sciences, you'll explore every aspect of Jewish religion and culture.
Eyewitness reference books are now more interactive and colourful, with new infographics, statistics, facts and timelines, plus Eyewitness Judaism also includes a giant fold-out wall chart full of facts, perfect for bedrooms or classrooms.
Great for projects or just for fun, learn everything you need to know about Judaism with Eyewitness.
The first comprehensive account of the evolution and exploitation of the Judeo-Bolshevik myth, from its origins to the present day.
For much of the twentieth century, Europe was haunted by a threat of its own imagining: Judeo-Bolshevism. This myth—that Communism was a Jewish plot to destroy the nations of Europe—was a paranoid fantasy, and yet fears of a Jewish Bolshevik conspiracy took hold during the Russian Revolution and spread across Europe. During World War II, these fears sparked genocide.
Paul Hanebrink’s history begins with the counterrevolutionary movements that roiled Europe at the end of World War I. Fascists, Nazis, conservative Christians, and other Europeans, terrified by Communism, imagined Jewish Bolsheviks as enemies who crossed borders to subvert order from within and bring destructive ideas from abroad. In the years that followed, Judeo-Bolshevism was an accessible and potent political weapon.
After the Holocaust, the specter of Judeo-Bolshevism did not die. Instead, it adapted to, and became a part of, the Cold War world. Transformed yet again, it persists today on both sides of the Atlantic in the toxic politics of revitalized right-wing nationalism. Drawing a worrisome parallel across one hundred years, Hanebrink argues that Europeans and Americans continue to imagine a transnational ethno-religious threat to national ways of life, this time from Muslims rather than Jews.
W siedmiu rozdziałach Chasydyzm. Wszystko, co najważniejsze omawia najważniejsze cechy jednego z najbardziej dynamicznych i długowiecznych ruchów religijnych powstałych kiedykolwiek na ziemiach polskich. Są to po kolei: definicja, role genderowe, charakter przywództwa, wielkość demograficzna, geografia, gospodarka i schyłek okresu klasycznego chasydyzmu. Jest to pierwsza próba odpowiedzi na te pytania w jednym tomie i pierwsze tak szerokie i multidyscyplinarne ujęcie tego tematu.Książka stawia sobie ambitny cel rewizji najważniejszych strukturalnych zaniedbań i błędów w dotychczasowych studiach nad chasydyzmem. Chodzi przede wszystkim o wprowadzenie do analizy chasydyzmu nowych metod badawczych stosowanych dotychczas niedostatecznie, radykalne rozszerzenie bazy źródłowej i chronologicznych ram analizowanego zjawiska oraz odejście od paradygmatu dziejów chasydyzmu jako historii przywódców. Ostatecznym i najważniejszym celem książki jest jednak zbudowanie intelektualnie wartościowej, metodologicznie nowoczesnej, źródłowo innowacyjnej i atrakcyjnej narracji, która wyznaczy nowe kanony myślenia, pisania i mówienia o chasydyzmie, zarówno w Polsce, jak i w literaturze naukowej na świecie.
Książka rabina Homolki zawiera zwięzłe, a zarazem treściwe, omówienie badań nad Jezusem historycznym ze szczególnym uwzględnieniem wkładu autorów żydowskich. Tekst zawiera przegląd dawnych opinii, opis dyskusji nowożytnych i publikacji współczesnych - aż po książki Benedykta XVI, które pozostają w relacji do pracy rabina Neusnera. Jasny wykład, pełen kompetentnie dobranych cytatów, będzie ciekawy dla polskich czytelników zainteresowanych poglądami na to, kim naprawdę był człowiek, który miał tak kolosalny wpływ na historię ludzkości. Autor nie daje jednoznacznej odpowiedzi, ale każdemu umożliwia poszukiwanie własnej - pisze prof. Stanisław Krajewski.
Książka została poświęcona tak zwanym Żydom postępowym, definiowanym jako osoby związane z krakowską synagogą postępową (zwaną Tempel). Postępowcy byli niewielką grupą, stanowiącą kilka procent społeczności żydowskiej Krakowa, na trwałe zapisali się jednak w historii miasta. Kim byli postępowcy i czym się charakteryzowali? Jak wyglądało życie religijne w Templu i czym różniło się od życia w innych synagogach? Czy w Krakowie miała miejsce reforma judaizmu? Jak należy sytuować krakowski Tempel na mapie judaizmu środkowoeuropejskiego?Z roku na rok ukazuje się coraz więcej publikacji dotyczących dziejów Żydów w Krakowie, jednakże religijna historia pozostaje ciągle poza głównym zainteresowaniem. Książka Pani dr Alicji Maślak-Maciejewskiej uzupełnia tę lukę w historiografii o dzieje Żydów związanych z Templem. Jest znakomitym studium prezentującym społeczne i religijne aspekty życia postępowego środowiska Żydów krakowskich w XIX wieku. Może służyć za wzór dla dalszych publikacji rozwijających tę tematykę"".Dr hab. Michał GalasJest to jedno z najlepszych studiów historycznych na temat wschodnioeuropejskich Żydów i jedna z najbardziej błyskotliwych analiz historii Żydów w wieku XIX. Ta świetna praca będzie bez wątpienia lekturą obowiązkową nie tylko ze względu na wartość poznawczą i nowatorskie podejście do tematu reformy religijnej w Europie Wschodniej, ale również z uwagi na nowatorskie podejście metodologiczne i nowe pytania oraz nowe odpowiedzi, jakie monografia ta formułuje. Jest ona również imponująca metodologicznie. Autorka bardzo ostrożnie, w sposób przemyślany i głęboko uzasadniony sięga do różnorodnych metod analizy i interpretacji historycznej, w wielu miejscach wyznaczając nowe standardy dla polskiej judaistyki"".Prof. dr hab. Marcin WodzińskiAlicja Maślak-Maciejewska jest adiunktem w Zakładzie Historii Żydów w Instytucie Judaistyki UJ oraz kierownikiem Ośrodka Studiów nad Historią i Kulturą Żydów Krakowskich UJ. W swojej pracy badawczej zajmuje się historią społeczną i religijną Żydów w XIX stuleciu, szczególnie na obszarze Galicji.
Autor przedstawia relacje, jakie łączyły Mickiewicza z szeroko pojętym judaizmem, z którym poeta zetknął się, przebywając na emigracji oraz jego zainteresowanie mistyką żydowską, kabałą, reinkarnacją, literaturą i kulturą Żydów. Obszerne studium uzupełniają teksty, które szczegółowo analizują różne „żydowskie” wątki w życiu i twórczości Mickiewicza, a także innych wybitnych polskich romantyków (J. Słowacki, Z. Krasiński, C.K. Norwid, J.I. Kraszewski i M. Czajkowski).
Materiał analityczny aneksów pochodzi z mało lub w ogóle nieznanych archiwaliów polskich i zagranicznych. W kilku z nich, o charakterze historyczno-kulturowym, omówiono m.in.: historię Żydów na ziemiach polskich, ich walkę w obronie Rzeczypospolitej, podejście księży zmartwychwstańców do kwestii żydowskiej, ruch frankistowski, fenomen karczm prowadzonych przez Żydów.
******
Mickiewicz and the Jewish World. A Study with Appendices
The author presents Mickiewicz’s relations with widely defined Judaism, which the poet encountered while living in exile, as well as his interest in Jewish mysticism, literature and culture. A comprehensive study is supplemented by the texts analysing in detail various “Jewish” themes in life and works of Mickiewicz and other Polish Romantics (J. Słowacki, Z. Krasiński, C.K. Norwid, J.I. Kraszewski and M. Czajkowski).
„Chasydyzm. Atlas historyczny” to pierwsza kartograficzna wizualizacja i interpretacja mistycznego ruchu chasydyzmu, jednego z najważniejszych ruchów religijnych Europy Środkowo-Wschodniej i współczesnego Izraela i Ameryki Północnej.
W dziewięciu rozdziałach praca omawia powstanie i ekspansję chasydyzmu, jego formy instytucjonalne (dynastie, dwory, domy modlitwy), XX-wieczną emigrację do Nowego Świata, kryzys dwóch wojen światowych i Holocaust, a wreszcie odrodzenie po 1945 roku. 74 wielkoformatowe i pełnokolorowe mapy oraz towarzyszący im tekst, 99 ilustracji, wykresy i tabele prezentują w atrakcyjnej wizualnie, łatwej do zrozumienia formie wymiar przestrzenny, fizyczny i wizualny mistycznego ruchu chasydów. Co więcej, atlas pokazuje znaczące zależności między przestrzennością i duchowością ruchu: chasydyzm jest uwarunkowany swymi cechami geograficznymi nie tylko w organizacji społecznej, ale także w życiu duchowym, typie przywództwa religijnego czy artykulacji kulturowej. Atlas dowodzi, że możliwe jest ukazanie tych zależności za pomocą map.
Atlas poszerza rozumienie chasydyzmu na trzy ważne sposoby. Po pierwsze, spogląda nie tylko na chasydzkich przywódców, ale przede wszystkim na tysiące ich wyznawców mieszkających daleko od swych religijnych centrów. Po drugie, bada chasydyzm w jego historycznej całości od początku w XVIII wieku do dziś. Po trzecie, odpowiadając na wyzwania humanistyki cyfrowej, wykorzystuje ogromny zbiór jakościowych, ale przede wszystkim ilościowych danych o zróżnicowanym pochodzeniu, w tym obszernych baz danych opracowanych narzędziami cyfrowymi (Geographic Information Systems).
A przede wszystkim – atlas jest atrakcyjną wizualnie i fascynującą intelektualnie lekturą.
Nie dokonaliśmy jeszcze rozrachunku historycznego. W Niemczech, we Francji, we Włoszech pisze się jasno: tacy byliśmy, my kolaboranci, i my, którzy pomagaliśmy Żydom. A w Polsce, kiedy zaczyna się rozmawiać o antysemityzmie, to ludzie reagują jednak bardzo emocjonalnie. Trudno nam jeszcze pisać o złych kartach w historii. Wolimy je wybielać. Polski antysemityzm jest jak podziemna woda: lustro wody wydaje się niewidoczne, ukryte, ale niekiedy wybija z niego rwący prąd.
Ta książka to zbiór najważniejszych artykułów i wypowiedzi Stanisława Musiała SJ (1938-2004), filozofa, znanego duszpasterza, członka Komisji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem, poświęconych relacjom polsko-żydowskim i katolicko-żydowskim. To bezkompromisowe teksty przebijające mur milczenia wokół tych niełatwych stosunków, wśród nich najgłośniejszy, nagrodzony artykuł „Czarne jest czarne” z 1997 roku, w którym Autor apeluje do hierarchii Kościoła o reakcję w sprawie antysemickich wypowiedzi niektórych księży.
Teksty te nie były jedynie słowem pisanym. Szła bowiem za nimi niezłomna postawa księdza Musiała często nieprzysparzająca mu zwolenników w środowiskach, z których wyrósł i w których był zakorzeniony.
Do książki zostały dołączone poświęcone księdzu Musiałowi artykuły prof. Stanisława Krajewskiego, współprzewodniczącego Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, oraz Janusza Poniewierskiego, honorowego członka Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.
Całość zamyka obszerny aneks z listami i oświadczeniami polskiego Episkopatu w związku z chwalebnymi rocznicami wydarzeń zmierzających do dialogu, jak i w związku z wydarzeniami mało budującymi. Atak na Nową Synagogę w Gdańska-Wrzeszczu z września 2018 roku pokazuje, że słowa księdza Musiała sprzed dwóch dekad nadal są aktualne i ciągle pozostają wyrzutem sumienia…
What is it about Adam and Eve’s story that fascinates us? What does it tell us about how our species lives, dies, works or has sex?
The mythic tale of Adam and Eve has shaped conceptions of human origins and destiny for centuries. Stemming from a few verses in an ancient book, it became not just the foundation of three major world faiths, but has evolved through art, philosophy and science to serve as the mirror in which we seem to glimpse the whole, long history of our fears and desires.
In a quest that begins at the dawn of time, Stephen Greenblatt takes us from ancient Babylonia to the forests of east Africa. We meet evolutionary biologists and fossilised ancestors; we grapple with morality and marriage in Milton’s Paradise Lost; and we decide if the Fall is the unvarnished truth or fictional allegory.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
