Wybitny znawca żydowskiego mesjanizmu, autor wielu studiów o Jakubie Franku, w najnowszej książce podsumowuje i rewiduje wnioski swoich niemal czterdziestoletnich badań poświęconych założycielowi ruchu zwanego później frankizmem. Wykorzystując wszystkie dostępne źródła – zarówno żydowskie, jak i chrześcijańskie (niektóre z nich w książce Jana Doktóra publikowane są po raz pierwszy) – autor dokonuje ponownej rekonstrukcji dziejów Jakuba Franka i jego zwolenników. Stawia przy tym fundamentalne pytania – np. o okoliczności powstania dokumentów, które dotychczas były uznawane przez badaczy frankizmu za wiarygodne i na podstawie których budowali oni swoje interpretacje i teorie. Jak zaznacza w recenzji książki prof. Michał Galas, takie polemiczne stanowisko także wobec własnych osiągnięć badawczych jest rzadkością w świecie nauki. Frankizm jest najbardziej „polskim” ze wszystkich żydowskich ruchów mesjańsko-mistycznych. Jego dzieje na trwałe wpisały się nie tylko w dzieje judaizmu, ale także polskiego katolicyzmu i stanowią ważny temat dyskursu na temat relacji żydowsko-polskich i żydowsko-chrześcijańskich, jaki toczył się na przestrzeni ostatnich 200 lat. Te dyskusje i polemiki, często posiadające piętno antysemityzmu, dalekie były od rzetelnych studiów naukowych i utwierdzały wiele stereotypów. Stąd z tak wielką satysfakcją należy przyjąć tę nową publikację poświęconą frankizmowi. – fragment recenzji dr. hab. Michała Galasa, Uniwersytet Jagielloński
W książce Bracia, obcy czy współobywatele Jan Doktór w sposób syntetyczny i wnikliwy zarazem, na podstawie analizy rozmaitych źródeł, przedstawia debaty prowadzone w różnych częściach Europy przez chrześcijan na temat judaizmu i jego wyznawców. Wywód rozpoczyna od zaprezentowania argumentacji św. Augustyna, kończy zaś na opisaniu projektów równouprawnienia żydów z przełomu XVIII i XIX wieku, siłą rzeczy wybierając z tego bogatego materiału przypadki kluczowe. Szczególną wartością pracy jest z jednej strony ukazanie polemik dotyczących judaizmu w kontekście rozwijającej się kultury druku, z drugiej – przedstawienie na tle debat europejskich dyskusji i inicjatyw podejmowanych na ziemiach polskich.
Jest to pierwsza publikacja z serii „Stosunki polsko-żydowskie na ziemiach polskich”. Badania nad stosunkami polsko-żydowskimi rozwinęły się w ostatnich trzydziestu latach, jednak zazwyczaj dotyczą one wybranego miejsca, instytucji albo epoki. W przewidywanym projekcie tomy serii będą uwzględniały konkretną tematykę na przestrzeni dziejów, co pozwoli na prześledzenie zmian i szersze spojrzenie, nie tylko z punktu widzenia konfliktów i różnic, ale także współdziałania i przenikania się środowisk. Chcemy pokazać nie tylko to, co dzieliło, ale także to co łączyło mieszkańców ziem polskich, a od stu lat obywateli Polski, niezależnie od ich wyznania czy narodowości.
Książka omawia kolejne etapy formowania się chasydyzmu besztiańskiego i jego przełomowe momenty. Autor wykorzystał nowe źródła, które korygują i uzupełniają obraz początków chasydyzmu. Oprócz polskich źródeł są to przede wszystkim dzienniki misjonarzy Institutum Judaicum z Halle, którzy w latach 1728–1790 wędrowali po Europie, odwiedzając skupiska żydowskie, dyskutowali z napotykanymi Żydami i notowali wszystkie zasłyszane informacje o ich życiu duchowym, nowych ruchach religijnych i konfliktach w środowisku żydowskim.
Książka jest pionierską w historiografii polskiej próbą przedstawienia relacji żydowsko-muzułmańsko-chrześcijańskich w kontekście prowadzonych misji i ich konsekwencji, jakimi były przypadki konwersji. Przynosi nowe spojrzenie i stawia nowe problemy, które we współczesnych badaniach powinny być rozwijane. Książka jest jedną z najbardziej oryginalnych prac poświęconych relacjom międzyreligijnym, szczególnie żydowsko-chrześcijańskim, jakie kiedykolwiek w Polsce powstały. Pokazuje świat konwertytów, żyjących na marginesie ówczesnego społeczeństwa żydowskiego i chrześcijańskiego, ludzi poszukujących, próbujących odnaleźć własną drogę do Boga, często niepotrafiących sobie poradzić z trudami życia w nowym środowisku, czasem hochsztaplerów, często postacie tragiczne. Bardzo ciekawe są związki chrześcijańskich millenarystów z Żydami, ogarniętymi mesjańską gorączką. Odkrywa fascynujący świat ludzi próbujących stworzyć pomosty pomiędzy dwiema religiami, czy wręcz nową synkretyczną religię.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
