Judaizm jedna z najstarszych religii świata. Podstawą judaizmu jest wiara w jednego Boga. Książki zamieszczone w tej kategorii są bardzo różnorodne, można z nich dowiedzieć się dużo ciekawych informacji zarówno na temat religii, tradycji jak i historii Żydów. Zapraszamy do rozważań na temat tekstów biblijnych, Tory, czy kabały.
Przedmiotem niniejszego studium jest tradycja artystyczna Żydów z okresu Drugiej Świątyni i czasów rabinicznych do VII wieku.
W tym czasie rozwija się specyficzny język motywów i symboli, które zostały wodrębione z tradycji judaistycznej, a także grecko-rzymskiej i wschodniej, kształtując tożsamość narodową i religijną Żydów w sferze wizualnej.
W książce autor daje szeroki przegląd zjawisk związanych z tradycją, kulturą duchową i życiem codziennym Żydów. Autor skupia się na tych sferach życia, które określają Żyda w sposób jedyny w swoim rodzaju. Wyjaśnia również wiele zagadnień rzutujących na społeczną rzeczywistość dzisiejszego państwa izraelskiego.
Niewątpliwie, okres przebywania Narodu Wybranego na pustyni był czasem szczególnych relacji z Bogiem, niejednokrotnie nazwany czasem pierwszej miłości Boga do Izraela. Z tej intymnej relacji rozwinął się judaizm, a potem chrześcijaństwo.
„Duchowość Judaizmu” jest niezwykle ciekawą pracą, w sposób przystępny opisującą ważne dla naszej wiary zagadnienia. Są to wykłady, wygłoszone dla słuchaczy studium z zakresu teologii życia duchowego, które organizuje Instytut Duchowości Carmelitanum przy wyższym Seminarium Duchownym o.o. Karmelitów Bosych w Poznaniu. Autor wykazał się dobrą znajomością dokumentów Kościoła katolickiego oraz podstaw wiary judaistycznej, ale szczególną wartość ma odwołanie się również do osobistego doświadczenia. Jest to zatem w pewnym sensie świadectwo duchownego katolickiego mocno trzymającego się nauczania Kościoła, i jednocześnie odkrywającego piękno i głębię judaizmu, w którym chrześcijaństwo jest zakorzenione.
Praca jest godna polecenia każdemu, kto pragnie poznać relacje pomiędzy chrześcijaństwem i judaizmem, a także zrozumieć i pokochać naród, do którego „należą przybrane synostwo i chwała, przymierza i nadanie Prawa, pełnienie służby Bożej i obietnice. Do nich należą praojcowie, z nich również jest Chrystus według ciała, który jest ponad wszystkim, Bóg błogosławiony na wieki. Amen” (Rz 9,4-5).
Studia Judaica to założony w 1997 r. półrocznik Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich. Pismo publikuje artykuły z szeroko pojętej problematyki studiów żydowskich i judaistycznych, a więc - między innymi - z zakresu historii, literatur żydowskich, lingwistyki, archeologii, kultury i religioznawstwa. Zamierzeniem pisma jest przedstawianie najlepszych i zarazem reprezentatywnych wyników badań wszystkich obszarów studiów polsko-żydowskich, przy czym definicja ?polskiej judaistyki? obejmuje zarówno prace judaistów polskich, jak i tworzone poza Polską, ale traktujące o szeroko pojętej historii i kulturze Żydów polskich. W czasopiśmie drukowane są artykuły naukowe w językach polskim, angielskim, niemieckim lub rosyjskim.
Polskie wydanie pierwszej monografii frankizmu uwzględniającej wszystkie dostępne dziś materiały źródłowe. Autor próbuje w niej uporządkować i usystematyzować wiedzę historyczną na temat jednego z najważniejszych ruchów mesjańsko-heretyckich w historii judaizmu.
Czym jest interpretacja Pisma Świętego?
Czym jest egzegeza talmudyczna?
Czym jest logika żydowska, logika Talmudu?
Logika Talmudu z filozoficznego punktu widzenia oferuje oryginalne podejście do pragmatyki i prakseologii. W judaizmie antyplatońskie oraz niearystotelesowskie założenia są jasno wyrażone, zaś świat naszej codziennej praktyki ma w nim znaczenie zasadnicze i rozumować wolno tylko w jego kontekście. Książka odwołuje się do judaistycznego zrozumienia logiki codziennej. Autor w niej rozważa żydowską logikę z punktu widzenia filozofii analitycznej i logiki symbolicznej. Pokazuje, że filozoficzne i logiczne idee Talmudu są dziś naprawdę aktualne, w pewnym ujęciu zaś mogą ogrywać rolę popularnego wprowadzenia do czystej pragmatyki i teorii masowo równoległego rozumowania.
Talmud żydowski jest antycznym tekstem zawierającym rozumowanie i argumentację w wielu obszarach takich, jak filozofia, psychologia, teologia, literatura czy prawo, które ujmuje w ramach specjalnego logicznego podejścia. Książka A. Schumanna jest bardzo wszechstronną analizą wielu logicznych aspektów Talmudu. Traktuje zarówno o teologii, jak i o prawie żydowskim i odkrywa zachodzące między nimi interesujące powiązania. Prowadzi pouczającą, wszechstronną formalną dyskusję w odniesieniu do chrześcijańskiej, Arystotelesowskiej i nie-Arystotelesowskiej hermeneutyki i logiki. Autor proponuje bardzo obszerną i imponującą formalizację logiczną judaistycznego rozumowania. Rabbi dr Michael Abraham (?? ?"? ????? ?????), Bar-Ilan University’s Institute for Advanced Torah Studies, Izrael
Książka A. Schumanna jest wszechstronnym studium logiki talmudycznej, czyli schematów rozumowania w Talmudzie. Autor nie tylko rekonstruuje we współczesnym języku korpus logiczny znajdujący się w Talmudzie, ale także dokonuje porównania jego otoczenia filozoficznego zarówno z myślą grecką jak i chrześcijańską. Analiza przedstawiona przez A. Schumanna pozwala lepiej zrozumieć kulturę duchową Żydów, dla której Talmud jest, obok Tory, podstawowym źródłem. Prof. dr hab. Jan Woleński, profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego, Polska
Andrew Schumann – obecnie kierownik Katedry Nauk Społecznych Wyższej Szkoły Informatyki i Zarzadząnia w Rzeszowie. Prowadzi badania z zakresu logiki i filozofii nauki, ze szczególnym uwzględnieniem filozofii matematycznej, logiki rozmytej, oraz kognitywistyki. Ponadto jego zainteresowania oscylują wokół zjawisk nieufundowanych (non-well-founded) jak np. refleksja, cykliczność, wielowartościowość niearchimedesowa i nieufundowana. Autor wielu książek oraz artykułów opublikowanych w czasopismach naukowych, w tym indeksowanych w ISI Web of Science. Pełni funkcje redakcyjne w renomowanych międzynarodowych czasopismach naukowych.
"Lubelska Biblioteka Staropolska" jest najwłaściwszym miejscem dla przypomnienia dzieła Pawła Milejewskiego pt. "Psalm Dawidowe na modlitwy chrześcijańskie przełożone" po ponad czterech wiekach, jakie upłynęły od jego powstania.
Wykonana przez Milejewskiego chrześcijańska interpretacja przekładowcza psałterza jest w piśmiennictwie różnowierczym zjawiskiem wyjątkowym i choćby z tego względu zasługuje na uwagę.
W latach 80. minionego wieku dialog katolicko-żydowski w Polsce stał się potrzebą i nakazem chwili. Wokół klasztoru sióstr karmelitanek w Oświęcimiu narastał tak silny konflikt, że zdążył przybrać zasięg międzynarodowy, a w momencie apogeum zagrażał zerwaniem na całym świecie dialogu Żydów z Kościołem (także z Janem Pawłem II, co byłoby dla Ojca Św. niezwykle bolesne). W 1986 roku Episkopat Polski powołał więc Podkomisję (później Komisję) ds. Dialogu z Judaizmem, a na jej czele postawił znanego biblistę, bp. Henryka Muszyńskiego, późniejszego arcybiskupa metropolitę gnieźnieńskiego i Prymasa Polski.
Ten człowiek dialogu, promotor porozumienia katolicko-żydowskiego i polsko-niemieckiego po raz pierwszy, z perspektywy 30 lat opowiada o tym, jak Komisja ds. Dialogu z Judaizmem przez pierwszą dekadę swojego istnienia kładła fundamenty pod dialog z Żydami w Polsce. Jak ważne i trudne było wówczas przełamywanie stereotypu Polski jako najbardziej antysemickiego kraju Europy. Autor ujawnia różne fakty dotychczas nieznane szerszym kręgom społecznym, bo jako przewodniczący Komisji, a zarazem biskup docierał do wielu gremiów i dokumentów innym niedostępnych. Jest to jedyna w Polsce książka, w której pierwszoplanowa postać dialogu z Żydami w Polsce w latach 1986–1994 w wartki sposób opowiada, z czym pionierzy dialogu z judaizmem musieli się zmierzyć.
Książkę tę można polecić badaczom historii dialogu z judaizmem, ludziom żywo zaangażowanym w dialog, a także każdemu, gdyż jej przesłaniem jest ciągła potrzeba budowania braterskich międzyludzkich relacji, postulat wzajemnego zaufania, uczenia się wrażliwości drugiego człowieka, postawy dialogu, która wzywa do rozmawiania, w każdej, nawet najbardziej bolesnej sytuacji, także – jakby się mogło wydawać – z najbardziej nieprzejednaną stroną.
Nawet czytelnik obeznajmiony z historią antysemityzmu i literaturą patrystyczną doznaje szoku (zbawiennego) przy lekturze różnych tekstów, nie tylko Chryzostomowych, zawartych w monografii Jana Iluka. Obiektywizm autora widać już w jego tłumaczeniu się, dlaczego posługuje się piśmiennictwem tylko jednej proweniencji, właśnie chrześcijańskiej, przecież „audiatur et altera pars”. Ale ta „pars”, niewiele może nam oferować odpowiedniej dokumentacji konfliktu.
Drugi tom Żydowskiej politei... przedstawia głos dochodzący z diaspory żydowskiej. Donośniejszy u schyłku antyku, a w formie pisemnej upowszechniony w Europie kilka wieków później w postaci antyewangelii, od pierwszych słów zwanej Telodot Jeszu (Dokonania Jezusa). Autor wnosi własny, wyraźny wkład w naukę, w badania historyczne, ale także w dialog chrześcijańsko-żydowski, można powiedzieć nawet: w pojednanie chrześcijańsko-żydowskie.
Jest to dzieło odważne, do którego warto się zwrócić by przyglądająć się uważnie wydarzeniom z przeszłości, zastanowić się nad tymi dziejącymi się współcześnie.
Eugenio Zolli opublikował tę książkę pod koniec drugiej wojny światowej, nie znając jeszcze przerażających faktów dotyczących nazistowskich obozów zagłady. Autor kreśli w niej historię antysemityzmu, począwszy od korzeni ludu Izraela aż po współczesne autorowi wydarzenia. Rezultat to pełna pasji, szczegółowa analiza, obnażająca głębokie korzenie nienawiści do Żydów i przyczyny ich prześladowań w starożytności i na przestrzeni dwóch tysięcy lat kultury europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem pseudointelektualnych fermentów dziewiętnastego i początków dwudziestego wieku. Niechęć, o której mowa, nie dotyczy jedynie zjawiska nazizmu – co pokazuje, między licznymi przykładami, przypadek Dreyfusa – ale przenika ona europejskie społeczeństwo i myśl europejską na przestrzeni wieków, dając o sobie znać, z nienawistną brutalnością, na początku dwudziestego wieku.
Moment wydania niniejszej książki nabiera dużego znaczenia, została ona bowiem wydana kilka miesięcy po przyjęciu przez Zolli’ego chrztu. Jest więc bardzo prawdopodobne, że jej powstawanie, przynajmniej częściowo, związane jest z drogą, jaka doprowadziła go do przejścia na wiarę chrześcijańską. Temat związków pomiędzy nawróceniem, antysemityzmem i nietolerancją jest więc tematem bardzo dla Autora żywym i aktualnym.
Ogromna wartość tego tomu polega na przedstawieniu w sposób w miarę skondensowany i kompetentny zjawiska antysemityzmu na poszczególnych kontynentach. Niezwykle cenne są zawarte w tekście cytaty z lokalnych publikacji i prasy, na ogół niedostępne dla czytelnika niewładającego językiem danego kraju. Wykorzystana we wszystkich częściach literatura może się stać potencjalną wskazówką dla chcących pogłębić swoją wiedzę na opisywane tematy.
Ze Wstępu
Edyta Gawron
Szabat i jego znaczenie dla współczesnego człowieka to jedna z najpiękniejszych książek Abrahama Joshuy Heschela, rabina, wybitnego żydowskiego teologa i myśliciela. Głęboka myśl filozofa, piszącego o znaczeniu świętowania szabatu w judaizmie, jest uniwersalna i może mieć znaczenie dla wszystkich ludzi, którzy poszukują w swoim życiu momentu świętości. Abraham Heschel pisze o judaizmie jako o religii czasu, przeciwstawiając ją skupionej na przekształcaniu i ujarzmianiu przestrzeni cywilizacji technicznej. Według Heschela „Biblia bardziej troszczy się o czas niż o przestrzeń”, a droga do spotkania z Bogiem wiedzie tylko przez królestwo czasu. To, co jest określone jako święte w biblijnym opisie aktu stworzenia, to nie jakiekolwiek święte miejsce, ale właśnie szabat, kiedy przestaje się manipulować rzeczami, przestrzenią, światem materii. Wedle Heschla, „w królestwie czasu celem jest nie mieć, lecz być, nie posiadać, lecz dawać, nie panować, lecz uczestniczyć, nie podbijać, lecz współbrzmieć”.
Książka ukazuje się po raz pierwszy w języku polskim ilustrowana drzeworytami Ilyi Schorra, o których A. Heschel pisał: „W ciszy drogocennych obrazów, które powołał do życia Ilya Schor, przyszłe pokolenia słyszeć będą głos i ducha wiecznego Izraela; skupienie na sprawach duchowych i pobożność naszego ludu we wschodniej Europie”.
Nie czyń bliźniemu swemu, tego co ci niemiłe.
To jest cała Tora, reszta jest komentarzem.
Teraz idź i się ucz. Hillel
Sentencje Ojców - po hebrajsku Pirke Awot - są zbiorem żydowskich pouczeń etycznych spisanych przez starożytnych rabinów. To wyjątkowe dzieło stanowi jeden z traktatów Miszny i wchodzi w skład Talmudu. Tradycyjnie sentencje są odczytywane w okresie między Paschą a świętem ofiarowania Tory. Studia nad Talmudem i Torą rozwijają w nas doskonałość w relacjach międzyludzkich, nastawieniu do siebie i więzi z Bogiem. Na drodze do doskonałości potrzebne są nam zarówno wiedza, jak i nakazy etyczne. To one mają nas dyscyplinować i uczyć panowania nad sobą.
Mądrość zawarta w Sentencjach Ojców to sztuka dobrego życia zapisana w krótkich zdaniach, tak cenionych przez tradycję żydowską.
„Pewnego rabina zapytali: „Co wy, żydzi, myślicie o Jezusie?” Na to rabin odpowiedział: „My o nim nie myślimy...”
Dziękuję Przedwiecznemu, że rabbi Jacob Neusner odważył się przynajmniej na chwilę przełamać tę barierę i pomyśleć o Jezusie, którego my, Jego uczniowie, uważamy za żydowskiego Mesjasza i Zbawiciela wszystkich ludzi. Napawa jednak smutkiem, że rabbi Neusner nie do wszystkich spraw podszedł rzetelnie, nie wszystkie argumenty zauważył, i poprzestał na stwierdzeniu, że dla gojów wiara w Jezusa jest czymś dobrym, ale dla Żydów się nie nadaje. Książka jest napisana jako polemika, jako dialog, i nawet zawiera pewne pytania rabina, postawione Jezusowi i Jego uczniom. Pozwolę sobie, zatem, podjąć wyzwanie i skomentować niektóre wypowiedzi rabina, odpowiedzieć na jego pytania tak, jakbym spotkał się z nim i rozmawiał u stóp Góry Błogosławieństw”.
„Książka „Sfatenu / Nasz język” jest reprintem czwartego wydania elementarza hebrajskiego, datowanego na jesień 1913. Można przyjąć, że elementarz ten został napisany niewiele ponad dwadzieścia lat po założeniu przez Eliezeraben Jehudę, twórcę współczesnego języka hebrajskiego, towarzystwa Tchijat Jisrael („Wskrzeszenie Izraela”). Towarzystwo owo stawiało sobie za cel odnowienie języka, którego przez wiele wieków używano niemal wyłącznie w liturgii i literaturze religijnej, oraz edukację młodzieży.
„Sfatenu” nie był pierwszym polskim elementarzem do nauki hebrajskich liter, mimo to zajmuje wśród tych podręczników pozycję wyjątkową. Słowa, które padają w autorskim wstępie, są rzetelne, a elementarz może być z powodzeniem używany również i dziś. Pragnąc, by niniejsza publikacja nie stanowiła jedynie ozdoby bibliofilskiej półki, wzbogaciliśmy reprint o współczesny dodatek. Znajdą w nim Państwo transkrypcję elementarza wraz z tłumaczeniem i objaśnieniami gramatycznymi. Tę część graficznie opracował artysta Ryszard Kajzer, atrakcyjnie ubarwiając ją nowatorsko zaprojektowanymi literami hebrajskimi.
Niniejszy elementarz jest znaczącym źródłem wiedzy o epoce, w której powstał. Jego kart nie zapełniają modelowo grzeczne dzieci, lecz dzieci prawdziwe, również te niegrzeczne i realizujące szalone dziecięce pomysły. Autorzy nie wychowują czytelników na siłę, moralizatorstwa jest niewiele. Nie cofają się przed nazywaniem rzeczy po imieniu – niejednokrotnie używają słów „głupi” (aż 3 synonimy!) i „zły”. Obok krawca i szewca pojawia się – zgodnie z ideałem syjonistycznym – rolnik, a wraz z nim zwierzęta gospodarskie i narzędzia przeznaczone do pracy na roli. Syjonizm par excellence ograniczony jest do dwóch ostatnich czytanek. Elementarz zamyka kilka codziennych modlitw – to najbardziej oczywiste zastosowanie nabytej właśnie umiejętności czytania po hebrajsku.
Żydowska wiara i życie
Paul Spiegel urodził się w 1937 r. w Warendorfie. Okres władzy nazistowskiej przetrwał w ukryciu w Belgii, po oswobodzeniu powrócił do Niemiec. W latach sześćdziesiątych pracował jako redaktor, później jako rzecznik prasowy. W roku 2000 został wybrany przewodniczącym Centralnej Rady Żydów w Niemczech. To stanowisko piastował do swej śmierci w 2004 r. W 2001 r. ukazały się w wydawnictwie Ullstein jego wspomnienia Znowu w domu? Założył własną agencję artystyczną, którą po jego śmierci prowadzi jedna z córek. Paul Spiegel pragnie zbliżyć obcych sobie ludzi. Udziela odpowiedzi na pytania związane z religią, tradycjami oraz dniem powszednim Żydów.
Fragment Książki
Jak dawniej, tak i obecnie Żydzi i nie-Żydzi w Niemczech nie po-potrafią obcować ze sobą bez problemów. Zarówno ciążący balast historii, jak również wina sprawców, ale także wstyd ich potomków i wreszcie obojętność, czy nawet przypływy złości u jeszcze młodszych, którzy nie mogą już słuchać owego »nieprzyjemnego tematu« - wszystko to istotne powody, dla których spotkania pomiędzy Żydami a nie-Żydami w Niemczech urastają często do rangi problemu.
Ale na szczęście ze strony nieżydowskiej pojawia się też ciekawość. Kim właściwie są ci Żydzi? Jak żyją i w co wierzą? W trakcie mojej blisko już czteroletniej działalności jako przewodniczący Rady Centralnej Żydów w Niemczech często spotykałem się z takimi pytaniami i za każdym razem cieszyłem się, że zwłaszcza młodych ludzi bardzo to interesuje.
Jeśli w końcu staną oko w oko z Żydem, on powinien im odpowiedzieć na wszystkie, co do jednego pytania, dotyczące obszernego tematu żydostwa. Najlepiej, aby był historykiem, ekspertem od zagadnień Bliskiego Wschodu i rabinem w jednej osobie.
Oczywiście przekracza to całkowicie nasze możliwości. Nie da się spełnić takich oczekiwań. Tak samo jak przeciętny Niemiec nie może wiedzieć wszystkiego o niemieckiej historii, niemieckim charakterze narodowym, niemieckiej kulturze i religijnym folklorze...Co znaczy koszerne.Trwała i szybka zmiana osobowości
Spis Treści:
Słowo od redaktora
Kto jest Żydem?
Konwersja
Żydostwo ortodoksyjne i żydostwo reformowane
Czemu Żydzi są obrzezani?
Przykazania i zakazy: micwot
Obrzezanie
Bar miewa
Bat miewa
Zaślubiny
Śmierć i pogrzeb
Czy synagoga to żydowski kościół?
Tora, Talmud, Halacha
Kipa, taies, cicit, tfilin
Dlaczego Izrael jest tak ważny dla Żydów?
Przodkowie plemienia
Wyjście z Egiptu
Dziesięć przykazań
Ziemia Obiecana
Niewola babilońska
Rzymska okupacja
Dlaczego Żydzi są rozproszeni po całym świecie?
Miszna: teksty prawne
Midrasz: interpretacja Tory
Żydzi, chrześcijanie, muzułmanie
Czy istnieje nowoczesny judaizm?
Kabaliści, mesjaniści, rabini
Kabała
Asymilacja i judaizm reformowany
Antyjudaizm i antysemityzm, syjonizm
Jak wygląda Żyd?
Przepisy dotyczące ubioru
Kipa i noszenie brody
Cniut skromność
Żółta gwiazda żydowski kapelusz
Dlaczego Żydzi uważają się za naród wybrany?
Oko za oko, ząb za ząb: prawo talionu
Naród wybrany przez Boga
Przymierze z Bogiem
Co znaczy koszerne?
Czystość i nieczystość: kaszrut
Ubój rytualny
Naczynia
Dlaczego Nowy Rok obchodzi się na jesieni?
Żydowski kalendarz
Dlaczego Żydom nie wolno pracować w szabat?
Tradycja
Wypoczynek i świętowanie
Wieczór
Dzień Hawdala
Co Żydzi robią na Nowy Rok?
Rosz ha-Szana
Czy Żydom można w ogóle ufać?
Jom Kipur
Dlaczego Żydzi podczas ulewy siedzą w szałasach?
Sukot
Hoszana Raba, Szmini Aceret, Simchat Tora
Czy Żydzi święcą Boże Narodzenie?
Chanuka
Co to jest żydowski karnawał?
Purim
Czy maca to żydowskie sucharki?
Pesach
Wieczór sederowy
Dlaczego Żydzi ciągle naśladują chrześcijan?
Szawuot
Czy Żydów trzeba lubić?
Antyjudaizm Kościoła chrześcijańskiego
Antysyjonizm
Teorie spiskowe
Praca traktująca o korzeniach Chrześcijaństwa. Ks. prof. Michał Paradowski, głównie w oparciu o Pismo Święte Nowego Testamentu ukazuje, że początki Chrześcijaństwa tkwią w maoizmie i w Biblii. Czytelnik może znaleźć również odpowiedź na pytanie, czy chrześcijanie i żydzi wierzą w tego samego Boga oraz na czym polega judaizacja Chrześcijaństwa? Poruszając wymienione tematy Autor uważa, że rozważania na ten temat przyczynią się do ich wyjaśnienia oraz do usunięcia istniejących nieporozumień.
"Pierwszy nakaz każdego Żyda zawiera się w biblijnym „pamiętaj”, zachor. Powtarzany jest w codziennych modlitwach oraz w czasie święta Pesach. Judaizm, jak pokazuje Yosef Hayim Yerushalmi (1932–2009), nowojorski historyk sefardyjskich Żydów, przez wieki był i jest zaabsorbowany rozważaniami nad znaczeniem wydarzeń sprzed tysiącleci. Jednocześnie, co brzmi jak paradoks, przez stulecia pośród Żydów historiografia odgrywała minimalną rolę. Strażnikami pamięci nie byli historycy. Byli nimi rabini, religijni uczeni. Po dziś dzień nakaz pamiętania jest traktowany jako religijny i narodowy obowiązek. Pamięć potrzebuje mitu i ten mit tworzyły kolejne pokolenia rabinów i uczonych w Piśmie. Dzisiaj oczekujemy mitu ukazującego sens Zagłady. Ostatnie dziesiątki lat przyniosły rozwój historii pisanej przez Żydów, a ta – jak pisze autor – „stała się tym, czym nigdy nie była wcześniej – wiarą zdruzgotanego narodu”. Yerushalmi historyk ukazuje znaczenia szczególnej żydowskiej pamięci, która spaja lud od tysiącleci.
Paweł Śpiewak
Hebrajskie słowo Enoszijut można przetłumaczyć na język polski jako człowieczeństwo. I o nim właśnie opowiada ta ksiązka. Jest to zupełnie niezwykła opowieść o Dawidzie Kurzmanie, szanowanym, konserwatywnym Żydzie krakowski, bogatym kupcu, przemysłowcu, a jednocześnie dobroczyńcy, który w znacznej mierze finansował (za pomocą Gminy Żydowskiej) i sprawował nadzór nad Domem dla Sierot Żydowskich. Hebrajskie sformułowanie Kidusz Haszem jest właściwie synonimem męczeństwa za wiarę, choć dosłownie oznacza po hebrajsku uświęcenie Imienia Bożego. Zgodnie z tą koncepcją, Żyd winien być gotowy ponieść raczej śmierć, niż sprzeniewierzyć się Przymierzu przez przekroczenie reguł religijnych. Kto łamie najważniejsze zasady i staje się bałwochwalcą, mordercą lub cudzołożnikiem, winny jest Chilul Haszem, czyli obrazie Imielna Bożego. Wyznawca judaizmu powinien publicznie własną postawą dowieść swej moralności i pobożności, przy czym występek wobec gojów jest poważniejszym niż wobec współwyznawców. Przyjmujący śmierć w imię Kidusz Haszem uznawani są za Kdoszim - istoty święte, jak Kurzmann dotychczas Relacje o nich przybierają formę hagiograficznych opowieści, które najczęściej dotyczą czasów średniowiecznych pogromów, powstania Chmielnickiego i Holokaustu. W sprzeczności do idei Kidusz Haszem stoi zasada pikuach nefesz nakazująca ratowanie życia ludzkiego bez względu na łamanie reguł. Hebrajski termin można przetłumaczyć jako otwór dla życia, a wiąże się on z odpowiedzią na pytanie, czy można ratować ofiary katastrofy domu w szabat. Mimo zakazu wykonywania pracy w ten dzień, ludzi należy ratować drążąc w gruzach otwór. W czasach Holokaustu z zasady pikulach nefesz wyciągnięto idę uświęcenia życia - kidusz ha-chajim. Jej twórca rabin Izaak Nissenbaum nałożył na Żydów obowiązek samoobrony i ratowania siebie oraz bliźnich. Tradycjonalista żydowski Kurzmann nie mógł się sprzeniewieżyć tej zasadzie i jak krakowski Korczak nie opuścił sieot i wraz z nimi trafił do gazu. Wszyscy zostali zamordowani.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?