Niniejszy tom inauguruje serię Kontynenty, mającą na celu badanie twórczości autora Rodzinnej Europy i kontynuowanie jego myśli w kontekście aktualnych wyzwań oraz w relacji do rozwijanej na gruncie różnych nauk świadomości krytycznej XXI wieku. Różnorodność proweniencji intelektualnej i wrażliwości artystycznej autorów zgromadzonych tu tekstów oraz podejmowanej przez nich problematyki odpowiada skali zainteresowań samego Miłosza i sygnalizuje transdyscyplinarny charakter serii. W książce znalazły się wypowiedzi wybitnych przedstawicieli światowej miłoszologii: Clare Cavanagh, Aleksandra Fiuta, Shermana Garnetta, Mindaugasa Kvietkauskasa, Ryszarda Nycza, Łukasza Tischnera i Joanny Zach, a także poetów, eseistów, animatorów kultury i naukowców, dla których dzieło autora Ogrodu nauk jest ważnym partnerem twórczego dialogu, między innymi Krzysztofa Czyżewskiego, Ireneusza Kani, Krzysztofa Meissnera, Lillian Vallee oraz Adama Zagajewskiego.Z WPROWADZENIATo książka świetna i mądra, ucząca nie tylko czytania Miłosza, ale także rozumienia współczesnego świata. W polskiej tradycji publikowanie w duchu universitas ('wspólnoty', 'ogółu nauczycieli i uczniów') jest rzadkie - niejako wskrzesiła je Maria Janion serią Transgresje i podobny gest zostaje wykonany tutaj. Być może (sam jestem o tym przekonany) to jest przyszłość i powinność nowej (?) humanistyki.PROF. DR HAB. JÓZEF OLEJNICZAK, UNIWERSYTET ŚLĄSKISeria wydawnicza KontynentySeria prezentuje studia nad twórczością Czesława Miłosza, a także monografie i prace zbiorowe podejmujące na nowo żywotną problematykę tej twórczości. Nazwa serii nawiązuje do zbioru esejów, w którym refleksja poety przyjmuje perspektywę globalną na podstawie doświadczeń zdobytych po obydwu stronach Atlantyku. Ten "międzykontynentalny" dialog, jako dialog języków i kultur, jak też różnych obszarów wiedzy i myśli humanistycznej, domaga się kontynuacji w realiach zmieniającego się świata, w obliczu nowych wyzwań i nowej świadomości krytycznej XXI wieku.
Przyjęta w książce perspektywa postsekularna sprzyja identyfikacji tych momentów w dziele Czesława Miłosza, w których religia i literatura stają się sojuszniczkami nowoczesności w dążeniu do (auto)refleksji oraz odpowiedzialności jednostek za własny rozwój i kondycję wspólnot, z jakimi decydują się identyfikować. Autorka analizuje wypowiedzi Miłosza na temat związków między religią, nowoczesnością a literaturą, wchodzące w dialog z przemyśleniami współczesnych badaczy kultury, oraz interpretuje jego hybrydyczne gatunkowo praktyki twórcze jako innowacyjne „ćwiczenia duchowe”. Zatrzymuje się również nad relacją między wybranymi utworami powstałymi w odpowiedzi na konkretne warunki historyczne, społeczne i egzystencjalne, co pozwala nakreślić mapę najważniejszych strategii artystycznych Miłosza i problemów, z którymi mierzył się w wybranym przez siebie medium. Myśl postsekularna zostaje przy tym wsparta innymi tendencjami w studiach kulturowych: postkolonializm pomaga zrozumieć stawkę pisania Zniewolonego umysłu, psychoanaliza – meandryczne zmagania z religią w Ziemi Ulro, krytyka afektywna i studia nad traumą towarzyszą interpretacji Ocalenia, a studia nad pamięcią i zwrot performatywny inspirują refleksję nad relacją Miłoszowych tekstów do tradycyjnych rytuałów.
„Książka Kariny Jarzyńskiej stanowi dokonanie ze wszech miar oryginalne i nowatorskie, wprowadzając do badań nad dziełem Czesława Miłosza perspektywę dotychczas mało obecną, czyli refleksję religioznawczą i kulturoznawczą. Jest to ujęcie tym bardziej zwracające uwagę, że do opisu silnie obecnego u autora Ocalenia splotu religijnego z postreligijnym dotychczasowe instrumentarium badawcze okazywało się albo zanadto jednostronne, albo mało metodologicznie spójne. Zamysł Jarzyńskiej jest tym bardziej ambitny, że przedmiotem swoich badań uczyniła nie tylko teksty literackie Miłosza, ale także inne teksty kultury, w tym korespondencję i autokomentarze poety, zdążając do swoistej, skupionej na jednym aspekcie, sumy wiedzy o autorze i jego dziele”.
prof. dr hab. Aleksander Fiut
„Książka dr Jarzyńskiej stawia w nowym świetle zagadnienie religijno-duchowego wymiaru zarówno pisarstwa Czesława Miłosza, jak jego osobowości twórczej. Autorka zaproponowała całościowe ujęcie tego problemu poprzez podjęcie dobrze dobranych «studiów przypadków», skoncentrowanych na skrupulatnej, nierzadko odkrywczej, interpretacji konkretnych utworów, stanowiących reprezentatywne dla Miłosza ujęcie kluczowych kwestii o charakterze religino-etyczno-duchowym. Otrzymujemy dzięki przyjęciu tej strategii nie tylko charakterystykę stałych i zmiennych cech tej twórczości w jej egzystencjalnym przebiegu, ale też swoistą typologię czy topografię stanowisk pisarza w głównych kwestiach z tej dziedziny.
Pionierski charakter ma propozycja spojrzenia na twórczość Miłosza – a pochodnie na całą literaturę – jako swego rodzaju «ćwiczenie duchowe». Kategoria ta wyprowadzona została z tradycji rozważań religijnych, lecz w jej ujęciu zyskała wyraźnie egzystencjalno-antropologiczny charakter. Literatura pojęta jako ćwiczenie duchowe to literatura, która formuje (w sensie duchowo-etyczno-światopoglądowym) i piszącego, i czytającego, która chce mówić o sprawach dla życia człowieka najważniejszych, i która czyniąc to – sprawia, że ten fundamentalny wymiar sztuki pisania się urzeczywistnia – uaktywniając w ten sposób performatywną siłę i charakter. Rozważania te prowadzą więc do zaproponowania pewnego (nowego) narzędzia teoretycznoliterackiej analizy, które – sprawdzone na dziele Czesława Miłosza – może być zastosowane z powodzeniem do badań również innych przedmiotów literackiego poznania”.
prof. dr hab. Ryszard Nycz
Niniejsza książka przyjmuje kulturoznawcze i antropologiczne rozumienie eposu. Zwraca uwagę na najbardziej archaiczne źródła opowieści epickich, przedstawia ich rozmaite, często kontrowersyjne interpretacje, a także opisuje funkcje, jakie pełniły one w różnych kulturach w momencie powstania, kanonizacji i później, przez wieki nieraz burzliwych dziejów poszczególnych narodów. Czy przypadkiem postać mitycznego herosa nie wywodzi się z praktyk szamańskich albo rytuałów inicjacyjnych? Może prawdziwą treścią perskiego Szahname jest tajemnica cyklu kalendarzowego? Dlaczego najważniejsze opowieści dawnych Norwegów przechowały się na Islandii, a Duńczyków ? w Wielkiej Brytanii? Jak ma się Pierścień Nibelunga Richarda Wagnera do średniowiecznej wędrówki ludów? A epika powstająca w początkach historii USA do fińskich pieśni ludowych?
Poznając eposy w taki sposób, cofamy się do własnych korzeni, by odkryć fundamenty naszej cywilizacji, a także zbliżamy się do zrozumienia dziejów niekiedy bardzo egzotycznych kultur. Kolejne rozdziały książki można traktować jako podróż przez kontynenty i epoki, podczas której czasem zatrzymujemy się gdzieś na dłużej, a czasem zerkamy tylko przez uchylone drzwi do kolejnego świata, który być może uda nam się dokładniej zwiedzić przy innej okazji. Najwięcej miejsca poświęcono najsławniejszym eposom przetłumaczonym na język polski, nieco mniej tekstom zachowanym fragmentarycznie i przez to słabo znanym, przy czym obszerna literatura przedmiotu zachęca czytelnika do dalszych poszukiwań.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
