Immanuel Kant (1724-1804) - jeden z najważniejszych filozofów niemieckich i bodaj naważniejszy, najbardziej wpływoy intelektualnie czasu Oświecenia, twórca tzw. krytycyzmu w filozofii. Jego najważniejsze dzieła to właśnie dzieła krytyczne Krytyka czystego rozumu, Krytyka praktycznego rozumu, Krytyka władzy sądzenia.Niewielka rozprawa Uzasadnienie metafizyki moralności także należy do nurtu krytycznego w filozofii Kanta i określane jest jako łatwiejszy wykład tez zawartych w dziele Krytyka praktycznego rozumu. Jak pisze Kant we wprowadzeniu: W niniejszej pracy posiłkowałem się tą metodą, którazdaniem moim jest najodpowiedniejsza, jeżeli chcemy postępować drogą analityczną od pospolitego poznania do określenia najwyższej jego zasady, i znowu na odwrót drogą syntetyczną od zbadania tej zasady i jej źródeł do pospolitego poznania, w którym znajdujemy jej zastosowanie. Podział ten wypadł więc w następujący sposób:1. Rozdział pierwszy: Przejście w zakresie moralności od pospolitego poznania rozumowego do poznania filozoficznego.2. Rozdział drugi: Przejście od popularnej filozofii moralnej do metafizyki moralności.3. Rozdział trzeci: Ostatni krok od metafizyki moralności do krytyki czystego praktycznego rozumu.
Już niemal sto lat temu Max Scheler pisał: Jeśli istnieje jakieś zadanie filozoficzne, którego rozwiązania nasza epoka domaga się wyjątkowo pilnie, to jest nim [opracowanie] filozoficznej antropologii. W Polsce podjęli się tego zadania w drugiej połowie XX wieku przede wszystkim dwaj myśliciele: Karol Wojtyła, autor Osoby i czynu, oraz Józef Tischner, autor Filozofii dramatu i Sporu o istnienie człowieka. Wykształcony w środowisku krakowskim Jan Galarowicz, kontynuuje ich poszukiwania antropologiczne, publikując od kilku lat wielotomowe dzieło pt. Antropodramatyka.Obecny, piąty tom, poświęca interpersonalnej, dialogicznej strukturze i dynamice człowieka, przeciwstawiając się indywidualizmowi i kolektywizmowi. Ten wymiar osoby ludzkiej i egzystencji odsłania przede wszystkim poprzez analizę zasad i postaw, które są fundamentami relacji międzyludzkich, poprzedzającego je spotkania oraz ich zagrożeń i rozstania.Zakorzeniając mocno swoje rozważania w doświadczeniu, Galarowicz konfrontuje je z przemyśleniami innych autorów, zwłaszcza mu bliskich. Dzięki temu, że swoje analizy wyraża w języku eseistyczno - popularyzatorskim, są jasne i przystępne. Książka jest przeznaczona nie tylko dla filozofów, socjologów, psychologów, pedagogów i duszpasterzy, ale także dla wszystkich, dla których ważna jest jakość relacji międzyludzkich.
Kaizen jest japońską, wyjątkową filozofią. Jest znana głównie jako koncepcja zarządzania, ale przede wszystkim jest ważną częścią kultury japońskiej. Kaizen polega na ciągłym doskonaleniu: doskonałość może być osiągnięta dzięki konsekwentnie wprowadzanym niewielkim zmianom. W organizacji każdy powinien być zaangażowany w ten proces. Metodyka ta charakteryzuje się dużą skutecznością, jest przy tym doskonałym wyjściem dla osób, które nie lubią rewolucyjnych zmian wokół siebie. Umożliwia rozwijanie się i osiąganie celów bez dużego wysiłku i bez lęku, że coś może pójść nie tak. Książka, którą trzymasz w dłoni, w przystępny sposób wyjaśnia, jak wykorzystać filozofię kaizen w codziennym życiu i osiągać imponujące cele metodą małych kroków. Dzięki jej lekturze dowiesz się, jak stymulować kreatywność swoją i swojego zespołu, jak zacząć nieszablonowo myśleć, a także jak radzić sobie z trudnymi sprawami. Nauczysz się prostych, ale bardzo skutecznych metod, które z powodzeniem będziesz stosował na co dzień. Przekonasz się, dlaczego filozofia kaizen jest wysoko ceniona przez kierownictwo takich organizacji, jak Boeing, Toyota, Honda czy US Navy! Dowiedz się, jak: poprawiać morale pracowników, ograniczać koszty funkcjonowania organizacji i równocześnie poprawiać jakość pracy w firmie, skutecznie rozwijać nowe produkty i usługi, zwiększać sprzedaż firmy, ograniczać koszty opieki zdrowotnej. Kaizen - podążaj małymi krokami ku doskonałości!
Tom zawiera studia dotyczące towianizmu i procesu recepcji tego zjawiska w kulturze polskiej (aż po współczesność), a także poza jej obrębem, przede wszystkim we Włoszech. Został podzielony na trzy części: pierwsza koncentruje się wokół towianizmu jako zjawiska światopoglądowego i filozoficzno-religijnego, druga jest poświęcona recepcji współczesnych Mistrza Andrzeja, trzecia natomiast – wpływowi towianizmu na działania poromantycznych pokoleń. Publikacja składa się z dwudziestu artykułów zarówno polskich, jak i zagranicznych badaczy reprezentujących różne dyscypliny humanistyki, strategie metodologiczne i wrażliwości naukowe.
******
Towianism. The Phenomenon and the Heritage
The volume contains studies on towianism and its reception process in Polish culture (until present day) and in other cultures, especially in Italy. It is divided into three parts: the first part discusses towianism as a philosophical and philosophical-religious phenomenon, the second part focuses on the reception of towianism by Towianski’s contemporaries, the third part explores the influence of towianism on post-romanticism generations. The publication consists of twenty articles written by Polish and foreign scholars, who represent different fields of humanities, methodological strategies and scientific sensibilities.
Zaufanie do prawa i władz publicznych stanowi fundament normalizacji stosunków społecznych na wielu płaszczyznach życia i jest kluczowym elementem prawidłowego funkcjonowania wolnego społeczeństwa w demokratycznym państwie prawa. Znacząco pogłębiający się kryzys zaufania do administracji publicznej jest niewątpliwie bardzo ważkim problemem współczesności. Stanowi to doniosłe zagadnienie badawcze i praktyczne, które postaram się w tej książce poddać wnikliwej analizie.
Monteskiusz, właściwe Carles Louis baron de la Brede et de Montesquieu (1689-1755) - francuski filozof, prawnik, czołowy przedstawiciel myśli oświeceniowej, autor takich dzieł jak "O duchu praw" (w którym przedstawił zasadniczy do tej pory trójpodział władz), "Rozważania nad przyczynami wielkości i upadku Rzymu" czy właśnie Listy perskie. Poddaje w nich ostrej krytyce rządy absolutystyczne za czasów króla Ludwika XIV robi to jednak w sposob zawoalowany i w wymyślnej epistolarnej formie. Jak pisze o "Listach" Tadusz Boy- Żeleński zaczyna się ta książeczka niby jeden z modnych wówczas romansów czerpiących kanwę z fantastycznego, lubieżnego Wschodu i jego serajów; szereg początkowych listów trzymany jest w tym tonie. Jednak w kolejnych autor staje się coraz poważniejszy, coraz większy zakres tematów porusza, zagadnień politycznych, obyczajowych, filozoficznych. Wreszcie sprawy związane z religią, politologią, kolonizacją. A potem znowuż ostra satyra obyczajowa i lubieżny żarcik, a przy tym śmiało można nazwać Monteskiusza jednym z pierwszych - tak! - feministów. A z rozważań o religiach oddajmy na chwilę głos autorowi: W wielkim kłopocie znajdują się wszystkie religie, kiedy chodzi o to, aby dać pojęcie o przyszłych rozkoszach ludzi, którzy poczciwie żyli. Łatwo jest przestraszyć złych szeregiem kar, które im grożą; ale ludziom cnotliwym nie wiadomo , co przyrzekać. (...). Spotykałem opisy raju, zdolne odstraszyć wszystkich rozsądnych ludzi.
Jednym z aksjomatów znacznej części żydowskiej myśli teologicznej po Zagładzie jest pogląd, że z uwagi na swoją naturę Holokaust spowodował załamanie się tradycyjnego języka i kategorii, których Żydzi we wcześniejszych stuleciach używali do opisywania i rozumienia historycznych katastrof. Analiza pism tradycjonalistycznych żydowskich myślicieli, którzy z teologicznymi pytaniami stawianymi przez nazistowskie prześladowania zmagali się w czasie ich trwania, sugeruje jednak, że założenie to dalekie jest od oczywistości oraz że przyczyn kryzysu teodycei w żydowskiej teologii XX wieku należy upatrywać w procesach historycznych i intelektualnych znacznie poprzedzających Holokaust. Historia, metahistoria i zło. Teologia żydowska w odpowiedzi na Zagładę to nowatorska analiza porównawcza teologicznych rozważań najważniejszych żydowskich myślicieli tworzących podczas Holokaustu i w późniejszym okresie. Zwykle są oni rozpatrywani w izolacji porównawcze podejście Barbary Krawcowicz pozwala odkryć podobieństwa i różnice. Równocześnie książka jest bardziej historycznie zniuansowana niż poprzednie prace na ten temat, ponieważ analizuje odpowiedzi na Zagładę w szerszym kontekście historii teologii żydowskiej i uwypukla w ten sposób znaczenie jej spotkania z nowoczesnością. Monografia rozjaśnia i zarazem komplikuje tradycyjne i bardziej nowoczesne teologiczne zmagania z Holokaustem w myśli żydowskiej. Z tego powodu jest to ważna lektura dla osób pragnących zrozumieć głęboki teologiczny wpływ tych wydarzeń i wyzwanie, jakie stanowią dzisiaj dla żydowskiego życia i refleksji.Prof. Avril Alba
Iris Murdoch, znana w Polsce głównie jako pisarka, była też wybitną przedstawicielką filozofii, przemawiającą głosem odrębnym na tle innych dwudziestowiecznych myślicieli. Prezentowany tom jest pierwszym w Polsce tak bogatym zbiorem jej esejów filozoficznych, dotyczących głównie etyki i metafizyki, a zwłaszcza ich związków z literaturą. Myśl Iris Murdoch - krytyczna synteza platonizmu z wątkami egzystencjalnymi - wyróżnia się racjonalnością, logiczną precyzją, celnością argumentu i dbałością o szczegół. Ogromna erudycja i przenikliwość diagnoz sprawiają, że jej głos filozoficzny pozostaje donośny i niezmiennie inspirujący.
Podręcznik prezentuje nowoczesne podejście do retoryki. Łączy wiedzę z historii i teorii retoryki z jej współczesnym zastosowaniem w różnych dziedzinach nauki i życia społecznego: literaturoznawstwie, językoznawstwie, reklamie, public relations, polityce, psychologii, kaznodziejstwie, szkole. Napisany przystępnym językiem. Zawiera definicje najważniejszych terminów, przypisy poszerzające główny tok wykładu o wskazania ciekawych szczegółowych problemów oraz bibliografię.
Witaj w zaskakującym świecie paradoksów. Książka Paradoksy ujawnia, jak dziwny może być świat myśli. Podzielona na osiem rozdziałów, zabierze cię w fascynującą podróż po filozoficznych koncepcjach, od sprzecznych z intuicją po zupełnie absurdalne. Po drodze zapoznasz się z takimi tematami, jak figury niemożliwe, dowiesz się, jak oczekiwać nieoczekiwanego i jakie są problemy z podróżami w czasie.Pełna eksperymentów myślowych, przykładów z prawdziwego życia i ćwiczeń, Paradoksy to książka, która zmieni twój sposób postrzegania wszystkiego, co cię otacza. Dzięki niej poznasz również kilka wybitnych postaci zajmujących się paradoksami, od starożytnych greckich filozofów po Alberta Einsteina.
Po co w trzeciej dekadzie XXI w., w obliczu wielkich globalnych problemów, przypominać kontrowersyjnego filozofa politycznego i teoretyka cywilizacji z pierwszej połowy wieku XIX? Wszak już za życia, przez współczesnych, został skazany na wieczną niepamięć za ogłoszoną podczas Wielkiej Emigracji w 1834 r. narodową apostazję. Jego pisma były nieobecne w polskiej tradycji intelektualnej. Mimo to wciąż powracał, niejako okrężną drogą, za pośrednictwem badaczy zajmujących się panslawizmem czy cywilizacją amerykańską.Zaiste, wśród wywodzących się z Polski myślicieli niewielu miało tak szeroką perspektywę. Niewielu też w swym życiu osobiście mogło poznać tak odmienne światy, polityczne i społeczne, oraz ich filozoficzne uzasadnienia, od Berlina i Warszawy, przez Paryż, Londyn, Petersburg, Rzym, po Nowy Jork, Waszyngton i Boston.Autor publikowanych traktatów miał nieraz profetyczne wręcz zdolności. Wizje obserwowanych procesów, które kreślił w wieku pary i żelaza, wiary w postęp oraz optymistycznej oceny natury ludzkiej, miały wydać swój owoc, nieraz zatruty, w następnym stuleciu, dopiero w epoce masowych społeczeństw i kultury, tryumfu demokracji, ale i totalitarnej tyranii oraz naukowo uzasadnianego ludobójstwa.
Kieran Setiya pokazuje nam, że filozofia może być cennym narzędziem w radzeniu sobie z trudnościami towarzyszącymi tzw. kryzysowi wieku średniego, który – jak przekonuje autor – może przyjść nadspodziewanie wcześnie. Setiya z właściwym sobie humorem wnikliwie analizuje poczucie bezsensu i tęsknoty za utraconą młodością i czasem, kiedy wszystkie życiowe drogi były jeszcze możliwe.
Kryzys wieku średniego ma swoją fascynującą historię. Warto ją poznać, aby życiowe przesilenie przekuć w szansę.
Jarosław Kuisz
Jeśli zamartwiacie się nieodwracalnością czasu, analizujecie życiowe porażki, a w czasie bezsennych nocy pytacie same siebie: „czy coś się jeszcze wydarzy?” – przeczytajcie tę książkę. Wiem, poradników jest aż za dużo, ale ten łączy w sobie lekkość eseju, racjonalne podejście oraz historię filozofii. Daje również odpowiedź na frapujące pytanie: kiedy zaczyna się wiek średni i czy zawsze musi wiązać się z kryzysem?
Sylwia Chutnik
Ta świetna książka pokazuje, że filozofia była i wciąż jest najskuteczniejszą metodą refleksji nad nieodłącznymi aspektami życia: przemijaniem, utratą i śmiercią. Refleksji, a zatem oswajania – co bynajmniej nie oznacza ani zaprzeczenia, ani idealizacji. Lektura obowiązkowa
dla wszystkich przemijających, niezależnie od wieku i stanu ducha.
Tomasz Stawiszyński
Kieran Setiya - filozof, etyk, wykładowca w prestiżowym Massachusetts Institute of Technology.
Autor bestsellerów, wyróżniony m.in. w rankingu najlepszych książek The Economist.
Nowoczesna semantyka polityczna opiera się między innymi na resemantyzacji Arystotelesowskiej kinetyki. Wszystkie „izmy”, wszystkie partie, wszystkie ideologie są – za Koselleckiem – pojęciami ruchu: zakładają mobilizację obywateli w kierunku celów dających się realizować w czasie, przez co doprowadzają do nieustającej dialektyki między stagnacją a mobilnością społeczną. Jaki jest wpływ polityki kinetycznej na ustrój demokratyczny? W jaki sposób powszechne uruchomienie ciał i umysłów oddziałuje na stan psychiczny jednostek? Czy – za Laschem – zachodzi relacja między mobilnością a narcyzmem? Czy polityka stała się formą terapii chorób? Czy nie jest ona jednym z ich źródeł? A może w polityce chodzi o pewną praxis, nie zaś o ruch?
******
Go and Come at the Same Time. Four Essays on Criticism of Therapeutic Policy
Modern political semantics is based, among others, on re-semantics of Aristotelian kinesis. All “-isms”, all parties, all ideologies are, following Koselleck, the notions of movement: they assume the mobilization of citizens towards goals that can be achieved in time, which results in the constant dialectics between stagnation and social mobility. How does kinetic politics influence a democratic system? How does the widespread activation of bodies and minds affect the mental state of individuals? Is there, following Lasch, a relation between mobility and narcissism? Has politics become a form of disease therapy? Is politics not one of the sources of disease? Or, perhaps, politics is about a certain praxis and not a movement?
Teksty składające się na Księgę jubileuszową stanowią hołd zarówno dla osoby, jak i dorobku naukowego Profesor Barbary Markiewicz. Księgę rozpoczyna rozmowa z Profesorem Władysławem Stróżewskim – nauczycielem i intelektualnym mentorem Jubilatki. Kolejne części tej publikacji koncentrują się na rozważaniach nad myślą liberalną, filozofią polską, związkami filozofii, edukacji oraz wychowania oraz teoretycznymi ramami i praktycznymi konsekwencjami filozoficznych dociekań zwłaszcza z zakresu filozofii polityki.
******
Philosophy, Education, Politics. A Jubilee Book Dedicated to Professor Barbara Markiewicz
The texts constituting the Jubilee Book are a tribute to Professor Barbara Markiewicz and her scientific achievements. The book opens with the interview with Professor Władysław Stróżewski – a teacher and intellectual mentor to Professor Barbara Markiewicz. The subsequent parts of the publication concentrate on reflections on liberal thought, Polish philosophy, the relations between philosophy, education and upbringing as well as theoretical framework and practical consequences of philosophical inquiry, especially in political philosophy.
Mniejsze kwestie dyskutowane zawierają trzy dzieła św. Tomasza z Akwinu: Kwestie dyskutowane o duszy, Kwestię dyskutowaną o stworzeniach duchowych oraz Kwestię dyskutowaną o zjednoczeniu Słowa wcielonego. Najbardziej znane dzieło Akwinaty, Summę teologii, porównuje się czasem do gotyckiej katedry z jej starannie przemyślaną strukturą. Kwestie zamieszczone w tym tomie można uznać – jak pisze we wprowadzeniu Janusz Pyda OP – za prace przygotowawcze w warsztacie architekta, który „przed zastosowaniem konkretnych rozwiązań czy pomysłów na placu budowy musi je dokładnie przeliczyć, szczegółowo rozrysować i wykonać staranny ich model”. „Kwestie dyskutowane” (quaestiones disputatae) były w średniowieczu formą prowadzenia zajęć uniwersyteckich, a także niezależnym od nich gatunkiem pisarstwa naukowego. Jako forma zajęć polegały na rozbudowanej debacie na zaproponowany temat, opracowanej następnie i skonkludowanej przez „mistrza” odpowiedzialnego za całość. Były to niekiedy jakby „turnieje teologów”. To właśnie opracowanie i rozstrzygnięcie takich dyskusji przez św. Tomasza utrwalone zostało w formie pisemnej. Kwestie dyskutowane o duszy i Kwestia dyskutowana o stworzeniach duchowych stanowią wykład Tomaszowej filozofii stworzeń duchowych (uzupełniając się wzajemnie, a niekiedy powtarzając niektóre zagadnienia). Powstały w Rzymie w latach 1265-1268, gdy św. Tomasz miał około czterdziestu lat. W dziełach tych mierzy się on z całym wachlarzem pytań filozoficznych i teologicznych nawiązujących m.in. do dziedzictwa Platona, Arystotelesa i Awerroesa. Rozważa, czy istnieją stworzenia duchowe i jakie są ich rodzaje. Na czym polegają różnice między nimi? Jakie są relacje substancji duchowych do ciał, a w szczególności duszy ludzkiej do ciała? Jak ma się dusza do swych władz? Czym jest „intelekt możnościowy”, a czym „intelekt czynny”? Jaki jest status duszy oddzielonej od ciała? W tych rozważaniach dominuje metafizyka, ale Pismo Święte pozostaje punktem odniesienia. Trzecim dziełem zawartym w 32 tomie jest Kwestia dyskutowana o zjednoczeniu Słowa wcielonego. Powstała ona prawdopodobnie w 1272 roku i stanowi przykład „chrystologii filozoficznej”, będąc analizą tajemnicy wcielenia Chrystusa z użyciem narzędzi filozoficznych. Akwinata dobiera je w taki sposób, by pomogły wniknąć w znaną na podstawie Objawienia prawdę o tym, że Bóg stał się człowiekiem. W pięciu artykułach wchodzących w skład tej kwestii św. Tomasz zastanawia się przede wszystkim nad unią hipostatyczną, tj. zjednoczeniem natury ludzkiej i boskiej w Chrystusie.
Myślenie estetyczne pod redakcją Teresy Pękali i Romana Kubickiego stanowi kolejny tom tekstów będących owocem corocznej konferencji naukowej w Zakopanem, organizowanej przez Katedrę Estetyki i Filozofii Kultury UMCS. Przeszło dwudziestu autorów, reprezentujących różne dziedziny i odmienne światopoglądy, podejmuje się krytycznej analizy zarówno dzisiejszej post/racjonalności oraz perspektyw jej rozwoju, redefinicji, jak i zagrożeń wynikających z ewentualnych jednostronnych przeradykalizowań. Mimo, że punktem wyjścia jest estetyka, to przedstawiona problematyka porusza bardzo szerokie spektrum kulturowych wyzwań, począwszy od afektywnych reakcji na zagrożenia bezpośrednie pandemia, wojna na Ukrainie, przez konieczność poważnego namysłu nad koncepcjami posthumanistycznymi, inspirowanymi naukami kognitywnymi czy neurobiologią oraz tzw. ciemną ekologią, aż po krytyczne analizy tradycyjnych modeli myślenia. Nasza cywilizacja znajduje się na ostrym, wielowymiarowym wirażu. Dotychczasowe problemy ekologiczne, demograficzne, ale i polityczne, dochodzą być może do kulminacji, gdzie wyjściem może być tylko totalna katastrofa albo zupełnie nowe otwarcie, wymagające całościowego, interdyscyplinarnego podejścia. Z recenzji prof. dr. hab. Sławomira Marca
Jedno z najważniejszych wydarzeń w dziejach polskiej myśli filozoficznejSzkoła Lwowsko-Warszawska powstała w końcu XIX w., a jej rozkwit przypadł na okres dwudziestolecia międzywojennego. Przez te wszystkie lata SLW była miejscem debat, wymiany myśli i pracy naukowej obejmującej nie tylko filozofię, ale również dziedziny pokrewne: ontologię, etykę czy logikę.Jan Woleński w swojej monografii przedstawia historię SLW, a także prezentuje poglądy i osiągnięcia jej głównych przedstawicieli i przedstawicielek - Kazimierza Ajdukiewicza, Tadeusza Kotarbińskiego, Jan Łukasiewicza, Alfreda Tarskiego i Władysława Tatarkiewicza, którzy znacząco przyczynili się do rozwoju filozofii polskiej światowej. Sporą część publikacji autor poświęca logice, która stała się najbardziej znaną specjalnością SLW i zasadniczo wpłynęła na rozwój tej dyscypliny w świecie.Pierwsze wydanie książki ukazało się w 1985 r., a w kolejnych latach pojawiły się tłumaczenia: na język angielski (1989 r.), rosyjski (2004 r.) oraz francuski (częściowe wydanie w 2011 r.). Obecnie przygotowywany jest przekład na język ukraiński i rumuński.Wydanie, które przekazujemy w ręce Czytelników, jest poprawione i uzupełnione.
Praca prof. Kojkoła rzetelnie informuje o zróżnicowanym charakterze prezentowanych poglądów na zagadnienia związane z filozoficznymi, naukowymi i religijnymi podstawami wychowania. Przybliża refleksję polskich filozofów, tych znanych i tych dzisiaj wręcz zapoznanych, w sposób jasny i wyraźny.
z recenzji prof. dra hab. Leszka Gawora
Recenzowana praca stanowi ciekawą publikację syntetyzującą problemy z pogranicza filozofii, edukacji i religii. Odwołanie do uczonych, jeśli nie zapomnianych, to jednak mniej obecnych we współczesnej kulturze jest bardzo cennym zabiegiem, szczególnie w dobie współczesnej „ucieczki do przodu” części badaczy. [...] Jest to najlepszy moment, aby ukazać nasz – w sensie narodowy – dorobek, a jednocześnie wyeksponować oryginalność czy swoistą wyjątkowość polskiej myśli filozoficznej i pedagogicznej.
z recenzji dra hab. Sławomira Sztobryna, prof. Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej
Przekład i opracowanie – Adam Grzeliński i Katarzyna Kremplewska
Rozum w społeczeństwie George’a Santayany (1863–1952), należącego do najważniejszych amerykańskich filozofów XX wieku, to druga część cyklu The Life of Reason (1905–1906), jednego z dwóch – obok późniejszych Realms of Being (1927–1940) – monumentalnych dzieł myśliciela.
W kolejnych tomach The Life of Reason Santayana śledzi stopniowe wyłanianie się refleksyjności, a przez to wzrastanie rozumności i obiektywizację przedmiotów ludzkich dążeń – ideałów – w ustanawianiu świata codziennego doświadczenia, w racjonalnie funkcjonującej i opartej na zasadach prawa społeczności, sztuce w symboliczny sposób ukazującej istotne kwestie ludzkiego życia, religii, a także w postępie nauk.
Rozwój rozumności dotyczy nie tylko kolejnych faz Życia Rozumu, do których należy m.in. społeczne funkcjonowanie człowieka, ale też poszczególnych płaszczyzn współistnienia ludzi ze sobą. Takimi płaszczyznami są: miłość, rodzina, pierwsze instytucje społeczne decydujące o produkcji, rządzeniu oraz konfliktach, a wreszcie kolejne fazy rozwoju społeczeństw takie jak arystokracja czy demokracja, w których w coraz większym stopniu może dojść do realizacji ludzkiej wolności, czemu służy wykształcenie bezinteresownej więzi łączącej ludzi. Wyobrażonym zwieńczeniem tych dwóch faz rozwoju życia społecznego – społeczeństwa naturalnego i społeczeństwa wolnego – jest powstanie społeczeństwa idealnego, w którym przygodne związki ludzkie tracą na znaczeniu na rzecz życia jak najbliższego ideałom. Najbardziej doniosłymi obszarami wspólnej aktywności ludzi na tym etapie stają się wspomniane już religia, sztuka i nauka.
Hlderlin w świetle swoich - w sumie niewielu i też niezbyt długich - tekstów teoretycznych jawi się jako jeden z prekursorów niemieckiego idealizmu, wytrawny teoretyk poezji, ale nade wszystko twórca starający się wykroczyć poza jedynie systemotwórczy charakter myślenia, i to dzięki namysłowi nad naturą i rolą liryki, dramatu i eposu. Hlderlin swobodnie porusza się pomiędzy filozofią a poezją, zwłaszcza w tej drugiej - specyficznie przy tym rozumianej - widząc istotny czynnik kształtowania człowieka. Jakkolwiek gest to do pewnego stopnia typowy dla wczesnej fazy rozwoju idealizmu niemieckiego, to jednak Hlderlinowska wersja pozostaje osobna, także ze względu na niepowtarzalny język, nierzadko trudny do zrozumienia, bo na bieżąco kształtowany jako narzędzie wyrazu rodzących się dopiero intuicji. Równorzędnym źródłem inspiracji i punktem odniesienia są tu z jednej strony Platon, Kant, Fichte, z drugiej - Homer, Sofokles i Pindar.Friedrich Hlderlin (1770-1843) - poeta, jeden z najważniejszych liryków niemieckojęzycznych, którego twórczość wykracza poza opozycję klasycyzmu i romantyzmu, także dzięki oryginalnej recepcji dziedzictwa antycznego. Poza utworami lirycznymi napisał powieść epistolarną Hyperion (pol. 1976), niedokończony dramat Śmierć Empedoklesa (pol. 2014); autor słynnych przekładów tragedii Sofoklesa.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
![Okładka książki Potęga mitu [2025]](https://dobreksiazki.pl/Photos/7/SMALL/000080/potega-mitu-2025.jpg "Potęga mitu [2025]. Autor: Campbell Joseph. Dobreksiazki.pl")
