O Wernerze Sombarcie, budzącym w europejskiej nauce ogromne emocje historyku gospodarczym i współtwórcy socjologii historycznej, przyjacielu i jednocześnie krytyku Maxa Webera, nauki społeczne od niemal stulecia nie mają zbyt wiele do powiedzenia. Jego błyskotliwą krytykę teorii wartości Marksa solidarnie zignorowali zarówno marksiści, jak i neoklasycy. Opus magnum Sombarta, Der moderne Kapitalismus, dobrze znane polskim badaczom początków XX wieku, od czasu międzywojnia nie było przedmiotem pogłębionej naukowej refleksji (do wyjątków należały prace Fernanda Braudela). Mowa zaś o dziele, w którym Sombart jawi się jako twórca takich pojęć, jak „duch kapitalizmu” i „schyłkowy kapitalizm”. Zapamiętano go natomiast jako autora wielokrotnie wznawianej, budzącej skrajnie odmienne oceny monografii Żydzi i życie gospodarcze. Inaczej niż w przypadku Martina Heideggera, nigdy też nie został mu zapomniany flirt z narodowymi socjalistami Hitlera (w przeciwieństwie do filozofa nie wstąpił do NSDAP). O tych i innych związanych z postacią Wernera Sombarta problemach traktuje ta książka.
___________
Ogromnym walorem pracy jest znakomita analiza wybranych motywów twórczości Wernera Sombarta. Na uwagę zasługuje potraktowanie go jako żywego, kompletnego badacza i teoretyka (notabene wcale nie drugorzędnego). Zaproponowany przez Henryka Szlajfera sposób lektury jest intelektualną podróżą rozpoczętą od Marksa, przez marksizm i socjaldemokrację – kierującą się marksizmem, a momentami go kwestionującą – po rozwinięte, złożone analizy kapitalizmu. […] Szlajfer analizuje też relacje Sombarta z socjaldemokracją, której członkiem nigdy nie został i od której – mimo że początkowo był jej gorącym sympatykiem – oddalał się z czasem coraz bardziej. Stało się tak głównie z powodu zmian w biurokratyzującym się ruchu socjalistycznym, to jest w partii i powiązanych z nią związkach zawodowych, ale też w wyniku przemian światopoglądowych jego członków.
prof. dr hab. Jarosław Kilias
Przez osobę Sombarta, jego losy, drogi myślenia oraz polemiki poznajemy historię intelektualną Niemiec – jakże ważną dla Europy i świata. […] Poglądy Sombarta ewoluowały tak dalece, że w końcu stał się on prekursorem narodowego socjalizmu. Prawdą jest, że w jakiś sposób dystansował się od Hitlera – z wzajemnością. W tym punkcie otwiera się ciekawa dla historyka sprawa: to, że różne zjawiska wyrastały z jednego pnia, oraz obserwacja, że nie od razu pień ten musiał być czytelnie zatruty. Na faszyzm – jak zresztą na komunizm – nabrała się zdumiewająco duża liczba ludzi wybitnych bądź takich, którzy z czasem wybitni się stali. Dla krajów „drugiej ligi” faszyzm był często atrakcyjny jako alternatywa dla dominującego Zachodu i jako gwarant szybkiego rozwoju. Notabene powtórzyło się to w stosunku do komunizmu. Jakkolwiek paradoksalnie by to brzmiało: gdy czytałem tekst Szlajfera o Sombarcie, przychodziła mi na myśl ewolucja wielu z nas od większego lub mniejszego związku z komunizmem, przez rewizjonizm, do antykomunizmu w różnych jego odcieniach oraz wysiłki wytłumaczenia sobie samemu własnej przemiany.
prof. dr hab. Marcin Kula
"Wiemy zatem, że polskie stereotypy Żydów i żydowskie stereotypy Polaków przetrwały zwycięsko najcięższe próby i wyzwania, na jakie wystawione zostały oba narody. Uporały się ze świadectwami bliższego poznania i próbami współpracy w latach międzywojnia, budując swą siłę na narastającym antagonizmie. Zastygły na pozycjach wyjściowych - z dramatycznie różnych punktów widzenia - historii lat wojennych. Wymuszona następnie siłami zewnętrznymi zmiana ustroju wprowadziła jedynie pewne zmiany akcentów, nowe odniesienia dla starych mitów.
W części zasadniczej nowatorska praca Henryka Szlajfera opiera się na źródłach drukowanych (wizytacje, sprawozdania, dzienniki podróży, rzadziej pamiętniki) oraz światowej literaturze przedmiotu.
Czytelnik otrzymuje potężną dawkę mało znanych faktów i ciekawych interpretacji zdecydowanie poszerzających wiedzę nie tylko na temat bezpośrednich konsekwencji wielkich odkryć geograficznych, lecz także losów Żydów wygnanych pod koniec XV wieku z Hiszpanii i Portugalii.
Książka niewątpliwie stanowi znaczący wkład w rozwój światowej historiografii i współczesnych dyskusji międzynarodowych.
dr hab. Daniel Grinberg, prof. Uniwersytetu w Białymstoku
Przedkładana Czytelnikowi książka jest odpowiedzią na fałszujące historię uproszczenia i przemilczenia – uzupełnia i w wielu aspektach koryguje obraz pierwszych wieków Ameryki Łacińskiej.
Za wyjątkowe osiągnięcie prezentowanej pracy uznać należy m.in. części poświęcone niewolnictwu. Uderza w nich powaga i rzetelność w podejściu do tematu, a przede wszystkim jasne postawienie problemu odpowiedzialności Europejczyków, zarówno chrześcijan, jak i Żydów, za ten barbarzyński epizod w naszej wspólnej historii. W moim przekonaniu ustalenia Henryka Szlajfera wejdą na stałe do literatury przedmiotu i będą nieodzownym punktem wyjścia dla dalszych badań nad obecnością Żydów w procesach cywilizacyjnych Nowego Świata u progu nowoczesności. Skłaniają też do rewizji stereotypowego myślenia o Europie, zwłaszcza o europejskim chrześcijaństwie jako istotnym i pozytywnym wkładzie w kulturę uniwersalną.
prof. zw. dr hab. Stanisław Obirek
Henryk Szlajfer – emerytowany profesor w Ośrodku Studiów Amerykańskich Instytutu Ameryk i Europy Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Visiting fellow i wykładowca na uniwersytetach w Oksfordzie, Genewie, Rochester (USA) i Dar es Salaam (Tanzania). Opublikował m.in.: The Faltering Economy. The Problem of Accumulation under Monopoly Capitalism (współautor wstępu i wyboru John B. Foster; New York 1984), Modernizacja zależności. Kapitalizm i rozwój w Ameryce Łacińskiej (Wrocław 1984), Polacy i Żydzi: zderzenie stereotypów (Warszawa 2003), Western Europe, Eastern Europe and World Development 13th–18th Centuries. Collection of Essays of Marian Małowist (współautor wstępu i wyboru Jean Batou; Leiden–Boston 2010) oraz Economic Nationalism and Globalization. Lessons from Latin America and Central Europe (Leiden–Boston 2012).
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
