Św. Hildegarda z Bingen. Wiedza lecznicza

Medycyna świętej Hildegardy z Bingen popadła w zapo-•mnienie na okres ośmiuset lat. Sytuacja ta zmieniła się dopiero w wyniku sensacyjnego odkrycia. Otóż przed równo stu laty w Bibliotece Królewskiej w Kopenhadze znaleziono jedyny, odręcznie napisany egzemplarz Hildegardowego podręcznika medycyny - Causae et cumę, traktującego o przyczynach i metodach leczenia chorób. W roku 1932 został on po raz pierwszy opublikowany w całości po niemiecku przez profesora doktora Hugona Schulza w Greifswaldzie. Jednak książka ta raczej nie wyszłaby poza teoretyczne zainteresowanie, gdyby salzburski lekarz, doktor medycyny Gottfried Hertzka, nie uczynił jej fundamentem swojej nowej medycyny naturalnej, która jest dziś znana na całym świecie jako medycyna Hildegardy.
Dzieło Causae et curae leży również u podstaw niniejszej książki, obejmującej wieloletnie prace badawcze i doświadczenia związane z tą medycyną w codziennej pracy lekarskiej z tysiącami pacjentów. Ponadto zawiera ona najbardziej sprawdzone oryginalne przepisy pochodzące z dzieła Hildegardy Physica. W ten sposób powstał praktyczny poradnik, zaadresowany zarówno do poszukujących pomocy pacjentów, jak i do lekarzy o szerokich horyzontach oraz osób leczących metodami niekonwencjonalnymi, pragnących stosować medycynę naturalną Hildegardy. Odpowiednio do pięciu zmysłów, których prawidłowe funkcjonowanie stanowi warunek zdrowia, podręcznik Causae et cumę składa się z pięciu części. Pierwsza jest opisem związków człowieka z kosmosem, gdyż „człowiek w swej postaci zespolił niebo i ziemię oraz wszelkie stworzenie i wszystko jest w nim ukryte". Należy do tego również harmonijne współdziałanie ludzkiej aktywności z czterema żywiołami - ogniem, powietrzem, wodą i ziemią, gdyż „cztery żywioły tkwią w człowieku i działają w nim". Hildegarda opisuje wpływ kosmosu na ludzkie zdrowie, działanie Słońca, Księżyca i gwiazd, wiatru i pogody, błyskawic i piorunów oraz wpływ ludzkiego działania na kosmos: „Gdyby człowiek postępował tak, jak by właściwie musiał, wtedy wszystkie pory roku i powietrze w tych porach pozostałyby jednakowe, zatem jednej wiosny takie jak poprzedniej, ponieważ jednak człowiek jest nieposłuszny, to żywioły także przekraczają swoje prawa".
Większość chorób człowiek ściąga na siebie sam przez prowadzony tryb życia, nie uwzględnia bowiem umiaru we wszystkich rzeczach. Kto jednak zachowuje miarę, przykładowo w jedzeniu i piciu, ten będzie miał dobrą krew i zdrowe ciało. Hildegarda była przekonana o Bożej ingerencji w każdy proces leczenia, nawet jeśli człowiek jest „beznadziejnie" chory. Ponieważ „przez Ducha Bożego, pośledni rodzaj ludzki przekształca się w lepszy. W ten sposób człowiek staje się inny w swej naturze, gdyż to, co jest niebieskie, pokonuje i uszlachetnia to, co jest ziemskie".
W drugiej części dzieła Causae et curae opisana jest Hildegardy diagnostyka całego ludzkiego ciała od stóp do głów - taka, jaką stosujemy w codziennej praktyce. Jej elementy stanowią: nauka o czterech temperamentach, czterech typach kobiet i mężczyzn,
nauka o sokach znajdujących się w organizmie, wskazówki dotyczące seksualności, zapłodnienia i rodzenia, wielkie procesy odtruwania i oczyszczania - upust krwi, bańki, ignipunktura (patrz: Załącznik) - oraz zalecenia dietetyczne.
W trzeciej części Hildegarda opisuje terapie: wielkie kuracje narządów, które pozwalają trwale uwolnić człowieka od jego cierpień. O tych środkach leczniczych Hildegarda mówi, że „są one wskazane przez Boga i uwalniają człowieka od cierpień albo Bóg nie może go jeszcze uwolnić od jego cierpień". Przykładowo, Bóg nie pozwala wyzdrowieć komuś, kto blokuje Jego uzdrowienie lub sam dla siebie stanowi przeszkodę, gdyż jest nieprzygotowany do usunięcia przyczyn, które wywołują jego chorobę. Należy tu wymienić przede wszystkim nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu, nadużywanie środków odurzających i używek, takich jak tytoń i alkohol, oraz zbędnych, względnie szkodliwych leków.
W czwartej części podręcznika omówione są choroby wewnętrzne, na przykład reumatyzm, kolki, puchlina, stan przed-nowotworowy i choroba nowotworowa, oraz odpowiednie środki lecznicze. Dużo miejsca zajmują dolegliwości kobiece (głównie choroby będące następstwem braku miesiączki) i wskazania lecznicze mające na celu unormowanie miesięcznego krwawienia.
W piątej i ostatniej części Hildegarda opisuje cechy zdrowia i oznaki choroby, a zwłaszcza śmierci. Kiedyś w każdym naturalnym leczeniu brano pod uwagę te zwiastuny i Hildegarda także je uwzględnia, łącznie z oznakami zakończenia choroby. Szczególnie interesujący w tej części jest horoskop księżycowy, ukazujący wpływ Księżyca na moment poczęcia dziecka – zgodnie z założeniem, że rozwój człowieka w dużej części zależy od fazy Księżyca, w której został on spłodzony.
Na tle cudownych sukcesów leczniczych, jakich doświadczyli nasi pacjenci dzięki stosowaniu Hiłdegardowych receptur, akademicko-monastyczny spór o prawdziwość bądź wizjonerskie pochodzenie podręcznika medycyny Hildegardy okazuje się nieistotny, gdyż sprowadza się do zgodności z ideami świętej z Bingen. Amerykanka Ruth Marie Wałker-Moskop w pracy doktorskiej Health and Cosmic Continuity in Hildegard of Bingen (University of Texas, Austin), napisanej w roku 1985, logicznie dowiodła na podstawie teorii żywiołów, że we wszystkich dziełach świętej, począwszy od pierwszej książki Scivias, a skończywszy na ostatniej, dotyczącej dzieł Bożych, medycyna zajmuje centralne miejsce. Według Hildegardy cały wszechświat ma jeden cel, zachować zdrowie człowieka. „We wszystkich stworzeniach, zwierzętach, ptakach, rybach, ziołach i drzewach owocowych kryją się tajemnicze, uzdrawiające siły, o których człowiek nie może wiedzieć, jeśli nie zostaną mu one objawione przez samego Boga" - pisze święta w przedmowie do swojej książki O dziełach Bożych. W tym sensie jej nauka o zdrowiu i leczeniu współdziała z uzdrawiającymi siłami przyrody jako medycyna objawiona.
Czerwiec 1993, Allensbach am Bodensee
DR WlGHARD STREHLOW - z przedmowy do książki

Wiedza lecznicza św Hildegardy z Bingen od A do Z
Spis treści:

• Przedmowa
• Wprowadzenie: Kompleksowa medycyna świętej Hildegardy
• choroby od A do Z
• Indeks chorób i ich przyczyn
• Indeks środków leczniczych i terapii
• Artretyzm
• Bóle głowy
• Choroby kobiece
• Schorzenia nerek
• Choroby układu nerwowego
• Choroby oczu
• Choroby dróg oddechowych
• Choroby narządów płciowych
• Puchlina
• Rak i stan przed nowotworowy
• Choroby reumatyczne
• Choroby serca i układu krążenia
• Choroby skóry
• Schorzenia śledziony
• Choroby uszu
• Wrzody na nogach
• Zatrucie
• Leczenie zębów
• Choroby żołądkowo-jelitowe i nauka Hildegardy o odżywianiu
• Dolegliwości dróg żółciowych
• załącznik
• Sztuka leczenia kamieniami szlachetnymi
• Plan odżywiania według Hildegardy
• Habermus
• Zupy z orkiszem
• Praktyka postu według Hildegardy
• Praktyka psychoterapeutyczna według Hildegardy
• Upust krwi w celu jej oczyszczenia
• Bańki jako szybka pomoc
• Ignipunktura lub lepsze ukrwienie dzięki rozżarzonym stożkom
• Krótka biografia - Hildegarda z Bingen
• Spis literatury