Oddawana do rąk czytelnika książka, przedstawiająca ważne zjawiska dokonujące się po 1989 roku w dziedzinie sztuk wizualnych w środowisku twórców związanych bezpośrednio z Katowicami oraz w sąsiadujących z tym miastem czołowych ośrodkach województwa śląskiego, powstała jako pomysł w następstwie spotkania Prezesa Zarządu Wydawnictwa Śląsk, dra Tadeusza Siernego, prof. Mariana Kisiela z Marianem Oslislo, pełniącym do 2012 roku funkcję Rektora Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Idea determinująca ostateczny kształt projektu dojrzewała przez kilka lat, aż w końcu pojawiły się okoliczności sprzyjające, by można ją było urzeczywistnić. Wówczas do zespołu planującego merytoryczną treść publikacji zaproszono również specjalizującą się w badaniu dziejów regionalnej sztuki i dizajnu historyczkę sztuki, Irmę Kozinę. W toku burzliwych dyskusji zrodziła się myśl, by teksty odnoszące się do poszczególnych fenomenów lokalnego życia artystycznego napisane zostały zarówno przez historyków i krytyków sztuki, którzy już od dawna zajmują się tematyką górnośląską, jak też przez badaczy z innych środowisk, często należących do młodszego pokolenia, rozwijających swe zainteresowania w zakresie sztuki województwa śląskiego dopiero od ostatnich kilku lat.
Język obrazów filmowych nazywany bywa często językiem uniwersalnym, co implikuje, że powinien być zrozumiały dla wszystkich. Jednakże podczas przygotowania nowej wersji językowej w procesie tłumaczenia nierzadko okazuje się, że istotne są nie tylko informacje zawarte w warstwie wizualnej, ale również te, które mają podłoże kulturowe. Trudno nie zgodzić się tutaj z konstatacją Marka Hendrykowskiego, który zauważa, że[] komunikat filmowy realizuje zazwyczaj dwa wewnętrznie sprzeczne dążenia, a mianowicie zmierza ku osiągnięciu jak najpełniejszej uniwersalnej zrozumiałości i równocześnie dąży do zachowania maksimum cech swoistych. W procesie filmowego komunikowania uczestniczą więc każdorazowo dwa przeciwstawne kierunki dążeń: wektor powszechnej czytelności i wektor swoistej czytelności przekazu.Z tego z kolei wynika, że badanie przekładów filmowych wymaga uwzględnienia zarówno aspektów językowych, jak i kulturowych w obu konfrontowanych przestrzeniach, w jakich dzieła te funkcjonują, szczególnie zaś w nowym kontekście odbiorczym.Niniejsza rozprawa poświęcona jest problemom tłumaczenia wybranych polskich filmów na język rosyjski. Pokrewieństwo języków, w obrębie których prowadzone są badania, a więc polskiego i rosyjskiego, może, z jednej strony, ułatwiać odbiór filmu, z drugiej zaś powoduje problemy charakterystyczne jedynie dla tej pary językowej.Przekłady filmowe, które były przedmiotem analizy, zostały wykonane za pomocą różnych technik tłumaczenia audiowizualnego z uwzględnieniem ich możliwości i ograniczeń. W rozprawie skoncentrowałam się przede wszystkim na tych zjawiskach występujących w dialogach filmowych, które mogą powodować problemy tłumaczeniowe. Są one zwykle spowodowane różnicami systemowymi między konfrontowanymi językami lub też mocnym zakorzenieniem opisywanych zjawisk w kulturze wyjściowej.Wybrany materiał egzemplifikacyjny obejmuje polskie filmy o tematyce wojennej z lat siedemdziesiątych, a także produkcje bardziej współczesne. Przy doborze filmów do analizy kierowałam się przede wszystkim ich popularnością i dostępnością na rynku rosyjskim. Najważniejszym jednak kryterium było mocne osadzenie wybranych produkcji w kulturze polskiej, a także fakt, że zostały one przetłumaczone na język rosyjski w sposób profesjonalny.
"Ulice i chodniki, czyli główne przestrzenie publiczne miasta, to jego najważniejsze narządy tak pisała Jane Jacobs w swojej słynnej książce Śmierć i życie wielkich amerykańskich miast, już w latach 60. XX wieku, która okazała się jednym z najważniejszych dzieł o mieście i architekturze. Ale czy my dzisiaj w Polsce o ulicach myślimy w kategoriach przestrzeni publicznych? Czy zastanawiamy się nad nimi w kategoriach dostępności? Dostępności dla kogo a dla kogo nie i na jakich zasadach? Droga do prawidłowego poznania odpowiedzi na te pytania bierze się ze spojrzenia z bliska na codzienną sytuację funkcjonowania naszych ulic, z próbą zrozumienia co się na nich dzieje, co to oznacza, czy jest tam jakaś prawidłowość. Czy te ulice potrzebują pobudzenia do życia, czy wręcz przeciwnie wymagają pielęgnowania istniejącej relacji. Właściwie po to powstała ta publikacja, żeby zwrócić uwagę na aspekt kształtowania współczesnych ulic jeszcze przed procesem ich odnowy, być może żeby spojrzeć na ten aspekt bardziej rozważnie. (...) Niniejsza publikacja jest skierowana do urzędników, urbanistów, architektów, projektantów naukowców, ale także przedstawicieli organizacji pozarządowych i samych mieszkańców, którzy są zaangażowani w proces odnowy ulic miejskich i chcą się do tego procesu lepiej przygotować, aby przyczynić się do współtworzenia lepiej funkcjonujących, dostępnych, bezpiecznych ulic, które mogą stanowić ważną przestrzenią publiczną w mieście oferującą wiele jej użytkownikom i użytkowniczkom, ale co najważniejsze na miarę lokalnych potrzeb. [Ze Wstępu]
Kształcenie zawodowe było najlepiej zsynchronizowane z potrzebami polskiej gospodarki narodowej w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX w. Późniejsze reformy edukacyjne poprawiały system szkolnictwa (również wyższego) bez istotnej koordynacji ze zmieniającą się w zupełnie innym rytmie gospodarką. Takie wnioski wynikają z badań podłużnych, syntetyzujących wyniki setek opracowań naukowych sporządzonych w minionym półwieczu. Autorzy Synchronizacji proponują rozwiązanie tego problemu na podstawie własnej kilkudziesięcioletniej praktyki zawodowej, popartej licznymi publikacjami teoretycznymi i sprawozdawczymi. Obecnie kierunki kształcenia zależą od preferencji młodzieży i od bieżącej optymalizacji działania szkół wszystkich stopni. Efektem jest podążanie za modą (często pozytywną, preferującą np. informatykę) i zatrudnianie takich nauczycieli i profesorów, jacy są dostępni. Jednakże optymalizacja niezależnych składników nie prowadzi do optymalizacji systemu. Przeciwnie. Generuje za to ogromne koszty i utrzymuje kierunki nadwyżkowe bez wiedzy o zawodach przyszłości.
Kobieta postrzegana jest często jako przedstawicielka tak zwanej słabej płci. Ów stereotyp mógł się przyjąć z uwagi na jej z pozoru słabsze uwarunkowania fizyczne. Drobna budowa ciała, mniejsza siła oraz brak chęci dominacji sprawiły, że kobieta z założenia znalazła się na nieuprzywilejowanej pozycji. Jednak przyjęcie na siebie trudów życia codziennego plasuje ją niekwestionowanie na najwyższym stopniu podium, przeznaczonym dla zawodników walczących na ringu codzienności wbrew wpajanym już od dzieciństwa utartym wzorcom społecznym. Nie bez przyczyny zwykło się nazywać kobiety siłaczkami. Ich siła przejawia się bowiem w niezwykle stabilnej i mocnej konstrukcji psychicznej, pewności siebie, samodzielności, darze przekonywania, gotowości podjęcia najtrudniejszych wyzwań. Polega ona również na umiejętności pogodzenia życia rodzinnego z zawodowym, zręczności w dyskretnym kierowaniu mężczyznami, zdolności objęcia sterów na statku płynącym w nurcie codzienności - a przy tym potrafią pozostać jednocześnie w cieniu silniejszej płci. Historia docenia takie "żelazne damy" dnia powszedniego, tym bardziej że wciąż dominujący pozostaje patriarchalny wzór społeczny, z którego przejawami ciągle mamy do czynienia na przykład w systemie zatrudniania kobiet i ich awansu oraz wynagradzania, który dopuszcza próby molestowania czy mobbingu, a także poniżania przez płeć przeciwną. Niestety ciągle jeszcze kobiety mówią słabszym głosem w polityce, a na polu naukowym są często zagłuszane przez silniejszy tubalny głos płci męskiej. Oddając więc w ręce czytelnika drugą część naszej publikacji, pragniemy przedstawić sylwetki takich właśnie siłaczek, austriackich "żelaznych ladies", kobiet mocujących się z przeciwnościami losu, niezależnych i nieustępliwych. Kobiet, dzięki którym zmieniało się oblicze kraju. One - jak wyraźnie pokazała to wystawa Kalliope Austria. Kobiety w społeczeństwie, kulturze i nauce, która była inspiracją do powstania tej publikacji - potrafiły zbuntować się przeciwko niesprawiedliwości społecznej i stawać w obronie wolności i praw kobiet, które wstępując na drogę wiodącą do sfery publicznej, tworzyły ruchy kobiece. Kobiety te opowiadały się za człowieczeństwem i występowały przeciwko wojnie, zasilając szeregi ruchu oporu, a po wojnie współtworzyły nową rzeczywistość. To kobiety, które wyszły z cienia mężczyzn i odnalazły swoje powołanie na polu zastrzeżonym wówczas dla silniejszej płci - w nauce. Nie należy zapominać o kobietach mających zdecydowany wpływ na kształtowanie życia społecznego, politycznego czy kulturalnego przełomu wieków. Z czasem kobiety zapragnęły zdobyć uznanie i podbić świat. O takich kobietach jest ta książka. Agata Borek
Celem podjętych w prezentowanej rozprawie badań jest analiza semantyczna i pragmatyczna aforyzmów rosyjskich. Wybrane zostały aforyzmy zawierające frazemy pochodzenia biblijnego [...]. Jako cezura, pozwalająca określić ramy współczesnej aforystyki, posłużył 1991 rok, czyli początek wielkich rosyjskich przemian, jakie nastąpiły zarówno w sferze politycznej, gospodarczej, jak i kulturowej, mentalnej oraz religijnej. Istotny był przy tym rok publikacji danego aforyzmu, bądź to w formie drukowanej antologii, bądź w Internecie, na stronach poszczególnych autorów lub Moskiewskiego Klubu Aforystyki. Nie bez znaczenia było bowiem przypadające na koniec XX wieku powstanie i rozwój Internetu, który niezależnie od tradycyjnych publikacji książkowych pozwolił wielu twórcom zaistnieć w świadomości odbiorców. Istotne dla nas było także to, w jakim sposób reprezentowana jest wybrana tematyka i czy można mówić o odradzającym się w nowym stuleciu zainteresowaniu tematyką biblijną w Rosji postradzieckiej. Aforyzmy, krótkie utwory opisujące aktualne zjawiska społeczne, wydają się idealnym materiałem, pozwalającym prześledzić procesy zachodzące obecnie we współczesnym społeczeństwie rosyjskim. Ewoluując, aforyzm zawsze bowiem dopasowywał się w pewien sposób do epoki, w której powstał i którą reprezentował.[Ze Wstępu]
Książka Marii Korusiewicz pomyślana jest jako pełna dygresji wędrówka poprzez labirynty kultury i czasu śladami ludzkiego doświadczania skończoności obecnej w istnieniu. [] Skomplikowana ścieżka, jaką podąża czytelnik sama przypomina nieco japoński ogród; idziemy po kolejnych kamieniach, poprzez kolejne zakręty, które odsłaniają nowe widoki i perspektywy nie zmieniając jednak podstawowego kierunku. [] Monografia wpisuje się tym samym w ponowoczesną myśl waloryzującą nietrwałość, ulotność i ułamkowość świata. Przypomina także o niewystarczalności czysto językowego opisu, któremu przypisujemy naukową obiektywność. W rezultacie, przyjęty przez autorkę sposób pisania rozpięty zostaje pomiędzy refleksją a głębią emocji odwołując się w porywający sposób zarówno do intelektualnych, jak i emocjonalnych zasobów czytelnika. Te wysokie walory monografii, tak językowe, jak intelektualne, pozwolą czytelnikowi odbyć fascynującą podróż po obszarach nietrwałości świata.
Współczesny świat nadal zmaga się z problemami degradacji środowiska naturalnego, chociaż ludzkość podejmuje różnorodne działania służące jego ochronie. Przekonanie Johna Passmore'a, australijskiego filozofa, historyka idei i przedstawiciela antropocentrycznej etyki środowiskowej, że postęp naukowo-techniczny rozwiąże wszystkie pojawiające się problemy środowiskowe, nie znajduje uzasadnienia. Wciąż obserwujemy postępującą degradację środowiska naturalnego.- dr hab. Aleksandra KuziorMonografia traktuje o aktualnej i ważnej problematyce ochrony środowiska, przedstawiając ją z różnych punktów widzenia. Monografia powinna spotkać się z zainteresowaniem osób pracujących w instytucjach naukowo-badawczych oraz decydentów sektora publicznego. Powinna także znaleźć zainteresowanie wśród nauczycieli akademickich i studentów zarówno kierunków technicznych, jak i humanistycznych.- dr hab. Mariusz Zieliński
Książka zawiera artykuły dziennikarzy, ekspertów z zakresu public relations oraz naukowców podejmujących tematy z zakresu szeroko rozumianej komunikacji społecznej oraz zarządzania.Publikacja będzie użyteczna nie tylko dla studentów, ale również pracowników związanych ze środkami masowego przekazu, promocją, reklamą i media relations. Autorzy zauważają, że technologie ICT mocno wspomagają działania człowieka, ale wzrasta także niebezpieczeństwo manipulacji informacją, rozprzestrzeniają się patotreści, hejt, fake newsy, upowszechnia cyberprzemoc, cyberprzestępczość, kradzież tożsamości, phishing i wiele innych. W dobie rozwoju nowoczesnych technologii wciąż pozostają otwarte pytania związane z problemami natury etycznej i nadal poszukuje się sposobów na przeciwdziałanie tym zjawiskom.W ostatnim czasie do katalogu zagrożeń dołączyła także pandemia COVID-19. Jej rozwój przez wielu specjalistów kojarzony jest z procesami globalizacji, a w zasadzie z nieograniczonymi możliwościami podróżowania, przemieszczania się z miejsca na miejsce, nieskrępowanych kontaktów. Pandemie nie są zjawiskiem nowym, ale ich częstotliwość w ostatnim czasie znacznie wzrosła. Wiek XX przyniósł hiszpankę, grypę azjatycką, grypę Hong-Kong. W XXI wieku mieliśmy już pandemię wirusa grypy A/H1N1, a teraz atakuje wirus SARS-CoV-2. Nauka i technika przychodzi ludziom z pomocą, ale nie zawsze w odpowiednim czasie i we właściwym wymiarze. Na wyniki badań naukowych trzeba czekać. Statystyki pokazują, że pandemia nie daje za wygraną.W monografii pod redakcją dr hab. Aleksandry Kuzior i dr. Dariusza Krawczyka zostały przedstawione wybrane problemy turbulentnego świata z perspektywy różnych dyscyplin naukowych. Różnorodność podjętych tematów pokazuje, z jak bardzo skomplikowanymi zjawiskami mamy współcześnie do czynienia.
(...) Zdecydowałem się na opracowanie nowego wydania, ponieważ kolejne, czyli piąte wydanie tej książki po sześciu latach, jakie upłynęły od poprzedniej edycji, umożliwia bardziej wnikliwe i krytyczne spojrzenie na podjęte w niej problemy z nieco innej perspektywy czasowej zmienionej postępującymi szybko przeobrażeniami świata. Wiadomo, że nawet stosunkowo krótki dystans czasowy umożliwia ponowne przemyślenie wcześniejszych spojrzeń na podjęte problemy oraz na ich ocenę, w której będą uwzględnione również poglądy innych autorów, jakie zostały opublikowane w ostatnich latach. Jestem też przekonany o tym, że nic nie jest tak dobre, aby nie mogło stać się lepszym w wyniku kolejnych korekt i uzupełnień. Do opracowania nowego wydania skłoniło mnie również to, że zainteresowanie elitami nie zmalało, a nawet wzrosło, na co wskazują zarówno polsko jak i obcojęzyczne publikacje, które skłaniają do kolejnego przemyślenia określonych zjawisk i nie powinno się ich pomijać w nowym wydaniu.Od Autora
Andrzej Niedoba urodził się 30 października 1940 roku w Nawsiu na Zaolziu. Jego stryj Władysław Niedoba, znany jako Jura spod Grónia, był jednym z założycieli Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie i jej wieloletnim kierownikiem artystycznym. Ojciec Adam Niedoba w 1950 roku założył Zespół Regionalny ?Wisła?. Pieśń ?Szumi jawor?, którą Adam i Andrzej Niedobowie stworzyli pod koniec lat 60. XX wieku, stała się nieoficjalnym hymnem górali beskidzkich. Andrzej Niedoba po ukończeniu studiów polonistycznych pracował jako spiker w telewizji w Krakowie, a później w Katowicach. Pisał również artykuły publicystyczne i reportaże, pracował w jedenastu śląskich i zaolziańskich redakcjach. Przez dekadę był naczelnym redaktorem rybnickich ?Nowin?. W 1978 roku debiutował jako dramaturg sztuką ?Skoczek? w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej. Wydał zbiory reportaży ?Siedemdziesiąt dziewięć godzin nocy? (1981), ?Piekłoniebo? (1989), a także ?Matka Ziemia? (2017). Jest autorem dramatów ?Rajska jabłonka?, ?Pakamera?, ?Górlandia?, ?Kim pani jest??. Ta ostatnia sztuka była pokazywana w Teatrze Telewizji, a zagrały w niej Krystyna Janda i Mirosława Dubrawska. Opublikował znakomitą opowieść rodzinną pt. ?Rzeka niepokorna. Saga cieszyńska?, w której spisał historię rodu Niedobów w skomplikowanych dziejach Śląska Cieszyńskiego. Powieść ?Herody? jest dramatycznym, świetnie napisanym eposem z dziejów społeczności Ziemi Śląska Cieszyńskiego w okresie II wojny światowej i w czasie głębokich przemian w burzliwych realiach drugiej połowy lat czterdziestych minionego wieku. (Od Redakcji) Wieczorami niosło się nad wioską klepanie kos, a od wczesnego rana kosiarze ruszali przed siebie równą tyralierą, która Michałowi i nie tylko jemu, przypominała tamtą tyralierę, tylko że wtedy to nie byli kosiarze, ale niemieccy żołnierze z wysoko zakasanymi rękawami ciemnozielonych mundurów. Szli szeroką ławą od samej doliny, dziwnie wolno i uważnie rozglądając się dookoła. I pewnie doszliby tak do samej Imielnicy na plac przed gminą, gdyby nagle nie rozszczekał się jeden cekaem od kościoła, a potem drugi od cmentarza. Tyraliera przypadła do ziemi i leżała tak na imielnickich ścierniskach do samego południa, aż do momentu, gdy w dolinie pojawiły się sapiące żuki i plunęły pierwszymi pociskami na najbliższe chałupy. Michał miał ten widok wyryty w pamięci aż do bólu, który kazał mu czasem zrywać się ze snu i krzyczeć na polskich żołnierzy, żeby uważali na dolinę, bo tamtędy zbliża się do nich śmierć. Ale żołnierze w Michałowych snach śmiali się tylko z niego, zapalali papierosy i odwra cali głowy na plac przed kościołem, gdzie w tym momencie pojawiły się właśnie wychodzące z mszy, przerwanej strzałami, imielnickie dziewczęta. Ema miała wtedy szesnaście lat, ale już była najładniejsza i w snach Michała nie popatrzyła wtedy na niego, nawet go nie zauważyła, tylko pognała z dziewuchami pod mur do wojskowych okopów. (Fragment powieści)
Książka przedstawia kolegiatę Sainte-Waudru w Mons jako architektoniczne dziedzictwo gotyckiego brabanckiego stylu. Opis katedry Sint-Rombouts w Mechelen (XIII—XIV w.) z wielką dzwonnicą miejską le Beffroi, pierwszego kościoła zbudowanego w tym stylu i jej porównanie z kolegiatą w Mons umacnia znaczenie architektury gotyckiej na ziemi belgijskiej. Dokonuje się przy tym odniesienia do źródła architektury gotyckiej, bazyliki Saint-Denis pod Paryżem (1140—1144). Jej twórca, opat Suger z Saint-Denis, przeciwstawiając się cysterskiej koncepcji architektonicznej św. Bernarda, wprowadził w świat architektury język mistyczny związany z metafizyką światła odpowiedzialną za piękno witraży i transparencję konstrukcyjną nowego stylu.
(Fragment)
The three separate research projects selected for the book fall into place and the well-thought-out whole features: (a) coherence of the theoretical perspective, which is a combination of classical anthropological concepts and the traditions of sociological research over urban collectivities, (b) continuity in research interests focused on everyday and widespread impacts of the economic restructuring, the effects of which came to be suffered by the next generation of Upper Silesia’s population, (c) as a result of which the conducted explorations orbit around the processes of pauperization of the population (here, admittedly, of whole estates) traditionally connected with heavy industry, (d) of which the researchers seem to be most interested in is how the economic transformation has led to a comprehensive reorganization of the cultural foundations on which the existence of native Silesian communities was based. Add to that the adopted (e) methodology, whose
invariable link with the qualitative procedures additionally enhance the sense of continuity, which makes various research undertakings seen from the time perspective fit into one picture, description of changes in the social and cultural identity of (post)mining collectivities. (From the review of Professor Krzysztof Frysztacki)
Introduction
Part one. Everyday life in the old working-class districts of the industrial towns and cities of Upper Silesia
Chapter 1. Working class estates of Upper Silesia region – the social world of their residents
1.1. The city from the perspective of everyday life
1.2. Anthropological approach in the sociology of the city
1.3. Working-class estates of Upper Silesia – the social world of their residents
1.4. Upper Silesian region in the process of transformation Chapter 2. Transformation processes and changes of urban space of Upper Silesian towns
2.1. Social consequences of restructuring of old industrial districts
in Upper Silesia
2.2. Place and memory: the case of Ksawera estate
2.2.1. Place and Memory
2.2.2. Paryż/Zawadzki/Paryż mine
2.2.3. Ruins and “ghosts of the past”
2.2.4. Spatial symbolic representation of capitalism
2.2.5. Conclusions
Part two. Old and new poverty in Upper Silesia
Chapter 3. Urban anthropology in the research on poverty
3.1. The concept of “urban villagers” by Herbert Gans in the study on enclaves of poverty. An Upper Silesian perspective
3.2. Underclass in the city
Chapter 4. The Social History of Poverty in Central Europe. A research method
4.1. New and Old Poverty in Upper Silesia
4.1.1. Methodology
4.1.2. Old and New Poverty in a cultural border region: two case studies
4.1.3. Summary
Part three. Poverty and resilience
Chapter 5. RESCuE Project
5.1. General assumptions of the project
5.2. Cultural sources of resilience. Theoretical basis for the research carried out in Upper Silesia
5.3. The research area and participants against the backdrop of Polish economic crisis
5.3.1. Urban Case
5.3.2. Rural Case
5.4. Observations from the field
5.4.1. Observational strategies
5.4.2. Results from the observation
5.4.3. Field access and contacting
5.4.4. Sampling criteria
5.4.5. Conducting interviews
Chapter 6. Cultural practices and resilience. An analysis of research material 6.1. Symbolic capital
6.2. (Socio)economic capital
6.3. Social capital
6.4. Cultural capital
(...)
Aspekt nowości towarzyszy mediom niemal od samego początku ich istnienia. Określone rozwiązania natury technicznej, technologicznej lub konceptualnej były w stanie wywołać idealny efekt złudzenia optycznego lub oddać realizm wydarzeń na ekranie. Obok dokumentalnego zapisu rzeczywistości wykorzystywano efekty, które były w stanie wywołać zadziwienie, zaskoczenie, odtworzyć niewiarygodne sytuacje.
Gdzie aktualnie należy szukać pojęcia nowości w kontekście medium fotografii, filmu, sztuki mediów? Na czym polega ono dziś, w jaki sposób powstaje, z czego wynika i czemu służy? Reasumując wybrane z historii mediów obrazowania technicznego przykłady, fakty i wydarzenia można na wiele sposobów podjąć próbę odpowiedzi na powyżej postawione pytania.
Ze Wstępu
Spis treści
Janusz Musiał
W poszukiwaniu Nowego – wstęp
Agnieszka Babińska
[De]materializacja w fotografii
Marek Janczyk
Autonomia doświadczania fotografii w twórczości Bronisława Schlabsa (1920–2009)
Ada Grzelewska
Echa międzywojennego sporu o fotografię w twórczości śląskiego środowiska fotograficznego w pierwszym dziesięcioleciu po wojnie
Piotr Zawojski
Pomiędzy ruchem (w) fotografii a filmowym stasis. 24 Frames Abbasa Kiarostamiego
Janusz Musiał
Piękne obrazy – kalkulacje świat(ł)a i wyobraźni
Vahram Mkhitaryan
„Teoria zdalnego montażu: Peleshyan – Brak słów nie jest milczeniem
Dawid Kozłowski
Kino interaktywne. Wstęp do historii miksowania obrazu na żywo
Łukasz Baka
Immersyjność warstwy wizualnej w filmach Christophera Nolana
Zbigniew Tomaszczuk
Reinterpretacja jako strategia współczesnej sztuki
Radosław Sirko
Dźwięk jako intermedium. Wybrane prace polskich artystów dźwięku
Jerzy Łukaszewicz
Kultura konsensusu. Twórcy i dzieła
Biogramy
Spis ilustracji
Praca składa się z trzech części tematycznych, w których zawiera się łącznie szesnaście rozdziałów. Każdy z tych rozdziałów dotyczy odrębnego zagadnienia tematycznego. Kolejne części pracy zawierają rozważania umiejscowione: najpierw w szerszym kontekście ekonomicznym i zarządczym, następnie w aspekcie bezpieczeństwa pracy w podmiotach branży górniczej, a w ostatniej części – koncentrujące się na problemach funkcjonowania
przedsiębiorstw górniczych w odniesieniu do bezpieczeństwa powszechnego. Niewątpliwie takie ujęcie problematyki pracy należy uznać za logiczne, trafne pod względem naukowym i pożyteczne z punktu widzenia aplikacyjnego, mając na uwadze to, iż opracowanie jest adresowane zarówno do teoretyków, jak też do praktyków, biorących czynny udział w zarządzaniu różnymi aspektami funkcjonowania przedsiębiorstw górniczych. Ujęte
w pracy zagadnienia teoretyczne, poparte wynikami badań empirycznych, zaowocowały ciekawymi wnioskami poznawczymi i aplikacyjnymi.
(z recenzji dr hab., prof. AWSB Joanny Kurowskiej-Pysz)
SPIS TREŚCI
WSTĘP
ROZDZIAŁ 1
WYBRANE UWARUNKOWANIA EFEKTYWNEGO FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW GÓRNICZYCH
Anna Manowska
Opracowanie metody prognozowania zbytu i planowania wydobycia węgla kamiennego
Zygmunt Korban
Optymalizacja rozdziału robót na przykładzie oddziałów mechanicznych
KWK – studium przypadku
Małgorzata Wyganowska
Procedura identyfikacji nieobligatoryjnych potrzeb szkoleniowych w przedsiębiorstwie górniczym podstawą efektywnego procesu szkolenia
Anna Lubosz, Piotr Mocek
Zagrożenia klimatyczne w kopalniach węgla kamiennego w świetle nowych regulacji prawnych i badań ankietowych
Piotr Mocek
Praca stacji wentylatorów głównych kopalni x i jej wpływ na środowisko ze względu na emisję hałasu
Maria Gajdowska
Wielokryterialna ocena poziomu zagrożenia metanowego
ROZDZIAŁ 2
WYBRANE UWARUNKOWANIA BEZPIECZNEGO FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW GÓRNICZYCH
Ewelina Włodarczyk
Nowoczesne technologie w zarządzaniu bezpieczeństwem i higieną pracy
Małgorzata Wyganowska
Technologie VR w efektywnym szkoleniu w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
Anna Bluszcz
Analiza funkcjonalności oprogramowania do zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
Ewelina Włodarczyk, Aurelia Rybak
Baza danych wspomagająca zarządzanie BHP w wybranym przedsiębiorstwie
Katarzyna Tobór-Osadnik
Analiza wpływu procesu adaptacji zawodowej na przestrzeganie
przepisów bhp przez pracowników kopalń węgla kamiennego
ROZDZIAŁ 3
FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTW GÓRNICZYCH W KONTEKŚCIE
BEZPIECZEŃSTWA POWSZECHNEGO
Piotr Bańka
Monitorowanie zagrożenia bezpieczeństwa powszechnego powodowanego
drganiami powierzchni terenu indukowanymi działalnością górniczą
Aurelia Rybak
Systemy informacji przestrzennej w bezpieczeństwie
Joanna Herczakowska
Wykorzystanie tablic przepływów międzygałęziowych do analiz sektora górniczego i symulacji wrażliwości gospodarki na zmiany
cen surowców energetycznych pod kątem bezpieczeństwa energetycznego
Maja Taraszkiewicz-Łyda
Edukacja w kontekście bezpieczeństwa publicznego na przykładzie
wydziału górnictwa, inżynierii bezpieczeństwa i automatyki przemysłowej
Marcin Krause
Analiza podstaw prawnych dotyczących bezpieczeństwa i higieny
pracy służb na wybranym przykładzie
STRESZCZENIE MONOGRAFII
W książce znalazły miejsce interpretacje filmów Aleksieja Bałabanowa, Andrieja Konczałowskiego, Siergieja Łoźnicy, Aleksandra Sokurowa, Aleksieja Uczitiela i Aleksandra Wieledynskiego. Przedmiotem namysłu stały się fabularne i dokumentalne dzieła filmowe powstałe po roku 2000., związane z wizualizacją centralnych dla Rosjan konfliktów militarnych, tj. z Wielką Wojną Ojczyźnianą, wojną radziecko-afgańską oraz wojnami czeczeńskimi w latach 1994-1996 oraz 1999-2009. [...]
Chodziło głównie o naświetlenie nowych tendencji, które pojawiły się w kinie rosyjskim w XXI wieku, wskazanie możliwych obszarów napięć i dyskusji prowokowanych przez filmy podejmujące problem wojny, nowatorskich perspektyw ujęcia pozornie starych tematów, które zyskują nowy wymiar we współczesnej świadomości społecznej, co da się zauważyć w wielu inicjatywach, których celem jest upamiętnienie ofiar traumatycznych wydarzeń. Książka ta, kierując uwagę w stronę kina skoncentrowanego na trudnych kwestiach historii Rosji, ma zatem też stawiać pytania, zachęcać do dyskusji w duchu trans-, inter- i wielokulturowego dialogu.
Z Wprowadzenia
Spis treści:
Wprowadzenie
Wojna radziecko-afgańska w twórczości Aleksieja Bałabanowa i Swietłany Aleksijewicz
Pamięć o Holocauście w filmie Andrieja Konczałowskiego Raj
Zakładnik Aleksieja Uczitiela w kontekście wybranych utworów Władimira Makanina
Żywy Aleksandra Wieledynskiego jako tekst o życiu pamięci
O wojnie, traumie i męskości (na materiale filmu i opowiadania filmowego Aleksandra Sokurowa)
Rosyjska arka i Frankofonia Aleksandra Sokurowa jako reprezentacje (post)pamięci o blokadzie Leningradu
Meandry pamięci o przeszłości. Casus Siergieja Łoźnicy
Bibliografia
Nota bibliograficzna
Indeks nazwisk
Stwierdzenia, iż rok 1918 zapisał się w dziejach kobiet złotymi zgłoskami, nie można uznać za przesadzone. To rok, w którym Austriaczki, ale także Niemki i Polki po trudnych i burzliwych działaniach zmierzających do
zaakcentowania swojego istnienia na płaszczyźnie społeczno-polityczno--gospodarczej uzyskały prawa wyborcze, a przez to możliwość współdecydowania nie tylko w kwestiach ich bezpośrednio dotyczących, ale i w sprawach o randze narodowej.
Aby pierwszy raz w historii kobiety w Austrii mogły zagłosować na równych prawach z mężczyznami, musiały stoczyć nierówną walkę o samostanowienie,
uzyskanie praw wyborczych i równouprawnienie pod względem wynagrodzenia za świadczoną pracę, często narażając się na kpinę, szyderstwo, a nawet pozbawienie wolności.
(Ze Wstępu)
Spis treści
Słowo wstępne
Renata Dampc-Jarosz, Wiedeńska „piękna dusza”. Fanny von Arnstein i jej znaczenie dla życia kulturalno-społecznego austriackiej stolicy na przełomie XVIII i XIX wieku
Elwira Poleszczuk, Przecierając nowe ścieżki. Szkic o Idzie Pfeiffer (1797–1858)
Romuald Jędruszczak, Marie Schwarz – pedagog czy polityk?
Magdalena Popławska, Rosa Mayreder – życie i twórczość wiedeńskiej feministki
Agata Borek, Kobieta (nie)zapomniana? Synergia sztuki, mody, przedsiębiorczości
i wolności w spuściźnie Emilie Flöge
Michał Skop, Z Wiednia do Hollywood. Aktorka, gwiazda filmowa i wynalazca
Hedy Lamarr
Nina Nowara-Matusik, Artystka jako miejsce niedookreślone: Ingeborg Bachmann
portret(y) Anny Marii
Monika Blidy, Autoportret odczuwany. Malarstwo świadomości ciała Marii Lassnig
Alan Rymarczyk, Elfriede Jelinek: pisarka niezłomna
Kobiety, którym Austria zawdzięcza swoją tożsamość – informacje biograficzne
Indeks nazwisk
Wprawdzie czas nie jest niczyim wrogiem, niemniej jednak przekraczając
smugę cienia i osiągając wiek późno dojrzały, postrzegamy aż
nazbyt wyraźnie odwrócenie perspektywy czasowej – z czasu przeżytego
w czas, jaki nam jeszcze pozostał, i wówczas ze zdziwieniem
dostrzegamy, jak w tytule sztuki o starości Pameli Catherine Delaney
(2009), że Lepiej już było, i zaczyna do nas docierać prozaiczny fakt:
jutro zapowiada śmierć, a pojutrze życie – w innej czasoprzestrzeni,
w nieznanym czasie i wymiarze. Inaczej mówiąc, przeszłość wprowadza
nas w teraźniejszość, a ta z kolei w przyszłość, i dalej poza przestrzeń
czasu – w wieczność…
(Słowo od autora, fragment)
Spis treści
Słowo od autora
1. Rozwój i główne idee pedagogiki starzenia się i starości
2. Geragogika pomiędzy Scyllą a Charybdą
3. Pedagogika osób z otępieniem jako nowy obszar
geragogiki specjalnej
4. Język, mowa i komunikacja – ważną przestrzenią
geragogiki specjalnej
5. W kierunku geragogiki inicjacyjnej, inkluzyjnej, integracyjnej
6. Dziecko z przedwczesnym starzeniem się
7. Piękni osiemdziesięcioletni, czyli „starzenie się
z wdziękiem” a realia życia
8. „Zaklinanie rzeczywistości” a blaski i cienie podeszłego wieku
9. Praca a krotko- i długowieczność w gerontologii i mądrości narodów
10. Ekologia i gerontologia, czyli starość a godzenie się
z przestrzenią, miejscem, czasem…
11. Starość darem losu, życiowym zadaniem i wyzwaniem dla
przyszłości
12. Patrząc na starość, gdy Bóg się uśmiecha…
13. Prawa człowieka prawami ludzi starszych
14. Modelowe rozwiązania przeciwdziałania przemocy wobec
osób starszych
15. Starość w poezji – poezja [w] starości
16. Od Jana z Czarnolasu do Jana Sztaudyngera, czyli starość
we fraszkach
17. Psychoanalityczna koncepcja człowieka starego
18. Wiara u schyłku życia ludzkiego
19. „Wstrzymaj się chwilo” – geragogika losu i mądrości życiowej
20. W poszukiwaniu wskaźników jakości życia osób starszych
21. Od juwentologii do pedagogiki w służbie starości
Słowo końcowe
Bibliografia
Filmografia
Netografia
Niniejszy tom O dramacie, z podtytułem Od Hugo do Witkiewicza, opracowany
w pierwszej wersji równolegle z tomem O dramacie. Od Arystotelesa do Goethego (PWN, 1989, wyd. drugie, Wydawnictwo „Śląsk”, 2001), ma te same co on cele i zasady edytorskie. Prezentuje teorie dramatu powstałe w różnych krajach europejskich w wiekach XIX i XX.
(...)
W XIX i XX stuleciu, podobnie jak w wiekach poprzednich, dramatem zajmowali się nadal współcześni filozofowie i dramatopisarze, uczeni oraz krytycy. Z różnych punktów widzenia formułowali poglądy dotyczące istoty sztuki dramatycznej i poszukiwali dróg do określenia jej funkcji społecznej, narodowej i artystycznej. Rozważania te wniosły cenne spostrzeżenia oraz uwagi o dramacie, nie zawsze jednak tworzyły jednolite jego teorie.
/Ze Wstępu/
Spis treści
Przedmowa do drugiego wydania
Nota edytorska
R o z d z i a ł I
NIEMCY I AUSTRIA
Wstęp 25
August Wilhelm Schlegel
O dialogu dramatycznym
O dramatyczności i teatralności
Ludwig Tieck
Traktowanie cudowności przez Szekspira
Friedrich Wilhelm Joseph Schelling
O tragedii
(...)
ANGLIA I IRLANDIA
Wstęp
Samuel Taylor Coleridge
Dramat grecki
Rozwoj dramatu
Ogolnie o dramacie i gustach publiczności
O cechach dramatow Szekspira
William Hazlitt
O komedii nowoczesnej
George Meredith
Pojęcie komedii i rola komizmu
Oscar Wilde
Przedmowa do „Portretu Doriana Gray’a”
(...)
FRANCJA
Wstęp
Madame de Staël
O literaturze rozpatrywanej w związkach z instytucjami społecznymi
O Niemczech
Benjamin Constant
Kilka refleksji o tragedii Wallenstein i o teatrze niemieckim
Stendhal
Racine i Szekspir
Victor Hugo
Przedmowa do dramatu Cromwell
Przedmowa do „Marii Tudor”
(...)
WŁOCHY
Wstęp
Ermes Visconti
Dialog o jedności miejsca i czasu w dramacie
Alessandro Manzoni
List do Pana C... O jedności czasu i miejsca w tragedii
Luigi Capuana
Paolo Ferrari
Achille Torelli
(...)
HISZPANIA
Wstęp
Mariano José de Larra
Dwa słowa
O przekładach
Manuel Tamayo y Baus
Prawda jako źrodło piękna w literaturze dramatycznej
Benito Pérez Galdós
Wstęp do „Skazanych”
Wstęp do „Duszy i życia”
Jacinto Benavente
Tworzywo dzieła dramatycznego
Książka ta nie jest historią wyłącznie poetyki ani historią wyłącznie teorii dramatu. Jest przewodnikiem po dziejach rozważań teoretycznych dotyczących dramatu od Arystotelesa do Goethego. Przygotowana wysiłkiem zbiorowym, stanowi pierwszy tom źródeł do historii teorii dramatycznych z bogatym komentarzem historycznym, literackim i teatralnym oraz prezentacją autorów i ich podstawowych wypowiedzi o charakterze teoretycznego uogólnienia. (...)
Tom umownie określający zakres czasowy Od Arystotelesa do Goethego obejmuje i rozpoznaje rozległą przestrzeń kulturową. Proponowana przez nas periodyzacja dziejów teoretycznych rozważań o dramacie pokrywa się z przyjętą i stosowaną w historii kultury. Ma ona charakter jedynie formalny. Chcieliśmy uniknąć kategorii prądu i nurtu w dziejach teorii, choć niekiedy te kategorie pojawiały się jako niezbędne. Zgromadzony materiał został opracowany w dwóch częściach, Starożytność i średniowiecze oraz Czasy nowożytne. Od XVI do początków XIX wieku. Każdą z części podzielono na rozdziały. W części pierwszej
są to: Grecja i Rzym, Starożytne Indie, Antyk chrześcijański i wczesne średniowiecze oraz Dojrzałe i późne średniowiecze. W części drugiej mieszczą się rozdziały: Włochy (wiek XVI, XVII i XVIII), Francja (wiek XVI, XVII i XVIII), Hiszpania (wiek XVI, XVII i XVIII), Anglia (wiek XVI, XVII i XVIII), Niemcy (wiek XVII, XVIII i początek XIX); Polska (wiek XVII, XVIII i początek XIX).
/Ze Wstępu/
Spis treści
Przedmowa
Nota edytorska
C z ę ś ć p i e r w s z a
Starożytność i średniowiecze
R o z d z i a ł I
GRECJA I RZYM
Wstęp
Bibliografia
Arystoteles
Poetyka
Quintus Horatius Flaccus
Sztuka poetycka
Euanthius
Dramat, czyli o komedii
Donatus
O komedii
Diomedes
O tragedii i komedii
Platonios
Rożnice między gatunkami komedii
Rożnice stylow
(...)
ENCYKLOPEDIE I SŁOWNIKI ŚREDNIOWIECZNE
Hraban Maur
O Wszechświecie
Salomon
Glosy Salomona
Papias
Źrodłowe podstawy wiedzy
(...)
INSTRUKCJE DRAMATU RELIGIJNEGO
Św. Ethelwold
Prawidłowa jednomyślność zakonna
Jak należy odprawiać „Visitatio”
Honoriusz z Autun
Klejnot duszy
(...)
C z ę ś ć d r u g a
Czasy nowożytne
od XVI do początków XIX wieku
R o z d z i a ł I
WŁOCHY
Wstęp
Bibliografia
Francesco Robortello
Wyłożenie wszystkiego, co się tyczy sztuki komedii
Giambattista Giraldi Cinzio
Rozprawa, czyli list do Giulia Ponzio Ponzoniego o układaniu
komedii i tragedii
Giulio Cesare Scaliger
Poetyka w siedmiu księgach
(...)
HISZPANIA
Wstęp
Bibliografia
Bartolomé de Torres Naharro
Wstęp do „Propalladia”
Miguel de Cervantes Saavedra
Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manchy
Rozważania o komedii
Juan de la Cueva
Wzor poetycki
(...)
POLSKA
Wstęp
Bibliografia
Maciej Kazimierz Sarbiewski
Księga IX. O tragedii i komedii, czyli Seneka i Terencjusz
Wacław Rzewuski
O nauce wierszopiskiej
Ignacy Krasicki
O regułach sztuki dramatycznej
Adam Kazimierz Czartoryski
Przedmowa do „Panny na wydaniu”
(...)
Indeks nazwisk
Indeks tytułów
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
