Od przedstawiciela handlowego do prezesa...

czyli co robić i czego unikać, aby osiągnąć zawodowy sukces

Zwycięzcę poznaje się nie po tym, jak zaczyna, ale po tym, jak kończy

Podane wcześniej słowa - parafraza wypowiedzi jednego z polskich polityków — pierwotnie na pewno odnosiły się do sytuacji w świecie polityki. Jednak zakład usługowy i polityka są dosyć podobne. Tu i tu toczy się walka o stanowiska bądź pieniądze. W obu przypadkach posiadamy wygranych i przegranych. I co ciekawe, zarówno na arenie zmagań polityków, jak również w biznesie czasami po najwyższe laury sięgają ludzie, którym na start nie wróżylibyśmy sukcesu — czy to z racji wykształcenia, czy też wybranej początkowo ścieżki zawodowej. Czy istnieją jakieś szczególne predyspozycje do osiągnięcia sukcesu? Cechy osobowości? Rodzaj inteligencji? A ma możliwość decyduje przypadek?

Autor tej książki, nauczyciel akademicki i człowiek biznesu/firmy/spółki/działalności/przedsiębiorstwa równocześnie, posiadający ogromne doświadczenie w zakresie funkcjonowania mechanizmów gospodarczych w naszym kraju, próbuje odpowiedzieć na te pytania. W oparciu o własną ścieżkę drogi do sukcesu zawodowego i sytuacje, z jakimi miał do czynienia, rozszerza obszar rozważań o kontekst makro- i mikroekonomiczny. Pisząc przykładowo. o roli tytułu zawodowego, konstatuje temat dogłębnie - od racjonalności wyboru podstawowego kierunku studiów, przez kształcenie podyplomowe, MBA, warsztaty doszkalające etc. Książka nie jest jednakże tylko zbiorem przemyśleń. Stanowi przydatny przewodnik dla wszystkich, którzy wiedzą, że drzemie w nich zwycięzca, i wyłącznie szukają sposobu na to, aby go obudzić.

---

Zbigniew Mendel - doktor nauk humanistycznych, absolwent Uniwersytetu Śląskiego, Politechniki Śląskiej i SGH w Olsztynie. Do 1998 roku nauczyciel akademicki. W 1993 roku rozpoczął pracę w biznesie. Od piętnastu lat zatrudniony na podstawowych stanowiskach (prezes zarządu - dyrektor generalny) w przedsiębiorstwach polskich i zagranicznych. A dodatkowo prezes i właściciel firmy Mendel Company, podmiotu o szerokim spektrum działania. Konsultant i doradca strategiczny przedsiębiorstw. Trener biznesu/działalności/przedsiębiorstwa (korporacji, przedsiębiorstwa/firmy/spółki). Autor wielu artykułów naukowych o współczesnej Francji i zarządzaniu.

---

Wprowadzenie Od przedstawiciela handlowego do ...

Pracę w biznesie rozpocząłem stosunkowo późno, bo w wieku 31 lat (jeżeli nie liczyć 4-letniego epizodu jako właściciela małego sklepu spożywczego), w 1993 roku, bez znajomości, bez układów, bez doświadczenia, bez wsparcia politycznego, z jedynym handicapem, którym była niezła znajomość języka francuskiego, a szerzej kultury francuskiej.
W ciągu minionych 18 lat przebyłem długą, ciekawą drogę zawodową, pełną fascynujących wyzwań biznesowych, dramatycznych zwrotów oraz trudnych, a nierzadko i bolesnych decyzji. Pracowałem w wielu regionach kraju, w wielu branżach, z właścicielami rozmaitej proweniencji. Znam specyfikę pracy i system wartości właścicieli polskich, zagranicznych, instytucjonalnych, pracowałem dla funduszy inwestycyjnych (zwłaszcza Private Eąuity i Yenture Capital, choć doświadczenie ze współpracy z NFI też nie jest mi obce), wprowadzałem firmę na GPW w Warszawie. Mam także doświadczenie w zarządzaniu spółkami za granicą. Poznałem firmy o zróżnicowanych: kulturze organizacyjnej, strukturze, wielkości (przychody największych przekraczały znacznie 100 min zł), potencjale (są wśród nich przedsiębiorstwa obiektywnie oceniane jako liderzy rynkowi) oraz zatrudnieniu (w największej pracowało prawie 1000 osób), w różnych fazach rozwoju. Uczestniczyłem w procesie organicznego wzrostu firm, inicjowałem i przeprowadzałem zarówno akwizycje, jak i sprzedaże zarządzanych przeze mnie przedsiębiorstw, wiem też z autopsji, co to jest proces upadłości, ponieważ raz — mam nadzieję, że był to jedyny taki przypadek w moim życiu zawodowym — po niespełna 4-miesięcznym
okresie pracy w firmie, poznaniu jej rzeczywistej sytuacji i dramatycznych uwarunkowań zastanego stanu rzeczy składałem wniosek o upadłość firmy. Pracowałem zarówno w przedsiębiorstwach produkcyjnych, produkcyjno-handlowych, jak i wyłącznie usługowych (handlowych i logistycznych).
Wiem, co to są relacje z podmiotami społecznymi, ze związkami zawodowymi, lokalnymi władzami, na czym polegają specyficzne uwarunkowania takiej współpracy oraz czym są one determinowane, zwłaszcza w trudnych i dotkliwych — w aspekcie kosztów społecznych — procesach restrukturyzacji przedsiębiorstw. Doświadczenie to jest tym cenniejsze, że przypada na okres transformacji systemowej, a następnie czas kryzysu ekonomicznego w naszym kraju.

Znam zasady współpracy z sieciami handlowymi, jako wymagającymi, głównymi klientami firm produkcyjnych i usługowych, oraz jestem świadom zarówno szans, jak i zagrożeń z tego płynących. Nieprzerwanie, od 1996 roku, pracuję na najwyższych stanowiskach w biznesie (prezes zarządu — dyrektor generalny), w liczących się rynkowo firmach polskich i zagranicznych.
W swoim życiu zawodowym i prywatnym miałem też sporo szczęścia, bez którego trudno o sukcesy: trafiłem swego czasu na znakomitych nauczycieli i doradców, a nierzadko po prostu bezinteresownych przewodników po meandrach biznesu.
Mam świadomość i wiem z obserwacji, że nie dla wszystkich, z którymi kiedyś razem zaczynaliśmy zawodową drogę, życie było tak łaskawe jak dla mnie. Poznałem wiele autorytetów i prawdziwych VIP-ów, choćby z racji sponsorowania przez zarządzane przeze mnie firmy dużych imprez sportowych, z igrzyskami olimpijskimi włącznie. Zbliżając się do symbolicznej dla każdego mężczyzny cezury 50. roku życia, coraz częściej zastanawiam się nad tym, co spowodowało, jaki splot okoliczności przyczynił się do tego, że właśnie mnie się udało.

---

Od przedstawiciela handlowego do prezesa spółki giełdowej
Spis Treści

Wprowadzenie (8)
Rozdział 1. Cenzus tytułu zawodowego - mit czy faktyczne źródło przewagi konkurencyjnej na rynku pracy? (12)

• 1.1. Studia techniczne, ekonomiczne, humanistyczne? W szukaniu optymalizacji (19)
  
• 1.2. Studia w Polsce - kompleks, determinizm ekonomiczny czy świadomy wybór? (24)
  
• 1.3. MBA - uzasadniona, racjonalna wymaganie czy zbędny snobizm o marketingowym charakterze? (30)
  
• 1.4. Kształcenie ustawiczne: mądrość osiągamy z wiekiem, największą z wiekiem... od trumny (34)
• 1.5. Firmy edukacyjno-szkoleniowe: nie wszystko złoto, co się świeci (36)
  
• 1.6. Nie samą szkołą żyje człowiek (38)

Rozdział 2. Rekrutacja - obiektywny proces czy coś więcej? (42)

• 2.1. Wybieraj i daj się wyselekcjonować tylko z pełną świadomością skutków (43)
  
• 2.2. Relatywizm decyzji i wyborów - pozorność porażek (47)
• 2.3. Standardy i etyka Twoim uniwersalnym drogowskazem (50)
• 2.4. Przewaga konkurencyjna w procesie rekrutacji i jej determinanty (53)

Rozdział 3. Start w biznesie - czyli wykorzystaj swoją szansę (58)

• 3.1. W branży jak w życiu - szanse są na każdym kroku (59)
• 3.2. Cokolwiek robisz, wykonuj to dobrze i lepiej; koncepcja, analizuj Oraz planuj (61)
  
• 3.3. Skóra, fura i komóra - nie zapominaj o priorytetach (64)
• 3.4. W branży jak w Legii: kto nie maszeruje, ten ginie (66)
• 3.5. Starych przyjaciół szanuj, nowych zdobywaj i umiejętnie dobieraj (68)

Rozdział 4. Od wykonywania, poprzez kierowanie, do zarządzania (72)

• 4.1. Awans - czyli jak osiągnąć sukces w hierarchii (72)
• 4.2. Cechy dobrego kierownika - teoria czy/i praktyka (76)
• 4.3. Osobowość a sukcesy kierownicze (81)
• 4.4. Czy Fayol miał rację? - umiejętności kierownicze i ich ewolucja (85)
  
• 4.5. Wychowanie następców to Twoja powinność (87)

Rozdział pięć. Relacje przełożony - podwładny, czyli jakim być szefem (94)

• pięć.1. Wiarygodność wzmocniona przykładem osobistym (95)
• 5.2. Promuj dobrych i zdolnych, choćby nie tylko młodych (97)
• pięć.3. Komunikacja i informacja zwrotna kluczem do sukcesu (100)
• 5.4. Delegowanie uprawnień (105)
• pięć.5. Liczby i wskaźniki analizuj w każdej chwili poprzez pryzmat człowieka (107)
  
• pięć.6. Uwłaczająca prywata - trąba powietrzna Twojego autorytetu (110)

Rozdział 6. Firma państwowa - firma prywatna - firma zagraniczna: różnice i podobieństwa z perspektywy pracobiorcy, kierownika i zarządzającego (116)

• 6.1. Od królestwa procedur po spontaniczną intuicję (117)
• 6.2. Wynik nie musi być najważniejszy, czyli korygujący mechanizm polityki (121)
  
• 6.3. Nic nie trwa wiecznie - stabilność zatrudnienia i zarządzania (124)
  
• 6.4. Ulotny czar firmie, optymalna droga zawodowej ścieżki do sukcesu (129)

Rozdział 7. Relacje z partnerami społecznymi i otoczeniem firmowym (134)

• 7.1. Kooperacja - konfrontacja - konsensus - relacje ze związkami zawodowymi i pomocą pracowniczą (135)
  
• 7.2. Skomplikowane partnerstwo - relacje z samorządem lokalnym (143)
• 7.3. Organizacje pracodawców - towarzystwa wzajemnej adoracji czy realna siła? (146)
  
• 7.4. Przedsiębiorstwo a środowiska naukowe (148)
• 7.5. Nie masz potencjału, by zbawić świat, czyli relacje z organizacjami pożytku publicznego (151)

Rozdział 8. Proces upadłości i debiut giełdowy - antypody tego samego procesu administrowania (156)

• 8.1. Dlaczego spółce upadają i jaki w tym udział mają zarządzający? (157)
  
• 8.2. Po co przedsiębiorstwa/firmy/działalności jednoosobowych/spółki/działalności jednoosobowych "idą" na giełdę i jaka w tym zasługa kierowników? (164)
  
• 8.3. Czy debiut giełdowy i proces upadłości posiadają wymiar edukacyjny dla kierownika? (172)
  
• 8.4. Kierowniku, w obu procesach zważaj na reputację i pamiętaj o odpowiedzialności (175)

Rozdział 9. Nie możesz i nie chciej być sam - jak budować zespół zarządzający (182)

• 9.1. Ambicja - lojalność - zaufanie, czyli alfabet tworzenia zespołu (183)
  
• 9.2. Zespół świadczy o Wam - kompetencje i zadania kierownika (186)
  
• 9.3. Dyktator czy "primus inter pares" - style administrowania zespołem (190)
  
• 9.4. Synergia w zespole jako fundament jego sukcesów (194)

Rozdział 10. W czym jesteś najlepszy - czyli domeny zastrzeżone prezesa (200)

• 10.1. Czy rzeczywiście warto manifestować, że wszystko Inni ludzie wolno? (201)
• 10.2. Administrowanie z "tylnego siedzenia" - maniera czy uzasadniona konieczność? (203)
  
• 10.3. Pomagaj tam, gdzie możesz, angażuj się indywidualnie wyłącznie tam, gdzie powinniśmy (206)
  
• 10.4. Twoja główna domena - nielimitowana odpowiedzialność (213)

Rozdział 11. Posiadacz to nie Bóg - posiada rację jedynie do czasu (220)

• 11.1. Granice optymalizacji podatkowej (220)
• 11.2. Różnice percepcji - różnice interesów - zróżnicowana odpowiedzialność (225)
  
• 11.3. Własność kapitału a kontrolowanie (229)

Rozdział 12. Rodzina Twoim największym kapitałem... co najmniej bez przesady! (236)

• 12.1. Arystotelesowski złoty środek, czyli równoważność priorytetów (236)
  
• 12.2. Nepotyzm - wstydliwy fakt, niezbywalne prawo czy publicystyczna fikcja? (240)

Rozdział 13. Jak nie zwariować - czyli podwójne życie prezesa (246)

• 13.1. Poczucie humoru jako metoda na rozładowanie napięcia i stresu (247)
  
• 13.2. Nie tylko biznesem żyje prezes - znajdź czas na Twoje pasje i zainteresowania (250)

Zakończenie (256)
Notatka o autorze (259)
Bibliografia (261)