Nowoczesna medycyna postrzega dziś proces starzenia się organizmu nie tylko jako skutek przeżytych lat, lecz także jako konsekwencję kumulacji wolnych rodników. Wśród arsenału przeciwutleniaczy i innych związków hamujących priocesy zwyrodnieniowe na prowadzenie wysuwa się hormon o nazwie Dhea. Jego stężenie we krwi jest obecnie jednym z najdokładniejszych wskaźników procesu starzenia się organizmu człwoieka. Wstęp Życie zaczyna się po czterdziestce" mawiamy, bez większego entuzjazmu próbując podbudować (własną, lub innej osoby) wiarę w siebie. Nie brzmi to jednak przekonująco. To, czego nauczyliśmy się od otaczającego nas świata sprawia, że w głębi duszy myślimy: „Zaczynam się starzeć". Czy jednak, pomimo to, że „wyjątki potwierdzają regułę", nie zastanawialiśmy się niekiedy, dlaczego niektórzy pięćdziesięciolatkowe wyglądają i zachowują się, jakby mieli o dziesięć lat mniej, a inni wyglądają na sześćdziesięciolatko w - lub starzej? Starzenie się jest czymś więcej niż tylko skutkiem upływu czasu. W młodości wszystkie układy organizmu osiągają szczyt swojej wydajności. Wraz z wiekiem, stajemy się coraz podatniej si na choroby zwyrodnieniowe. Ta sama grypa, przez którą kiedyś opuściliśmy zaledwie kilka dni w pracy, może okazać się śmiertelną chorobą. Złamanie kości wymagające normalnie sześciotygodniowej rekonwalescencji, u starszej osoby może okazać się nieuleczalne. W późniejszym stadium życia niezmiernie ważna staje się pewność, że organizm funkcjonuje na optymalnym poziomie. Starzenie się nie jest w tak nierozerwalny sposób związane z degeneracją, jak obecnie sądzimy. Zniedołężnienie i śmierć około siedemdziesiątki nie są sprawą przesądzoną - mamy pewną kontrolę nad prędkością, z jaką się starzejemy. Kluczem do tego, jak się czujemy, jak myślimy i wyglądamy, jest optymalne funkcjonowanie systemów naszego ciała. Choć prawdą jest, że nie możemy powstrzymać upływu czasu, mamy pewien wpływ na spustoszenia, jakie czyni on za pośrednictwem naszego stylu życia i diety. Spędzając coraz więcej czasu w wygodnych fotelach, przyspieszamy nadejście dnia, gdy nie zdołamy podnieść się z nich i przespacerować. Jeśli stale się przejadamy, szczególnie wtedy, gdy nie jesteśmy zbyt aktywni fizycznie, pojawia się „sadełko średniego wieku". Na przestrzeni długiego czasu uszkodzenia doznaje każdy układ: krew nie przepływa, tlen nie dociera do komórek, komórki nie działają prawidłowo, pokarm nie zostaje dobrze strawiony, itd. Jeśli spojrzeć na to z perspektywy braku choroby, lub dobrego samopoczucia, jako stanu różniącego się od niedomagania, gwarantem optymalnego stanu zdrowia jest sprawny układ odpornościowy, lecz gdy układ odpornościowy ulegnie osłabieniu, pokona go każdy organizm chorobotwórczy, radio- lub chemioterapia. Długowieczność w zdrowiu i witalności jest ściśle powiązana z wydzielaniem hormonów. Potwierdzeniem tego faktu są recepty lekarskie: zastępcza terapia estrogenowa okazała się dobrodziejstwem dla wielu kobiet po menopau-zie, obecnie zaś plastry testosteronowe mogą przynieść podobne korzyści mężczyznom w okresie „andropauzy". Jednakże intencją autora nie jest zachwalanie leków dostępnych na receptę jako środków przedłużających młodość. Ich zastosowanie to interwencja dokonywana w ostatniej chwili, po długim okresie pogarszania się stanu zdrowia. Zastępcza terapia hormonalna w większości przypadków niesie złagodzenie objawów - nie dotyka przyczyn, leżących u ich podłoża. Współczesne czynniki środowiskowe oraz nieprawidłowa dieta odbijają się na naszym zdrowiu i dobrym samopoczuciu. Wzywa się do przemyślanej akcji mającej na celu uniknięcie dalszego zanieczyszczania środowiska, oraz do wybrania czystej wody i nietoksycznego pożywienia, co pozwoli naszemu ciału dopełnić swojego naturalnego cyklu, a tym zdaje się być pełne wigoru, ponadstuletnie życie, czego dowodem jest parę znanych (lecz odizolowanych) grup ludzkich, takich jak mieszkańcy doliny Hunzy. Wśród badań naukowych, liczne studia potwierdzają fakt, że ludzki organizm najlepiej funkcjonuje wtedy, gdy dostarcza się mu niezbędnych substancji odżywczych w odpowiednich ilościach (w przeciwnym przypadku okazuje się, że „co za dużo, to niezdrowo"!). Dlatego też jednym z najważniejszych ogniw w łańcuchu musi być odżywianie. Zachowanie zdrowia wymaga połączenia wysiłków, celem zwalczania niszczycielskiego ognia zaporowego, na jaki dzień po dniu i rok po roku narażony jest organizm. Prawdopodobnie najbardziej nagłośnioną publicznie dysfunkcją jest oksydacja, to znaczy produkcja wolnych rodników. Stąd też bierze się współczesne zainteresowanie autyutleniaczami, to znaczy środkami odżywczymi, które unieszkodliwiają wolne rodniki i poprawiają metabolizm tlenu w organizmie. Do antyutleniaczy w postaci witamin (jak witaminy A, C i E), oraz minerałów (jak selen), dołączyły hormony, takie jak melatonina, która polepsza metabolizm tlenu, a przez to zapobiega procesom zwyrodnieniowym związanym ze starzeniem się. W zależności od punktu widzenia, procesy zwyrodnieniowe można postrzegać nie tyle jako skutek przeżytych lat, lecz konsekwencję kumulacji wolnych rodników, lub zaburzeń metabolizmu tlenu. Obecnie kolejny hormon DHEA, szybko wysuwa się na prowadzenie w arsenale sił powstrzymujących atak wolnych rodników i inne procesy zwyrodnieniowe. Wydaje się, że członkowie amerykańskiego pokolenia wyżu demograficznego, zwani „baby boomers", w pogoni za wciąż nieuchwytnym eliksirem młodości, znaleźli w tym hormonie rozwiązanie swoich problemów. Książka ta jest próbą przeprowadzenia czytelnika przez labirynt sprzecznych informacji na temat DHEA. (...)Dhea. Eliksir młodości Spis treści Podziękowania 9 Przedmowa 11 1. Czy wiedzieliście? 17 2. Miara młodości 29 3. Mądry hormon: związek pomiędzy mózgiem a DHEA 41 4. Związek z otyłością 47 5. Związek z płcią: testosteron, estrogeny i progesteron 55 6. Szczególnie dla kobiet: menopauza, osteoporoza i zespół napięcia przedmiesiączkowego 65 7. Wzmacnianie układu odpornościowego 73 8. Związek ze stresem 89 9. Jak podwyższyć poziom DHEA? 95 10. Zastosowania lecznicze (akta badań) 101 Słowniczek 113 Indeks 133 O autorze 137