Bez ograniczeń. Jak rządzi nami mózg

Bez ograniczeń. Jak rządzi nami mózg – Jerzy Vetulani, Maria Mazurek

Mózg to jeden z najbardziej interesujących organów ludzkiego ciała. Jego sposób działania niekiedy zaskakuje, zastanawia i ciężko go wytłumaczyć. O jego działaniu i sile opowiada wybitny neurobiolog Jerzy Vetulani w rozmowie z Marią Mazurek. Owocem interesującego wywiadu jest książka „Bez ograniczeń. Jak rządzi nami mózg”.

Biogramy: Jerzy Vetulani, Maria Mazurek

Jerzy Vetulani – neurobiolog, profesor nauk przyrodniczych, członek PAN i PAU, od początku kariery naukowej związany z Instytutem Farmakologii PAN. W życiu kieruje się zaczerpniętą z Asimoa dewizą: „Niech nigdy zmysł moralny nie skłoni cię do podjęcia błędnej decyzji”. Maria Mazurek to krakowska dziennikarska, pracuje w „Gazecie Krakowskiej” w dziele publicystyka, gdzie zajmuje się głównie wywiadami. Jest absolwentką Uniwersytetu Jagiellońskiego – ukończyła filologię węgierską.

Jak działa mózg człowieka?

Vetulani opowiada w wywiadzie o tajemnicach skomplikowanego i wciąż nie do końca poznanego organu, jakim jest mózg. Podejmuje niełatwe i często kontrowersyjne kwestie, jak: narkotyki i uzależnienia, płeć mózgu, neurobiologia polityki i religii. Wyjaśnia też działania naszego wewnętrznego kompasu, zastanawia się nad rolą sztuki w kształtowaniu mózgu oraz mówi o walce mózgu ze stresem.

Fragment książki

Dlaczego feministki tak denerwuje to, że nasze mózgi się różnią?

Nie wiem właśnie. Przecież różnic anatomicznych – tych w owłosieniu, sylwetce itd. – jakoś nikt nie kwestionuje. Jednak jak okazało się, że nasze mózgi się różnią, feministki zaraz zaczęły się awanturować. Kiedy w 1985 roku holenderski uczony Dick Swaab opublikował pierwsze badania mówiące o różnicach mózgu u obu płci, na przykład o tym, że jądro zróżnicowane płciowo u mężczyzn jest znacznie większe, zrobiła się straszliwa awantura. Oliwy do ognia dolały wnioski, że ta struktura jest mniejsza również u mężczyzn homoseksualnych – czyli że homoseksualizm nie jest jakimś zboczeniem, które da się wyleczyć, ale wrodzoną cechą. Okazało się też, że w mózgach kobiet istnieje na przykład ośrodek wstydu, który hamuje kontakty seksualne z nowo poznanymi mężczyznami.

Swaab pierwszy zauważył różnice w budowie mózgu kobiet i mężczyzn?

Nie. Pierwszy zauważył je pewien paryski kapelusznik, który mierzył obwody czaszki i szybko zorientował się, że u mężczyzn są one większe. Tylko że badania kapelusznika, co oczywiste, nie mogły cieszyć się specjalną wiarygodnością.