Przekład – Adam Grzeliński, Dariusz Kucharski, Monika Kwiecińska-Zdrenka, Marta Łagosz, Marta Szymańska-Lewoszewska, Marta Śliwa
Wprowadzenie i redakcja naukowa – Adam Grzeliński, Dariusz Kucharski, Marta Szymańska-Lewoszewska
Choć najważniejsze i najbardziej znane dzieła Berkeleya niemal w całości zostały poświęcone problematyce ściśle filozoficznej, ich zawartość nie pozostawiała wątpliwości co do ich apologetycznego celu. W przypadku publikowanych w niniejszym tomie esejów i kazań sytuacja jest jednak odwrotna. Bezpośrednio bowiem dotyczą one problemów religijnych i teologicznych, a ich celem jest ugruntowanie wiary słuchaczy. Przy okazji jednak zawierają cenne wskazówki interpretacyjne dotyczące Berkeleyowskiego systemu filozoficznego. (…) Jednakże ostry podział na dzieła filozoficzne i niefilozoficzne (religijne czy publicystyczne) byłby błędny. Wystarczy chociażby przypomnieć, że Bierne posłuszeństwo (1712), wczesna praca Berkeleya zawierająca istotne treści z zakresu jego filozofii moralnej, to poprawiona wersja trzech kazań, które Berkeley wygłosił w kaplicy Trinity College w Dublinie, z kolei przedstawiony przezeń w Jubileuszowym kazaniu wygłoszonym w Towarzystwie dla Krzewienia Ewangelii projekt założenia kolegium na Bermudach nie tylko należy do grupy pism o charakterze społecznym (jak Propozycja lepszego obsadzenia kościołów w naszych zagranicznych koloniach), ale ów plan owych praktycznych działań odsyła do moralistyki przedstawionej w Alkifronie, a pośrednio zapowiada nową wizję natury ukazaną w Siris.
Przekład, wstęp, redakcja - Adam Grzeliński i Marta Szymańska-Lewoszewska
George Berkeley (1685–1753) do niedawna był znany przede wszystkim jako autor jedynie dwóch dzieł: Traktatu o zasadach poznania ludzkiego (1710) oraz Trzech dialogów pomiędzy Hylasem i Filonousem (1712), w których rozwinął założenia empiryzmu i przedstawił zręby swej immaterialistycznej filozofii. Ważkość oraz oryginalność zawartych tam tez na wiele lat przesłoniły późniejszy dorobek irlandzkiego filozofa dotyczący filozofii nauki, psychologii czy ekonomii, a także przyćmiły jego zaangażowanie w sprawy społeczne. W ostatnim dziesięcioleciu pojawiły się przekłady innych prac, które ujawniły nowe oblicza myśli Berkeleya: Dzienniki filozoficzne, Alkifron, Próba stworzenia nowej teorii widzenia i inne eseje filozoficzne oraz Siris – dwa ostatnie tomy w serii „Klasyka Filozofii”.
Niniejszy zbiór ukazuje polskim czytelnikom obraz Berkeleya jako polemisty żywo zainteresowanego sytuacją polityczną, religijną, społeczną i gospodarczą swego kraju. Zawarte tu przemyślenia o tematyce ekonomicznej i społecznej powstawały na przestrzeni trzydziestu lat – w okresie burzliwym, gdy Wyspami Brytyjskimi targały kryzysy ekonomiczne i polityczne niepokoje wywołane powstaniami jakobickimi, a podzielona pod względem wyznaniowym Irlandia tkwiła w gospodarczej zapaści. Najważniejszą i najobszerniejszą z zamieszczonych tu prac jest Pytający (1737–1751). Berkeley poddaje w nim pod rozwagę idee gospodarki zamkniętej, która dzięki handlowi wewnętrznemu, ustanowieniu banku narodowego i wprowadzeniu papierowego pieniądza miała podźwignąć się z kryzysu. Pozostałe, drobniejsze teksty są świadectwem zaangażowania filozofa w sprawy społeczne, takie jak projekt odnowy moralnej i religijnej Brytyjczyków czy zagwarantowanie stabilności państwa w obliczu jakobickich rebelii. W połączeniu ze znajomością dzieł teoretycznych Berkeleya lektura tych prac pozwala dostrzec, że nadał on życie stosowanym przez siebie pojęciom filozoficznym. To bowiem wciąż ten sam myśliciel – pełen niechęci do abstrakcji, przekonany, że otaczający nas świat jest jedynie areną aktywności ludzi.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
