Tom Powroty minionego czasu. Zagnieżdżone w pamięci stanowi zapis wspomnień księdza profesora Zygmunta Zielińskiego. Ten wybitny historyk dzieli się z czytelnikiem refleksjami dotyczącymi okresu od drugiej wojny światowej do współczesności. Autor opisuje m.in. swój pobyt w seminarium duchownym, próbę werbunku przez UB, posługę kapłańską czy wieloletnią pracę na KUL. Wspomnienia ks. Zielińskiego zostały poprzedzone wstępem i opatrzone aparatem naukowym przygotowanym przez Rafała Łatkę. Publikacja powstała w ramach centralnego projektu badawczego IPN Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 19441989.
Niniejsza książka jest pierwszą pełną monografią w języku polskim poświęconą Telekiemu. Czytelnik polski zyskuje tym samym okazję, aby w całej pełni poznać to szczególne życie, balansujące na granicy nowoczesności i tego, co przednowoczesne ? biografię, która ukazuje niezwykłą złożoność historii Węgier i Europy w pierwszej połowie XX w.Pl Teleki (1879?1941) jest jednym z polityków węgierskich XX w. najczęściej ? oprócz przywódcy Węgier międzywojennych Miklósa Horthyego ? wymienianych w debacie publicznej. Dwukrotny premier, minister, niestrudzony organizator, łączył w swym życiu rolę badacza, ideologa i wychowawcy. Należy przy tym do postaci, które najściślej wiążą się z najnowszymi dziejami stosunków polsko-węgierskich.Miał znaczny udział w zorganizowaniu pomocy (transporty z amunicją i wyposażeniem wojskowym), której rząd węgierski udzielił Wojsku Polskiemu walczącemu z Armią Czerwoną. W 1935 r. uczestniczył w jamboree polskiego harcerstwa w Spale. Już latem 1939 r. oznajmił Hitlerowi, że Węgry nie wezmą udziału w zbrojnej agresji na Polskę. Po ataku Niemców i Sowietów za jego sprawą Węgry przyjęły na swoim terytorium zbiegłych polskich żołnierzy i ludność cywilną. W 2001 r. decyzją Prezydenta RP został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Uwolniony z internowania prymas Stefan Wyszyński podejmuje w 1956 r. walkę o rząd dusz z ekipą I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki. Okazją do tego jest Milenium, czyli zainicjowane przez Kościół obchody wielkiego jubileuszu tysiąclecia chrztu Polski. Dla partyjnych decydentów duchowieństwo staje się znów wrogiem numer jeden. Pod sztandarem walki z ""ofensywą wojującego klerykalizmu"" peerelowski aparat władzy realizuje projekt ""Antymilenium"".Gomułkowska ""polityka historyczna"" i świecka celebra wydarzeń historycznych, tysiąclatki, ekologia w służbie totalistycznego systemu, pogoń bezpieki za obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, nerwowe dyskusje w zaciszach partyjnych gabinetów i zamieszki na ulicach polskich miast w 1966 r. - to tylko niektóre opisane tu wydarzenia. Dzięki tej książce wiedza o Polsce lat sześćdziesiątych staje się pełniejsza.Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN ""Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944-1989.Książka Antymilenium. Konflikt państwa z Kościołem na tle obchodów tysiąclecia chrztu Polski (1956-1966/1967) - oprawa twarda - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN.
Pod koniec 2016 r. do Oddziałowego Archiwum IPN w Szczecinie zostały przekazane protokoły przesłuchań byłych więźniarek i więźniów obozów koncentracyjnych położonych w Niemczech i na terenach okupowanych przez Niemców. Materiały te zostały sporządzone przez pracowników Polskiego Instytutu Źródłowego w Lund. Publikacja ta ma na celu nie tylko ukazanie życia codziennego w żeńskim obozie Ravensbrck, lecz także przybliżenie działalności Polskiego Instytutu Źródłowego w Lund jako jednej z polskich placówek naukowych na emigracji.
Publikacja jest biografią księdza kanonika Leona Stępniaka – ocalonego więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych Dachau i Mauthausen-Gusen, w których spędził pięć lat. Powstała ze spisanych przez autorkę wielogodzinnych, osobistych z nim rozmów i relacji innych osób.
Na Pomorzu Gdańskim od stuleci panowała głęboko zakorzeniona tradycja pielgrzymowania do miejsc świętych. Po II wojnie światowej nieuchronnie musiała się ona skonfrontować z systemem komunistycznym, dążącym do laicyzacji i ateizacji polskiego społeczeństwa, co oznaczało również walkę z publicznymi przejawami religijności.Z punktu widzenia władz szczególnym zagrożeniem były doroczne odpusty przyciągające tysiące osób, organizowane w sanktuariach kaszubsko-pomorskich: w Świętym Wojciechu, Piasecznie, Sianowie, Swarzewie, Wejherowie, Wielu i Matemblewie. Zdaniem wrogów Kościoła duchowieństwo wykorzystywało owe uroczystości do buntowania wiernych przeciw nowemu porządkowi.Książka przedstawia różne oficjalne inicjatywy i działania skierowane przeciwko owej kościelnej rebelii. Mimo dużego nakładu środków władze nie zdołały jednak trwale ograniczyć ruchu pątniczego ani zmniejszyć siły oddziaływania wspomnianych miejsc.
Niekoronowanemu Królowi Polski zapisano na szarfie wieńca pogrzebowego kardynała Stefana Wyszyńskiego. W ten sposób naród docenił życie i dzieło Prymasa Tysiąclecia, jednego z najwybitniejszych Polaków w XX w. Wynikało to z powszechnego przekonania społecznego o jego wyjątkowej roli w życiu narodu i Kościoła katolickiego.Życie i działalność tego wybitnego hierarchy nie doczekały się do chwili obecnej komplementarnego opracowania. Dzieło, które trafia do rąk czytelnika, prezentuje biografię kard. Wyszyńskiego w pełnej perspektywie. Ukazuje spektrum aktywności religijnej i społecznej oraz nauczania pasterskiego Prymasa Tysiąclecia. Niniejsza publikacja została przygotowana na podstawie szerokiej bazy źródłowej i licznych opracowań. Autorzy dotarli do wielu nieznanych do tej pory materiałów archiwalnych, zweryfikowali dotychczasowe ustalenia i zaproponowali nowe ujęcie biografii tej kluczowej dla dziejów Polski postaci.
Na tom składają się artykuły poświęcone działalności Kościoła katolickiego i relacji państwo–Kościół w Polsce i na Pomorzu Zachodnim w ostatniej dekadzie PRL.
W październiku 2018 r. została zorganizowana na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego czwarta ogólnopolska konferencja naukowa, poświęcona historii Kościoła ka-tolickiego na Pomorzu Zachodnim. Prezentowana Czytelnikom praca powstała na podstawie wygłoszonych wówczas referatów. Jest to czwarty tom wydany we współpracy Oddziału IPN w Szczecinie i Wydziału Teologicznego US, wieńczący wspólny projekt, realizowany od 2015 r. Publikacja powstała w ramach Centralnego Projektu Badawczego: „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989”.
Dwujęzyczny tom studiów jest pokłosiem konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej i Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, a zatytułowanej Propaganda w PRL i NRD tematy, instytucje, kampanie. Konferencja odbyła się we Wrocławiu jesienią 2015 r.Propaganda jest z natury rzeczy zagadnieniem wymagającym badań interdyscyplinarnych, wykorzystuje bowiem wszystkie media i wszystkie kanały oddziaływania na odbiorcę. Dlatego też publikacja oddawana w ręce czytelnika zawiera rozważania o różnorodnej tematyce, począwszy od ujęcia historycznego przez kulturoznawcze, aż po językoznawcze i politologiczne. Autorzy podjęli się opisania problemu propagandy zgodnie ze swoimi zainteresowaniami badawczymi, każdy z artykułów stanowi więc ciekawą historię, a zbiorczo składają się na szczególnie interesującą retrospekcję. Publikacja ukazała się w ramach wrocławskiej serii wydawniczej Inne strony historii.
Po wieku XVII, zdominowanym przez wyniszczające wojny, Rzeczpospolita od początku XVIII stulecia z coraz większym trudem utrzymywała pozory suwerenności. Konfederacja barska, niesłusznie zapomniane pierwsze powstanie narodowowyzwoleńcze, przyszła zbyt późno, by zmienić bieg historii. Rozbiory podzieliły narody zamieszkujące Rzeczpospolitą między trzy różne państwa. Rozpoczął się długi marsz przez XIX wiek ku odzyskaniu straconej niepodległości.W tym trudnym doświadczeniu Polakom towarzyszył Kościół, w lokalnym wymiarze mocno związany z polską racją stanu, ale jednocześnie kierowany przez Stolicę Apostolską, która patrzyła na zawiłe sprawy Europy Środkowo-Wschodniej z perspektywy Kościoła powszechnego. Dlatego papież Pius VI utworzył bullą Onerosa pastoralis officii cura z 1783 r. metropolię mohylewską, normując tym sytuację, jaka powstała po samowolnym utworzeniu przez imperatorową Katarzynę II tzw. biskupstwa ze stolicą w Mohylewie.Wskutek wrogiego stosunku władz carskich do działalności Kościoła katolickiego wierni nabierali przekonania, że tylko osłabienie Imperium Rosyjskiego w wyniku zmian politycznych przyniesie szansę na poprawę ich położenia. Dlatego hasła narodowowyzwoleńcze szły niekiedy w parze z żądaniami wolności religijnej. Jednak dopiero wybuch pierwszej wojny światowej i będąca jej skutkiem całkowita zmiana realiów w tej części Europy rzeczywiście pozwoliły nie tylko na odrodzenie państwowości polskiej, ale także rozwój struktur kościelnych i życia religijnego katolików. Krótki czas dwudziestolecia międzywojennego został wykorzystany m.in. na dostosowanie organizacji kościelnej do nowych granic. W odrodzonej Rzeczypospolitej znalazły się części diecezji łuckiej, mińskiej, wileńskiej i żmudzkiej. Fragmenty wskrzeszonej w 1918 r. diecezji ryskiej znalazły się w Estonii i Łotwie, na Litwie pozostała prawie cała diecezja żmudzka i skrawki diecezji wileńskiej. W najtrudniejszej sytuacji znalazły się części diecezji mińskiej i łuckiej, które pozostały w granicach Związku Sowieckiego. Konkordaty zawierane przez Stolicę Apostolską w połowie lat dwudziestych XX w. otworzyły drogę do ustalenia nowej organizacji kościelnej na terenach byłej metropolii mohylewskiej. W Polsce powstała metropolia wileńska z diecezjami sufraganalnymi w Łomży i Pińsku (z części diecezji mińskiej). Na Litwie, gdzie zlikwidowano diecezję żmudzką, powstała metropolia kowieńska. Sowiecka Białoruś i Ukraina zostały w praktyce pozbawione struktury administracji kościelnej.
Nauczanie prymasa Stefana Wyszyńskiego w całym okresie jego posługi miało podwójny wymiar: duszpasterski i patriotyczny. Prymas Tysiąclecia przywiązywał wielką wagę do miłości Ojczyzny i stale ją propagował. Został w ten sposób wychowany w domu, w którym pojęcie „Polak katolik” było czymś oczywistym i stanowiło istotną ochronę przed rusyfikacją. Wartości patriotyczne wyniesione z okresu dojrzewania i młodości przyczyniły się do wyboru również określonej drogi życia – w służbie Bogu i Ojczyźnie. Kardynał Wyszyński jako prymas Polski jasno nakreślił społeczne zadania Kościoła: „obrona porządku religijnego i moralnego, obrona prymatu rodziny, życia rodzinnego i ekonomii rodzinnej, obrona wolności […] oraz obrona suwerenności naszego Narodu”. To właśnie wokół tych zagadnień koncentrowało się nauczanie patriotyczne w czasie jego prymasostwa.
Tom Twórczość na zamówienie jest wynikiem studiów prowadzonych przez naukowców współpracujących przy centralnym projekcie badawczym IPN Władze PRL wobec środowisk twórczych, dziennikarskich i naukowych. Za każdym razem, przystępując do prac nad nową publikacją, mamy nadzieję, że uda nam się objąć badaniami w miarę szerokie spektrum zagadnień. Niestety, liczba naukowców zajmujących się tą tematyką jest niewspółmierna do jej rangi i wpływu na działania władz w omawianym okresie. Dlatego też oddając niniejszy tom w ręce Czytelników, mamy nadzieję na rozbudzenie zainteresowania losami wielu prominentnych autorów poczytnych powieści, dziennikarzy z pierwszych stron gazet, czy wybitnych naukowców prowadzących badania pod czujnym parasolem ochronnym władz. Ich życiorysy są często zaskakujące, wręcz filmowe, zarazem pokazują kondycję części polskiej inteligencji po zakończeniu II wojny światowej.
Bronisław Sroka SJ (ur. 1936), aktywny opozycjonista z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, był uczniem gdańskiego liceum, gdy rozpoczął działalność w konspiracji antykomunistycznej. Został aresztowany przez UB 2 lutego 1953 r. i skazany na pięć lat więzienia.
Wspomnienia spisał po latach. Już jako jezuita powrócił do bolesnego okresu, by przekazać świadectwo o postawie młodych ludzi w mrocznych czasach stalinowskich. Areszt śledczy w Gdańsku, zakłady karne w Sztumie i Sosnowcu-Radosze, praca przymusowa w KWK „Kościuszko-Nowa” w Jaworznie – to nie są miejsca, które powinien mieć wpisane w życiorysie młody i ambitny człowiek. A jednak… Głód, chłód, ciasne cele, przesłuchania, bicie, karcer, praca w nieludzkich warunkach były jego codziennymi towarzyszami.
Ojciec Bronisław Sroka napisał o tym przejmująco, podkreślając niejednokrotnie, że siłę czerpał z modlitwy.
Pro memoria T.8: 1961, Stefan Wyszyński, red. Monika Wiśniewska,Pierwsze całościowe wydanie zapisków prymasa Stefana Wyszyńskiego z lat 19481981, unikatowe świadectwo niestrudzonej działalności prymasa oraz niekwestionowanego autorytetu społecznego i rzecznika praw narodu. W ramach zainaugurowanej serii ukaże się 27 tomów, niemal każdy z nich dotyczy kolejnego roku życia prymasa Wyszyńskiego. Edycja możliwa dzięki współdziałaniu Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Archidiecezji Warszawskiej, Instytutu Pamięci Narodowej, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Instytutu Prymasa Wyszyńskiego i Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego.Oddawany do rąk czytelnika tom ósmy Pro memoria obrazuje z perspektywy prymasa Wyszyńskiego sytuację Kościoła w PRL w okresie narastającego napięcia w obrębie stosunków wyznaniowych. Zapiski prymasa, rejestrujące prawny i faktyczny status Kościoła, uwarunkowania jego działalności, codzienność życia duchowieństwa, inteligencji polskiej i przeciętnych ludzi, stanowią cenne świadectwo epoki oraz nieobojętny dla dyskursu historiograficznego głos w sprawie okresu gomułkowskiego, który nierzadko bywa idealizowany i rozgrzeszany. Władysław Gomułka walczył z Kościołem, ponieważ postrzegał go jako wroga ideologicznego i politycznego. Stosował przede wszystkim metody administracyjne, choć nie tylko. Zmierzał do faktycznej eliminacji przejawów religijności z przestrzeni publiczno-prawnej. W realizacji tego zadania znaczącą rolę odegrała centralna i terenowa administracja wyznaniowa państwa, stanowiąca narzędzie władz partyjno-rządowych w ograniczaniu działalności Kościoła.
Publikacja omawia zagadnienie ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej w trzech ujęciach: teoretyczno-filozoficznym, opisu faktów historycznych oraz odniesienia do współczesności. Autorami poszczególnych artykułów są cenieni specjaliści badający to zagadnienie.
Książka zawiera omówienie serii i podserii albumów oraz pojedynczych fotografii wykonanych przede wszystkim przez żołnierzy Wehrmachtu i funkcjonariuszy SS, dokumentujące ogrom zbrodni popełnionych przez wojska niemieckie na terenach Polski.
Komiks poświęcony jest dowodzonej przez pułkownika Stanisława Maczka 10. Brygadzie Kawalerii, która starła się z wojskami niemieckimi już 1 września 1939 r. i prowadziła walki przez trzy tygodnie. Jedyna w polskiej Armii jednostka pancerno-motorowa stoczyła w tym czasie szereg bitew i potyczek, a ewakuowała się na Węgry jako zwarta jednostka w porządku bojowym.
"Oto jednostka defensywna o szybkości straży pożarnej, tyle, by na czas zlokalizować pożar to tu, to tam. Brygada w tej koncepcji była raczej próbą defensywnej odpowiedzi na grozę jednostek szybkich – dywizji pancernych nieprzyjaciela. Próbą, gdyż stosunek góry wojskowej był wciąż jak do eksperymentu” Stanisław Maczek
Publikacja ukazuje różnorodne formy wymiany artystycznej między PRL a innymi krajami socjalistycznymi: Czechosłowacją, Węgrami oraz NRD, w zakresie sztuk wizualnych. Autor korzystał z obszernej dokumentacji zgromadzonej w instytucjach państwowych, katalogów wystaw, innych druków ulotnych oraz korespondencji prywatnej, przeprowadził także serię wywiadów z artystami i kuratorami wystaw.
Na podstawie wymienionych źródeł odtworzone zostały mechanizmy nawiązywania kontaktów międzynarodowych i organizacji wystaw zarówno w ramach systemu zorganizowanego przez instytucje państwowe, jak i obok niego. Zdaniem autora nie da się jednak wyraźnie oddzielić od siebie kontaktów utrzymywanych w ramach instytucji państwowych, których działania miały charakter propagandowy i pełniły funkcję rytuału przyjaźni, i działalności artystycznej organizowanej poza tym systemem. Jednym z celów książki jest pokazanie, w jaki sposób osoby ze świata sztuki wykorzystywały dostępne w PRL możliwości organizacyjne i zaplecze instytucjonalne do prowadzenia wymiany artystycznej z pozostałymi trzema krajami, w których funkcjonowała rygorystyczna cenzura.
Publikacja stanowi pokłosie konferencji naukowej zorganizowanej wspólnie przez Oddziałowe Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach oraz Muzeum w Gliwicach, która odbyła się w dniach 25-27 października 2017 r. w Gliwicach. Wzięli w niej udział historycy, socjologowie, politolodzy, literaturoznawcy i reprezentanci innych dziedzin humanistyki, którzy zaprezentowali fenomen szeroko rozumianej ""pamięci Kresów"" w czasach PRL, prób jej rekultywacji w pierwszych latach transformacji i obecności w różnorodnych dyskursach współczesności. Na publikację składa się 21 artykułów naukowych, poprzedzonych wstępem. Książka posiada ponadto noty o autorach, wykaz skrótów i indeks osób
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?