Teoretyczne aspekty zróżnicowania kulturowego
Pluralizm kulturowy w mediach. Media i programy etniczne
Pluralizm kulturowy w praktyce. Przypadki wybranych krajów europejskich
Portretowanie mniejszości etnicznych w mediach
Celem niniejszej pracy jest ustalenie czy tureccy imigranci mieszkający w RFN mogą zintegrować się ze społeczeństwem niemieckim, a jeżeli tak, to pod jakimi warunkami. Badania podjęte w rozprawie obejmują procesy migracji i integracji od roku 1961, w którym rządy Turcji i Niemiec podpisały umowę dotyczącą rekrutacji tureckich pracowników, aż do roku 2011. Integracja około trzymilionowej społeczności tureckiej w RFN ze społeczeństwem niemieckim jest jednym z najbardziej aktualnych i ważkich problemów społecznych i politycznych w Niemczech, a jednocześnie stanowi ona ważne zagadnienie dla refleksji naukowej nie tylko w tym kraju. Wynika to z kilku przyczyn. Pytanie o integrację Turków i osób pochodzenia tureckiego w Niemczech jest bowiem jednocześnie pytaniem o możliwość integracji społeczności muzułmańskich w państwach Europy Zachodniej. Stało się ono szczególnie aktualne po zamachach terrorystycznych w Stanach Zjednoczonych 11 września 2001 r., w Madrycie (2004 r.), Londynie (2005 r.) oraz po zamordowaniu przez muzułmańskiego obywatela Holandii reżysera Theo van Gogha, krytykującego islam za wrogi stosunek do zachodnich wartości.
Lektura tej książki pobudza do podwójnego zastanowienia. Najpierw autor uzmysławia nam, w jak wielu kontekstach funkcjonuje pojęcie autorytetu - otwierając oczy na rozliczne wymiary zjawiska i ideologiczne uwikłania użytku, jaki się z niego czyni w języku pedagogów, mediów i polityków. Inspirujące, nie tylko dla politologów, są dociekania dotyczące wyróżników i mechanizmów powstawania, tudzież nadużywania autorytetów politycznych - z zasadniczym pytaniem: czy w ogóle istnieje autorytet polityczny, niesprowadzalny do ideowego, moralnego, merytorycznego.
Z recenzji prof. Dr hab. Mirosława Karwata
Monografia niniejsza jest natomiast próbą syntetycznego przedstawienia nauczania papieża Jana Pawła II o mediach audiowizualnych. Analiza poszczególnych zagadnień została poprzedzona rozdziałem o charakterze wprowadzającym, zawierającym przypomnienie istoty, rodzajów i zadań środków społecznego przekazu, zarys dziejów relacji Kościoła wobec mass mediów, a także syntetyczną prezentację podstawowych założeń teologii środków społecznego przekazu, ze szczególnym zaakcentowaniem jej chrystocentryzmu. Papieskie nauczanie o mediach w dużej mierze odnosiło się do audiowizualnych środków przekazu ze względu na siłę ich oddziaływania.
„Rozwój nowego systemu produkcji kryje w sobie zarodki tak olbrzymiej rewolucji społecznej, że tylko niewielu spośród nas odważyło się ocenić jej znaczenie. Jesteśmy bowiem o krok od rewolucyjnej zmiany w naszych własnych domach” – pisał w 1980 r. Alvin Toffler. Istotnie, ludzkość stała wtedy u progu zmian cywilizacyjnych, związanych z gwałtownym rozwojem Internetu i technologii cyfrowej, które zrewolucjonizowały komunikację między ludźmi, zmieniając także sposób funkcjonowania tradycyjnych środków przekazu: prasy, radia i telewizji.
„Przed trzystu laty, widząc całe rzesze kosiarzy na polach, tylko wariat mógłby marzyć o tym, że wkrótce nadejdą czasy, kiedy pola opustoszeją, a ludzie będą pracować na chleb stłoczeni w miejskich fabrykach” – to znów słowa Tofflera. Nie sposób zastanowić się w tym momencie nad rewolucją, jaka w ciągu tych ostatnich
300 lat się dokonała, także w sferze komunikacji. Powstanie i rozwój prasy masowej, wynalazek filmu, telefonu, radia, telewizji, łączności satelitarnej, komputerów i wreszcie Internetu to ciąg wydarzeń, który sprawił, że współcześnie informacja,słowo, są w stanie okrążyć kulę ziemską w ciągu ułamka sekundy, zaś świat stał się,
według słynnego określenia Marshalla McLuhana, globalną wioską.
Co ciekawe, te zmiany na razie w stosunkowo niewielkim stopniu odbiły się na życiu codziennym (nadal bowiem jeździmy samochodami, a nie bolidami o napędzie rakietowym i spożywamy „normalne” jedzenie, a nie syntetyczne pigułki, które je zastępuje), jednak stopniowo widać w naszym życiu efekty komputeryzacji, miniaturyzacji i digitalizacji. Dotyka to najpierw sfery komunikacji, powoli jednak zaczyna być widoczne także w innych sferach życia. Najbardziej widoczne zmiany można odnotować w sferze zachowań społecznych.
Parafrazując znane powiedzenie, odnoszące się pierwotnie do prasy, można powiedzieć, że nic tak nie ożywia przekazu medialnego jak trup… W dobie komercjalizacji mass mediów oraz traktowania informacji wyłącznie w kategorii towaru i zysku, sensacja oraz rozrywka stały się swoistym paradygmatem wszelkich przekazów medialnych. W świecie mediów, jak i w innych wymiarach rzeczywistości, dokonuje się obecnie zmaganie między – najogólniej mówiąc – dwoma koncepcjami dziennikarstwa oraz przekazu medialnego. Pierwsza, inspirowana w decydującej mierze przez chrześcijańską etykę i hierarchię wartości wynikających z Dekalogu oraz ideałów Ewangelii, za fundamentalne przesłanie odnoszące się do mediów uważa prawdę, dobro i piękno; zdobywanie i przekazywanie informacji służyć powinno człowiekowi, który ma prawo do prawdy, oraz dobru
wspólnemu, by społeczeństwo, zwłaszcza w procesie globalizacji, poszukiwało dróg jedności i tworzenia wspólnoty ogólnoludzkiej. Swoistym przeciwieństwem tak pojmowanych fundamentów dziennikarstwa oraz przekazu medialnego jest sprowadzenie ich wyłącznie do poziomu przedsięwzięć biznesowych.
Parafrazując znane powiedzenie, odnoszące się pierwotnie do prasy, można powiedzieć, że nic tak nie ożywia przekazu medialnego jak trup… W dobie komercjalizacji mass mediów oraz traktowania informacji wyłącznie w kategorii towaru i zysku, sensacja oraz rozrywka stały się swoistym paradygmatem wszelkich przekazów medialnych. W świecie mediów, jak i w innych wymiarach rzeczywistości, dokonuje się obecnie zmaganie między – najogólniej mówiąc – dwoma koncepcjami dziennikarstwa oraz przekazu medialnego. Pierwsza, inspirowana w decydującej mierze przez chrześcijańską etykę i hierarchię wartości wynikających z Dekalogu oraz ideałów Ewangelii, za fundamentalne przesłanie odnoszące się do mediów uważa prawdę, dobro i piękno; zdobywanie i przekazywanie informacji służyć powinno człowiekowi, który ma prawo do prawdy, oraz dobru wspólnemu, by społeczeństwo, zwłaszcza w procesie globalizacji, poszukiwało dróg jedności i tworzenia wspólnoty ogólnoludzkiej. Swoistym przeciwieństwem tak pojmowanych fundamentów dziennikarstwa oraz przekazu medialnego jest sprowadzenie ich wyłącznie do poziomu przedsięwzięć biznesowych.
??ygweda to zbiór hymnów poświęconych bogom, ułożonych w najstarszej formie sanskrytu przez indoeuropejski lud, który nazywał siebie Arjami, a który w pierwszej połowie drugiego tysiąclecia p.n.e. przełęczami Hindukuszu spływał na tereny dzisiejszego Pakistanu. Hymny datuje się na ok. XV–XIII w. p.n.e., przez wieki przekazywano je ustnie, z ojca na syna, w rodach kapłańskich. Ostateczna redakcja tekstu miała miejsce ok. VII w. p.n.e.
Tyle przeczytać możemy o Rygwedzie w przeciętnej encyklopedii. Ale Rygweda to arcydzieło. To cud ludzkiego umysłu. I wielka tajemnica
Tematem książki są standardy i przekonania moralne polskich menedżerów i przedsiębiorców, dwóch grup społeczno-zawodowych, których podstawową rolą w społecznym podziale pracy jest organizacyjne przywództwo.
Przedmiot analizy stanowią elementy kształtującego się etosu obu grup, rozumianego jako charakterystyczne ideały, standardy postępowania i kolektywne reprezentacje moralne, określające sposób postrzegania, wartościowania i reakcji w sytuacjach zawodowych. Za podjęciem tej problematyki kryje się przekonanie, że wzorce i wyobrażenia moralne osób wykonujących funkcje przywódcze w organizacjach gospodarczych mają wpływ nie tylko na praktykę zarządzania tymi organizacjami, lecz także na ogólny kształt stosunków władzy w społeczeństwach współczesnych, w których sformalizowane standardy etyczne stają się coraz ważniejszym elementem regulacyjnym. Badając moralne przekonania decydentów organizacyjnych badamy jeden z istotnych składników kulturowego kontekstu stosunków władzy.
Fragment Wstępu
Celem pracy była analiza osobowości młodzieży jako konstruktu złożonego z wielu elementów poznawczych, motywacyjnych, kontekstualnych i cech oraz wskazanie zakresu zgodności między modelem teoretycznym a realnie istniejącym w umysłowości badanych konstruktem osobowościowym.
Wskazanie na obszary występowania i przewagi właściwości psychicznych sprzyjających lub utrudniających funkcjonowanie jednostki w systemie demokratycznym może stanowić istotną wartość dla ukierunkowania polskiej demokracji.
Fragment Wprowadzenia
(…) Dr Pietrzak nawiązuje bezpośrednio do prac Hansa Georga Gadamera. Jego koncepcja hermeneutyki jest z pewnością mocnym oparciem i cennym źródłem inspiracji, ułatwiającym skonceptualizowanie ambitnego programu badań w dziedzinie myśli politycznej. Bardzo interesujące jest założenie oznaczające ujmowanie „poznania jako doświadczenia”. Przedstawiony w taki właśnie sposób program badań uznać wypada za bardzo rzetelny i dojrzały. Autorka nie absolutyzuje własnego sposobu myślenia. Ucieka też od schematów. Rzeczą najważniejszą staje się przemyślenie całej tradycji rozumienia, ukazującej w pełnym (choć niejednolitym) świetle przedmiot dociekań, jakim jest zagadnienie społeczeństwa obywatelskiego i kultury obywatelskiej. Krokiem następnym jest skonfrontowanie horyzontu rozumienia, który określają dociekania historyczne z nowymi doświadczeniami, wyrastającymi w kręgu interpretacji ukazujących realia naszych czasów. Dzięki temu dochodzi do „stapiania się horyzontów” (jak to określał Gadamer) ukazującego pełny wymiar naszego doświadczenia historycznego, pełny sens naszego rozumienia, nabierającego kształtu w przestrzeni pomiędzy tym, co było i tym, co dopiero nabiera kształtu. (…)
fragment recenzji prof. dr. hab. Stanisława Filipowicza
Niniejsze opracowanie ma charakter popularnonaukowy. Moim celem jest przybliżenie problematyki polityki społecznej wszystkim tym, którym nie kojarzy się ona z niczym konkretnym. Chciałbym przedstawić najważniejsze wyzwania, przed jakimi stoi polityka społeczna na progu XXI. wieku oraz scharakteryzować różne sposoby odpowiedzi na te wyzwania. A przede wszystkim chciałbym przedstawić kontekst, w którym współcześnie kształtowane są strategie polityki społecznej, tak by ułatwić czytelnikowi zrozumienie głównych
uwarunkowań wyboru między wspólnotowymi a indywidualistycznymi sposobami zaspokajania podstawowych potrzeb. Moje rozważania obejmują jedynie politykę społeczną krajów wysoko rozwiniętych.
Księżopolski Mirosław
Inspiracją do przygotowania niniejszego zbioru artykułów naukowych były ważne wydarzenia sportowe 2012 roku: Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej w Polsce i na Ukrainie oraz Letnie Igrzyska Olimpijskie w Londynie. Jest to również owoc wspólnej konferencji zorganizowanej przez Instytut Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Warszawską Wyższą Szkołę Humanistyczną im. B. Prusa w ramach corocznego cyklu `Warszawskie Dni Medialne`, w dniach 9-10 maja 2012 roku.Problematyka podjęta w pracy dotyczy jednak kwestii bardziej ogólnych, znacznie przekraczających zagadnienia wiążące się z piłką nożną czy ideą olimpizmu. Wielość i różnorodność dyscyplin sportowych, a także rozmaitość tematów łączących świat sportu i mediów wymagały pogłębionej refleksji naukowej. Ogromne znaczenie sportu w kulturze popularnej nie byłoby przecież możliwe bez udziału mediów, za pośrednictwem których miliony kibiców mogą uczestniczyć w meczach, turniejach i rozgrywkach. Wybitni sportowcy stają się gwiazdami mediów i dzięki nim zyskują ogromną popularność. W dzisiejszych czasach trudno więc sobie wyobrazić sport bez mediów, i media bez sportu.
Od Redakcji
Na niniejszy wybór składa się ponad dwadzieścia opracowań z dziedziny socjologii polityki, pogrupowanych tematycznie w różnych działach.
W pierwszym dziale Makrostruktury społeczne i polityka czytelnik znajdzie trzy teksty omawiające kluczowe kategorie, które wiążą politykę z jej społecznym kontekstem. Wojciech Modzelewski pisze o ruchach społecznych – ważnej formie działań zbiorowych – kładąc nacisk na ich wielopostaciowość i zmienną rolę w procesach społecznych i politycznych. Marek Żyromski podejmuje próbę rekonstrukcji podstawowych założeń teorii elit, a Marek Tabin prezentuje kontrowersje związane z pojęciem narodu, starając się je przedstawić w świetle klasycznych ujęć teoretycznych. Wszystkie trzy teksty mają systematyzujący charakter – podsumowują ważne w socjologii polityki obszary badań i refleksji.
Następne dwa działy dotyczą problematyki różnych typów reżimów politycznych. Jacek Ziółkowski omawia i analizuje różnice pomiędzy autorytaryzmem i totalitaryzmem. Za bliską tematycznie należy uznać analizę przemocy w polityce, autorstwa Daniela Midera. Jak pisze autor, przemoc to zjawisko niezmiennie towarzyszące ludzkości, trwale wpisane w naszą egzystencję. W tekście Jerzego Szczupaczyńskiego znajdujemy omówienie treści pojęcia demokracji proceduralnej, ważnego dla naszej cywilizacji wzoru ustrojowego, który stał się najbardziej rozpowszechnioną ideą polityczną – ideą nadal dyskutowaną i podlegającą przewartościowaniom. Z tym tekstem koresponduje szkic Mikołaja Rakusy-Suszczewskiego, przypominający koncepcje Alexisa de Tocqueville’a, ważnej postaci dziewiętnastowiecznej refleksji nad liberalną demokracją.
Kolejny dział zatytułowany Zachowania polityczne i ich źródła zawiera trzy teksty poświęcone socjalizacji i aktywności/bierności politycznej. Barbara Frątczak-Rudnicka podkreśla znaczenie procesów, w wyniku których jednostka przyswaja w czasie dzieciństwa i młodości określone wartości, poglądy i postawy wobec polityki. Natomiast Lech Szczegóła dokumentuje znaczenie, jakie z punktu widzenia praktycznej polityki mają studia nad partycypacją wyborczą.
W ostatnim dziale prezentujemy trzy omówienia dotyczące metod badawczych stosowanych w socjologii polityki. Celem tekstu Jerzego Bartkowskiego jest przedstawienie zarysu tych metod, ich możliwości, stosowalności i ograniczeń.
Natomiast szkice Elżbiety Firlit i Wojciecha Modzelewskiego dotyczą sondażu diagnostycznego jako najczęściej wykorzystywanej metody. Jak widać z powyższego przeglądu, nie stawialiśmy sobie za cel objęcie całości problematyki socjologii polityki w jej aktualnym kształcie. Przyznajemy się jednak do takich ambicji, które będziemy chcieli zrealizować. Istnieje bowiem potrzeba wydania w języku polskim całościowych syntez z dziedziny socjologii i psychologii polityki, które uwzględniałyby najnowszą literaturę przedmiotu i żywo dyskutowane współcześnie problemy.
Mirosław Chałubiński
Jerzy Szczupaczyński
Tom Poza monogamią stanowi zbiór rozbudowanych tekstów wygłoszonych podczas warszawskiej konferencji o tym samym tytule, która miała miejsce 8 i 9 XI 2011 roku na Wydziale Polonistyki.
Książka została podzielona na dwie części: Antropologia i Literatura. Pierwszy blok tekstów otwiera studium poświęcone Réne Girardowi. Wybór pracy analizującej myśl autora Kozła ofiarnego nie jest przypadkowy: francuski filozof w klasycznym studium Prawda powieściowa a kłamstwo romantyczne pokazał skomplikowane relacje łączące psychoanalitycznie rozumiane pragnienie i literackości, podkreślając nieoczywistość „dwójkowych” układów, w których często ukryty został dodatkowy element. Autorzy i autorki przybliżyli odległe
od siebie naukowo problemy, należące m.in. do dziedzin teologii dogmatycznej, pornografii, socjologii czy historii psychoanalizy.
Druga część książki poświęcona została wyłącznie literaturze. Główną problematykę stanowią pozamonogamiczne relacje literackich postaci i ich dyskursywne umocowanie, wyraźnie uprzywilejowanym
układem staje się układ zbudowany z/dla trzech osób.
Powracający motyw trójkąta daleki jest od wulgaryzacji lub uproszczenia, zyskuje on pogłębienie poprzez wprowadzenie m.in. Kategorii biseksualizmu, gejowskiego promiskuityzmu (bez negatywnej implikatury), dziwkarstwa. Osobną grupę stanowią artykuły, które odchodząc od podziału na konkretne płci i ich praktyki seksualne, szukają źródeł pozamonogamicznych relacji w teoretycznoliterackich realizacjach pożądania/pragnienia.
Książka Poza monogamią jest publikacją akademicką, zachęcającą do intelektualnego fermentu. Wierzę jednak, że bogactwo przywołanych kontekstów pozwoli teorię przekuć na praktykę, zachęci do przyjrzenia się własnej monogamii lub jej nieobecności w codziennych relacjach bądź związkach.
Głównym celem tego opracowania jest szczegółowa refleksja nad społecznymi rolami młodych obywateli we współczesnej demokracji. Powodem jej podjęcia była chęć weryfikacji słuszności pesymistycznego scenariusza obecnego w literaturze podejmującej ten temat. Zgodnie z nim dzisiejsza młodzież (the young
of today) stanowi zagrożenie dla „demokracji jutra” (the democracy of tomorrow)
Negatywistyczne wizje formułuje się zawsze najprościej, jednakże często wynikają one z mniej lub bardziej uświadomionego uprzedzenia badacza. Dodatkowym powodem była ciekawość poznawcza i dostępność danych, które mają potencjał jej zaspokojenia. Postawy, wartości i wzory zachowań młodych ludzi są bowiem niezwykle cennym źródłem wiedzy na temat problemów i sukcesów, lęków i aspiracji całego społeczeństwa.
Ze Wstępu
Zagadnienie "partycypacji politycznej kobiet", tak popularne obecnie w naukach politycznych, nie zostało dotąd wyczerpująco rozpoznane w odniesieniu do polskiej rzeczywistości politycznej, nie często pojawia się jako przedmiot rodzimych analiz politologicznych, mimo, że we współczesnej literaturze nauk społecznych - zwłaszcza antropologii kulturowej czy socjologii - poświęcono mu stosunkowo dużo miejsca. (..) Autorka opiniowanej dysertacji śmiało wchodzi w gąszcz tej zagmatwanej, kontrowersyjnej i "politycznie gorącej" problematyki, próbuje rozpoznać jej główne wątki i zająć wobec nich własne stanowisko.
Z recenzji prof. Dr hab. Barbary Krauz-Mozer
Oddając do rąk Czytelników niniejsze opracowanie należy na wstępie zaznaczyć, iż jego bohaterki – kobiety 50+1 ulokowane zostały, zgodnie z koncepcją cyklów życia, w fazie życia pomiędzy średnią i późną dorosłością. Zagadnienia poruszane w niniejszym opracowaniu stanowią pewną syntezę tej problematyki.
Koncepcje odnoszące się do etapu życia kobiet dojrzałych odwołują się do propozycji psychologów, socjologów, psychologów społecznych, a także wiedzy medycznej. Wykorzystano również bogatą literaturę z zakresu gender oraz różnorodne dane statystyczne. Tak zarysowana baza teoretyczna pozwala na wprowadzenie czytelnika w badaną problematykę, która w świetle zgromadzonej wiedzy ma swoje ulokowanie w kilku dyscyplinach. Biorąc pod uwagę główny cel opracowania, którym jest próba naszkicowania socjologicznego portretu kobiet dojrzałych, uwzględnione zostały zachodzące zmiany społeczne i przeobrażenia ról społecznych kobiet, co w efekcie może skutkować pojawianiem się nowych stylów życia, charakterystycznych właśnie dla tej kategorii społecznej – kobiet dojrzałych.
Aktualne Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół nakłada na nauczycieli obowiązek wychowania do mediów, czego wyrazem jest m.in. zawarte w preambule dokumentu stwierdzenie: „ponieważ środki społecznego przekazu odgrywają we współczesnym świecie coraz większą rolę, zarówno w życiu społecznym, jak i indywidualnym, każdy nauczyciel powinien poświęcić dużo uwagi wychowaniu swoich uczniów do ich właściwego odbioru i wykorzystania, czyli edukacji medialnej”. Przedmiotem naszych badań jest zagadnienie, w jaki sposób nauczyciel religii może podjąć to zobowiązanie w szkole? Potrzebę podjęcia tego problemu badawczego zaznaczył w jednym ze swoich ostatnich artykułów ks. Antoni Lewek, założyciel i pierwszy dyrektor Instytutu Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Zachęcał, aby „edukację medialną, pojmowaną nie jako technikę, lecz jako etykę, prowadzili odpowiednio przygotowani do tego nauczyciele religii”.
Dominująca rola środków społecznego przekazu we współczesnym świecie nie ulega wątpliwości. Mass media w decydujący sposób rozstrzygają zarówno o tym, co ma stanowić przedmiot zainteresowania, jak o sposobach
postrzegania oraz interpretowania rozmaitych wymiarów rzeczywistości oraz fenomenów kultury popularnej. Prezentowane w niniejszym tomie artykuły i referaty są owocem naukowej refleksji dotyczącej przede wszystkim
medialnych obrazów kapłana oraz rodziny, a także studiów poświęconych badaniom skutków oddziaływania mass mediów na współczesnych odbiorców.
Postulat edukacji medialnej, rozumianej jako przygotowanie do świadomego, selektywnego, krytycznego odbioru przekazów medialnych, jest aktualną odpowiedzią katolickich teologów-medioznawców wobec wyzwań współczesności, charakteryzującej się swoistą mediokracją.
Przedstawione w niniejszym tomie rozmaite studia mają charakter interdyscyplinarny; łączą bowiem harmonijnie refleksję teologiczną, etyczną, pedagogiczną oraz medioznawczą. W intencji Autorów, naukowców pracujących w Instytucie Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, prezentowane artykuły w najogólniejszym zarysie stanowią konfrontację obrazów medialnych z realną rzeczywistością. Sformułowane oceny i wnioski wynikają zaś zarówno z wiedzy teologicznej, jak i wyników rozmaitych dziedzin nauki o środkach społecznego przekazu oraz komunikacji medialnej.
Ks. Andrzej Adamski, Kamila Kwasik, Grzegorz Łęcicki
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
