Pracę nad Regułą dla pustelnicy Aelred rozpoczął ok. 1160 r. Chciał bowiem spełnić prośbę swej siostry, która od dłuższego czasu nalegała, aby napisał regułę dla pustelnic. Opracowując zasady życia zakonnego mistrz z Rievaulx kierował się zarówno własnym doświadczeniem, jak też korzystał z nauk ojców Kościoła. Nie powinien umknąć uwadze wielki wpływ, jaki na treść jego dzieła miały: Reguła św. Benedykta z Nursji, Wyznania św. Augustyna oraz traktaty św. Anzelma z Canterbury. Warto też zaznaczyć, iż Aelredowa Reguła wraz z Regula solitariorum Grimlaica z Metz z X wieku i Ancrene Riwle anonimowego autora z X III wieku, to pierwsze źródła, które dostarczają nam nader cennych informacji na temat życia anachoretek w średniowieczu.
Sześć lat później, dokładnie rok przed swą śmiercią Aelred napisał Modlitwę pastoralną, o której można z całą pewnością powiedzieć, że jest ?jednym z najbardziej pięknych wyrazów średniowiecznej pobożności?. W dziele tym dał wyraz swej wielkiej troski o rozwój duchowy podległych mu braci zakonnych.
(fragment Wstępu tłumaczki)
"Teizm klasyczny" - tak dość często określa się koncepcję natury Boga zbudowaną przez Ojców Kościoła, wzbogaconą przez mistrzów średniowiecza i żywo dyskutowaną w naszych czasach.
W "Teizmie klasycznym" Bóg nie stwarza świata po to, by udoskonalić siebie i osiągnąć wyższy stopień samoświadomości i wiedzy. "Teizm klasyczny" uważa także, że Bóg jest wieczny i choć sam nie podlega żadnym regułom upływu czasu, zdolny jest do sprawiania skutków w czasie.
Fragment Wprowadzenia do kwestii VII Mateusza Przanowskiego OP
W tym punkcie rozważań dochodzimy do ich najciekawszego punktu, mianowicie konfrontacji przeświadczenia o wieczności Bożego aktu zachowywania świata z dogmatem głoszącym koniec świata. Te dwie idee są ze sobą potencjalnie w konflikcie – wydaje się, że najprostszym i intuicyjnie akceptowalnym wyjaśnieniem końca świata może być ustanie zachowywania go przez Boga. Ono zostało jednak wykluczone we wcześniejszych artykułach kwestii. Zatem w pozostałej partii kwestii Tomasz tłumaczy, co naprawdę znika wraz z końcem świata, a co jest również po nim podtrzymywane w istnieniu przez Boga. Kres rzeczywistości oznacza według Tomasza nie jej koniec w sensie absolutnym, ale istotne przekształcenie. Po końcu świata, który jest przede wszystkim przeniesieniem wszystkich bytów z czasu do wieczności, musi ustać to wszystko, co jest związane z przemianami, czasem, rodzeniem się i ginięciem (fieri). I tak się stanie, gdyż zjawiskiem wyznaczającym kres epoki stawania się będzie zatrzymanie się ruchu nieba i zanik powodowanych przez nie ruchów bytów świata podksiężycowego. Ustanie ruchu w naszym świecie ozna-cza rozpad wszystkich ciał złożonych z elementów na te elementy, które wraz z nieruchomym niebem i substancjami oddzielonymi stanowić będą świat stworzeń. Jedynym wyjątkiem, czyli jedyną mieszaniną, która trwać będzie w Apokaliptycznym (21, 1) nowym niebie i nowej ziemi, będą opisane w ostatnim (10) artykule kwestii ciała zmartwychwstałych ludzi.
(Fragment Wprowadzenia do kwestii V Mikołaja Olszewskiego)
Periphyseon Eriugeny ma formę dialogu, który się rozgrywa pomiędzy Wychowawcą (Nutritor) a Uczniem (Alumnus) i został zamknięty w pięciu księgach, choć początkowo Autor zamierzał przygotować cztery księgi. Forma dialogu, mająca swoje antyczne korzenie w filozofii Platona, w tradycji chrześcijańskiej znalazła znakomitego kontynuatora w osobie św. Augustyna, aw czasach karolińskich praktykował ją w tekstach o charakterze dydaktycznym Alkuin.
Marcin z Bragi żył w VI wieku, pochodził z głębokiej prowincji Panonii, a działał również w nie mniej głębokiej prowincji, w odległej od jego ojczyzny - Galicji. Znał nieźle język grecki, rzecz rzadka w tamtych czasach na Zachodzie, przybył do Galicji wioząc ze sobą rękopisy greckie, a Kościoł w tej prowincji starał się zreformować przy pomocy pism ascetycznych mnichów Pustyni Egipskiej i kanonów soborów oraz synodów wschodnich, ale także dzieł pogańskiego pisarza - Seneki.
Z punktu widzenia formalnego O wszechmocy Bożej to list kierowany do Dezyderiusza, opata Monte Cassino, w którym autor relacjonuje rozmowę z adresatem na temat następującego fragmentu z Listu 22 Św. Hieronima: „Choć Bóg może wszystko, nie może przywrócić dziewictwa kobiecie, która je utraciła”. Podobnie jak w przypadku szeregu utworów osadzonych w konkretnych realiach – by wymienić choćby dialogi Platona czy Augustyna – tak i w związku z listem Piotra rodzą się pytania: co jest w nim zapisem rzeczywistej dyskusji, a co kreacją pisarską. Nie sposób sformułować ostatecznej odpowiedzi na to pytanie, ale z pewnością rozmowa odbyła się i zasadniczy zrąb idei został w jej trakcie wygłoszony przez Piotra. Jej okoliczności pozostają też w zgodzie ze współczesną wiedzą na temat zwyczajów życia klasztornego. W trakcie posiłków, w których uczestniczyła cała wspól-nota, czytano budujące lektury. Właśnie taki usłyszany przy stole fragment pobudził gospodarza klasztoru do dyskusji ze znamienitym zaproszonym gościem. Dezyderiusz i Piotr byli głównymi prota-gonistami dysputy, ale jej świadkami i, być może, też uczestnikami byli wszyscy mnisi. Faktycznie też cała wspólnota była odbiorcą listu. Nie jest on pismem prywatnym, w którym przyjaciele wspominają dawne spotkanie i rozmowę, ale ma pełnić ważną funkcję pedagogiczną, ma pouczyć mnichów, co należy sądzić o Bożej wszechmocy, a także, jak należy o niej dyskutować. List ma być pouczeniem tak intelektualnym, jak moralnym.
(fragment Wstępu Mikołaja Olszewskiego)
W Księdze osiemdziesięciu trzech kwestii odnaleźć można najważniejsze aspekty systemu św. Augustyna. Dzięki temu, czytając to relatywnie, w porównaniu z innymi, krótkie dzieło można zaznajomić się z istotnymi teoriami biskupa Hippony. W Księdze, nieraz w bardzo lapidarny i syntetyczny sposób, formułuje on swoje najważniejsze idee dotyczące natury ludzkiej, grzechu i jego roli w pochodzeniu zła, miłości jako najwłaściwszemu sposobowi odnoszenia się do Boga, relacji między osobami boskimi w obrębie Trójcy i wiele innych. Zwięzłość i idąca z nią w parze jasność czynią z Księgi znakomite wprowadzenie do nauk św. Augustyna, kierowane do osób dopiero rozpoczynających swoje zainteresowania myślą wielkiego Ojca Zachodniego Kościoła. Jednocześnie Księga osiemdziesięciu trzech kwestii jest również interesująca dla badaczy bardziej zaawansowanych, chcących prześledzić rozwój myśli Augustyna, gdyż pokazuje ona ? jeżeli można tak to ująć ? pierwsze przymiarki do najważniejszych zagadnień podejmowanych w późniejszym okresie w głównych jego dziełach, choćby w O Trójcy Świętej czy w Komentarzach do Księgi Rodzaju oraz innych systematycznych dziełach egzegetycznych.
(Od redakcji)
Przedstawiane w tym wydaniu przekłady dołączają do katalogu tłumaczeń na język polski dzieł Anzelma trzy traktaty, a mianowicie O prawdzie, O wolności woli i O upadku diabła. Ich przedmiot najlepiej rekomenduje sam autor w Przedmowie: ?Pierwszy z tych trzech jest traktat O prawdzie: czym mianowicie jest prawda, w czym zwykle jest orzekana, i czym jest sprawiedliwość. Drugi natomiast jest traktat O wolności woli: czym jest i czy człowiek ją zawsze posiada, ile jest jej różnych rodzajów posiadania prawej woli lub nie, ponieważ dla zachowania prawości woli, wolna wola została dana rozumnemu stworzeniu.
W tym traktacie ukazałem tylko naturalną moc woli do zachowania otrzymanej prawości, a nie, że konieczna jest pomoc łaski. Trzeci traktat zaś bada zagadnienie, czym zgrzeszył diabeł, że nie wytrwał w prawdzie, ponieważ Bóg nie udzielił mu wytrwałości, której nie mógł posiadać, jeżeli nie otrzymał jej od Niego. Gdyby Bóg dał, diabeł by ją posiadał tak, jak dobrzy aniołowie ją posiedli, ponieważ Bóg im jej udzielił. Ten traktat zatytułowałem O upadku diabła, mimo że mówiłem w nim o utwierdzeniu dobrych aniołów, ponieważ to, co powiedziałem o dobrych aniołach, było niezamierzone, to zaś, co napisałem o złych, wynikało z przedmiotu zagadnienia? .
(fragment Wprowadzenia tłumacza)
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
