Rozwiązanie

Rozwiązywanie najtrudniejszych życiowych problemów

3. Rozwiązanie przedstawia przełomowe podejście do rozstrzygania konfliktów i kreatywnego radzenia sobie z problemami zawodowymi, społecznymi i osobistymi. Covey wyjaśnia, jak wykraczać poza "moją" i "twoją" stronę, a nawet kompromisy, tak by zakończyć spór bądź negocjacje w sytuacji lepszej niż ta, do której początkowo dążyliśmy. Poprzez zaczerpnięte z życia przykłady pokazuje, jak jego koncepcje zastosowano w praktyce, by stworzyć nową, lepszą rzeczywistość - w zwalczaniu przestępczości, zwłaszcza wśród młodocianych, w podnoszeniu poziomu nauczania i wyników szkolnych, w naprawianiu relacji pomiędzy wspólnikami w firmie, a także rodzicami i dziećmi.

W obliczu trudnych wyzwań i dylematów współczesności - ochrony środowiska i zachowywania miejsc pracy, ubóstwa, słabnących więzi międzyludzkich - umiejętność wypracowywania nowej drogi jest sprawą kluczową.

"W ciągu lat swej pracy Covey doszedł do unikatowych sposobów osiągania porozumień i wpływania na innych, by doprowadzić do pozytywnych, a niemożliwych wcześniej rezultatów. W tej książce ukazał model działania, który będzie niezmiernie pomocny przywódcom w świecie nękanym niezliczonymi konfliktami".

Steve Forbes, prezes i redaktor naczelny Forbes Media

Stephen R. Covey (1932-2012) był uznanym doradcą biznesowym, światowym autorytetem w dziedzinie przywództwa, ekspertem od spraw zarządzania, skuteczności działania, rodziny oraz kształtowania związków międzyludzkich. Jego książka 7 nawyków skutecznego działania (REBIS, 2005) stała się światowym bestsellerem (20 mln sprzedanych egzemplarzy). REBIS wydał także jego Zasady skutecznego przywództwa, Najpierw rzeczy najważniejsze, 7 nawyków szczęśliwej rodziny i 8. nawyk. "Time" zaliczył go do dwudziestu pięciu najbardziej wpływowych Amerykanów.

Breck England jest konsultantem i publicystą we FranklinCovey. Współpracował z S.R. Coveyem przy kilku książkach, m.in. Great Work, Great Career.

---

Fragment książki 3. Rozwiązanie

Trzecie rozwiązanie: zasada, paradygmat i proces synergii

Istnieje sposób na pokonanie najtrudniejszych problemów, jakim stawiamy czoło - nawet tych, które wydają się niemożliwe do rozwiązania. Jest taka ścieżka, która przecina niemal wszystkie życiowe dylematy i podziały. Droga biegnąca naprzód. Nie jest to droga twoja czy moja. Wiedzie ponad nami. Lepsza niż ktokolwiek mógłby sobie wyobrazić.
Nazwałem ją Trzecim Rozwiązaniem.
W większości konfliktów mamy do czynienia z dwoma punktami widzenia. Przyzwyczailiśmy się do myślenia w kategoriach „mojej strony" i „twojej strony". Moja racja jest dobra, natomiast twoja - zła (lub przynajmniej nie tak dobra jak moja). Po mojej stronie znajdują się i racja, i obiektywizm. Twoje sądy są mylne, a może nawet stronnicze. Moje motywy są czyste, twoje zaś w najlepszym wypadku niejasne. To jest moja partia, moja drużyna, mój kraj, moje dziecko, moja firma, moje zdanie, moja strona przeciwko twojej. W każdym wypadku mamy do czynienia z Dwoma Rozwiązaniami.
Prawie każdy z nas identyfikuje się z jednym lub drugim rozwiązaniem. Nic zatem dziwnego, że mamy liberałów przeciw konserwatystom, republikanów przeciw demokratom, pracowników przeciwko zarządowi, prawnika przeciw prawnikowi, dziecko przeciw rodzicom, Partię Konserwatywną przeciw Partii Pracy, nauczycieli przeciw dyrekcji, związki przeciw rządowi, wieś przeciw miastu, ekologów przeciw przedsiębiorcom, białych przeciw czarnym, religię przeciw nauce,
nabywców przeciw sprzedawcom, powodów przeciw pozwanym, kraje rozwijające się przeciw krajom wysoko rozwiniętym, małżonka przeciw małżonce, socjalistów przeciw kapitalistom oraz wierzących przeciw niewierzącym. Właśnie dlatego na świecie panują rasizm, uprzedzenia i wojny.
Każde z Dwóch Rozwiązań jest mocno osadzone we właściwym sobie światopoglądzie. Na przykład światopogląd ekologa ukształtował się poprzez podziw dla subtelnego piękna i równowagi w naturze. Na światopogląd przedsiębiorcy wpłynęła chęć rozwijania społeczeństwa i zwiększania możliwości ekonomicznych. Każda ze stron zazwyczaj postrzega swój pogląd jako nienaganny i racjonalny, poglądy drugiej strony zaś uważa za dalekie od ideału lub nierozsądne.
Głębokie korzenie mojego światopoglądu rozwijają się wraz z moją tożsamością. Jeżeli powiadam, że jestem ekologiem, konserwatystą czy nauczycielem, opisuję coś więcej niż wartości, w które wierzę i cenię, gdyż określam siebie. Zatem atakując moją stronę, napadasz na mnie i na mój obraz samego siebie. W najgorszym wypadku konflikty tożsamości mogą się przerodzić w wojny.
Jak możemy kiedykolwiek wykroczyć poza myślenie w kategoriach Dwóch Rozwiązań, wiedząc, jak głęboko tkwi to w każdym z nas? Zazwyczaj w ogóle tego nie robimy — walczymy dalej lub osiągamy chwiejny kompromis. Wtedy napotykamy wiele frustrujących impasów. Z reguły problem nie leży jednak w tym, po której jesteśmy stronie, lecz w naszym sposobie myślenia. Rzeczywistym problemem są nasze paradygmaty myślowe.
Słowo „paradygmat" oznacza schemat bądź model myślenia wpływający na nasze zachowanie. Jest niczym mapa, która pomaga nam zdecydować, jaki kierunek obrać. Mapa, którą widzimy, determinuje nasze czyny. To, co robimy, wpływa na otrzymywane wyniki.
Gdy pomidory po raz pierwszy dotarły z Ameryki do Europy, pewien francuski botanik zidentyfikował je jako straszliwe „wilcze brzoskwinie", o których mówili starożytni uczeni. „Zjedzenie pomidora powoduje drgawki, ślinotok i śmierć" — ostrzegał. Dlatego też wcześni europejscy koloniści w Ameryce nawet ich nie dotykali, choć uprawiali je w ogrodach jako roślinę dekoracyjną. W tym samym czasie jedną z najgroźniejszych chorób panujących wśród kolonistów był szkorbut będący skutkiem niedoboru witaminy C. Tymczasem w pomidorach witamina C występuje w dużych ilościach. Lekarstwo spokojnie rosło w ogrodach, lecz ludzie umierali z powodu błędnego paradygmatu.
Prawie sto lat później paradygmat uległ zmianie wraz z napływem nowych informacji. Włosi i Hiszpanie zaczęli jeść pomidory. Rzekomo uprawiał je sam Thomas Jefferson, promując ich spożywanie. Dziś pomidor jest jednym z najpopularniejszych warzyw. Teraz postrzegamy pomidory jako pożyteczne. Spożywamy je, a w zamian za to otrzymujemy zdrowie. Tak wygląda potęga zmiany paradygmatu.
Jeśli jestem ekologiem, a mój paradygmat bądź mapa myślowa pokazuje tylko piękny, nietknięty las, będę się starał go chronić. Jeśli ty jako przedsiębiorca posługujesz się mapą myślową, która pokazuje ci jedynie podziemne złoża ropy, będziesz chciał przystąpić do odwiertów. Oba paradygmaty brzmią prawidłowo. Rzeczywiście - na tym obszarze więc, że za podążanie za twoją mapą musiałbym zapłacić wysoką cenę. Ty mógłbyś wygrać, a ja przegrać.
Moglibyśmy też połączyć nasze mapy, co byłoby bardzo rozsądne. Otrzymalibyśmy wówczas o wiele dokładniejszą mapę uwzględniającą obie perspektywy. Ja zrozumiem twój punkt widzenia, a ty mój. To oznacza postęp, choć nawet wtedy nasze cele mogą ze sobą nie współgrać. Ja wciąż nie chcę ingerować w życie lasu, a ty nadal pragniesz się dowiercić do podziemnych złóż ropy. Głębokie zrozumienie twojej mapy mogłoby doprowadzić do tego, że walczyłbym z tobą z jeszcze większym zaangażowaniem.
Ale w tym momencie dochodzimy do rzeczy najbardziej ekscytującej. Dzieje się tak, gdy patrzę na ciebie i mówię: „Prawdopodobnie jesteśmy w stanie wypracować rozwiązanie lepsze niż te, o których myślimy w tej chwili. Czy chciałbyś zastanowić się nad Trzecim Rozwiązaniem, na które jeszcze nie wpadliśmy?". Mało kto kiedykolwiek zadaje to pytanie, a przecież jest ono kluczem nie tylko do rozwiązywania konfliktów, ale i do zmiany przyszłości.
Zasada, synergii
Do Trzeciego Rozwiązania docieramy w procesie zwanym synergią. Synergia się pojawia, gdy jeden plus jeden równa się dziesięć, sto lub nawet tysiąc! To niesamowity rezultat wspólnej decyzji dwóch lub więcej szanujących się wzajemnie ludzi pragnących razem wykroczyć poza swoje pierwotne wyobrażenia i wyjść na spotkanie wielkiemu wyzwaniu. Chodzi tu o pasję, energię, pomysłowość i podekscytowanie związane z tworzeniem nowej, o wiele lepszej rzeczywistości.
Synergia nie jest kompromisem. Przy kompromisie „jeden plus jeden" równa się w najlepszym wypadku półtora. Każdy traci. Synergia nie stanowi tylko rozwiązania konfliktu. Dochodząc do synergii, stajemy ponad konfliktem. Wychodzimy poza konflikt w stronę nowego, które zachwyca świeżą obietnicą i zmienia przyszłość. Synergia jest lepsza niż moja lub twoja droga. To nasza droga. [...]

---

3 rozwiązanie
Spis treści:

• 1. Punkt przejściowy
• 2. Trzecie Rozwiązanie: zasada, paradygmat i proces synergii
• 3. Trzecie Rozwiązanie w pracy
• 4. Trzecie Rozwiązanie w domu
• 5. Trzecie Rozwiązanie w szkole
• 6. Trzecie Rozwiązanie a prawo
• 7. Trzecie Rozwiązanie w społeczeństwie
• 8. Trzecie Rozwiązanie na świecie
• 9. Życie według Trzeciego Rozwiązania
• 10. Podsumowanie
• Podziękowania
• Indeks
• O autorach

---