Monografia zbiorowa „Bajka ludowa i nie-ludowa w badaniach interdyscyplinarnych” stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób współcześnie pojmuje się i bada bajkę ludową. To proste pytanie nie jest bezzasadne, jako że zainteresowanie bajką w ostatnich czasach wydaje się znaczne. Powstaje wiele filmów, spektakli i książek odwołujących się już w nagłówkach do tytułowej kategorii, ale niejednokrotnie trudno znaleźć między nimi jakieś bliższe związki poza daleko idącymi skojarzeniami z czarami, cudownością i niezwykłością. Być może w takim szerokim rozumieniu terminu jest zauważalny zwrot ku pierwotnemu znaczeniu słowa bajka, czyli bajać, kłamać, opowiadać nieprawdy. Pragnąc bliżej przyjrzeć się istocie tego problemu, zaproszono do zaprezentowania wyników swych badań nad bajką 18 przedstawicieli różnych dyscyplin (folklorystów, etnologów, kulturoznawców, literaturoznawców, teatrologów, filozofów, pedagogów), aby zobaczyć z ich perspektyw, czym jest bajka, co w rzeczywistości kryje się pod tym pojęciem i jakimi narzędziami można tę kategorię badać.
Monografia zbiorowa pt. Folklor polski i litewski (Źródła – adaptacje – interpretacje) powstała w efekcie współpracy trzech ośrodków akademickich: polskich – Uniwersytetu w Białymstoku wraz z Działem Naukowym Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – oraz litewskiego – Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Wilnie. W podstawowym założeniu publikacja ma ukazać folklor polski i litewski w ich powiązaniach oraz odrębnościach, jak też formy obecności ludowej tradycji w kulturze obu narodów. Ponieważ już od XIX wieku częściej mowa nie o folklorze czy żywej ludowej tradycji, lecz o adaptacjach, przeróbkach i interpretacjach źródłowego materiału wykorzystywanego przez twórców do celów artystycznych, ideowych, komercyjnych, co nierzadko prowadzi do folkloryzmu, również tym zagadnieniom poświęcono w pracy wiele miejsca.
Wola nie-wiedzy wykorzystuje teksty ponowoczesnego horroru filmowego i literackiego jako narzędzia służące do opisu świata późnej nowoczesności. W ten sposób przy użyciu obrazów, teorii i pojęć powiązanych z najnowszymi narracjami fantastycznymi autor przybliża i analizuje kluczowe problemy rzeczywistości. Prezentowana książka z pewnością nie ma charakteru monografii ponowoczesnych opowieści grozy, choć niewątpliwie jest próbą monograficznego opisu lęków późnej nowoczesności – dokonanego za pomocą utworów, w których lęki te artykułują się w sposób najbardziej wyrazisty, bo najsilniej skonwencjonalizowany. Wśród omawianych w niej pól problemowych znajdują się m.in.: schemat akcji opowieści grozy oparty na interakcji drapieżnik – ofiara; kulturowe strategie konstruowania „niemożliwego”; brytyjski horror folkowy i włoskie filmy giallo, lęk przed instytucjami totalnymi oraz paranoiczny potencjał wiedzy zdobywanej za pośrednictwem Internetu.
PARALELE to seria wydawnicza, w ramach której publikowane są studia i monografie mieszczące się w nurcie współczesnej komparatystyki i badań interdyscyplinarnych z pogranicza folklorystyki, literaturoznawstwa oraz antropologii kultury.
DZIADY. RZECZ O WĘDROWNYCH ŻEBRAKACH I ICH PIEŚNIACH Bohaterami niniejszej książki są wędrowni dziadowie-żebracy. Stanowili oni dawniej niezwykle barwną i aktywną grupę, która odgrywała istotną rolę w życiu tradycyjnych społeczności wiejskich. Byli swego rodzaju pośrednikami między światem żywych i zmarłych, modlili się, śpiewali pieśni, przynosili nowiny z dalekiego świata. Jednocześnie ze względu na swoją obcość i odmienność oraz otaczającą ich aurę tajemniczości wywoływali żywe zainteresowanie i skrajnie zróżnicowane reakcje. Wędrowni żebracy wzbudzali szacunek i strach, a zarazem byli obiektem ataków, tematem niewybrednych dowcipów, parodii oraz licznych plotek i sensacyjnych opowieści. Najbardziej frapujące jest jednak to, że dziad funkcjonował równocześnie jako swoista i wieloznaczna figura myślenia, która w różnym czasie i różnych środowiskach społecznych organizowała pewne sfery zbiorowych wyobrażeń i emocji. Ta perspektywa jest ciekawa również z tego powodu, że figura owa nie ma wyłącznie charakteru historycznego i w pewnym zakresie jest ona żywa również w myśleniu współczesnym, o czym dobitnie świadczy znany powszechnie przypadek użycia frazy „spieprzaj dziadu".
NETLOR. WIEDZA CYFROWYCH TUBYLCÓW to monograficzny zbiór artykułów, w których podjęto analizę swoistych neoludowych praktyk i obszarów cyberkultury. Koncepcja retrybalizacji oraz metafora cyberplemienia stanowią tu punkt wyjścia i inspirację do badania takich zjawisk, jak tworzenie i transmitowanie memów internetowych, istnienie na portalach społecznościowych kont osób zmarłych, prowadzenie blogów kulinarnych, konstruowanie i rozpowszechnianie teorii spiskowych i popularnych narracji historiozoficznych czy kształtowanie się i funkcjonowanie społeczności fanowskich, internetowych systemów eksperckich oraz gildii i klanów w grach MMORPG. Wszystkie te zjawiska, stanowiące formy oddolnej, spontanicznej i w znacznym stopniu anonimowej aktywności internautów, mogą być interpretowane w kategorii szeroko rozumianego folkloru internetowego (netloru). Ów cyberfolklor – podobnie jak folklor tradycyjny – odgrywa istotną rolę w procesach komunikacyjnych i to nie tylko w zakresie kreowania i transmitowania znaczeń, ale także w sferze ustanawiania i podtrzymywania określonych relacji społecznych. Jest to więc w istocie swego rodzaju cyfrowa wiedza internetowego ludu, będąca podstawą jego kulturowych praktyk. Mówiąc ściślej, mamy tu do czynienia z wieloma różnymi folklorami, stanowiącymi wspólną „własność” poszczególnych grup internautów, których mnogość i osobliwość, a często również niedostępność sprawiają, że tego rodzaju badania są nie mniej ekscytujące niż eksploracje dalekich, egzotycznych plemion.
Problematyką wokół której skupione są prezentowane w książce artykuły, jest obrzędowość społeczności zamieszkujących wyspy Indonezji i Birmę. Teksty powstały na podstawie doświadczeń osobistych autorów, jako wynik przeprowadzonych badań terenowych. Wszystkie mają charakter przede wszystkim etnograficzny - są możliwie szczegółowym i bliskim przedmiotowi zainteresowania opisem wybranych aspektów tytułowego zagadnienia. Wśród nich znalazły się zarówno prace stanowiące całościowe ujęcie wybranego obrzędu (wesele na terenie Sumatry Zachodniej, ceremonie pogrzebowe rambu solo na Sulawesi i ngaben na Bali , balijski obrzęd inicjacyjny potong gigi), artykuły traktujące o wybranych elementach określonych obrzedów (symboliczno-wierzeniowe znaczenia tkanin weselnych na Jawie; omówienie niezwykle skomplikowanego systemu kalendarzowego na Bali ; klasyfikacja stanów transowych w rytuałach tej wyspy), test poświęcony zjawisku z pogranicza teatru i rytuału (jawajska kuda lumping), wreszcie przekrojowe omówienie obrzędowości wybranego ludu (region Manggarai na wyspie Flores). Jakkolwiek tematyka indonezyjska w książce dominuje, to jednak warto podkreślić, iż znalazł się w niej także artykuł z zakresu etnografii Birmy; główni jego bohaterowie – naty – to istoty, wokół których skupia się poważna część zarówno ceremonialnego (społecznego), jak i rytualnego (indywidualnego) życia mieszkańców tego kraju. Na szczególnie silne zaakcentowanie zasługuje fakt, że podjęte przez autorów zagadnienia zazwyczaj nigdy dotąd nie były u nas omawiane - jest to pierwsza tego typu publikacja w polskim piśmiennictwie antropologicznym.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
