Szymon Dankowicz (1834?1910) ? rabin, kaznodzieja, nauczyciel ? jest dziś postacią zapomnianą i niedocenianą. Jego sylwetka wydaje się jednak warta przypomnienia z przynajmniej kilku powodów. Ze względu na związki Dankowicza z kilkoma społecznościami postępowymi opracowanie jego spuścizny i poglądów może stanowić wkład do badań nad religijnością kręgów postępowych na ziemiach polskich, może także być uzupełnieniem badań nad historiami gmin żydowskich w poszczególnych ośrodkach, w których działał. Ze względu na działalność Dankowicza na rzecz zbliżenia żydowsko-polskiego jego poglądy rzucają nowe światło na relacje chrześcijańsko-żydowskie w XIX-wiecznym Krakowie. Wreszcie biografia Dankowicza jest ciekawym przykładem modelu kariery XIX-wiecznego kaznodziei i rabina.
Znaczenie synagogi Tempel i skupionej przy niej społeczności postępowej wyraźnie zaznacza się w dziejach krakowskich Żydów. Środowisko to nie tylko zajmowało istotne miejsce w religijnym i kulturalnym uniwersum żydowskim, ale także miało niebagatelny wpływ na pozytywne relacje żydowsko-chrześcijańskie oraz kształtowanie postaw patriotycznych. Związane z nim były również tak ważne postaci jak Szymon Dankowicz, Maurycy Weber i Ozjasz Thon.
Artykuły zebrane w niniejszym tomie, którego powstanie zainspirowane jest przypadającymi w ostatnich latach rocznicami związanymi z Templem, skupiają się na wymienionych zagadnieniach. Ich autorami są pracownicy naukowi, doktoranci i studenci Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Synagoga Tempel i środowisko krakowskich Żydów postępowych pod redakcją Michała Galasa to pierwsza książka wychodzącą w serii ?Studia i materiały z dziejów judaizmu w Polsce?, która ma przedstawiać najnowsze osiągnięcia w dziedzinie badań nad religijną tradycją Żydów polskich, a także teksty źródłowe oraz zapomniane materiały i publikacje poświęcone tej tematyce.
Jak Żyd rozumie fakt, że Tora to Księga Prawa? Czym jest dla niego halacha?
Z Tory wynika treść 613 przykazań (micwot) judaizmu. Jeśli liczbę tę zapiszemy w alfabecie hebrajskim, w którym każda litera ma wartość liczbową, otrzymamy słowo TARJAG. Przykazania to 248 nakazów i 365 zakazów.
Tarjag micwot ukazuje funkcjonowanie religii żydowskiej w czasach istnienia Przybytku i Świątyni Jerozolimskiej i nadal stanowi podstawę całego żydowskiego prawa religijnego.
Książka przedstawia przykazania w takiej kolejności, w jakiej pojawiają się one w Torze: począwszy od „płódźcie i rozmnażajcie się”, aż po nakaz przepisania księgi Tory.
Każde przykazanie uzupełnione jest o komentarz, opisujący zakres przykazania, ustalony w wyniku dyskusji rabinicznych. Wskazuje on także jego praktyczne zastosowanie w naszych czasach.
Dopełnieniem jest siedem przykazań rabinicznych oraz siedem przykazań dla nie-żydów.
Całości dopełnia słownik terminów halachicznych
Od czasu założenia Państwa Izrael zainteresowanie chrześcijan światem judaizmu znacznie wzrosło. Na przestrzeni stuleci chrześcijanie bardzo rzadko próbowali poznać zawartość i symbolikę nabożeństwa w synagodze. Również uczeni-teolodzy mieli bardzo słabe pojęcie o synagodze i służbie w niej.
Po Wojnie Sześciodniowej Wojnie, kiedy Izrael znów odniósł zwycięstwo nad tymi, którzy chcieli go zniszczyć, zainteresowanie chrześcijan żydowską wiarą i tradycją osiągnęło niebywałe dotąd rozmiary. A mimo to synagoga pozostała dla nich tajemnicą. Nie będzie przesadą, gdy powiemy, że bez, skrajnie biorąc, elementarnej znajomości liturgii i symboliki nabożeństwa w synagodze nie można zrozumieć religii żydowskiej.
Jeden z uczonych żydowskich wyraził to tak: ?Religia Tory nauczyła się obchodzić bez Świątyni, ale nigdy nie mogłaby obejść się bez synagogi. Stworzenie synagogi jest, być może, największym osiągnięciem Żydów w ich historii?.
Co islam ma wspólnego z Jezusem?
Chrześcijanie są często zaskoczeni, słysząc jak muzułmanie mówią: „My również wierzymy w Jezusa i darzymy Go wielkim szacunkiem”. Czy Jezus muzułmanów i Jezus chrześcijan jest tą samą osobą?
Emir Caner, który wychował się w islamie i rozumie sposób myślenia muzułmanów, wspólnie z Johnem Ankerbergiem podejmują próbę odpowiedzi na następujące zasadnicze pytania:
– Jaką rolę Jezus odgrywa w islamie?
– Co Koran i tradycja mówią o Nim, a czego nie mówią?
– Dlaczego muzułmanie nie zgadzają się z tym, że Jezus jest Synem Bożym?
– Co znaczy dla muzułmanów, że Jezus narodził się z Dziewicy?
– Jakie praktyczne rezultaty wynikają z wiary w muzułmańskiego Jezusa?
Dzięki niniejszej książce będziesz w stanie zrozumieć zasadnicze różnice doktrynalne i lepiej poznać zasady wiary islamu, a także dowiesz się jak możesz dzielić się dobrą nowiną o prawdziwym Jezusie.
Księga Sędziów jest istotnym dokumentem dziejów Izraela i kształtowania się judaizmu. Za wyjątkiem pięknej bajki Jotama (jednego z dwóch, obok sławnej pieśni Debory, fragmentów poetyckich) nie ma tu miejsca na przypowieści czy napomnienia moralne znane z późniejszych ksiąg proroków. Jednak wiele jej fragmentów to prawdziwe klejnoty nowelistyki, nie tylko zresztą batalistycznej, jak wyprawa Gedeona na Midianitów. Podstęp Ehuda, który zabił Eglona, tłustego króla Moabu; śmierć kanaanejskiego wodza Sysery z rąk pięknej Jael; zawarta w kilku wersetach poruszająca opowieść o anonimowej córce wodza Jeftego, złożonej Bogu w ofierze dziękczynnej; wreszcie dzieje Samsona, herosa-nazyrejczyka o nadludzkiej sile ? weszły do literatury powszechnej i światowej mitologii. Stały się również źródłem inspiracji dla żydowskiej baśni ludowej, z której wyrosło świeckie piśmiennictwo, nierzadko nawiązujące w diasporze i w dzisiejszym Izraelu do tamtego okresu wewnętrznego chaosu, rozproszenia i kryzysu przywództwa ? i dostrzegające powtarzalność mechanizmów historycznych i ludzkich postaw.
W wielu miejscach Pisma Świętego jest mowa o pewnej postaci. Aby zrozumieć, kim jest ta postać, musimy zmierzyć się z naszym dotychczasowym sposobem pojmowania Boga i Jezusa Mesjasza.
Dostrzeżenie związku pomiędzy Aniołem Pana w Starym Testamencie i postacią Jezusa, Jeszuy Mesjasza, w Nowym Testamencie jest wyzwaniem zarówno dla chrześcijańskiego, jak i dla żydowskiego światopoglądu. Książka ta ma za zadanie pobudzić do namysłu i zbudować most łączący żydowskie i chrześcijańskie zrozumienie Biblii.
Głównym jej celem jest przedstawienie tego, w jaki sposób Bóg objawia się w Piśmie Świętym oraz jak opisana jest w nich natura Jezusa Chrystusa. Odkrycie tej prawdy jest dla nas priorytetem.
Niniejszy przewodnik zawiera wybór błogosławieństw, które najczęściej odmawia się w ciągu dnia, ale także tych rzadziej wypowiadanych, jak również pewną ilość krótkich modlitw. Nie jest przeznaczony do tego, aby zastąpić Sidur, w którym znajdują się wszystkie modlitwy i błogosławieństwa, a jedynie do tego, by umożliwić korzystanie z zawartych w nim modlitw w każdym miejscu i o każdej porze.
Broszura ta na podstawie zapisów Starego Testamentu ukazuje jak był zbudowany Przybytek, czyli Namiot Spotkania – miejsce, w którym Bóg przebywał pośród swego ludu, podczas ich podróży do ziemi obiecanej. Najwyższy zdecydował, by w ten sposób okazać swojemu ludowi, że chce mieć z nimi bliską więź i dać im szansę łatwego zbliżenia się do siebie. Autor przedstawia nie tylko sprzęty, jakie znajdowały się w Przybytku, ich lokalizację, formy sprawowania kultu, ale – co szalenie ważne – zwraca też uwagę na ich symbolikę wskazującą na Jezusa Chrystusa i Jego zbawcze dzieło, czego zapowiedzią był właśnie Przybytek.
Broszura zawiera wiele ciekawych, kolorowych ilustracji, wykresów porównawczych oraz tablic. Jest ona znakomitą pomocą na lekcje religii, historii czy spotkania biblijne.
Czy żydowskie zwyczaje opisane w Biblii są zarezerwowane wyłącznie dla Żydów?
Czy również chrześcijanie, praktykując je, mogą doświadczyć duchowego błogosławieństwa?
Każda kultura ma swoje tradycje. Czy będzie to Izrael, Afryka, Chiny czy na przykład kościół zachodni, szybko spostrzeżemy, że tradycja stanowi istotne podłoże codziennego życia. Nawet ci, którzy odżegnują się od wszelkich tradycji, tak czy inaczej ustalają własną, nową tradycję. Zadajemy zatem pytanie nie o to, czy wierzący w Mesjasza mają swoje tradycje, czy też nie, ale o to, jakie powinno być do nich podejście.
Niniejsza książka traktuje o pewnych tradycjach i obyczajach, które wywodzą się wprost z Biblii. Należy zauważyć, że choć określa się je zwykle jako zwyczaje ?żydowskie?, w istocie są to zwyczaje biblijne. Oznacza to, że mogą one nie tylko wzbogacić wewnętrznie Żydów, ale także stać się błogosławieństwem dla każdego wierzącego w Słowo Boże, pomagając mu zrozumieć kulturę świata biblijnego. Każdy chrześcijanin zdaje sobie przecież sprawę, że Mesjasz żył jako Żyd w ziemi izraelskiej. Nosił hebrajskie imię Jeszua (?Jahwe Zbawia?), Żydami byli też wszyscy Jego pierwsi uczniowie. Książka przedstawia więc zwyczaje nadane przez Boga jako możliwy element życia każdego człowieka, zarówno Żyda, jak i nie-Żyda. Zainteresuje ona przede wszystkim chrześcijan, ponieważ tych zwyczajów przestrzegał sam Jezus.
Każdy rozdział ukazuje tło historyczne, tradycję żydowską i związki określonego zwyczaju z Nowym Testamentem oraz przedstawia praktyczne wskazówki dla wierzących, które mogą pomóc w zastosowaniu tych zwyczajów w codziennym życiu wzorowanym na Biblii.
Celem przedstawianego czytelnikowi zbioru źródeł do dziejów chasydyzmu w Królestwie Polskim w latach 1815?1867 jest wpisanie się we współczesną tendencję rozszerzania granic badań nad tym zjawiskiem. Jeśli bowiem jedną z największych bolączek wcześniejszych studiów nad chasydyzmem było zawężenie bazy źródłowej do klasycznych tekstów hebrajskich i jidyszowych, to wprowadzenie nowych, nieznanych dotąd źródeł o innej proweniencji wydaje się mieć zasadnicze znaczenie dla powodzenia podjętego przez historyków przedsięwzięcia. Nowy typ źródeł nie tylko bowiem rozszerza bazę materiałową studiów nad chasydyzmem, lecz także zmienia gruntownie jego postrzeganie. Zgromadzone w tym tomie dokumenty dostarczają przede wszystkim informacji o politycznych dziejach ruchu chasydzkiego, ale też wielu danych o społecznej strukturze ruchu, o relacjach z innymi grupami ludności żydowskiej i nieżydowskiej, o mentalności, życiu codziennym czy wreszcie liczebności zwolenników chasydyzmu w Królestwie Polskim.
Sefer sziwchej ha ?Beszt jest bez wątpienia najważniejszym źródłem do badań nad początkami chasydyzmu besztiańskiego. Długotrwały monopol na przekaz hagiograficzny (następne książki tego gatunku zaczęły ukazywać się dopiero 50 lat później) sprawił, że książka ta zyskała niemal kanoniczny charakter a zawartych w niej opowieści nie był w stanie podważyć żaden inny przekaz.
Dzieła Gershoma Scholema (1897-1982) należą dziś do najwybitniejszych osiągnięć historii judaizmu zwłaszcza w dziedzinie kabały i mistyki. Wystarczy wspomnieć Mistycyzm żydowski (wyd. pol. 2007). W O mistycznej postaci... (1962) Scholem opisuje fascynujący moment w dziejach judaizmu, gdy mityczne obrazy przechodzą w mistyczną symbolikę. Na podstawowe pytanie, czy Bóg ma jakąś postać, czy też raczej jest bezpostaciowy, usiłowano najpierw odpowiedzieć w sferze egzoterycznej za pomocą naiwnych antropomorfizmów. Wraz z nadejściem kabały w epoce średniowiecza jej ezoteryka skorzystała z tych wizji, adaptując je w charakterze mistycznych symboli. Bóg zajął nowe miejsce w świecie, inne niż odległy starotestamentowy Jahwe, ale też odmienne od miejsca abstrakcyjnego Boga filozofów. Stawał się żywym bóstwem ściśle związanym z własnym dziełem stworzenia. Scholem analizuje głównie okres rozwoju kabały, ale poświęca też wiele miejsca chasydyzmowi na ziemiach polskich i mistycznemu sensowi określeń "cadyk" i "chasyd". Książka jest zarazem przewodnikiem po głównych pojęciach mistyki żydowskiej, takich jak ciało astralne, wędrówka dusz czy imiona Boga.
Wspaniały seks sprawia, że krzyczysz z rozkoszy. Koszerny seks – że pamiętasz później imię partnera.
Wspaniały seks to zaspokajanie się. Koszerny seks to kochanie się.
Wspaniały seks nie zostawia po sobie śladu. Koszerny seks nie zna rozdzielenia.
We wspaniałym seksie wciąż jesteśmy pełni zahamowań. W koszernym seksie dwoje ludzi pozbywa się blokad i otwiera serce.
Wspaniały seks to forma zmysłowego spełnienia. Koszerny seks to najwyższa forma poznania.
Książka z jednej strony przedstawia seks jako fundament i najważniejsze spoiwo związku, z drugiej – trwały związek jako jedyny kontekst, w którym ta ludzka aktywność może wybrzmieć w całej swej skali.
Ozjasz (Abraham Jo szua) Thon urodził się we Lwowie w 1870 r. Od wczesnej młodości był zagorzałym aktywistą syjonistycznym. W 1890 r. przeprowadził się do Berlina, aby tam rozpocząć studia filozoficzne i socjologiczne, które zakończył uzyskując tytuł doktora. Podczas pobytu w Berlinie uczęszczał także do Instytutu Nauk Judaistycznych i otrzymał tytuł rabina. W czasie studiów przyłączył się do zwolenników Teodora Herzla, któremu pomagał przy organizacji Pierwszego Kongresu Syjonistycznego. W 1897 roku przyznano mu rabinat Krakowa w Postępowej Synagodze Tempel, który piastował aż do śmierci w 1936 roku. Członkowie jego gminy, zasymilowani Żydzi, choć nie byli wówczas antysyjonistami, krytycznie odnosili się do koncepcji stworzenia państwa żydowskiego. Pomimo tego Thon w kazaniach nigdy nie ukrywał swoich syjonistycznych poglądów. W 1919 roku wybrano go na posła do pierwszego polskiego Sejmu. Niniejsza antologia jego kazań z lat 1895-1906 po raz pierwszy opublikowana była w 1938 roku. To wielka zasługa wydawnictwa Austeria, że podjęło się wydania tych kazań po tak wielu latach. Książka ta stanowi bardzo ważną pozycję dla współczesnego czytelnika. Ukazuje Ozjasza Thona jako religijnego a zarazem liberalnego Żyda, myśliciela i człowieka czynu, filozofa i rabina, zagorzałego syjonistę a jednocześnie entuzjastycznego zwolennika polskiego języka i literatury. Osobowość skomplikowaną, łączącą w sobie pozorne sprzeczności, ale faktycznie dającą przykład na jedyne w swoim rodzaju polsko-żydowskie współistnienie.
Shoshana Ronen
Zakład Hebraistyki UW
O dwudziestu Festiwalach Kultury Żydowskiej w Krakowie
Książka opisuje fenomen Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie – jego rolę w edukacji i utrwalaniu wiedzy o przemijającej tradycji; prezentuje różnorodność współczesnej i dawnej kultury żydowskiej. Druga dusza to swoisty zbiorowy pamiętnik uczestników Festiwalu – gości i artystów, wzbogacony o fotografie oraz materiały archiwalne m.in. recenzje, artykuły, programy, plakaty, dokumenty oraz płytę DVD.
W piśmiennictwie polskim istnieje kilka dobrych opracowań poświęconych historii starożytnego Izraela, napisanych przez rodzimych autorów i przetłumaczonych z języków obcych. Jednak żadne z nich nie ma zalet będących udziałem Starożytnego Izraela. Z szerokim zakresem poruszanej problematyki, obejmującej rozległą panoramę od początków patriarchalnych do 70 r. po Chr., idzie w parze głębia w jej potraktowaniu, zaś rzeczowości i erudycji towarzyszy jasność i precyzja wykładu. Duże znaczenie ma umiejętne przedstawianie rozmaitych stanowisk, punktów widzenia i poglądów, natomiast tam, gdzie pełna zgoda uczonych nie jest możliwa, pomaganie czytelnikowi w wyrabianiu własnej opinii na poruszane tematy. Ważne uzupełnienie tekstu stanowią mapy, wykresy i fotografie, które powiększają wiedzę i oddziałują na wyobraźnię.
Ks. prof. dr hab. Waldemar Chrostowski
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Książka przedstawia ogólne tło religii Izraela w kontekście innych religii, przede wszystkim tych, z którymi religia Izraela stykała się na swej historycznej drodze w sposób bezpośredni. Były to religie Lewantu czyli ziem wschodniej części basenu Morza Śródziemnego, religie Egipcjan, Mezopotamii, Anatolii, Persji, Grecji i Rzymu.
Święta, które Bóg nazywa swoimi, są pięknym obrazem Jego łaski i miłosierdzia. Są obchodzone przez wierny lud w celu wyrażenia Bogu wdzięczności i uwielbienia. Każde z tych świąt składa świadectwo o Mesjaszu.Książka ta, napisana w formie wywiadów z Kazimierzem Barczukiem ? znawcą kultury żydowskiej, jest wspaniałą pomocą w zapoznaniu się z prawdziwym przesłaniem świąt biblijnych.
Biblia hebrajska, będąca świętym tekstem dla judeochrześcijańskiego kręgu kulturowego, od tysięcy lat wywołuje spory, kontrowersje i podziały. Książka Isaaca Kalimiego, jednego z najsłynniejszych współczesnych biblistów, dokładnie analizuje korzenie sporów interpretacyjnych, prezentując różnorodne podejścia egzegetyczne i teologiczne. Kalimi koncentruje się na źródłach żydowskich od czasów Drugiej Świątyni do późnego średniowiecza i początków nowożytności, ukazując, w jaki sposób studiowanie Biblii wypełniło pustkę po zniszczeniu Drugiej Świątyni i kształtowało długą, pełną konfliktów historię żydowskiego życia. Autor przygląda się relacjom Żydów z chrześcijanami i muzułmanami, często obarczonymi wrogością i retorycznymi oskarżeniami w kwestiach egzegezy i teologii. Jednak to właśnie walka o przetrwanie żydowskich społeczności wytworzyła geniusz interpretacji rabinicznej. Publikacja ta pierwotnie ukazała się w 2017 roku, a dziś z radością prezentujemy jej polskie tłumaczenie autorstwa Łukasza Toboły. Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z tą intrygującą książką, wydaną we współpracy z Wydziałem Historii oraz Wydziałem Archeologii UAM w Poznaniu. Jeżeli interesuje Cię historia i teologia oraz chciałbyś lepiej zrozumieć spory dotyczące Biblii, ta książka zapewne przypadnie Ci do gustu. Zachęcamy do zgłębiania tajemniczych i burzliwych losów tego świętego tekstu
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
