Mówiąc i pisząc dzisiaj o rozkwicie prasy żydowskiej w II Rzeczypospolitej, zapomina się, że w dużej mierze odpowiedzialna była za to działalność litwaków - migrantów ze strefy osiedlenia i z głębi Rosji, którzy na początku XX w. przynieśli do Królestwa Polskiego ideę narodu żydowskiego jako wspólnoty politycznej mającej obowiązki, ale i prawa. Wspólnota ta była konstruowana na lamach i za pomocą prasy codziennej w języku jidysz, budząc zaniepokojenie polskiej opinii publicznej i środowisk asymilatorskich, które widziały w niej narzędzie rusyfikacji Żydów polskich. Fakt. ze większość czytelników sięgała po gazetę w jidysz dlatego, że nic umiała czytać po rosyjsku ani po polsku, nie miał większego znaczenia dla logiki tej wizji. Len żydowsko-rosyjsko-polski „trójkąt bermudzki”, w którym przepadały wszystkie rozsądne argumenty, stanowi nieodłączny element historii prasy jidyszowej na ziemiach polskich, podobnie jak proces stopniowego przekształcania się litwaków w Żydów polskich.
Książka wypełnia lukę w dotychczasowej historiografii Żydów wschodnioeuropejskich, opisując powstanie prasy codziennej w języku jidysz jako zjawiska społecznego z pogranicza kultury masowej, historii idei i kultury politycznej. Na szeroko zarysowanym tle historii wielojęzycznej prasy żydowskiej w Cesarstwie Rosyjskim w XIX w. pokazano przełomową rolę rewolucji 1905 r. i warszawskiego dziennika „Hajnt” oraz wpływ tzw. litwaków na rozwój nowoczesnej tożsamości narodowej Żydów polskich.
Dzienniki, tygodniki, miesięczniki oraz wydawnictwa mniej lub bardziej nieregularne, rozmaitych politycznych denominacji i powstające w trzech przynajmniej językach: jidysz, hebrajskim i polskim (choć można by dorzucić dwa kolejne: niemiecki i rosyjski) - wszystkie razem składają się na panoramę żydowskiej prasy na ziemiach polskich. W czasach największego i żywiołowego rozwoju społeczności żydowskiej w Polsce, na przełomie XIX i XX stulecia i później w II Rzeczypospolitej, tytułów tych były setki, po Zagładzie zostało ich niewiele, dzisiaj istnieje zaledwie kilka. Zwłaszcza te starsze, przedwojenne, redagowane w innych językach niż polskie, zalegają w bibliotecznych magazynach. Zbyt rzadko przyciągają wykwalifikowanych badaczy i nazbyt często odstraszają tych czytelników, którzy, z braku odpowiedniego przygotowania, nie potrafią rozeznać się w ich gąszczu. Wypada ufać, że zredagowana przez Joannę Nalewajko-Kulikov pionierska antologia studiów nad prasą żydowską, które składają się na zarys "żydowsko-polskiego" prasoznawstwa, zachęci do wysiłku kolejnych adeptów judaistyki i historii Żydów polskich, a i zwykłym czytelnikom ułatwi lekturę tak niegdyś żywych i różnorodnych gazet.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
