Gościnność - rozstanie z ideałem

Gościnność jest nie tylko codzienną praktyką, lecz także silną normą, której towarzyszy moralna i społeczna presja. Religijny i kulturowy sens zawarty w powiedzeniu „Gość w dom – Bóg w dom” akcentuje prawa gościa wobec praw domowników. Tytułowe „rozstanie z ideałem” odnosi się właśnie do takiego wzoru gościnności, opartego na rywalizacji i poświęceniu. Autorka idzie pod prąd tradycyjnym oczekiwaniom, opowiadając się za większą równowagą w relacjach między gospodarzami i gośćmi. Analizuje wielostronność gościnnych interakcji i procesy zmian, badając je w bardzo różnych kontekstach i naświetlając szczególnie znaczenie osób, które oddają innym swoje zasoby i czas, a same pozostają w cieniu. Jeszcze nie było w literaturze polskiej tak wszechstronnego studium gościnności. Autorka odkrywa nieoczywiste powiązania między gościnnością a wykluczeniem, nierównościami (klasowymi, genderowymi, religijnymi itd.), a także zmianą i stagnacją społeczną. W tej erudycyjnej pracy Rancew-Sikora czerpie z wielu pól dyscyplinarnych i podejść badawczych, m.in. z antropologii społecznej, gender studies, filozofii, różnych działów socjologii, literaturoznawstwa i analizy dyskursu. Zamiarem autorki jest połączenie interpretacji mikropraktyk gościnności z procesami i wartościami na poziomie makro. Pomocne przy tym okazuje się korzystanie z różnorodnych materiałów empirycznych: tekstów literackich i sakralnych, codziennych konwersacji, wywiadów socjologicznych, danych zastanych, statystyk. (…) Książka Doroty Rancew-Sikory odsłania zupełnie nowe wymiary zjawiska gościnności, wskazując jednocześnie na ważne społecznie konsekwencje tych odkryć (…), oferuje świeże i zachęcające do dalszych badań spojrzenie na praktyki i ideał gościnności. Z recenzji wydawniczej dr hab. Anny Horolets, prof. ucz. Dorota Rancew-Sikora pracuje w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Gdańskiego, przez dziesięć lat była przewodniczącą Sekcji Antropologii Społecznej Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Jest autorką dwóch książek: Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych (2007) i Sens polowania. Współczesne znaczenia tradycyjnych praktyk na przykładzie dyskursu łowieckiego (2009). Publikowała artykuły naukowe m.in. w takich czasopismach jak Studia Socjologiczne, Przegląd Socjologii Jakościowej, Kultura i Społeczeństwo, Journal of Pragmatics, Discourse Studies i Sociological Research Online. W swoich badaniach łączy perspektywę socjologii jakościowej i antropologii społecznej. Interesuje się kwestią kształtowania życia codziennego i relacji międzyludzkich przez tradycje kulturowe, bada zarówno szczegółowy przebieg interakcji, jak i znaczenia zawarte w ścierających się dyskursach. Współpracuje z ośrodkami islandzkimi, szwedzkimi i fińskimi, poszukując alternatywnych sposobów układania relacji między ludźmi żyjącymi w łączności z dziką przyrodą. Tematem gościnności zajmowała się przez dziewięć lat.