Dzieje Polski

Dzieje narodu zasługują na właściwą ocenę wedle tego, co wniósł o­n w rozwój człowieka i człowieczeństwa, w jego świadomość, serce, sumienie. To jest najgłębszy nurt kultury. To jej najmocniejszy zrąb. To jej rdzeń i siła. Otóż tego, co Naród polski wniósł w rozwój człowieka i człowieczeństwa, co w ten rozwój również dzisiaj wnosi, nie sposób zrozumieć i ocenić bez Chrystusa. ?Ten stary dąb tak urósł, a wiatr go żaden nie obalił, bo korzeń jego jest Chrystus? (Piotr Skarga, Kazania sejmowe, IV, Kraków 1925, BN, seria I, nr 70, s. 92). (?) Otóż nie sposób zrozumieć dziejów Narodu polskiego ? tej wielkiej tysiącletniej wspólnoty, która tak głęboko stanowi o mnie, o każdym z nas ? bez Chrystusa. Jeślibyśmy odrzucili ten klucz dla zrozumienia naszego Narodu, narazilibyśmy się na zasadnicze nieporozumienie. Nie rozumielibyśmy samych siebie. Nie sposób zrozumieć tego Narodu, który miał przeszłość tak wspaniałą, ale zarazem tak straszliwie trudną ? bez Chrystusa?. Jan Paweł II, Warszawa, Plac Zwycięstwa, 2 czerwca 1979