To, co jesz, czyni wielką różnicę!
Dieta ma ogromny wpływ na rozwój i zanik choroby nowotworowej, jak również na długość i jakość życia ludzi cierpiących na nowotwory. Naukowcy badają wpływ codziennych wyborów żywieniowych na zapobieganie nowotworom oraz rolę właściwego odżywania w zwiększeniu szans przeżycia ze zdiagnozowaną chorobą.
To więcej niż książka kucharska!
Książka Wygraj z rakiem, napisana przez lekarza medycyny Neala Barnarda i dietetyczkę Jennifer Reilly, zawiera kompletny zestaw wskazówek, które możesz od razu wprowadzić w życie. Autorzy nie tylko przedstawiają naukowe fakty, ale krok po kroku objaśniają, jak w warunkach domowych przeprowadzić konieczne zmiany.

Fragment książki Wygraj z rakiem Kuchnia antyrakowa

Wprowadzenie: W jaki sposób potrawy walczą z rakiem

Od wielu lat prowadzone są badania nad rolą odpowiednio dobranej diety w zapobieganiu nowotworom oraz jej wpływem na długość i jakość życia ludzi ze zdiagnozowanym rakiem. Nasza wiedza na ten temat nie jest z pewnością kompletna, jednak nawet dotychczasowe odkrycia można nazwać przełomowymi. Wydaje się, że niektóre style odżywiania mają duży wpływ na długość życia i zdrowie ludzi dotkniętych chorobą nowotworową. Inne z kolei są ryzykowne i przyczyniają się do zwiększenia śmiertelności związanej z rakiem.
Naszym celem jest przedstawienie odkryć naukowych za pomocą serii prostych, praktycznych rad, które można stosować we własnej kuchni, sklepie spożywczym czy restauracji - wszędzie, gdzie rozważamy, co zjeść. Podzielimy te informacje na osiem rozdziałów, zawierając w nich najistotniejsze dane naukowe, porady dotyczące planowania posiłków i zabiegi, które można stosować w domowym zaciszu. Główną myśl każdego z rozdziałów zilustrujemy przepisami. Stworzyliśmy przepisy na posiłki posiadające wiele walorów odżywczych i w kilku częściach niniejszej książki przedstawimy te szczególnie dobre. W publikacji zawarliśmy wszystkie przepisy (i więcej).
Będziemy przyglądać się roli jedzenia w chorobie nowotworowej, co może wywołać zaniepokojenie u niektórych Czytelników. Czy w jakimś stopniu nie przyczyniłem się do swojej choroby, skoro określone potrawy mają wpływ na ryzyko zachorowania na raka? Czy mój problem nie został spowodowany przez to, co jadłam jako dziecko? Czy nasza kultura stanowi przyczynę tych problemów?
Zadawanie takich pytań jest całkowicie naturalne. Zachęcamy jednak do tego, aby nie przypisywać winy sobie czy komukolwiek innemu. Faktem jest, że niektórzy ludzie zapadają na raka, mimo że prowadzą zdrowy styl życia. Inni z kolei palą, piją alkohol, jedzą bez umiaru i mimo to żyją w zdrowiu do późnej starości. Niestety zachorować na nowotwór jest łatwo i nie możemy z absolutną pewnością przewidzieć, kto padnie jego ofiarą, a kto nie. Jack Nicklaus1 powiedział: „Możesz spędzić cały dzień, zastanawiając się, dlaczego uderzona przez ciebie piłeczka wylądowała w lesie, albo możesz po prostu po nią pójść".
Badania nad rolą jedzenia w walce z rakiem wyrosły z prób dotarcia do przyczyn choroby. Porównując diety ludzi, którzy zapadli na raka, i tych, którzy pozostali zdrowi, odkryto wiele czynników wpływających na ryzyko rozwoju nowotworu. Badacze mieli też okazję zobaczyć, jak różne sposoby odżywiania wpływają na prawdopodobieństwo przeżycia.

Wysokobłonnikowy, niskotłuszczowy

Okazuje się, że wiele potraw pomocnych w zapobieganiu rozwojowi nowotworów wspomaga również walkę z już zdiagnozowaną chorobą. Jednym z ważniejszych wniosków wynikających z badań jest odkrycie wpływu jedzenia na hormony przyśpieszające przyrost zrakowaciałej tkanki. Na przykład, wyso-kobłonnikowa i niskotłuszczowa dieta redukuje ilość estrogenu (żeńskiego hormonu płciowego) w układzie krwionośnym, taka kontrola poziomu estrogenu wydaje się zmniejszać prawdopodobieństwo mnożenia się i rozprzestrzeniania komórek rakowych.
Błonnik, wspomagając przemianę materii, jest istotnym czynnikiem zapobiegającym rakowi jelita grubego, może również przyczyniać się do właściwego funkcjonowania układu odpornościowego. Włączenie do diety bogatych w błonnik produktów roślinnych jest więc bardzo istotne w zapobieganiu i walce z nowotworami, jak również pozytywnie wpływa na ogólny stan zdrowia. W dwóch pierwszych rozdziałach pokażemy, w jaki sposób włączyć wysoko-błonnikowe i niskotłuszczowe pokarmy do codziennej diety.

Dlaczego unikać nabiału?

Nabiał (np. mleko, ser, jogurt) zawiera zazwyczaj dużo tłuszczu i cholesterolu. Z badań wynika, że takie produkty mają istotny wpływ na ryzyko powstawania nowotworów. W dwóch cyklach badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Harvarda - Studium Stanu Zdrowia Lekarzy i Uzupełniające Studium Stanu Zdrowia Lekarzy - odkryto, że ryzyko zachorowania na raka prostaty jest wyższe u mężczyzn, którzy często spożywają nabiał. Do takiego wyniku przyczynia się najprawdopodobniej wpływ produktów mlecznych na zwiększenie produkcji insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1) i wysoka w nabiale zawartość wapnia, który zmniejsza aktywację witaminy D. Zbadano również związek
konsumpcji omawianych produktów z ryzykiem zachorowania na raka piersi i jajników. Na szczęście nabiał można zastąpić takimi produktami jak mleko sojowe, mleko ryżowe i jogurt bezmleczny, które sprawiają, że zmiana diety jest przyjemna i prosta, co pokażemy w rozdziale trzecim.

Unikanie mięsa

Wiele przeprowadzonych badań pokazało, że nowotwory występują częściej w społeczeństwach konsumujących dużo produktów wysokotłuszczowych, szczególnie mięsa, a dużo rzadziej w takich, których dieta jest bogata w ziarna, warzywa i owoce. Wynika to z wysokiej zawartości tłuszczu i braku błonnika w diecie mięsnej, szczególnie w porównaniu z roślinną. Dodatkowo, w trakcie gotowania mięsa mogą formować się w nim substancje rakogenne z grupy kwasów hydroksycytrynowych (HCA). Ilość HCA rośnie wraz z długością procesu gotowania oraz temperaturą mięsa. W rozdziale czwartym zajmiemy się wpływem mięsa na ryzyko rozwoju nowotworów i przedstawimy wegetariańskie źródła białka - niskotłuszczowe, wysokobłonnikowe i bogate w substancje odżywcze wspomagające walkę z rakiem.

Produkty roślinne pomagające -w zwalczaniu raka i potrawy zwiększające odporność

Antyoksydanty, znajdujące się głównie w owocach i warzywach, są potężnym sprzymierzeńcem w walce z rakiem. Pomagają one w niwelowaniu szkód wywoływanych przez wolne rodniki, które w przeciwnym razie mogą prowadzić do rozwoju nowotworu. Rozdział piąty zawiera szczegółowy opis bogatych w te substancje ochronne warzyw i owoców. Najważniejsze jest, aby w planie posiłków zawrzeć dużo różnorodnych warzyw i owoców. Badania jednoznacznie pokazały, że stosowanie diety bogatej w owoce i warzywa zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na raka. Wykazano także, że konsumowanie większej ilości warzyw i owoców wydłuża życie i zapobiega nawrotom nowotworów.
W rozdziale piątym omawiamy również rolę układu odpornościowego w walce z rakiem. Beta-karoten, witamina C i cynk wspomagają rozpoznanie i niszczenie komórek rakowych. Z kolei pokarmy bogate w tłuszcz i cholesterol mogą zmniejszać odporność organizmu. Badania wykazały, że aktywność komórek NK (tzw. naturalnych zabójców - pochłaniających i niszczących komórki rakowe) jest dwukrotnie wyższa u wegetarian niż u nie-wegetarian.

Utrzymywanie należnej masy ciała

Kontrola masy ciała jest konieczna w zapobieganiu wielu chronicznym chorobom, a z badań wynika, że ludzie szczuplejsi znacznie rzadziej zapadają na nowotwory. Co więcej, pozbycie się nadwagi może zwiększyć szansę przeżycia u chorych na raka. Podstawowe informacje na temat utrzymywania zdrowej wagi zostały zawarte w rozdziale szóstym.

Bez półśrodków

Wiele składników diety może nam pomóc pozostać w dobrym zdrowiu lub zwalczyć chorobę. Już od dłuższego czasu prowadzone są badania nad warzywami owocami, pełnym ziarnem i wieloma innymi produktami żywieniowymi. Nie odkryliśmy jeszcze wszystkiego, lecz posiadane informacje pozwalają nam wytyczyć ścieżkę do zdrowszego żywienia.
Na początku chcielibyśmy zachęcić wszystkich, aby nie ociągali się ze zmianą diety. Jeśli u ciebie lub u kogoś' z twoich bliskich została zdiagnozowana poważna choroba, czas najwyższy, aby zacząć czerpać korzyści z odpowiednio dobranej diety. Możemy próbować oszukiwać się, że pomogą tylko niewielkie zmiany w sposobie odżywiania, jednak rezygnacja z niewielkiej ilości tłuszczy na rzecz jednego owocu przyniesie nikły efekt. Zostało to naukowo udowodnione w badaniach, w których dieta była sposobem opanowania wielu stanów chorobowych, takich jak wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca, nadciśnienie, osteoporoza czy problemy z nadwagą. Nie będziemy więc proponować żadnych półśrodków. Zachęcamy raczej do gruntownych zmian i pełnego wykorzystania dobrodziejstw proponowanej diety. Najprawdopodobniej pokochasz każdy krok na nowej ścieżce życia. Odkrywanie zdrowego żywienia przyniesie ci nie tylko lepszy stan zdrowia, odkryjesz także nowe smaki, egzotyczne restauracje i wiele nadzwyczajnych półek w sklepach spożywczych.
Tak, czekają cię wyzwania. Nowy przepis może okazać się wielkim sukcesem lub całkowitą porażką. Nie martw się - takie są właśnie uroki eksperymentowania. Odkrywając to, co ci odpowiada, poznasz całkiem nowy świat odżywczych, dobroczynnych potraw, wyśmienitych smaków i zaczniesz całkiem inaczej myśleć o jedzeniu i zdrowiu.

Lista zadań na tydzień
3-3-3, CZYLI SPOSÓB NA REORGANIZACJĘ DIETY

Nie trzeba być zawodowym kucharzem, żeby stosować zdrową dietę, czy to przez trzy tygodnie, czy przez całe życie. Większość z nas każdego dnia wybiera danie obiadowe spośród ośmiu czy dziewięciu ulubionych posiłków ze swojego kulinarnego repertuaru. Wszystko, czego potrzebujesz, żeby zacząć reorganizację swojej diety, to osiem czy dziewięć zdrowych posiłków, które ci smakują.
Spróbuj: Na kartce papieru zanotuj nazwy trzech potraw, które ci smakują, a nie zawierają produktów odzwierzęcych i nie są tłuste. Dla przykładu można wybrać: makaron z sosem marinara, burrito z ryżem, fasolą i grillowanymi warzywami, sałatę warzywną z fasolą i niskotłuszczowym włoskim dresingiem, kanapkę z grzybami portobello i pieczonymi czerwonymi papryczkami czy wegetariańskie chilli z krakersami.
Następnie zapisz nazwy trzech potraw, które lubisz i które łatwo zmodyfikować, eliminując z nich produkty odzwierzęce i nadmiar tłuszczu. Mogą to być na przykład: gulasz warzywny zamiast wołowego, stir-fryj z warzyw zamiast kurczaka, sałatka z taco z dodatkiem fasoli i kruchych warzyw zamiast mięsa czy wegetariański burger.
Na końcu zapisz nazwy trzech potraw, których nie próbowałeś, ale chciałbyś to zrobić. Przejrzyj przepisy na stronach 205-228 tej książki i wybierz trzy, które do ciebie przemawiają.
Jeśli przyłożyłeś się do powyższego ćwiczenia, rozwiązałeś swój problem - masz już dziewięć posiłków, które najprawdopodobniej będą ci smakowały. Oczywiście, jest wiele innych wspaniałych potraw do spróbowania, ale sporządzona lista to bardzo dobry początek.