Warto przypatrzyć się z bliska mniszej republice Athosu, jej różnym monasterom, skitom, kelliom, kaliwom, metochionom, rozsiadłym na pierwszym z trzech półwyspów Chalcydyki, wglądnąć do wnętrza prastarych budowli, kryjących nader cenne archiwa, a o ile się da, i do duszy athoskiego mnicha w jej zewnętrznych objawach. Lecz wpierw uzbrójmy się w cierpliwość i pewną dozę odwagi do znoszenia rozmaitego rodzaju niewygód, bo mamy się udać w świat mnichów żyjących tradycjami co najmniej średnich wieków.
Na piąty tom „Dzieł zebranych” Feliksa Konecznego składają się prace opublikowane przez krakowskiego historyka w latach 1903-1905.
Znajdziemy wśród nich książkę „Dzieje Polski za Jagiellonów”, w której w sposób przystępny przedstawił losy Polski w czasach panowania litewskiej dynastii. Warto zwrócić szczególną uwagę na broszurę „Geografia historyczna”.
Koneczny syntetycznie przedstawił w niej historię ziem Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego, usiłując tym samym pobudzić rodaków do szerszego spojrzenia na sprawy polskie. Tom zawiera również ostatnie recenzje sztuk teatralnych wystawianych na deskach krakowskiego teatru, a także „Nowiny z historiografii polskiej”, gdzie prezentował swój punkt widzenia na rezultaty ówczesnych badań historycznych.
W roku 1905 Feliks Koneczny został redaktorem naczelnym „Świata Słowiańskiego”.
Miesięcznik miał na celu propagowanie idei słowiańskiej wśród Polaków oraz nawiązywanie stosunków kulturalnych z elitami pobratymczych narodów. W niniejszym tomie można odnaleźć artykuły Konecznego z pierwszego rocznika tego czasopisma.
W karpackim lesie, na Huculszczyźnie, o którym miejscowi powtarzają wiele mrocznych pogłosek, poznają i zakochują się w sobie Polak i Hucułka. Ich miłość nie rozwija się jednak harmonijnie, a na przeszkodzie stają marzenia mężczyzny… Otrzymawszy powołanie do wojska wyjeżdża do tętniącej życiem towarzyskim Warszawy dwudziestolecia międzywojennego, gdzie swoją uwagę skupia na służbie i… pannie Stefani. Cały czas jednak w jego sercu odzywa się myśl o pozostawionej w górach ukochanej, której przyobiecał ożenek. W końcu musi podjąć decyzję dotyczącą życia uczuciowego oraz stawić czoła żołnierskim przeciwnościom.
Rosja na wojnie w Azji. Rosja ogarnięta wirem rewolucji. Rosja przegrywająca konflikt z teoretycznie słabszą Japonią. Rosja tracąca flotę, a wraz z nią szacunek. Rosja swoją klęską budząca drzemiącą dotąd i dającą się kolonizować Azję. Ferdynand Ossendowski w swojej książce pt. „Od szczytu do otchłani” (będącej niejako kontynuacją książki “W ludzkiej i leśnej kniei”) zabiera nas w podróż po świecie pełnym politycznych intryg i społecznego wrzenia pierwszej dekady XX wieku, a jego życiowe doświadczenia – w tym pobyt w carskim więzieniu – w połączeniu z niepowtarzalnym talentem do budowania napięcia sprawiają, że powieść czyta się z zapartym tchem!
My, Polacy, chętnie podkreślamy, że lepiej od narodów Zachodu znamy i rozumiemy Rosję wraz z jej stepową mentalnością. Mamy ku temu powody. Wszak to nasi rodacy byli więźniami, ale też urzędnikami i naukowcami pracującymi na Syberii. Jeden z nich – Antoni Ossendowski – swoje wspomnienia z przełomu wieków XIX i XX zebrał w książce „W ludzkiej i leśnej kniei”. Dzięki tym relacjom możemy poznać fakty nieznane publikacjom historycznym i trudno dostępne etnografom (np. nanajski pogrzeb polegający na wieszaniu nieboszczyka na drzewie czy kirgiskie ofiarowanie w prezencie własnej siostry jako… niewolnicy). Autor dzieli się z nami także głębokimi refleksjami dotyczącymi np. przemijania cywilizacji.
W książce przedstawione są nieznane karty drugiej konspiracji na terenach od Babiej Góry, poprzez Maków Podhalański i okolice, gminę Budzów, okolice Woli Radziszowskiej, Radziszowa, Wielkich Dróg nad Wisłą w gminie Skawina aż po Myślenice. To portret zbiorowy oddziałów i jednocześnie każdego z żołnierzy. Książka zawiera około 450 biogramów. Struktura oddziałów oraz podległość nie została dotychczas w odpowiednim stopniu zbadana. Chaos i mętlik pojęciowy wywołują częste zmiany nazw, struktur, brak relacji, brak wyraźnych podziałów, mylne przypisywanie akcji oraz ludzi. Pamiętajmy, że była to struktura typowo partyzancka z dużą zmiennością.
Wśród opowiedzianych postaci znaleźli się nie tylko żołnierze dobrze znani, będący swoistymi ikonami tamtego pokolenia, ale również osoby z drugiego, czy trzeciego rzędu ówczesnej konspiracji. Pojawili się zarówno członkowie Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, Delegatury Sił Zbrojnych, Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, oddziałów partyzanckich z Ruchu Oporu Armii Krajowej czy 5. Wileńskiej Brygady AK. W doborze postaci nie było żadnego klucza poza jednym udział w powojennej konspiracji na Warmii i Mazurach.
Tom trzeci „Dzieł zebranych” Feliksa Konecznego zawiera prace z lat 1898-1902. Wśród nich można znaleźć pokaźny zasób recenzji sztuk teatralnych. Autor wyrażał niekiedy krytyczne sądy o stanie ówczesnego dramatopisarstwa oraz krakowskiej sceny, nie wahając się wskazywać błędy nawet w utworach Stanisława Wyspiańskiego. Potrafił wszelako docenić atuty prezentowanych dzieł oraz sprawną grę aktorską. W recenzjach teatralnych widać u autora głębokie poczucie odpowiedzialności. Koneczny solidnie przygotowywał się do każdej premiery, sporządzał notatki w trakcie przedstawienia, niekiedy sztukę oglądał dwukrotnie.
Niniejszy tom zawiera ponadto broszurę „Jan III Waza i misja Possewina”, w której autor na podstawie kwerendy w archiwach watykańskich rzucił nowe światło na działalność wysłannika Stolicy Apostolskiej, którego celem stało się przywrócenie Kościołowi katolickiemu Szwecji. Z kolei cenne uwagi o kulisach pracy nad uświadomieniem narodowym całego społeczeństwa zawarł w artykule „Oświata a dobrobyt w Galicji”.
Ze wstępu Autorki:
Niejeden raz trzymałam w ręku ten plik kilkudziesięciu kartek, zapisanych wspomnieniami mojego Taty z okresu wojny i uwięzienia w sowieckim łagrze. W miarę jak powstawał ich zapis, przepisywałam jego treść z rękopisu na maszynie, później na komputerze. Któregoś wieczoru, gdy kilkuletnia praca Taty została ukończona, wielokrotnie przeczytana i poprawiona, wręczył mi go w sposób szczególny, niemal uroczyście.
— Zrób coś z tymi moimi notatkami. Najważniejsze, to nazwiska wywiezionych ze mną do łagrów kolegów i to, przez co razem przeszliśmy — poprosił.
Zrozumiałam, że w moje ręce oddaje bardzo ważną dla niego rzecz zobowiązując mnie jednocześnie, by za moją sprawą to jego świadectwo przetrwało jako rozdział fragmentu naszej historii. Leżało mu na sercu ocalenie od zapomnienia ludzi, z którymi zetknął go los, zwłaszcza kolegów z Armii Krajowej, więźniów NKWD, zesłanych do stalinowskich obozów pracy. Był świadkiem, że wielu zostało w Rosji na zawsze.
Niewielki, zaledwie dwustuosobowy oddział polskich ochotników w armii francuskiej, zwanych bajończykami i walczących na froncie zachodnim w latach 1914-1915, zapisał się w narodowej historii jako wyjątkowy. Bajończycy byli jedyną przed utworzeniem słynnej Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera zorganizowaną formacją wojskową, która toczyła boje z Niemcami pod polskim sztandarem. Tragiczne dzieje oddziału, który ostatecznie rozwiązano z powodu zbyt wielu poniesionych strat, najpełniej zachowały się w literaturze dzięki wspomnieniom Jana Żyznowskiego. Uznany malarz – ekspresjonista, scenograf, krytyk i powieściopisarz do końca życia będzie w swej twórczości wracał do wojennych doświadczeń. W „Krwawym strzępie” odnajdziemy szczery, poruszający zapis żołnierskiego losu: rozstanie z bliskimi, powołanie oddziału, przeszkolenie w Bayonne i podróż na front… A wreszcie dramatyczne walki w Szampanii, utrata towarzyszy broni i ciężar życia w okopach, gdy „śmierć nie przychodziła, życie za to pastwiło się nad nami w sposób niewypowiedzianie okrutny”.
Odnaleziony po latach i opracowany przez historyka Wacława Lipińskiego żołnierski dziennik z czasów działań wojskowych prowadzonych przez kompanię Bajończyków we Francji. Jego autorem był Marian Himner, pochodzący z kielecczyzny, dwudziestokilkuletni doktor archeologii na Sorbonie. Himner podobnie jak dwustu innych członków paryskiej Polonii, wstąpił po wybuchu wojny do francuskiej armii, by w szeregach Legii Cudzoziemskiej walczyć pod polskim sztandarem. Jego prowadzone nieomal dzień po dniu zapiski, rozpoczęte opisem wymarszu z pałacu Inwalidów w dniu 22 sierpnia 1914, a zakończone relacją z walk pod Carençy w maju 1915 roku, dają pełen wgląd w dramatyczne i nieszczęśliwie krótkie dzieje polskiego oddziału. Cennym uzupełnieniem dziennika jest wstęp i posłowie Lipińskiego, dzięki któremu poznajemy nie tylko kontekst zawiązania kompanii i znaczenie Bajończyków, ale także dalsze losy Mariana Himnera, przerwane jego tragiczną śmiercią w czasie wypadku lotniczego tuż przed ponownym wyruszeniem na front.
Wspomnienia prof. Odo Bujwida z czasów, kiedy mieszkał w Zułowie, gdzie również przez jakiś czas mieszkał Józef Piłsudski. Autor barwnie wspomina historię tamtych lat, opisuje tę miejscowość oraz swoją znajomość z Piłsudskim.
Wypadki z r. 1863 zastały Rayskiego na szerokiej pracy obywatelskiej wśród ludu i sfer mieszczańskich w Studziankach i w ich najbliższej okolicy. W przededniu wybuchu powstania styczniowego wszedł on jako członek Towarzystwa Rolniczego w wir wypadków i manifestacji marcowych i kwietniowych z r. 1861, w których niejedno głębsze przejście było jego udziałem. Siedział cztery razy w kazamatach, z czego trzykrotnie w Zamościu, raz był skazany na Sybir, raz na powieszenie. W Zamościu odbywał karę z śp. X. Stanisławem Brzóską, X. Florentym Lickendorfem, kan. Bojarskim i z wielu innymi. Żarliwy zapał dla sprawy kieruje z biegiem wypadków jego kroki na pole orężnej walki. Chwyta tedy za broń i walczy w Lubelskim pod dowództwem pułkownika Wierzbickiego, przy boku którego sprawuje funkcję oficera sztabu. Z całym zaparciem spełniał Rayski najniebezpieczniejsze zlecenia, które z pomyślnym wynikiem wykonywał wśród trudnych nadzwyczaj warunków, idąc nieraz na śmierć pewną, której jedynie, dzięki przytomności umysłu, uniknąć zdołał. Z wiosną 1864 r. musiał Rayski przejść granicę austriacką, a przytrzymany przez żandarmerię, osadzony został w twierdzy w Ołomuńcu, następnie w Telczu, skąd zdołał umknąć z innymi towarzyszami wspólnej doli.
Fragment:
Kościół nikogo nie ciągnie gwałtem do ołtarza, zamiast więziennych krat używa wyłącznie kratek konfesjonału, gdzie odpuszczane są wszystkie grzechy – od powszednich do wołających o pomstę do nieba – a jeżeli jest „uparty”, to jedynie pod jednym względem, a mianowicie: chce być głową swoich wyznawców a nie ogonem. I to głową o podniesionej przyłbicy.
Fragment:
Wolni jesteśmy! I padły słupy graniczne, które sztuczne wyżłobiły miedze i krwawe poczyniły działy między nami; a wraz z nimi padły też i nazwy, w które się zaklęły widma naszych ciemięzców. Już nie będziemy więcej mówili o zaborach; odtąd wywołujemy pełną piersią słowo, za które tylu cierpiało męczeństwo, a do którego tylko skrycie wzdychać było wolno: wolna ojczyzna!
Fragment:
Z życiem moim związany jest nierozłączalnie jeden z najważniejszych rozdziałów dziejów ludu górnośląskiego i Polski. Nastały czasy i okoliczności, że muszę zabrać głos publicznie w własnej sprawie. Czytelnicy wybaczą mi, że sięgam w daleką przeszłość, ale nie zaszkodzi przypomnieć stare dzieje.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
