Toksyczni ludzie

Doktor Lilian Glass jest znaną w USA specjalistką w dziedzinie komunikacji międzyludzkiej. Jest autorką wielu książek poświęconych tej tematyce. Prowadzi praktykę w Beverly Hills oraz podróżuje z odczytami po całym świecie. Każdy z nas ma w swoim otoczeniu ludzi, którzy sprawiają, że czujemy się nieswojo, którzy obrażają nas lub denerwują. Może to być szef, przyjaciel, matka lub ukochana osoba. Niechętnie przyznajemy się do tego, aby nie naruszyć status quo lub nie narazić na szwank związku, na którym nam zależy. W książce "Toksyczni ludzie" Lilian Glass proponuje strategie i sposoby postępowania z toksycznymi ludźmi z naszego otoczenia. Udziela też wskazówek pozwalających rozpoznać związki, których uratować się nie da, i opisuje sposoby zdrowego i bezbolesnego ich zakończenia.

Fragment książki
       WSTĘP
„Pałki i kamienie mogą zadać mi cierpienie, ale od słowa nawet nie zaboli głowa" - większość z nas wzrastała z tym pozornie niewinnym wierszykiem na ustach. Nieraz wykrzykiwaliśmy go na całe gardło, by zagłuszyć złe słowa jakiegoś dziecięcego dręczyciela — złośliwej dziewczynki czy nieznośnego chłopca, którzy wyśmiewali się z nas i obrzucali wyzwiskami na podwórku. Chyba aż do dnia dzisiejszego nie poświęciliśmy tej dziecięcej mantrze ani chwili uwagi.
      Gdy przyjrzymy się bliżej tej rymowance, odnajdziemy w niej zarówno prawdę, jak i fałsz. O ile nie ulega wątpliwości, że pałki i kamienie mogą zadać cierpienie, o tyle nieprawdą jest, że słowa nie są w stanie przysporzyć bólu. To właśnie słowa ranią.
      W ciągu wielu lat praktyki byłam specjalistą w dziedzinie społecznego komunikowania oraz doradcą do spraw głosu, wymowy i ima-ge'u. Wielokrotnie miałam okazję obserwować, jak niewyobrażalnie olbrzymie jest znaczenie słów, jak niszczący wpływ wywierają na ludzkie życie złe słowa, złe czyny, źli ludzie. Zdałam sobie sprawę z tego, jak niesłychanie delikatną istotą jest człowiek. Nasze uczucia są tak wrażliwe, że nie tylko zapamiętujemy złe rzeczy, które zdarzyły nam się w dzieciństwie, ale i nierzadko zdarza, nam się kierować w życiu słowami, które usłyszeliśmy, i czynami, których byliśmy świadkami jako dzieci.
      Ostatecznie z jakiegoż to innego powodu tak wielu z nas poddaje się w wieku dojrzałym psychoterapii, by uporać się z niskim poczuciem własnej wartości, wpojonym nam w dzieciństwie?
      Gdy mężczyzna w średnim wieku popada w rutynę zawodową, której, jak czuje, nie jest w stanie przełamać, okazuje się, że źródłem jego dzisiejszych zahamowań są słowa nauczyciela: „Nic z ciebie nie będzie, jesteś do niczego". Gdy młoda kobieta cierpi na zaburzenia łaknienia, okazuje się, że to jej koledzy z klasy nazywający ją „tłuś-ciochą" wpędzili ją na drogę do anoreksji. Gdy mała dziewczynka popełnia samobójstwo, okazuje się, że doprowadziły ją do tego kroku nieustanne docinki i złośliwości jej toksycznych rówieśników.
      Zdumiewające, jak wiele z tych komunikatów trwale odciska się na naszej psychice, niszcząc nasze poczucie własnej wartości. Jakże delikatni emocjonalnie są ludzie!
      Dręczyciele, ciskający w naszym kierunku słownym śmieciem, który nas rani, okalecza, a czasem nawet obezwładnia, to właśnie owi „toksyczni ludzie". Toksycznym człowiekiem może być każdy: kolega szkolny, brat, siostra, matka, ojciec, mąż lub żona, przyjaciel, szef lub współpracownik.
      Toksycznym człowiekiem jest każdy, kto uprzykrza ci życie, kto nie wspiera cię, nie zachęca do rozwoju; każdy, kogo nie cieszą twoje sukcesy, kto nie życzy ci dobrze. Człowiek taki w istocie udaremnia twoje dążenie do szczęśliwego i twórczego życia.
      Wielu psychologów radzi dla odzyskania lub podreperowania zdrowia psychicznego zamknąć drzwi, odciąć się i całkowicie zaprzestać kontaktów z taką osobą. Dzięki temu można na powrót zacząć żyć własnym życiem. Chociaż zwykle metoda ta przynosi oczekiwane rezultaty, jest to tylko jedna z możliwości postępowania wobec toksycznej osoby. Przekonałam się, że w odniesieniu do tego typu ludzi istnieje wiele innych wariantów zachowania, które zamierzam przedstawić w tej książce.
      Jako specjalista w dziedzinie społecznego komunikowania spędziłam dosłownie tysiące godzin, wysłuchując setek osób w wieku od lat czterech do osiemdziesięciu siedmiu, które opowiadały mi o tym, co je unieszczęśliwia. Odkryłam, że przyczyną numer jeden zmartwień moich klientów były toksyczne osoby, zmieniające ich życie w piekło. Najwyraźniej filozof Sartre miał słuszność, mówiąc: „Piekło to inni".
      Wysłuchując niezliczonych zwierzeń, doszłam do wniosku, że ludzie stanowiący dla innych zagrożenie ich zdrowia psychicznego, emocjonalnego i fizycznego — istnieją naprawdę. Widywałam osoby, które życie w niedobranych związkach małżeńskich zamieniło dosłownie w chodzące szkielety. Spotykałam ludzi, którzy zapadali na chorobę wrzodową, gdyż szefowie, dla których pracowali, byli złośliwi i nieprzychylni. Widziałam rodziców, którzy tracili pracę i popadali w kłopoty finansowe z powodu niezdyscyplinowanego, popełniającego kradzieże i narkotyzującego się nastolatka. Obserwowałam, jak życie pewnej kobiety staje się ruiną za sprawą jej toksycznych przyjaciół, zatruwających niemal każdą jej myśl swoją negatywną postawą. Słyszałam małą dziewczynkę, mówiącą: „Chciałabym umrzeć, bo moja mama mnie nie ko-cjia" _ a to dlatego, że matki niemal nigdy nie było przy niej, a kiedy była, krzyczała nieustannie, nazywając ją nieznośną dziewuchą.
      Wysłuchując tych historii, zaczęłam robić notatki. Spostrzegłam wówczas, że wyłaniają się z nich pewne schematy, i zauważyłam kilka interesujących rzeczy. Po pierwsze, istnieją różne typy toksycznych ludzi (dokładniej mówiąc, trzydzieści). Po drugie, człowiek toksyczny dla jednej osoby wcale nie musi być toksyczny dla innej. Odkryłam także, że są metody postępowania wobec toksycznych ludzi, pozwalające lepiej dawać sobie z nimi radę i łatwiej ich znosić.
      Udzielając swym klientom indywidualnych porad, dotyczących porozumiewania się z obecnymi w ich otoczeniu toksycznymi ludźmi, zauważyłam, jak dzięki temu odmienia się ich życie. Moi klienci niejednokrotnie przekonywali się, jak skutecznie działają techniki, których ich nauczyłam. Nieważne, kim był truciciel -- czy chodziło o zrzędzącą matkę, zazdrosnego męża, aroganckiego nauczyciela, nadmiernie wymagającego szefa czy tylko o nieuprzejmego kelnera, zarozumiałego lekarza lub protekcjonalnego sprzedawcę. Kimkolwiek byli ci ludzie, moi klienci wiedzieli już, jak z nimi postępować. Nagle opuściło ich napięcie i depresja, poczuli się szczęśliwsi i silniejsi w kontaktach z toksyczną osobą. Stosowałam te techniki także we własnym życiu i przekonałam się, że moje dni stają się coraz szczęśliwsze. Nie musiałam już tłumić swoich uczuć lub zadręczać się myślą, że powiedziałam coś niewłaściwego. Nigdy już nie musiałam rozpamiętywać, „co powinnam była powiedzieć" lub „jak powinnam była postąpić", gdy toksyczna osoba sprawiła mi przykrość.
      Postanowiłam rozpowszechnić swoją wiedzę, dotyczącą metod postępowania z toksycznymi ludźmi. Poruszałam ten temat podczas wykładów dla międzynarodowego audytorium i przekonałam się, że jest to problem powszechny. Wszyscy, bez względu na to, z jakiej częsci świata pochodzili, czym się zajmowali, na jakim poziomie materialnym żyli, znali jakąś toksyczną osobę, która zatruwała im życie. ° wykładach słuchacze dzielili się ze mną swymi osobistymi doświadczeniami, pytając, jak powinni postępować względem określonych toksycznych osób z ich otoczenia. (...)

Toksyczni ludzie
Spis treści

Podziękowania 9
Wstęp 11
1. Rozpoznaj toksyczną osobę w swoim otoczeniu 19
2. Toksyczne zachowanie 27
3. Dlaczego toksyczni ludzie postępują w taki sposób? 41
4. Toksyczni ludzie w twoim życiu 55
5. Trzydzieści Typów Toksycznych 75
6. Dziesięć technik postępowania z toksycznymi ludźmi 117
7. Techniki najskuteczniejsze wobec poszczególnych typów
toksycznych 145
8. Dobór techniki na podstawie roli osoby toksycznej
w twoim życiu 177
9. Jak zwalczyć gniew i urazy wynikające z toksycznego związku 197
10. Znaczenie cech zewnętrznych: inwentarz toksycznego wizerunku 211
11. Jak uzdrowić toksyczny związek 227
12. Zacznij nowe życie 243
Bądźmy zwycięzcami! 257
Jeśli zechcesz uzyskać dodatkowe informacje 265
Literatura 266
Indeks... 269