Spotkania z wybitnymi ludźmi

 Dziesięć lat po.śmierci Gurdżijewa jego uczniowie postanowili opublikować całość jego idei, do których dotychczas tylko oni mieli dostęp.

      Drugi tom, stanowiący to, co Gurdżijew nazwał drugim cyklem swoich pism, został opublikowany we Francji w 1960 roku, a następnie w Anglii w 1963 pod tytułem Spotkania z wybitnymi ludźmi. Niniejsze drugie wydanie w języku polskim zostało przygotowane na podstawie pierwszego tłumaczenia, które ukazało się w 1994. Jak powiedział sam Gurdżijew, jego zadaniem w tym cyklu było dostarczenie „materiału potrzebnego do stworzenia odczucia nowego świata" - odczucia rzucającego inne światło na życie człowieka. Jednocześnie jest to książka autobiograficzna, która zawiera jedyne dostępne informacje na temat wczesnych etapów jego życia oraz źródeł posiadanego przez niego poznania.
      Autor zaczyna od opisu zdarzeń ze swego dzieciństwa, szczególnie zaś wpływu ojca, jednego z ostatnich ludzi, którzy przechowali ślady pradawnej kultury, przekazywanej drogą tradycji ustnej. Gurdżijew dostawszy się w młodości pod kuratelę dziekana Katedry w Karsie, otrzymał od tego człowieka - który wiedział, jak pielęgnować zamiłowanie do ważkich wartości - zarówno przeszkolenie religijne, jak i nowoczesne wychowanie naukowe.
      W miarę jak Gurdżijew dorastał, jego pragnienie zrozumienia sensu ludzkiego życia stało się tak silne, że zaczął przyciągać do siebie grupę „wybitnych ludzi" - wśród nich inżynierów, lekarzy, archeologów itd. Wyruszył z nimi do wielu krajów Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej w poszukiwaniu poznania, które, jak czuli, na pewno kiedyś istniało, ale którego prawie wszystkie ślady gdzieś zaginęły.
      Po wielu ogromnych i nieprzewidzianych trudach Gurdżijew odnalazł, wraz ze swoimi towarzyszami, zaledwie kilka osób i odizolowanych grup - za każdym razem otrzymując od nich fragmenty owego poznania - aż do chwili, w której wrota pewnej szkoły, gdzie wreszcie pojął, jak można połączyć wszystkie zasady ezoterycznego nauczania, stanęły przed nim otworem. Gurdżijew szkołę tę nazywa po prostu Bractwem Światowym i nic poza tym o niej nie mówi.
      Od tego momentu, aż do samej śmierci, Gurdżijew zaczyna „żyć" tymi zasadami, wystawiając je na próbę najsurowszych dyscyplin wewnętrznych.
      Trzeci cykl pism Gurdżijewa ukazał się pod tytułem Życie jest rzeczywiste tylko wówczas, gdy „Ja jestem". Jego celem w tym cyklu było „asystowanie przy powstawaniu w myśli i czuciu człowieka prawdziwego obrazu rzeczywistego świata zamiast świata iluzorycznego, który człowiek postrzega obecnie".