Ilustrowany atlas ziół w.2011

- Przegląd popularnych roślin leczniczych
- Dokładne informacje: opis, występowanie, zbiór, wykorzystanie
- Szczegółowe rysunki
- Przejrzysty układ, pozwalający szybko odnaleźć poszukiwany gatunek
- Dodatkowo praktyczne wskazówki dotyczące przyrządzania leków ziołowych

W ciągu ostatnich kilkunastu lat obserwuje się modę na leczenie ziołami i zdobywanie wiedzy na ten temat. Możliwe, że jest to spowodowane większą liczbą nowych chorób, których źródła należy szukać w stresującym charakterze współczesnego życia. Wzrastające zanieczyszczenie środowiska sprzyja pojawianiu się schorzeń, zwanych cywilizacyjnymi. W XXI wieku człowiek na powrót - oraz na szczęście - dostrzega potrzebę częstszego kontaktu z naturą.
Prezentowany atlas ziół zawiera przegląd stu popularnych roślin leczniczych i ma być odpowiedzią na potrzeby użytkowników ziół, także niemających fachowego przygotowania botanicznego. Każdy z rozdziałów, dotyczący poszczególnych roślin, prezentuje przede wszystkim wiedzę praktyczną. W pierwszej kolejności podany jest krótki opis rośliny, następnie najbardziej istotne cechy przydatne w rozpoznawaniu w terenie, ale bez skomplikowanych, botanicznych pojęć. Może jednak warto zamieścić w tym miejscu kilka słów objaśnienia.

Otóż bylina to roślina trwała, żyjąca przez kilka lat. Poza tym wyróżnia się zioła jednoroczne oraz dwuletnie. Termin „kwiat" należy rozumieć jako pojedynczy organ generatywny służący rozmnażaniu płciowemu. Ze względu na różnorodność kształtów wyróżnia się kwiaty dzwonkowe, pięciopłatkowe, rurkowe czy wargowe - z dwiema złożonymi wargami: górną i dolną itd. Kwiatostan to zbiór kwiatów. Może tworzyć płasko ułożoną wiechę, wydłużony kłos, zebrane grono itp. Specyficzne kwiatostany tworzą rośliny z rodziny złożonych, np. nagietek. Koszyczek kwiatostanowy zawiera część środkową oraz brzeżną, zewnętrzną: obie złożone z innych rodzajów kwiatów. Poza widoczną łodygą nadziemną z osadzonymi liśćmi istnieje także kłącze - przekształcona łodyga podziemna, służąca magazynowaniu substancji zapasowych, a także rozmnażaniu. Dzięki rozrastaniu się kłącza rośliny mogą wypuszczać kolejne pędy nadziemne w coraz to nowych, dalszych miejscach. Korzenie wyrastające m.in. z kłącza nazywa się przybyszowymi, todyga rozgałęziona to taka, z której bezpośrednio wyrastają kolejne pędy, a nierozgałęziona jest bezpośrednio pokryta tylko liśćmi. Wyróżnia się różne rodzaje liści: odziomkowe - dolne, największe, tworzące rozetę przy ziemi; łodygowe wyrastające z wyższych partii łodygi; są jeszcze wierzchołkowe - w najbliższym sąsiedztwie kwiatów. W kolejnych opisach znajdują się najbardziej praktyczne informacje: występowanie (przede wszystkim siedliska preferowane na terenie Polski, a w przypadku roślin obcych, uprawowych - miejsce pochodzenia), zbiór (części rośliny, które mają właściwości lecznicze), opis wykorzystania i zakładka „warto wiedzieć" z uzupełnieniami, jak np. ciekawostki dotyczące używania surowca w charakterze barwników. Warto zaznaczyć, że w opisach gatunkowych nie zaznaczono, czy dana roślina jest chroniona. Dane z aktualnej ustawy są jednak bardzo ważne i znajdują się w osobnym rozdziale książki.

Zioło dawniej i dziś

Siedząc historię zielarstwa, warto zwrócić uwagę na dwa istotne fakty. Po pierwsze, w większości pokrywa się ona z rozwojem medycyny. Pierwszymi lekarzami byli właśnie zielarze, a zioła - jedynymi istniejącymi lekarstwami. Po drugie, ważną rzeczą, jaka się nasuwa, jest niezmienność metod stosowania ziół od setek lat. Kuracja współczesna nie różni się od opracowanej w starożytności, a rozwijanej w średniowieczu... Dlatego warto zapoznać się ze sposobami wykorzystywania ziół sprzed wieków. Już najstarsze źródła wskazują, że najdoskonalszym lekarzem jest natura. Pierwotni ludzie, spożywający rośliny, stopniowo sprawdzali, które są trujące, lecznicze, odżywcze - na sobie zapoznawali się z ich właściwościami. Swoją wiedzę przekazywali kolejnym pokoleniom, które powiększały ją o coraz to nowe wiadomości. Najstarsze dane, odkryte przez archeologów, mają ponad 4 tysiące lat. Znano już właściwości czosnku, jaskółczego ziela, jałowca, mięty, rumianku, siemienia lnianego... Wśród pozostałości osad ludzkich znaleziono resztki stosowanych okładów, plastrów, inhalacji itp.
Wiedza o ziołach rozrastała się w takim stopniu, że musieli się nią zająć ludzie specjalnych profesji. Przykładowo w Babilonii byli to kapłani. Najstarszym dokumentem jest gliniana tabliczka z Nippur, zapisana pismem klinowym, w formie podręcznych zasad o leczniczych roślinach. W Kodeksie Ham-murabiego z XVIII wieku p.n.e. znalazł się zapis, że choroby wywoływane są przez demony i siły nieczyste. W Mezopotamii narodziło się wodolecznictwo. Wysoki poziom medycyny prezentowali starożytni Egipcjanie. Balsamowanie zwłok miało zapewniać zmarłym życie wieczne w zaświatach. Papirusy zawierają setki recept na rozmaite leki oraz wskazówki, jak leczyć rany....

---