Góry Parnasu. Science fiction

Góry Parnasu, niewydane dotychczas dzieło Czesława Miłosza, to nie tylko kolejny rozdział ""wielkiej realistycznej powieści"", którą laureat Nagrody Nobla pisał przez całe życie. To także ewenement gatunkowy w jego twórczości - powieść science-fiction, a przy tym jeden z najważniejszych tekstów dotyczących kryzysu współczesnej cywilizacji. Ukazuje świat zatomizowanych jednostek, pogrążonych w obsesyjnym ""zabijaniu czasu"", bez zdolności do empatii, a nawet wzajemnej komunikacji idei. Zarządzani przez technokratyczną kastę uprzywilejowanych, bohaterowie miotają się między konformizmem pozbawionej sensu konsumpcji, nihilistycznym terrorem a samobójstwem. Pisana w końcu lat 60. powieść ukazuje apokaliptyczny świat przyszłości, która właśnie staje się teraźniejszością - science-fiction ""chwyta rzeczywistość"" trafniej i bardziej wnikliwie niż niejedna tradycyjna powieść społeczna czy polityczna. Autobiograficzne aluzje i liczne odniesienia do epoki (od Freuda i Herberta Marcuse, przez rewoltę roku 1968 aż po kościelne aggiornamento i Jana XXIII) składają się na gorzki, utrzymany w duchu Huxley`owskiego Nowego wspaniałego świata raport ze stanu naszej cywilizacji. W poczuciu kryzysu powieściowej formy w XX wieku, Miłosz świadomie i celowo nie ukończył swego dzieła. Pozostawił nam jednak otwarte pytanie o możliwość świata lepszego niż jest - i nadzieję, że możliwa jest wiara w świecie bez Boga. Wiara w samą możliwość - w coś, czego nie ma, ale stać się może.