Wstęp / 7
Rozdział 1
Zarys historii prasy toruńskiej przed 1920 r. / 15
Rozdział 2
Warunki rozwoju i system organizacji prasy w międzywojennym Toruniu / 25
Determinanty wydawania i rozpowszechniania prasy / 25
System ograniczeń wolności prasy / 42
Rozdział 3
Czasopisma ogólnoinformacyjne i ugrupowań politycznych / 53
Rozdział 4
Czasopisma społeczno-kulturalne i literackie / 93
Rozdział 5
Czasopisma gospodarcze / 145
Rozdział 6
Czasopisma fachowe i o charakterze poradnikowym / 187
Rozdział 7
Czasopisma urzędowe / 263
Rozdział 8
Czasopisma naukowe i popularnonaukowe / 279
Rozdział 9
Czasopisma sportowe / 317
Rozdział 10
Czasopisma ogłoszeniowe / 351
Rozdział 11
Czasopisma wyznaniowe / 361
Zakończenie / 381
Bibliografia / 387
Źródła / 387
Archiwalia / 391
Słowniki, encyklopedie, źródła drukowane / 391
Opracowania / 392
Źródła elektroniczne / 397
Indeks osobowy / 403
Indeks tytułów prasowych / 409
Summary / 417
Prezentowana książka dedykowana jest osobie Profesora Marka N. Jakubowskiego, wieloletniego wykładowcy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, a przede wszystkim uczonego humanisty. Pisanie o książkach dedykowanych wybitnym profesorom u schyłku ich kariery, skłania – tak, jak zaciekawiający tytuł książki – do melancholijnej refleksji nad względnością przemijającego czasu. O ile w początkach pracy akademickiej wyobrażenie końca historii jest futurologiczną fikcją, to te same lata przeszłości zdają się nieomal mgnieniem oka. Zgodnie z dobrą tradycją uniwersytecką uczniowie, przyjaciele i współpracownicy Profesora oddali koledze po fachu należny mu szacunek. Potwierdzili tym samym wartość przyjaźni w świecie wspólnoty uczonych. I to nie tylko tej utylitarnej, lecz opartej na ideałach bezinteresowności, bez których kultura humanistyczna nie może zaistnieć w realnym świecie.
Biskup Jakub Kurdwanowski jako rządca diecezji płockiej okazał się wyjątkowo utalentowanym prawodawcą, gorliwym pasterzem i administratorem, opierając się w wielu ważnych decyzjach na radzie lub zgodzie kapituły katedralnej, a także jego najbliższych współpracowników. Potrafił jednak działać też wbrew woli wpływowych członków kapituły, co najwyraźniej ujawniło się w wydarzeniach z sierpnia i września 1420 r. Jego zdecydowany i zakrojony na szeroką skalą program reformy Kościoła płockiego nie zawsze trafiał na podatny grunt. Bliskie związki przedstawicieli elity kościelnej z urzędnikami mazowieckimi tworzącymi ówczesną elitę polityczną niemal całkowicie sparaliżowały jego działalność w diecezji w ostatnich latach jego rządów. Dlatego słuszny wydaje się wniosek, że na polu polityki personalnej w diecezji biskup Jakub poniósł swoją największą klęskę. Natomiast w wymiarze Kościoła polskiego i Kościoła powszechnego zapisał się on przede wszystkim jako jeden ze zwolenników reformy Kościoła, aktywny uczestnik soboru w Konstancji, synodów prowincjonalnych i wielu sądów arbitrażowych. Dzięki rozwiniętej współpracy ze Stolicą Apostolską jako jedyny z biskupów płockich późnego średniowiecza (przed wcieleniem księstwa płockiego do Korony) miał możliwość awansowania na stolicę biskupią we Włocławku, czego jednak nie uczynił, pozostając wiernym królowi. Jako polityk ustępował innym członkom polskiego episkopatu, ale należał za to do grona jednych z najbardziej zaangażowanych w służbę monarchii dyplomatów króla Władysława Jagiełły. Właśnie owa bliskość polityczna z królem znacznie osłabiała jego pozycję polityczną w lokalnych układach na Mazowszu, gdzie ciągle dominującą rolę odgrywali miejscowi książęta i ich najbliższe otoczenie. Nie zmienia to jednak faktu, że należał do grona najwybitniejszych pasterzy diecezji płockiej, a także w ogólności episkopatu polskiego u schyłku wieków średnich, który trzymając się jasno sformułowanego programu reform, ujętego w postaci dostosowanych do potrzeb lokalnych ustaw, starał się go. Natomiast dokonana przez niego kodyfikacja prawa diecezjalnego (kodyfikacja płocka), która spotkała się z żywą jeszcze wiele lat po jego śmierci recepcją, ciągle przypominała kolejnym pokoleniom mazowieckich duchownych osobę tego wybitnego prawnika i intelektualisty polskiego przełomu XIV i XV wieku, jedynego Małopolanina zasiadającego na stolicy biskupiej w Płocku.
Fragment „Podsumowania” do książki
Monografia W cieniu Zagłady. Losy kieleckich Żydów w czasie drugiej wojny światowej przedstawia tragiczne losy gminy żydowskiej w Kielcach pod okupacją niemiecką. Autor, opierając się na materiałach archiwalnych i wspomnieniowych z archiwów polskich, niemieckich, izraelskich i amerykańskich, stara się odpowiedzieć na pytania, w jaki sposób mogło dojść do prawie zupełnego wyniszczenia ludności żydowskiej w Kielcach, jak kształtowała się polityka antyżydowska w mieście, jak planowano, wdrażano i egzekwowano poszczególne obostrzenia i szykany skierowane przeciwko ludności żydowskiej. Analizie poddano poszczególne etapy powolnego spychania tej mniejszości poza granice wyznaczone przepisami prawnymi, a także jej fizycznego prześladowania zakończonego ostatecznie całościową deportacją członków gminy do niemieckiego obozu zagłady w Treblince w celu ich bestialskiego wymordowania. Do uzyskania pełnego obrazu procesu zagłady kieleckich Żydów wykorzystano zarówno perspektywę sprawców, umożliwiającą prześledzenie mechanizmów biurokratycznych i skali inicjatyw indywidualnych, jak i perspektywę żydowskich ofiar, dającą wyobrażenie o skutkach prowadzenia tak destrukcyjnej polityki dla członków prześladowanej społeczności. Zanalizowano również postawy ludności polskiej, zarówno tej wyciągającej pomocną dłoń do prześladowanej mniejszości, obojętnych światków tych tragicznych wydarzeń, jak i kolaborantów, dających się zaprzęgnąć do wspomagania machiny niemieckiej destrukcji.
Stan badań na temat kultury rocka w polskim obszarze nauki jest jeszcze mało zaznaczony, jednak w ciągu kilkunastu ubiegłych lat można zauważyć wyraźną tendencję zwyżkową w tej dziedzinie. Na świecie, szczególnie w krajach anglosaskich, badania nad rockiem od wielu lat cieszą się niesłabnącą popularnością.
In 1816 in Civita Lavigna (Lanuvium), some local farmers unearthed dozens of fragments of an inscription which was to become the most important primary source for several generations of historians studying Roman private associations. After all the fragments had been reassembled, it turned out that the inscription was a list of by-laws of an association which referred to itself as the collegium salutatre Dianae et Antinoi. The text fell into the hands of Theodor Mommsen and became the impulse for writing his famous treatise De collegiis et sodaliciis Romanorum. Mommsen, son of a Lutheran minister and an apostate at the same time, having analysed the ‘statute’ of the Lanuvian cultores Dianae et Antinoi, concluded that the ‘true’ purpose of such associations was to ensure decent burial for their members. In this way, the German scholar equated the concepts of collegia funeraticia and collegia deorum. The religious aspect of the functioning of these organisations was so thoroughly eliminated from the scholarly discourse by Mommsen’s collegia funeraticia that even in the early 21st century many historians were surprised by the assertion that associations of cultores did indeed have clearly religious functions. This study is an attempt to move cultic collegia out of the shadow of Mommsen’s funeral associations and to return them to the role of an independent subject of research, which will enable scholars to answer questions about their organisation and social composition, and most importantly to reveal their multi-functional character.
Prezentujemy nieoczywisty zbiór przemyśleń dotyczących zagadnień głupoty i mądrości. Zestawienie tychże opozycji budzi zazwyczaj sporo emocji, tych codziennych, zdawałoby się błahych, aczkolwiek przecież umożliwiających nam funkcjonowanie, ale równocześnie także rozpatrywanych z perspektywy naukowej. W naszym przekonaniu autorzy zamieszczonych tekstów trafnie zatarli granice pomiędzy światem zdroworozsądkowym a akademickim (być może ich po prostu nie ma?). Może klasyfikowanie zdarzeń, ludzkich wyborów, zachowań, wypowiedzi ma swe silne korzenie w sferze kulturowo uwewnętrznionej, nadzwyczaj bliskiej pragmatyzmowi.
[…] W prezentowanych artykułach przedstawiono mądrość i głupotę jako kategorie przeciwstawne lub dopełniające się. Autorzy zastosowali różne ujęcia i spojrzenia, aby dokonać ich wszechstronnego opisu.
Ze Wstępu
Chciałbym, aby ta książka przyczyniła się do podjęcia szerokiej dyskusji nie tylko nad uświadomieniem nam, czym jest autyzm. Przede wszystkim konieczne jest dokonanie zmiany zakresu pola widzenia i odejście od przeliczania ilości autyzmu w autyzmie na rzecz postrzegania osoby z zaburzeniem ze spektrum autyzmu jako członka naszego społeczeństwa, mającego takie same prawa jak inni ludzie, którzy często określani są jako neurotypowi. Podjęcie dyskusji i wprowadzenie zmian są konieczne, chociaż zdaję sobie sprawę, że opór społeczny, brak najnowszej wiedzy i prowadzenia badań na poziomie światowym (w tym netnografii) mogą być trudne do przezwyciężenia. Niemniej pierwszy krok został uczyniony. Poznanie osób z ZSA dzięki ich przekazowi otworzyło drogę nie tylko do dokonywania opisu ich stanów wewnętrznych, zmysłowych odczuć, budowania świadomości, ale także do zrozumienia wizji innego odbioru świata i tworzenia na tym podłożu. Otwarcie się na ich doznania zmysłowe uświadamia, jak ich odbiór jest zwizualizowany. Jak to samo doznanie może być w różnoraki sposób odbierane i wzorcujące.
rzekład i opracowanie naukowe – Marcin Jan Janecki
Przekład łacińskich tekstów pisarzy średniowiecznych, z pozoru niezbyt skomplikowanych z punktu widzenia samego języka łacińskiego, w rzeczywistości obciążony jest znaczną liczbą niełatwych do przezwyciężenia trudności. W przypadku większości biblijnych komentarzy św. Tomasza z Akwinu trudności te rodzą się z braku krytycznego wydania poszczególnych komentarzy. Stąd praca translatorska dodatkowo związana jest często z opowiedzeniem się za jednym z wariantów tekstualnych prezentowanych przez rękopisy i wczesne wydania dzieł Akwinaty. Wykład Listu do Galatów należy do tej grupy dzieł Doktora Anielskiego, które nie tyle wyszły spod jego pióra, ile zostały spisane przez słuchaczy podczas wykładu (reportatio). Nie mamy świadectw, aby sam Tomasz dokonał autoryzacji i korekty tego tekstu. Ostatnie wydanie Tomaszowych komentarzy do Listów św. Pawła, które przygotował R. Cai, nie uwalnia czytelnika od wielu wątpliwości co do wybranych lekcji. Tekst łaciński zamieszczony w niniejszym tomie, życzliwie użyczony przez Corpus Thomisticum, jest niemal identyczny z tekstem ustalonym przez Caia i wydanym przez Mariettiego. […]
(Fragm. Słowa od tłumacza)
Książka Głosy i performanse tekstów. Literatura – piosenki – ciałoto publikacja z zakresu antropologii współczesności, w pierwszej części z obszaru literaturoznawstwa, w drugiej – song lyrics studies, w trzeciej zaś – cultural studies, zawierająca interpretacje rozmaitych tekstów kultury (wierszy, poematów, dziennika, tekstów piosenki, body artu – performansów) oraz animacji kultury, wykorzystująca narzędzia psychoanalizy, performatyki, geopoetyki, kulturowych studiów miejskich, somatoestetyki, gender studies, ekokrytyki, memory studies, monoseologii, narratologii transmedialnej oraz etnografii przedtekstowej. W czternastu studiach, o różnym profilu gatunkowym, bo czytelnik znajdzie tu rozprawy, artykuły i szkice, podjęto próbę lektury „pretekstowej”, „nomadycznej”, wędrującej od literatury do piosenki i body artu, od czytania do słuchania i patrzenia, od ciała do ciała, by zanotować swego rodzaju raporty z „badań terenowych w światach tekstów i realnych miejsc” w tym „zeszycie podróżnym pamiętającego interpretatora”.
Wola nie-wiedzy wykorzystuje teksty ponowoczesnego horroru filmowego i literackiego jako narzędzia służące do opisu świata późnej nowoczesności. W ten sposób przy użyciu obrazów, teorii i pojęć powiązanych z najnowszymi narracjami fantastycznymi autor przybliża i analizuje kluczowe problemy rzeczywistości. Prezentowana książka z pewnością nie ma charakteru monografii ponowoczesnych opowieści grozy, choć niewątpliwie jest próbą monograficznego opisu lęków późnej nowoczesności – dokonanego za pomocą utworów, w których lęki te artykułują się w sposób najbardziej wyrazisty, bo najsilniej skonwencjonalizowany. Wśród omawianych w niej pól problemowych znajdują się m.in.: schemat akcji opowieści grozy oparty na interakcji drapieżnik – ofiara; kulturowe strategie konstruowania „niemożliwego”; brytyjski horror folkowy i włoskie filmy giallo, lęk przed instytucjami totalnymi oraz paranoiczny potencjał wiedzy zdobywanej za pośrednictwem Internetu.
Gruźlica jako zoonoza i antropozoonoza jest problemem terapeutycznym i społecznym. Choroba ta wpisuje się w koncepcję „One Health” rozumianą jako wspólny wysiłek wielu dyscyplin działających na szczeblu lokalnym, krajowym i globalnym w celu poprawy stanu zdrowia ludzi i zwierząt. Ta definicja była podstawą do przygotowania publikacji przedstawiającej w sposób holistyczny historię zwalczania gruźlicy bydła w Polsce i osadzenia jej w kontekście historycznym XIX- i XX-wiecznej europejskiej medycyny, mikrobiologii i weterynarii.
„Niniejsza praca nie jest jedynie suchym przytoczeniem faktów historycznych czy wiedzy z zakresu epizootiologii weterynaryjnej, ale przede wszystkim stanowi spójny wywód i opis procesów prowadzących do systemowego rozwiązania problemu. Jej nowatorskie ujęcie tematu może być nie tylko źródłem wiedzy na temat historii walki z tym schorzeniem, ale i swego rodzaju modelowym przykładem działań związanych z osiągnięciem wspólnego celu na drodze współpracy uczonych z różnych dziedzin, instytucji państwowych czy w końcu samego społeczeństwa”.
Fragment recenzji wydawniczej
Praca jest pierwszą w Polsce monografią poświęconą pątniczej spuściźnie Andrzeja Murawjowa, pisarza, poety, teologa, działacza kościelnego oraz państwowego. Podjęto w niej próbę przedstawienia trzech kolebek chrześcijaństwa: Jerozolimy, a więc miejsca narodzin tej religii, celu pierwszej peregrynacji poety, który określił jego dalsze życie osobiste i pisarskie; Rzymu, serca katolicyzmu, co stwarzało możliwość zaprezentowania stosunku Murawjowa do tej konfesji; oraz Kijowa, kolebki chrześcijaństwa Słowiańszczyzny Wschodniej.
Celem Autorki nie jest szczegółowe przedstawienie kolejnych szkiców wchodzących w skład poddawanych analizie utworów, ale ich całościowa interpretacja na tle bogatych tradycji pielgrzymkowych w Kościele wschodnim i zachodnim oraz wykazanie, że peregrynacje były dla Murawjowa doświadczeniami o charakterze psychosomatycznym.
Recenzowana monografia naukowa dotyczy wybranych, niezwykle ważnych kwestii społecznych i etycznych, związanych z poszczególnymi etapami życia ludzkiego: jego początkiem, trwaniem i śmiercią. Składa się z dziewięciu artykułów, które łącznie tworzą szeroką panoramę współczesnych problemów bioetycznych. […] Jest przykładem ich dobrego diagnozowania, aktualizowania refleksji nad nimi i proponowania konkretnych rozwiązań, które odwołują się – co bardzo cenne – do rodzimych przykładów. […] Adresatami publikacji mogą być zarówno osoby profesjonalnie związane z szeroko rozumianą służbą zdrowia, studenci kierunków medycznych, jak i pacjenci oraz ich rodziny, a także osoby zawodowo organizujące wsparcie w trudnych sytuacjach. Publikacja zainteresuje także osoby, które poszukują refleksji nad społecznie ważnymi kwestiami bioetycznymi, ukazanymi w perspektywie personalistycznej.
Z recenzji ks. dr. hab. Zbigniewa Wanata, prof. UMK
Monografia zawiera szereg interesujących tekstów analizujących dylematy moralne związane z początkiem i końcem ludzkiego życia. Poruszane zagadnienia są ważne i aktualne. W części pierwszej znajdują się opracowania dotyczące kwestii prenatalnych i okołoporodowych, w części drugiej – kwestii terminalnych, a na końcu tekst zwieńczający, dotyczący pojęcia sumienia […] Szczególnie cenne wydają się teksty prezentujące obszerne wyniki badań własnych (np. opieki nad dziećmi z zespołem Downa) i funkcjonowanie niedawno powstałych instytucji (jak hospicja perinatalne) albo opisujące proponowane procedury postępowania w praktyce (np. w stosunku do osób umierających). Inne teksty, nawet jeśli dotyczą zagadnień znanych (np. diagnostyki prenatalnej lub opieki nad ciężarnymi niepełnosprawnymi), omawiają je w sposób porządkujący dotychczasową wiedzę. Powyższe sprawia, że monografię można uznać za dzieło oryginalne. […] Wśród Autorów poszczególnych rozdziałów znajdują się osoby rozpoznawalne w środowisku medycznym i bioetycznym, co sprawia, że publikacja powinna cieszyć się zainteresowaniem w tych kręgach, a sformułowane w niej postulaty mogą mieć wartość aplikacyjną.
Z recenzji dr. hab. med. Jakuba Pawlikowskiego, prof. UKSW
Czy możliwe jest przeformułowanie rozumienia archiwum teatru – pojęcia, które w naukach humanistycznych rozwijane jest przynajmniej od czasów Jacques’a Derridy i Hala Fostera? Taką próbę, przyjmując perspektywę performatywną i uwzględniając prace teoretyczne wyrosłe ze zwrotu archiwalnego w naukach humanistycznych, podejmuje autorka w niniejszej książce. Propozycja pojęcia „archiwum performatywnego”, uwzględniającego podobieństwa między archiwum i teatrem oraz nieoczywiste rodzaje dokumentów, które do archiwum teatru należy włączyć, staje się kluczem do odczytania znaczących wydarzeń z polskiego życia teatralnego, politycznego i społecznego ostatnich lat.
Najnowsze opery to interesujący materiał badań nad relacjami zachodzącymi między ciałami a technologiami cyfrowymi. Charakteryzuje je otwartość formy, niejednolitość, eksperymentalność oraz wykraczanie poza instytucjonalne ramy tradycyjnie rozumianej sztuki operowej, a także nierzadko spekulowanie na temat przyszłości człowieka i technologii. Pisząc o najnowszych operach, nie można jednak pominąć znaczenia typowych rozwiązań estetycznych i dramaturgicznych, właściwych operze rozumianej jako tradycyjny gatunek, instytucja lub zbiór praktyk kształtujących zachowania jej wykonawców i odbiorców. W trzech głównych częściach książki autorka omawia wszystkie te zagadnienia, zestawiając rozmaite zjawiska artystyczne, społeczne i naukowe, które są analizowane przez specjalistów zajmujących się różnymi obszarami wiedzy. Na konkretne opery spogląda przez pryzmat teorii performatyków, kulturoznawców oraz badaczy technonauki i technokultury.
Monografia, będąca efektem wieloletnich poszukiwań teoretycznych i badań terenowych, służy przedstawieniu i diagnozie procesu demokratyzacji kultury współczesnej. Ukazuje spór wokół zmiennych znaczeń demokracji i tym samym ewentualnego wyznaczania demokratyzacji. Szczegółowym przedmiotem zainteresowania autora jest sytuacja w jego własnym kraju, stąd prezentowane przykłady odnoszą się do kontekstu polskiego i w głównej mierze jego dotyczą. Wypracowane ujęcie demokracji zachowuje otwarty charakter, uwzględniający grę między takimi wartościami, jak: wybór, lud, równość, wolność, wielość, różnica, które pozostają kategoriami niedomkniętymi, wypełnianymi treściami w intelektualnych i praktycznych sporach. Takie ujęcie demokracji umożliwia udzielenie odpowiedzi na pytanie nie o to, czym ona jest, ale jak jest używana.
Z jednej strony autor przedstawia w książce, w jaki sposób nauka, teoria i wiedza stają się polem ustalania sensów demokracji. Teoretyczne koncepcje zostają zatem ukazane jako należące do dziedziny kultury, tworzące i odzwierciedlające zjawisko demokratyzacji. Z drugiej strony omawia praktyki mogące na proces demokratyzacji wskazywać i go ustanawiać. Interesujący okazują się więc aktorzy społeczni, podejmujący aktywne strategie w konkretnych obszarach. Tym samym analiza prowadzona w całej pracy balansuje między procesami społeczno-kulturowymi wyrażanymi w dyskursach teoretycznych a społeczno-kulturowym doświadczaniem tych procesów w konkretnych ludzkich działaniach.
Monografia Nauki ekonomiczne wobec wyzwań współczesnej gospodarki. Zarządzanie – przywództwo – komunikacja to drugi tom rozważań nad bieżącymi problemami gospodarczymi. Zakres książki obejmuje zagadnienia z różnych dyscyplin naukowych, takich jak ekonomia i nauki o zarządzaniu. Zebrane publikacje charakteryzuje aktualność tematu oraz dociekliwość badawcza młodych adeptów nauki.
W części pierwszej, poświęconej ekonomii, zwrócono uwagę na problemy związane z rynkiem pracy nierejestrowanej. W oparciu o skalę zjawiska omówiono strukturę wykonywanej pracy, scharakteryzowano uczestników obszaru nierejestrowanego oraz przedstawiono motywację do podjęcia takiej aktywności. Wśród poruszanych tematów skupiono się także na przywództwie oraz roli inteligencji emocjonalnej wśród managerów i liderów.
W monografii zwrócono ponadto uwagę na aspekty związane z komunikacją marketingową, która w oparciu o real-time marketing jest prezentowana jako efektywny sposób kreowania marki wśród klientów. Przybliżono również tematykę związaną z rozwijającym się i zyskującym na znaczeniu obszarem big data, przede wszystkim jego szansami i wyzwaniami.
Dość obszerny obszar rozważań teoretyczno-empirycznych umożliwił zaprezentowanie wybranych wyzwań, przed którymi stoją organizacje oraz osoby zarządzające nimi. Przedstawione w monografii wnioski zostały oparte na wynikach prowadzonych badań i z pewnością mogą być inspiracją do ciekawej dyskusji oraz dalszych studiów.
Pierwsza publikacja na polskim rynku wydawniczym poświęcona ocenie potencjału rozwiązań należących do koncepcji smart city w kontekście sektora informacyjnego. Podjęto w niej próbę konceptualizacji idei inteligentnych miast na tle rozważań na temat społeczeństwa informacyjnego oraz istoty partycypacji społecznej, a także zaprezentowano kompleksowy przegląd piśmiennictwa odnoszącego się do koncepcji smart city i obejmującego dorobek różnych dyscyplin naukowych.
Dla potrzeb egzemplifikacji przywołanych teorii dokonano przeglądu najbardziej reprezentatywnych projektów smart wdrażanych w wielu obszarach funkcjonowania miasta, realizowanych w zagranicznych i polskich ośrodkach miejskich. Aby odpowiedzieć na pytanie o stopień obecności rozwiązań smart w polityce miejskiej, dokonano badania budżetów partycypacyjnych 10 polskich miast (tzw. europolis) z lat 2012–2018.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
