Eseje zebrane w książce Włodzimierza Szturca tworzą osobną całość, kontekstualizują się i ramują nawzajem, sugerując nowe, często zaskakujące odczytania. Książka została podzielona na dwie części sygnalizowane w tytule: Diapazony i Fonosfery. Terminy te, odwołując się do muzyki, ustanawiają oryginalne ramy teoretyczne dla poszczególnych analiz. Autor proponuje performatywne czytania świadectw literackich i filozoficznych, pyta o sprawczość słowa poety czy pisarza, o związki tekstu z kulturą i o kulturotwórczy wymiar literatury.Włodzimierz Szturc z równą swobodą i swadą porusza się po kulturach starożytnych co nowożytnych; pisze językiem żywym i pełnym emocji, nie ustając w proponowaniu własnych, zwykle oryginalnych interpretacji, i to nie tylko arcydzieł literackich, ale też fenomenów kulturowych.Diapazony i Fonosfery wzbogacają polskie piśmiennictwo naukowe o cenne refleksje i, mam nadzieję, zainspirują dalszy rozwój nowatorskich badań kulturowych.Z recenzji prof. dr. hab. Mirosława KocuraWłodzimierz Szturc prof. dr hab., autor kilkunastu książek poświęconych zagadnieniom dramatu i teatru, antropologii kultury oraz literaturze romantyzmu, pracuje w Katedrze Teatru i Dramatu na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i w Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie. Jest też dramaturgiem i autorem sztuk teatralnych.
Wprowadzona przez Marianne Hirsch kategoria „postpamięci” bardzo szybko stała się jedną z najważniejszych opisujących kondycję powojennej kultury europejskiej. Hirsch opisuje różne sposoby, za pomocą których pamięć mogła być „przekazywana” – od rozmów, przez zachowanie rodziców, które było konsekwencją przeżyć z przeszłości (depresja, obsesje, milczenie), a także ich wpływ na kolejne pokolenie. Postpamięć zwraca uwagę nie tyle na sam transfer pamięci, choć świadomość jego przebiegu jest kluczowa dla zrozumienia całego procesu, ile sposób, w jaki zostaje ona przyswojona przez odbiorców, którzy cały czas muszą w nim aktywnie uczestniczyć. Postpamięć nie jest procesem jednolitym, ale chaotycznym, rozszczepionym na różne formy i media, poprzez które może odbywać się transmisja „pamięci” między pokoleniami. Jej wewnętrzna dynamika i brak ściśle określonych struktur sprawiają, że jest ona otwarta na modyfikacje i może przyjmować różnorodne formy w zależności od relacji, w jakiej się odbywa. W jaki sposób teatr uczestniczy w procesie transferu pamięci? Jak się do niego ustosunkowuje i z niego korzysta? Czy spektakl może generować doświadczenie postpamięci? Jakie są konsekwencje uruchomienia narracji krytycznych wobec postpamięci? Książka Marty Bryś jest próbą odpowiedzi na te pytania na przykładach spektakli Tadeusza Kantora, Jerzego Grzegorzewskiego, Moniki Strzępki oraz Krzysztofa Warlikowskiego. Proces postpamięci odbywa się w relacji między sceną a widownią. W pewnym sensie najważniejszą cechą całej analizy jest zwrócenie uwagi na ten właśnie fakt „stawania się” postpamięci w teatrze. I w tej kwestii zarówno analiza przedstawień, jak i jej konkluzje są wyjątkowo trafne i odkrywcze. Fragment recenzji prof. Krzysztofa Bielawskiego Szczególnie warte podkreślenia jest krytyczne podejście Autorki do przywołanych prac. W każdym z rozdziałów opiera ona własne interpretacje na wybranej koncepcji teoretycznej, czasem traktując ją jako inspirację dla swoich obserwacji, czasem jako cenne wsparcie metodologiczne, czasem jednak przeformułowując wersję autorską czy wręcz wchodząc z nią w polemikę. Fragment recenzji prof. Ewy Guderian-Czaplińskiej Ważną zdobyczą rozprawy jest pokazanie i dowiedzenie, że specyfika procesu postpamięci sprawia, iż „niezależnie od tego, czy dane medium zawiera komentarz (także krytyczny) do transferu pamięci, to zawsze zostaje przez niego zagarnięte i automatycznie staje się jego częścią”. W ten sposób nazwa „teatr postpamięci” otrzymuje niejako podwójne uzasadnienie: jest to teatr będący częścią procesu postpamięci, a zarazem tematyzujący, wystawiający go. Fragment recenzji prof. Dariusza Kosińskiego MARTA BRYŚ – doktor nauk humanistycznych, absolwentka teatrologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 2011–2013 pracowała w Ośrodku Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora „Cricoteka”, w latach 2013–2014 koordynatorka programowa festiwalu Krakowskie Reminiscencje Teatralne. Wraz z dr Łucją Iwanczewską współkuratorka projektu „Biografie w teatrze” realizowanego w Cricotece. W latach 2014–2015 oraz 2016–2017 członkini komisji w Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej organizowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2015 roku koordynowała promocję Teatru POP-UP w Krakowie, realizowanego przez Agencję GAP, w ramach którego była również producentką autorskiego projektu SPI->RA->LA Krystiana Lupy, Piotra Skiby i Igi Gańczarczyk. W latach 2018–2019 koordynowała współpracę z artystami w Krakowskim Salonie Sztuki organizowanym przez Fundację F.A.I.T oraz Krakowskie Biuro Festiwalowe. Współredaktorka wraz z prof. Katarzyną Fazan i dr hab. Anną R. Burzyńską publikacji Dziś Tadeusz Kantor! Metamorfozy śmierci, pamięci i obecności (2014). Publikuje na łamach czasopism „Didaskalia”, „Dialog”, „Notatnik Teatralny”, „Opcje”.
Ślady teatru. Księga ofiarowana Joannie Walaszek wpisuje się w najlepsze tradycje tomów jubileuszowych i stanowi dowód wielogłosowości polskich badań nad teatrem, widowiskami i sztukami performatywnymi. Powstała spójna, a zarazem utrzymana w dialogicznym duchu całość, dająca obraz współczesnej polskiej teatrologii jako dyscypliny, która nie zapomina o swych tradycjach, a jednocześnie otwiera się na nowe tematy i nowe metodologie. Z recenzji dr hab. Ewy Partygi, prof. IS PAN Różnorodność materiału badawczego jest ogromna, tak jak zróżnicowane są poetyki tekstów – od krótkich szkiców i przyczynków do historii teatru, przez eseje, studia przypadków i wspomnienia, po artykuły przekrojowe czy o charakterze syntez. Twórczość Swinarskiego, przywoływana po latach i na nowo interpretowana, stanowi mocne ogniwo książki, nic więc dziwnego, że została wyodrębniona jako osobna część. Jako całość książka Ślady teatru jest niezwykle wartościowa, przynosi wiele cennych odkryć, oryginalnych interpretacji oraz sporo materiału do przemyśleń. Z recenzji prof. dr hab. Ewy Wąchockiej Na książkę składa się dwadzieścia siedem tekstów napisanych z myślą o Joannie Walaszek oraz jej ofiarowanych. Autorami są przede wszystkim jej przyjaciele, często wybitni naukowcy z różnych ośrodków uniwersyteckich i teatralnych w Polsce. Największy blok tekstów dotyczy Konrada Swinarskiego. Nowe świadectwa (niepublikowane listy), nowe odczytania pozwalają po raz kolejny spojrzeć na życie i twórczość tego reżysera. Kolejne rozdziały książki – „Przedstawienia”, „Aktorzy”, „Nowe przestrzenie”, „Obyczaje” – zawierają interesujące teksty dotyczące historii, krytyki i teorii teatru. Tytuł tomu – Ślady teatru – w oczywisty i bezpośredni sposób nawiązuje do zbioru recenzji Joanny Walaszek Ślady przedstawień, wydanego w 2008 roku. Punkt wyjścia obu książek jest podobny – ocalamy ślady. Przy tym, pisząc recenzje, komponując teksty naukowe, ślady po sobie też pozostawiamy... Od redaktorów tomu
"Katarzyna Waligóra pokazuje teatr jako zdarzenie, w którym splata się podmiotowość ludzka i pozaludzka. Oddaje głos rekwizytom, które okazują się ukrytymi sprawcami procesu twórczego; czasem partnerami, innym razem antagonistami aktorów. Interesują ją zarówno przedmioty trywialne i codzienne, jak i przedmioty-palimpsesty, zanurzone w sieci nakładających się na siebie znaczeń; przedmioty, które funkcjonują jako miejsca wspólne zbiorowej wyobraźni, jak strój Konrada z Dziadów. Perspektywa, w której widać sprawczość rekwizytów w procesie twórczym, była możliwa dzięki odrzuceniu chłodnej, zdystansowanej pozycji badawczej. Autorka rozumie, że transparentność naukowej narracji jest tak naprawdę strategią wytwarzania obiektywizmu, manifestacyjnie więc zajmuje pozycję odmienną. Przyznaje się do emocjonalnego zaangażowania i kibicowania artystom, podgląda teatralne działania od kulis, od strony pracowni i magazynów."
Z recenzji dr Moniki Żółkoś
"Bardzo więc kibicuję tej książce: jest ożywczo nowatorska, świetnie skomponowana, stanowi świadectwo nowego typu pracy teatrologicznej (wreszcie! wchodzącej w bliski kontakt z teatrem), a przy pozorach niemal reportażowej (więc wciągającej) narracji twardo trzyma się naukowych standardów."
Z recenzji prof. Ewy Guderian-Czaplińskej
Katarzyna Waligóra – doktorantka w Katedrze Dramatu i Teatru na Uniwersytecie Jagiellońskim, recenzentka teatralna stale współpracująca z pismem „Didaskalia” i portalem taniecpolska.pl, prowadzi także warsztaty edukacyjne o teatrze dla młodzieży i dorosłych.
Klienci, którzy k
Punktem wyjścia koncepcji książki Teatr brzydkich uczuć była teoria Sianne Ngai inspirująca do nowych sposobów myślenia o teatrze, przedstawieniach kulturowych i rzeczywistości społecznej. Tom rozpoczyna więc tłumaczenie wstępu do monografii Ngai, w którym autorka przedstawia założenia metodologiczne i charakterystykę brzydkich uczuć negatywnych emocji i afektów.W kolejnych rozdziałach autorki i autorzy analizują różne zjawiska teatralne, performatywne i społeczne, odnosząc się do koncepcji Ngai i do innych teorii afektywnych.Publikację zamyka tłumaczenie wprowadzenia do książki The Promise of Happiness Sary Ahmed. Autorka udowadnia, że szczęście jest znormatywizowanym projektem życiowym, dostępnym tylko niektórym podmiotom. Zgodnie z tą diagnozą brzydkie uczucia mogą być postrzegane jako produkt uboczny zderzenia podmiotów nienormatywnych z rzeczywistością projektowaną przez ideę szczęścia oraz przeszkodą do jego osiągnięcia. Artykuły zamieszczone w Teatrze brzydkich uczuć tworzą zaś nieszczęśliwe archiwum, a ujawnione w nim wstydliwe afekty rozbijają systemy społeczne ufundowane na normatywnej wizji szczęścia i odsłaniają ich przemocowy charakter.Teatr brzydkich uczuć to publikacja świetnie obmyślona, uzupełniająca istotną lukę w rodzimej humanistyce, otwierająca dyskusję, która nakazuje przeprogramować myślenie o związkach łączących emocje, teatr, procesy performatywne i sferę publiczną. Jest rzeczowa i zaangażowana zarazem. Pokazuje, że rozmowa o sztuce nie może obejść się bez analizy afektywnych ram jej powstawania i recepcji.Z recenzji dr Weroniki SzczawińskiejWidzę w Teatrze brzydkich uczuć próbę rekonfiguracji teatralnych hierarchii i wzmocnienie głosów dotąd uciszanych. Nadanie wagi brzydkim uczuciom odbieram jako gest polityczny i emancypujący, dający narzędzia i siłę, by mówić o tym, o czym wcześniej mówić nie wypadało.Z recenzji dra hab. Piotra Morawskiego
Książka Katarzyny Fazan to ważne osiągnięcie w dziedzinie badań nad twórczością Tadeusza Kantora. Publikacja tomu wydaje się niezwykle aktualna, zważywszy na zbliżającą się w grudniu 2020 roku 30. rocznicę śmierci artysty. Praca ta nie tylko stanowi podsumowanie dorobku autorki, która od wielu lat zajmuje się dziełem Kantora, ale także otwiera pole nowych odczytań jego sztuki, próbuje pokazać odmienne sposoby jej recepcji i zwrócić uwagę na jej radykalne znaczenia. Proponowany sposób interpretowania dzieł artysty, a także zasugerowany performatywny wymiar jego praktyk wskazuje na inne przestrzenie obecności teatralnego i plastycznego dorobku Kantora. Trzy części pracy – „Manifestacje”, „Konfrontacje”, „Ślady” – wyznaczają zarys nowej topografii możliwego ulokowania jego twórczości. […] To projekt o niezrównanej skali, imponujący zarówno pod względem wartości historiograficznej, jak i krytycznej przenikliwości, precyzji myślenia i twórczego podejścia do przedmiotu badań.
Z recenzji prof. Michała Kobiałki, University of Minnesota
Tom Kantor. Nie/Obecność zogniskowany jest wokół osobowości artystycznej Tadeusza Kantora, jego twórczości, obecnych w niej przekształceń i nawrotów, zmieniających się technik plastycznych i projektów teatralnych; jest to studium miejsc ważnych dla biografii artysty i archiwów jego pamięci, analiza pozostawionych, albo śladowych, albo restytuowanych, albo wreszcie konstruowanych przez nieobecność, znaków jego obecności i dynamicznego dzieła. […] Autorka przeprowadza czytelnika przez kolejne „stacje” artystycznej, intelektualnej i emocjonalnej podróży Kantora – artysty obecnego i nieobecnego, tworzącego, a zarazem będącego obiektem przetwarzania w sztuce. Z tego właśnie powodu książka niniejsza jest także wspaniałą podróżą – peregrynacją przez sztukę współczesną: malarstwo i instalacje, performans i przedstawienia teatralne, zwłaszcza przez scenografię i obiekty eksponowane jako osobne dzieła sztuki. Jest to książka nie tylko o Kantorze, ale i o sztuce współczesnej, także o sztuce czasów, w których żyjemy.
Z recenzji prof. Włodzimierza Szturca, Uniwersytet Jagielloński
Katarzyna Fazan – wykłada w Katedrze Teatru i Dramatu Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz na Wydziale Reżyserii Dramatu w Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego. Autorka prac poświęconych literaturze modernizmu, estetyce teatru i związkom scenografii z plastyką. Wydała monografię Szczera poza dekadenta. Kazimierz Tetmajer między epistolografią a sztuką (2001), Projekty intymnego teatru śmierci. Wyspiański – Leśmian – Kantor (2009), była współredaktorką dwutomowego wydania pism teatralnych i filmowych Tadeusza Peipera Wśród ludzi na scenach i na ekranie (2000), opracowania edytorskiego i naukowego Utworów wybranych Ludwika Marii Staffa (2004), książki zbiorowej Dziś Tadeusz Kantor! Metamorfozy
śmierci, pamięci i obecności (2014), także jej wersji angielskiej Tadeusz Kantor Today: Metamorphoses of Death, Memory and Presence. Współredagowała tom Odsłony współczesnej scenografii. Problemy – sylwetki – rozmowy (2016). Przewodniczy komitetowi redakcyjnemu serii Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego Teatr/Konstelacje, jest stałym współpracownikiem „Didaskaliów”, należy do Rady Programowej Cricoteki.
„Sobątańczenie to książka krytyczna z mocnym fundamentem teoretycznym – i zapewne udane połączenie tych dwóch żywiołów ujmuje szczególnie. Najbardziej lubię, kiedy tak właśnie używa się teorii teatru: pomysłowo, sprawnie i dyskretnie. Alicja Müller dysponuje bogatym instrumentarium, ale nie obnosi się z nim. Sięga po narzędzia, których w danej chwili potrzebuje, i trafnie przykłada je do konkretnej rzeczywistości artystycznej w całym jej bogactwie, które dzięki nim można lepiej poznać i zrozumieć. Lektura tej publikacji wzmacnia wiarę w wartość teorii”.
Z recenzji dr. hab. Tomasza Kubikowskiego
Alicja Müller – doktorantka w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych na Uniwersytecie Jagiellońskim, krytyczka tańca i recenzentka teatralna. Jest redaktorką naczelną Internetowego Magazynu „Teatralia”; jej teksty można znaleźć także w Miesięczniku „Teatr” oraz na portalu taniecpolska.pl. W 2014 roku została laureatką I edycji Ogólnopolskiego Konkursu im. Andrzeja Żurowskiego na Recenzje Teatralne dla Młodego Krytyka. Stale współpracuje z Fundacją Performat oraz z Fundacją Off Camera.
Zbiór studiów Włodzimierza Szturca jest wyrazem świadomości, że w dramacie ludzkiego życia najważniejsza staje się scena ostatnia. Autor z uwagą i wrażliwością przygląda się różnym tekstom artystycznym, by śledzić tropy zmagań z tanatycznym wyzwaniem. Pozostaje w kręgu swoich bliskich: książka ma charakter intymny. Poświadcza własną biografię przez doświadczenie i lekturę, tworzy przestrzeń spotkania z Księgą (Biblią, mitologiami, tradycjami teologicznymi i filozoficznymi) i z osobami (własną rodziną, Słowackim, Wyspiańskim, Beckettem, Artaudem). Dramat i teatr widziane są tu w bogactwie innych konstelacji literackich i kulturowych. Dramatyczność staje się pojęciem uniwersalnym, a nie gatunkowym. Dotkliwe przestrzenie. Studia o rytmach śmierci to trzecia z książek prof. dr hab. Włodzimierza Szturca traktująca o sztuce, metafizyce i człowieku. Po Szkicach o wrażliwości ludzkiej i Szkicach o namiętności autor poddaje refleksji rytm śmierci. To książka znakomita, w której elegancja myśli współzawodniczy z elegancją słowa. Bohaterami Dotkliwych przestrzeni są artyści, filozofowie i ich dzieła. Dzieła wyrastające ze spotkania jak pisze autor tamtego świata, ale także z trwogi, lęku i pasji. Centralną część książki tworzą refleksje dotyczące twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Prezentowana interpretacja Akropolis jest prawdziwym popisem kunsztu teatrologa, historyka kultury, literatury, znawcy mitów i architektury. Dramat odczytany zostaje jako intymna wypowiedź poety. Trudna sztuka eseju znajduje w osobie Włodzimierza Szturca jednego ze swoich współczesnych mistrzów. Z recenzji dr. hab. Kazimierza Adamczyka
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
