On ma depresję

Męska depresja była pilnie strzeżoną tajemnicą aż do momentu wydania książek Terrence'a Reala pt. I Don't Want To Talk About It: Overcoming the Secret Legacy ofMale Depression (1997), Williama Pollacka Real Boys (Prawdziwi chłopcy, 1998), a także Jeda Dia-mondaMo/e Menopause (Męska menopauza, 1997). W ciągu ostatnich kilku lat twórcy różnych programów edukacyjnych zaczęli kierować uwagę na oznaki męskiej depresji. The National Institute of Mental Health (NIMH) zorganizował kampanię społeczną, której celem było zmniejszenie napiętnowania mężczyzn cierpiących na depresję. W kampanii tej prezentowano wypowiedzi strażaka, policjanta i płetwonurka (utożsamianych z silnymi mężczyznami), którzy zmagali się z depresją (NIMH, 2004). Od tego czasu powstało kilka kolejnych książek o męskiej depresji, ale nie było dotąd na rynku żadnej skierowanej do was - partnerek cierpiących facetów.

Może zasadne byłoby zaprzestanie używania w tej książce terminu „depresja", gdyż doszukując się jej typowych objawów, możesz przeoczyć inne, mniej znane, a specyficznie męskie oznaki. Depresja u mężczyzn bowiem nierzadko objawia się inaczej niż u kobiet. Ci z pozoru aktywni i odnoszący sukcesy często tuszują depresję pra-coholizmem, nadużywaniem alkoholu czy narkotyków, pozornym brakiem zainteresowania kontaktami intymnymi, a także przyjmowaniem postawy obronnej (a czasem nawet agresywnej) w zachowaniach społecznych. Mężczyźni cierpiący na depresję częściej narzekają na dolegliwości fizyczne niż psychiczne - skarżą się na migrenę, bezsenność czy bóle żołądka. Co więcej, a warto o tym pamiętać, to oni częściej od kobiet w depresji podejmują - nierzadko skuteczne - próby samobójcze. Zdarza się, że partnerka mężczyzny, który popadł w depresję rozpozna jej objawy znacznie wcześniej niż on sam, a nawet niż jego lekarz. Jednak również w tym wypadku choroba ta może wyglądać na całkiem inne zaburzenie.
Często sięgam pamięcią do okresu w moim życiu, kiedy mając zaledwie trzydzieści lat, leżałem przykuty do łóżka. Cierpiałem na zapalenie korzonków, będące efektem przesunięcia dysku. Żona zmuszona była mi gotować, pomagała w wyprawach do łazienki, biegała w tę i z powrotem i przynosiła mi rzeczy, o które wciąż ją prosiłem. Nieraz ogarniał mnie zły nastrój, a wówczas wściekałem się na nią, bo wydawało mi się, że specjalnie nie spełniła jakiejś mojej prośby. Połączenie chronicznego bólu ze stanem depresji i zniechęcenia, w jaki popadłem, a w dodatku bycie zależnym od drugiej osoby radykalnie wypaczyło moją radosną naturę. Stałem się ponury i wybuchowy. Nie zauważałem, w jaki sposób odbija się to na mojej żonie, ignorowałem jej i tak rzadko wyrażane potrzeby. Wystarczało mi energii jedynie na to, by troszczyć się o siebie.

Najgorszą rzeczą spośród wszystkich, a często lekceważoną w wypadku męskiej depresji, jest wieczne obwinianie. Czułem się fatalnie, nie znosiłem stanu, w jakim byłem, a w dodatku nie za bardzo wiedziałem, jak to wszystko ubrać w słowa. I dlatego rozglądałem się podejrzliwie w poszukiwaniu osoby winnej całej tej sytuacji. Któż lepiej nadawał się na kozła ofiarnego, od własnej żony?
Zidentyfikowanie klasycznych niemalże odczuć towarzyszących depresji: bezradności, braku motywacji, braku sukcesów czy byciu niekochanym, a także otwarte mówienie o nich pokazuje, że są one sprzeczne z typowym i powszechnie przyjętym wizerunkiem twardziela. Ta książka pomoże ci rozpoznać przeszkody, które mogą pojawiać się na drodze kochanego przez ciebie mężczyzny, podpowie ci także, jaką pomoc możesz mu zaofiarować, kiedy zmaga się z niszczącymi go uczuciami.
Ta książka jest o mężczyznach w depresji, a tobie - jako towarzyszce życia takiego człowieka - wskazuje, w jaki sposób możesz pomóc jemu, sobie oraz waszemu związkowi. Być może już sam tytuł książki cię zaniepokoił, ponieważ obawiasz się reakcji swojego partnera, kiedy rozpoznasz w nim mężczyznę cierpiącego na depresję i podzielisz się z nim swoim spostrzeżeniem. Pamiętaj, że ludzie przywiązują wielką wagę do słów i niejednego mężczyznę nazwanie go depresyjnym bardzo by zawstydziło. Możesz po prostu zrezygnować z tego określenia, aby twój partner, zniechęcony, nie zakończył rozmowy. Nie zapomnij, że dla większości mężczyzn największą katastrofą byłoby nazwanie ich... „kobiecymi". A przecież etykietka „depresja" wciąż tak właśnie im się kojarzy. Zatem powtarzam: słowa, których używasz, są tak samo ważne, jak te, których unikasz. Mężczyzna, wobec którego wprost wyrazisz swoje podejrzenie, że cierpi na depresję, natychmiast powie, że jest zestresowany, wykończony, ale nie można tego stanu określić mianem depresji. Niektórzy nawet udają się do lekarza ogólnego, żeby przepisał im coś na stres, nie myślą jednak o rozpoczęciu terapii. Bez względu na to, jak zdecydujesz się nazwać ów problem, kiedy już podejmiesz pierwsze kroki, musisz się wykazać wielką pomysłowością w tym, co, kiedy i jak powiedzieć, by osiągnąć cel - zyskać jego uwagę. Uwierz, że nie jest wcale błędem nienazywanie rzeczy po imieniu, jeżeli tylko uda ci się rozpocząć rozmowę o „czymś", co go gryzie, i wspólnie poczynić starania, by się z tym „czymś" uporać.

Czego się spodziewać?

Pierwsza część książki wskaże ci, sposoby rozpoznawania rozmaitych oznak męskiej odmiany depresji, także tych, które często ukrywają się pod maską zupełnie innych dolegliwości. To pomoże tobie i twojemu partnerowi postawić mądrą i trafną diagnozę.
Następnie nauczysz się skutecznie komunikować z mężczyzną pogrążonym w depresji. Podpowiem ci, jak radzić sobie z problemami w związku, spotęgowanymi właśnie depresją. Nauczysz się przeciwdziałać dolegliwościom towarzyszącym depresji, takim jak bezsenność czy kłopoty z seksem. Wyjaśnię ponadto, jak i czy w ogóle powinnaś poruszać kwestie jego depresji w rozmowach z rodziną i przyjaciółmi. Ostatnie, być może najważniejsze, rozdziały książki pomogą ci zatroszczyć się o siebie w aspekcie emocjonalnym, psychologicznym oraz w działaniu. Postaram się pokazać ci, jak możesz być kochającą i wspierającą partnerką bez ryzyka utraty siebie. Będziesz umiała ocenić, czyjego problemy cię nie przerastają i czy masz siłę, by się z nimi zmagać.

W książce zamieściłem również ćwiczenia, które nauczą cię obserwować partnera i wyciągać z obserwacji wiążące wnioski. Chciałbym Cię zachęcić do prowadzenia notatek z walki z depresją, które będziesz popełniać w miarę postępów w zmaganiu się z chorobą partnera.
Oczywiście zawsze istnieje ryzyko, że ta książka nie zdoła ci pomóc. Sama wiedza o męskiej odmianie depresji może nie wystarczyć i nie gwarantuje zmiany. Nawet wypróbowanie przez ciebie różnych strategii i podejmowanie najróżniejszych prób interwencji może nie przynieść efektu. Może być i tak, że twój partner przeczyta tę książkę lub zastosuje się do twoich sugestii, a jednak nie uda mu się pokonać depresji czy choćby troszeczkę rozwiać czarnych chmur nad swoją głową. Bywa z depresją i tak.
Z pewnością jednak większość was przeżyje coś zupełnie odwrotnego. Im więcej się dowiesz o męskiej depresji, o jej przebiegu i sposobach walki z nią - w połączeniu z tysiącem informacji, które o chorobie już posiadasz - tym większą poczujesz różnicę. Ta nowa perspektywa, nowe spojrzenie na rolę, którą możesz odegrać, na twoje możliwości i szansę wyboru pozwolą ci stać się najmądrzejszą z możliwych partnerek cierpiącego mężczyzny.

On ma depresję
Spis Treści

• Przedmowa
• Podziękowania
• Wprowadzenie
• Rozdział 1
• Typowa depresja:
• mężczyzna, po którym widać, że jest w depresji
• Rozdział 2
• Depresja w męskim wydaniu:
• mężczyzna, po którym nie widać, że jest w depresji
• Rozdziat 3
• Nawiązanie kontaktu z mężczyzną w depresji
• Rozdziat 4
• Porozumiewanie się z mężczyzną w depresji
• Rozdziat 5
• Nie jesteś workiem treningowym: ustalanie granic
• Rozdziat 6
• Jak mu pomóc: wsparcie psychologiczne
• Rozdziat 7
• Jak mu pomóc: leki
• Rozdziat 8
• Kwestia bliskości: seks i uczucia