Anarchistyczna, a więc z definicji antytotalitarna, odmieńcza rewolucja była totalna. Polegała bowiem na przekraczaniu wszelkich granic tego, co piękne, tego, co stosowne, tego, co uznane, tego, co bezpieczne i tego, co silne. Jej narzędziem był performans gatunek sztuki, a zarazem strategii społecznej, który zagarnia na swój użytek cudze przestrzenie, sprawiając, że literatura, teatr, sztuki wizualne, taniec i życie nieodwołalnie tracą autonomię wobec siebie nawzajem. I odwrotnie: narzędziem performansu często była odmieńczość, czyli queer brak uznania dla kulturowych norm pętających wyobraźnię, pragnienia, ekspresję i fantazję. Ta książka to tylko mały wycinek historii performansu, historii queeru, historii Nowego Jorku, historii kontrkultury i zarazem popkultury. Wycinek trochę inny niż te najbardziej znane i najczęściej opowiadane, bo więcej tu kobiet, a mniej muzyki, więcej teatru, a mniej Warhola, choć i teatr nie ten, co zwykle. To historia odmieńczego performansu (rozumianego tu bardzo szeroko) na Manhattanie na scenie, w piwnicy, w klubie i na ulicy od lat sześćdziesiątych po dziewięćdziesiąte, z wycieczkami w przyszłość i w przeszłość, a nawet do Polski.Joanna Krakowska historyczka współczesnego teatru, eseistka i redaktorka. Profesorka w Zakładzie Historii i Teorii Teatru w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Wicenaczelna miesięcznika Dialog. Za monografię Mikołajska. Teatr i PRL została nominowana do Nagrody Literackiej Nike 2012. W 2017 roku otrzymała Nagrodę im. Jerzego Giedroycia za książkę PRL. Przedstawienia.
"Anarchistyczna, a więc z definicji antytotalitarna, odmieńcza rewolucja była totalna. Polegała bowiem na przekraczaniu wszelkich granic – tego, co piękne, tego, co stosowne, tego, co uznane, tego, co bezpieczne i tego, co silne. Jej narzędziem był performans – gatunek sztuki, a zarazem strategii społecznej, który zagarnia na swój użytek cudze przestrzenie, sprawiając, że literatura, teatr, sztuki wizualne, taniec i życie nieodwołalnie tracą autonomię wobec siebie nawzajem. Narzędziem performansu była zaś często odmieńczość, czyli queer – brak uznania dla kulturowych norm pętających wyobraźnię, pragnienia, ekspresję i fantazję.
Ta książka to tylko mały wycinek historii performansu, historii queeru, historii Nowego Jorku, historii kontrkultury i zarazem popkultury. Wycinek trochę inny niż te najbardziej znane i najczęściej opowiadane, bo więcej tu kobiet, a mniej muzyki, więcej teatru, a mniej Warhola, choć i teatr nie ten, co zwykle. Opowiada o historii odmieńczego performansu (słowo to rozumiane jest tu bardzo szeroko) na Manhattanie – na scenie, w piwnicy, w klubie i na ulicy – od lat sześćdziesiątych po dziewięćdziesiąte, z wycieczkami w przyszłość i w przeszłość, a nawet do Polski.
Książka ukazuje się w serii „mówi muzeum” wydawanej wspólnie przez Wydawnictwo Karakter i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Joanna Krakowska – teoretyczka teatru, eseistka, tłumaczka. Adiunkt w Pracowni Teatru Współczesnego Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Zastępczyni redaktora naczelnego miesięcznika „Dialog”. Za monografię Mikołajska. Teatr i PRL została nominowana do Nagrody Literackiej Nike 2012. W 2017 roku otrzymała Nagrodę im. Jerzego Giedroycia za książkę PRL. Przedstawienia."
Antologia kobiecej myśli teatralnej, która pozwala na usłyszenie kobiecego głosu nie tyle w pracy i dziele, ile w refleksji nad nimi, w autokomentarzach i wspomnieniach, w zapisie doświadczenia, w perspektywie metateatralnej, historycznej, instytucjonalnej i, nade wszystko, osobistej. Trzecia z książek powstałych w ramach projektu HyPaTia – kobieca Historia Polskiego Teatru.
„(Nie)świadomość teatru, poza upodmiotowieniem kobiecego głosu, a zarazem odsłonięciem jego dystynktywnych cech, ma także aspekt jawnie polemiczny. Jest bowiem, oczywiście tylko w pewnym sensie, odpowiedzią na antologię Świadomość teatru. Polska myśl teatralna drugiej połowy XX wieku wydaną pod redakcją Wojciecha Dudzika w Wydawnictwie Naukowym PWN w 2007 roku, w której na pięćdziesiąt osiem zamieszczonych tekstów jest zaledwie pięć napisanych przez kobiety i dwa, których są współautorkami, a pod względem objętości wypowiedzi kobiet zajmują niewiele ponad pięć procent całości” – pisze we wstępie Joanna Krakowska.
"Demokracja" stanowi naturalne przedłużenie poprzedniej pracy Joanny Krakowskiej, "PRL. Przedstawienia", i zarazem jest zamknięciem całego cyklu poświęconego teatrowi publicznemu w Polsce 1765-2015. Różni się jednak i od całego cyklu, i od poprzedniej książki Krakowskiej. Powód jest oczywisty: tym razem nie jest to praca czysto historyczna. Wobec wybranych spektakli, podobnie jak wobec opisywanej epoki, autorka jest nie tylko badaczką. lecz również świadkiem. Książka ma wyraźną, świadomie deklarowaną orientację: przedstawia w ośmiu odcinkach plus aneks doświadczenia antykapitalistycznego teatru krytycznego - czy, szerzej, doświadczenia formacji ideowej, które znalazły wyraz w tym teatrze.
prof. dr hab. Małgorzata Szpakowska
Seria Teatr publiczny. Przedstawienia przedstawia subiektywną, nieoczywistą historię teatru publicznego w Polsce od 1765 roku do dziś. Teatr jest medium historii w wielu sensach. Opowiada historię, pośredniczy w opowiadaniu historii i jest historią, jako że istnieje wyłącznie historycznie. To historyczne istnienie aktualizuje się w narracji, która może wykraczać daleko poza teatr, zataczając wokół niego coraz większe kręgi. W ten sposób sam teatr staje się historycznym źródłem. Ale to źródło o paradoksalnym charakterze – trzeba je najpierw samemu sobie stworzyć. Teatr nie jest bowiem dany, lecz zawsze i jedynie przedstawiany. Na podstawie autorskiego archiwum, arbitralnie ustanowionych kontekstów, światopoglądowych uwarunkowań i wytyczonego celu. Kluczowe dla tej historii jest zatem przedstawienie.
Ta książka to świadectwo historycznego, a tym samym i politycznego, zwrotu, który można było obserwować w polskim teatrze, kinie i sztukach wizualnych ostatnich lat: rozliczeniach przeszłości, lustracyjnych zapędach i narcystycznych, mitologizujących praktykach. Soc, sex i historia to oryginalna próba syntezy przemian kulturowych, świadomościowych i obyczajowych pierwszej dekady XXI wieku, w których sztuka odgrywała nieraz rolę sprawczą jako pole walki i terytorium publicznych gier. Duniec i Krakowska przedstawiają przemiany świadomości i identyfikacji, bogato korzystając z dzieł literackich, teatralnych, filmowych. Sztuka interesuje autorki właśnie w takim aspekcie: jako odzwierciedlenie przemian mentalnych i społecznych, a zarazem rozsadnik rewolucji: wywrotowych idei, przekroczeń i eksperymentów. A ich książka sama stara się być takim eksperymentem.
„Zawsze powtarzam, że różnych rzeczy mi Pan Bóg poskąpił, ale w tym jednym punkcie czuję się osobą wybraną – ponieważ studiowałam w najlepszym miejscu, w jakim można było w owym czasie studiować” – mówi Małgorzata Szpakowska o warszawskim Wydziale Filozofii w latach sześćdziesiątych. Bo wszędzie poza tym czuła się outsiderką, niezdolną z nikim i z niczym w pełni się utożsamić. Ani z rówieśnikami w dzieciństwie, ani z komandosami w marcu 1968. Ani z „taternikami”, z którymi połączyła ją ława oskarżonych, ani z więźniarkami z Fordonu. Ani ze zrywem Solidarności, ani nawet z środowiskiem akademickim, gdy po latach udało jej się wrócić do pracy naukowej. Autorka siedmiu książek i ponad pięciuset artykułów, wieloletnia redaktorka działu eseistyki w „Dialogu”, badaczka samowiedzy obyczajowej Polaków i monografistka „Wiadomości Literackich”, wreszcie profesor tytularny, promotorka doktoratów i magisteriów – nadal uważa się za kogoś spoza głównego nurtu. I za osobę apolityczną, choć jej życiorys przed 1989 rokiem niemal bez reszty determinowała polityka.
W rozmowie z dawnymi doktorantkami, teraz bardziej przyjaciółkami, opowiada dzieje rodzinne i własne, gdzie w tle domowych anegdot i analiz relacji z matką pojawia się tajne szkolnictwo z końca dziewiętnastego wieku i Instytut Maryjski w Petersburgu, więzienie na Pawiaku i obóz w Starobielsku, powstanie warszawskie i stalinizm, październik i marzec, i sierpień. Opowiada przekornie, bez patosu, czasem z sarkazmem, niemal zawsze zachowując dystans. Który jednak słabnie, gdy rozmowa schodzi na konspirację po polsku, na kryteria stosowane w humanistyce albo na marginesy działania Solidarności.
Z Małgorzatą Szpakowska rozmawiają Agata Chałupnik, Justyna Jaworska, Justyna Kowalska-Leder, Joanna Krakowska oraz Iwona Kurz
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
