Takiej książki o awangardzie jeszcze nie było. Kalejdoskop i eksperymentarium. Ścieżki rozwidlające się, krzyżujące, zapętlające. Wielogłosowe opowieści wysnute ze szczątkowych śladów awangardowego „dziania się” i akademickie analizy najbardziej znanych, najszerzej komentowanych tekstów. Imponujący tekst-kłącze dowodzi wielkiej erudycji autorek, pokazuje odwagę myślenia o kulturze, wprawiania w ruch ustabilizowanych pojęć, szukania nieoczywistych „»punktów wyjścia« sensu”. Iwona Boruszkowska i Michalina Kmiecik wykonały gargantuiczną pracę, wydobywając z głębokiego cienia twórców, grupy artystyczne i teksty o niemałym znaczeniu dla kształtowania się i funkcjonowania polskiej awangardy. Kompozycja swoiście sylwicznej książki znacznie odbiega od tego, do czego przyzwyczaiły czytelników dotychczasowe prace akademickie. Badaczki tworzą labirynt o powtarzających się, choć nietożsamych, modułach. Główne analityczne rozdziały przeplatają ścieżkami prowadzącymi przez „milieu” – przestrzenie dalekie od najczęściej uczęszczanych awangardologicznych traktów. Z recenzji dr hab. Beaty Śniecikowskiej, prof. IBL PAN Współautorska książka krakowskich badaczek jest inspirującą, niezwykle otwierającą próbą przepisania czy reinterpretacji historii polskiej awangardy, ma ona szansę odświeżyć przyjmowane powszechnie sposoby myślenia i opowiadania o międzywojennej awangardzie oraz jej twórcach. O oryginalności monografii stanowi kilka zaproponowanych tu rozwiązań. Pierwsze z nich to wła?czenie w główny nurt tej historii podmiotów, środowisk i artystów w jej kanonicznej wersji marginalizowanych lub nieobecnych, a gest ten podkreśla uczynienie z nich „równoleżnych” bohaterów i bohaterek książki. Drugie to próba odejścia od tekstocentrycznej historii awangardy literackiej i położenie nacisku na sposoby funkcjonowania, stowarzyszania się, strategie działania i komunikowania (się). Oznacza to zarówno płynne przechodzenie przez autorki od poziomu tekstu do kontekstu historycznego – do zjawisk opisywanych zwyczajowo przez socjologię literatury i historię czy antropologię kultury – jak i analizowanie utworów literackich i dzieł w kategoriach „czynnościowych”: gestów, doświadczeń, materialności, sensualności i jej stanów, oddziaływania, wytwarzania tożsamści. Ten aspekt książki uważam za zrealizowany najbardziej precyzyjnie, odkrywczo, z wielkim kunsztem analityczno-interpretacyjnym. Błyskotliwie, trafnie nazwane i uchwycone kategorie z zakresu poetyki awangardowej maja? szanse? wejść zarówno w szerszy obieg (tekst dermoskopowy, dromoskopowy i inne), jak i do podstawowego słownika badaczy awangardy albo zostać wre?cz zuniwersalizowane. Z recenzji dr hab. Agnieszki Karpowicz, prof. UW Artyści awangardy, pokładaja?cy wiarę w relacjach, także od nas – swoich badaczek – domagają się wzajemności, wymiany spojrzeń. Wzajemność staje się więc w tej książce znacznikiem wysiłku i starania. Nie jest dana raz na zawsze, nie jest czymś, co przychodzi samoistnie. Wymaga codziennego wracania do tych samych stronic, fotografii, wspomnień. Wymaga też cierpliwości w wielokrotnym opowiadaniu i słuchaniu czyjejś opowieści, cierpliwości w oczekiwaniu na drugiego człowieka. Tej książki nie mogła zatem napisać jedna osoba; nie mogła powstać bez rozmów, bez rozchodzących się w odmienne strony wrażliwości, bez różnic, jakie nas kształtują. Splatają się w niej bowiem nie tylko rozmaite wątki, ale też rozmaite osobowości, języki, stopnie uważności, pasje i antypatie, niezrozumienia, wyjaśnienia, objawione w cudzym spojrzeniu oczywistości, te wszystkie rzeczy, których nie chciałoby się robić w pojedynkę. Nie byłoby tej książki bez wzajemności. Bez wychodzenia sobie naprzeciw, bez ścierania się ze sobą, bez odwzajemniania potrzeb. Bez szacunku, bez współmyślenia, bez niezgody. Wzajemność jest kluczem do każdej rozmowy, tworzy ją. I ona leży u podstaw wszelkiego poznania. Fragment zakończenia
Niniejsza antologia znakomicie wypełnia lukę w polskojęzycznej literaturze przedmiotu. Dzięki przemyślanemu wyborowi tekstów wnosi pozaestetyczne aspekty do dyskusji o awangardzie i awangardowości. Kładzie się w niej nacisk na problemy, które są mocno obecne w światowej refleksji, podczas gdy w Polsce nieustająco dominuje jednak paradygmat filozoficzno-estetycznego ujmowania tych zjawisk. Autorzy i autorki zaproponowali sproblematyzowany przegląd teorii, w którym spotykają się i wchodzą ze sobą w dialog (czasem spór) wielodyscyplinarne ujęcia. Praca stawia wciąż słabo obecne na gruncie polskim pytania o kulturowe, społeczne, geograficzne i ekonomiczne uwarunkowania różnych awangard, a przede wszystkim kontekstualizuje nie tylko samo zjawisko awangardy (a właściwie awangard), lecz także sposoby jego rozumienia i teoretycznego ujęcia, zależne również od tego, jakiego kontekstu kulturowego dotyczyły. Książka pozwala relatywizować i niejako dekolonizować utarte - i wydawałoby się, że już nieprzekraczalne - definicje awangardowości. Dzieje się tak za sprawą włączenia w obręb zainteresowań teorii wypracowywanych w odniesieniu do odmiennych kulturowo kontekstów: europejskiego, amerykańskiego, rosyjskiego. Uwzględnianie tego aspektu sprawia, że teksty antologii wchodzą we wzajemny, wielogłosowy dialog, co potwierdza trafność dokonanego wyboru. Ze względu na pierwszą tego typu publikację znanych, ale nie tłumaczonych dotąd tekstów, jak i tekstów mniej znanych w polskim obiegu oraz zaproponowaną tu „holistyczną" wizję awangardowości, trudno sobie wyobrazić kolejne prace i badania bez odniesienia do tego zbioru. Fragment recenzji dr hab. Agnieszki Karpowicz, prof. UW Krytyczny namysł nad awangardą jako zjawiskiem niszowym i z zasady nastawionym konfrontacyjnie wobec obowiązujących wzorców uczynił z niej model, którym posługiwało się nowe myślenie o kulturze w szerszym rozumieniu. Można zatem powiedzieć, że bardziej wyspecjalizowane teorie awangardy musiały skonfrontować się z ogólniejszymi teoriami, które z awangardy czyniły wygodny argument w walce o nowatorstwo i przełamywanie skostniałych schematów myślowych. Wszystkie przełomy w rozwoju dwudziestowiecznych teorii kultury korzystały z arsenału dobrze znanego eksperymentatorom, z wychyleniem w przyszłość, kontestacją starego porządku i radykalizacją języka na czele. Tego rodzaju zderzanie idei dało początek rewidującym dotychczasowe ustalenia dyskusjom i sporom o przyjętą perspektywę badawczą. Skoro, jak ustaliliśmy, paradoks i wielokształtność
Książka Piotra Bogaleckiego Wiersze-partytury w poezji polskiej neoawangardy. Białoszewski Czycz Drahan Grześczak Partum Wirpsza imponuje nie tylko ogromną wiedzą i erudycją oraz umiejętnością przemierzania wraz z czytelnikiem skomplikowanych, splątanych ścieżek neoawangardowych eksperymentów, koncepcji i metatekstów. Wiedzy tej towarzyszy nie tylko zapał wykładu prostowania od dawna powtarzanych historycznoliterackich tez i wydobywania żywego dyskursu poetów-eksperymentatorów spod złogów uogólnień. Przede wszystkim wielką wartością tej książki jest pasja i inwencja badacza-czytelnika, który nie waha się podejmować wyzwania najtrudniejszych wierszy-partytur, jakimi może się pochwalić polska neoawangarda. Monografia rysuje nie tylko kompletny obraz bardzo szczególnego i trudnego do opisu zjawiska, w którym krzyżują się muzyczne i poetyckie przesłanki tworzenia eksperymentalnych partytur. Stanowi także szczególną historię eksperymentów poetyckich, podejmowanych na pograniczu najważniejszych obecnych na polskim gruncie tendencji neoawangardowych, z konkretyzmem i konceptualizmem na czele. Wszystko to wzbogacone o świetne, pełne inwencji, nowatorskie interpretacje wierszy-partytur sprawia, że książka Piotra Bogaleckiego stanowić będzie ważną, obowiązkową pozycję neoawangardowej, teoretycznej i historycznej, biblioteki.Z recenzji dr hab. Joanny Orskiej, prof. Uniwersytetu WrocławskiegoPerformatywne, intermedialne, polifoniczne eksperymentalne wiersze-partytury nie przestają zadziwiać. Popisowo odgrywają awangardowy temat różnicującego powtórzenia, za Halem Fosterem pojmowany jako powracające z przyszłości działanie opóźnione. Skutecznie komplikują pojęcia dzieła, całości i oryginału, dynamizując utajoną relację pomiędzy tym, co w tekście zaktualizowane, a tym, co w nim potencjalne, a jednak już teraz iście widmowo współtworzące jego fenomen. Istniejący w kondycji partytury tekst nawiedzany jest przez przyszłe wykonania przy czym nawiedzanie to nie jawi się nam jako niespodziewane i niechciane, lecz jako założone i nasłuchiwane. Choć wciąż niezaistniałe, wykonania z przyszłości aktualizują rozciągniętą przed nami partyturę już teraz, ta zaś jak ujmie to Hendrik Folkerts rozszerza złożoność implikowanych przez siebie procesów czasowych. Wiersze-partytury to zadania: intrygujące i obiecujące, o wymagających i cokolwiek enigmatycznych regułach, zgodnie z którymi próbuję je wykonać wiedząc jednak, że w inny sposób zabierze się za nie kiedyś interpretator kolejny. Jeśli żywię nadzieję, że poświęcona im refleksja może okazać się produktywna nie tylko w odniesieniu do stosunkowo wąskiego wycinka historii neoawangardowego eksperymentu, lecz także w myśleniu o poezji i literaturze jako takich to dlatego, że partytura obiecuje mi wszystko. Zupełnie jak wiersz i pewnie dlatego łączący i dzielący je zarazem dywiz od razu wydał mi się myślnikiem: linią zadumy prowadzącą w nieznane.Piotr Bogalecki dr hab., historyk i teoretyk literatury, komparatysta, kulturoznawca. Pracuje w Instytucie Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego na stanowisku profesora uczelni. Laureat Nagrody Narodowego Centrum Kultury za najlepszą rozprawę doktorską z dziedziny nauk o kulturze (2010). Jego naukowe zainteresowania obejmują myśl postsekularną, teorię literatury oraz polską poezję XX i XXI wieku, ze szczególnym uwzględnieniem nurtów awangardowych i eksperymentalnych. Autor książek Niedorozmowy. Kategoria niezrozumiałości w poezji Krystyny Miłobędzkiej (2011) i Szczęśliwe winy teolingwizmu. Polska poezja po roku 1968 w perspektywie postsekularnej (2016). Współredagował m.in. antologię Drzewo Poznania. Postsekularyzm w przekładach i komentarzach (2012) oraz monografie: Więzi wspólnoty. Literatura religia komparatystyka (2013), Polytropos. Na drogach Tadeusza Sławka (2016), Wiedza niezdyscyplinowana. Meandry międzyobszarowości (2017). Współpracuje z Ośrodkiem Badań nad Awangardą Uniwersytetu Jagiellońskiego. Mieszka w Chorzowie.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
