Cztery eseje zebrane w tym tomie, Emergencja, Pustynia, Cyrkulacja i Topologie, składają się na próbę zakreślenia horyzontu humanistyki transkulturowej. Jest to studium tego, co w aktywności człowieka skłonnego do przekraczania granic wytwarza z jednej strony zupełnie nowy poziom złożoności, przerastający bogactwo kultur wziętych z osobna, a z drugiej pustkę powstałą po załamaniu się sprzecznych wymagań stawianych przez każdą z nich. Opis tej nowej sytuacji wymaga teoretycznej inwencji, a ta z kolei – przemyślenia dziedzictwa ponowoczesnego. Między Miastem i Pustynią, Europą i Śródziemnomorzem, filozofią i erotyzmem, słowem i milczeniem, intelektualistą i mistykiem wyłania się nowy, choć zarazem tak dawny rodzaj cyrkulacji, tworzący przestrzeń symboliczną o szczególnej, wielowymiarowej topologii.
Ewa Łukaszyk (1972), komparatysta, profesor Wydziału „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, łączy kompetencje romanistyczne i orientalistyczne. Autorka ponad 200 publikacji, w tym kilku książek o tematyce luzytanistycznej, takich jak Imperium i nostalgia. „Styl późny” w kulturze portugalskiej (Warszawa, DiG, 2015), kontynuuje zarysowane już poprzednio rozważania nad kondycją transkulturową, tym razem za główną oś tematyczną obierając relacje między Europą i światem orientalnym.
To rzeczywiście silva rerum. „Spotkania dawnych kultur" muszą mieć taki charakter, ale nie są pretekstem do uprawiania dyletantyzmu. Wszyscy bowiem dzisiaj jesteśmy świadomi, że istnieje strukturalne podobieństwo zachowań człowieka w różnych kulturach. Czym innym jednak jest ogólna świadomość, czym innym — możliwość przyglądania się szczegółowym sytuacjom komentowanym przez fachowców i czerpanie satysfakcji z odkrywania, że tak jest rzeczywiście. To coś jak wakacje dla zmęczonego specjalisty: wycieczka w czasie i przestrzeni.
Jerzy Axer
Pokolenie jako kategoria pojęciowa w praktyce interpretacyjnej historyków może prowadzić do uproszczeń, a nawet do nadużyć, gdy oceny postaw oraz działań indywidualnych podmiotów nie dokonuje się z uwzględnieniem ich intencji, kontekstu sytuacyjnego oraz nie poszukuje się subiektywnej racjonalności i nie analizuje motywów działań podejmowanych przez owe podmioty, ale usiłuje się je wtłoczyć w z góry ustanowiony schemat, w którym operuje się kategorią zbiorowej świadomości pokolenia jako bytem obiektywnym. W tym ujęciu pokolenie, złożone z jednostek zrodzonych w podobnym miejscu i czasie, cechować ma względnie homogeniczna świadomość, określana przez wspólne dla tej grupy doświadczenie inicjacyjne. Należące do jednego pokolenia jednostki mają jedynie odzwierciedlać
w swojej praktyce życiowej, postawach i poglądach charakterystyczny dla tej generacji typ świadomości, a nie być samodzielnym kreatorem własnej biografii, ustanawiającym własną perspektywę poznawczą w ocenie zjawisk otaczającego świata, lub też (co najmniej) posiadającym zdolność dokonania takiego wyboru wśród perspektyw ustanowionych wcześniej przez innych. Niniejsza książka, jak wszystkie poprzednie tomy serii Antropologia Wiedzy, ma na celu wzbogacenie świadomości metodologicznej młodego pokolenia polskich historyków. Umożliwia im bowiem uczestniczenie w dyskusjach i zapoznanie się z przykładami praktyki interpretacyjnej dotyczącymi użyteczności kategorii pokolenia, występującymi w praktyce badawczej przedstawicieli innych nauk humanistycznych, takich jak antropologia kulturowa, socjologia, historia sztuki, filozofia oraz filologia. Zamieszczone tu artykuły doświadczonych autorów stwarzają historykom możliwość zapoznania się nie tylko z argumentami o charakterze teoretycznym, lecz także interpretacjami konkretnych zjawisk społecznych i historycznych. Zebrane w książce teksty mogą być wykorzystane w dydaktyce na wydziałach historycznych polskich uczelni, inicjując wśród młodego pokolenia historyków refleksję nad użytecznością kategorii pokolenia w interpretacjach źródeł historycznych.
Dr hab. Bożena Płonka–Syroka
Praca będąca rezultatem badań nad stosunkami interetnicznymi, stanem zachowania kultury tradycyjnej i nową świadomością etniczną, prowadzonych na obszarze byłego ZSRR.
Kolejny (ósmy) tom serii "Kobieta i ...". Autorzy studiów prezentowanych w niniejszym tomie postawili sobie zadanie obserwowania przemian ujawniających się we wzajemnych relacjach między przedstawicielami odmiennych płci, z uwzględnieniem przeobrażeń dokonujących się w sferze społecznie uznanych regulatorów tych relacji ( normy, instytucje) w szybko zmieniających się XIX i XX w. społeczeństwach.
Historia Zakonu Maltańskiego na ziemiach polskich od średniowiecza do współczesności. Udział Polaków w pracach Zakonu w XIX w. i po jego reaktywowaniu w okresie międzywojennym po dzień dzisiejszy (pełna lista kawalerów). Publikacja bogato ilustrowana.
(...) Jest swoistym, ale jakże wymownym paradoksem, że to wyjazdy na wschód stały się klamrą wcześniejszych działań i pasji Mariana Pokropka. Łączą one najgłębiej sens i konsekwencje wszystkiego, czym zajmował się wcześniej, tropowi pasji, badań Mazowsza i Podlasia, Kurpiów i Suwalszczyzny, aktywności muzealniczo-skansenologi-cznej, tworzenia katalogów sztuki ludowej, gromadzenia dzieł sztuki nieprofesjonalnej, tworzenia własnego muzeum, a także badania pograniczy kulturowych. To wszystko zbiegło się teraz w jego niezwykłej ruchliwości, w zapamiętaniu naukowo-badawczym, dokumentacyjno-kolek-cjonerskim i muzealniczo-wystawienniczym na styku kultur i etnosów. Dlatego też ten tom tekstów poświęconych profesorowi Marianowi Pokropkowi jest tak rozmaity. Jego uczniowie, współpracownicy, przyjaciele, naśladowcy, czasami realizujący wspólne z nim przedsięwzięcia, czasami zainspirowani jego pracami (...) przygotowali dla niego teksty. Tak rozmaite, tak wielu wątków dotyczące, jak wielowątkowa jest działalność, jak rozmaita aktywność profesora Mariana Pokropka.
Lech Mróz
Autorka, opisując pozycję kobiety w społeczeństwie Indii na przestrzeni wieków, omawia ideał kobiecej urody wykształcony w sztuce, przedstawia stroje, biżuterię i makijaż. Wyczerpująco ukazuje zagadnienie portretu, kreśli obraz życia dam z wyższych sfer, które znalazło odbicie w malarstwie, prezentuje typy rodzajowe kobiet, tak różnych jak ascetki i kurtyzany, czy też motywy o długiej tradycji, np. wizerunek kobiety z drzewem. Pierwsza tego rodzaju publikacja w literaturze polskojęzycznej.
Rola religii w starej Europie oraz fala przemian od XIV do XVII wieku to główne treści tomu będącego pokłosiem konferencji, która odbyła się 15-17 listopada 2000 roku w Warszawie, zorganizowanej przez grupę badawczą z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, działającą pod nazwą Centrum Historii Europy Środkowo-Wschodniej.
Jednym z ważniejszych poruszanych w książce zagadnień jest konfesjonalizacja w Europie nowożytnej, która była tożsama z modernizacją Kościołów, państw i społeczeństw, kultury i mentalności. Przedstawione referaty odnoszą się do zasięgu tego zjawiska, relacji pomiędzy ujednolicaniem wyznaniowym i wzmacnianiem struktur państwowych. Jednocześnie zwrócono uwagę, że nie wszędzie nowożytna modernizacja musiała iść w parze z konfesjonalizacją. W centrum uwagi autorów znalazło się również porównanie sytuacji Kościołów w krajach Europy Środkowej z jednej strony i krajach ruskich z drugiej. Rozległe ramy chronologiczne książki — od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych pokazują wpływ polityki na ruch husycki i stosunki pomiędzy protestantami a prawosławnymi.
Książka systematyzuje wiedzę o znakach i symbolach używanych w polskim rzemiośle od średniowiecza do końca XX w. Jest to pierwsza polska pełna i celowa monografia tego tematu. Powstała w wyniku długoletnich studiów autorki — pracownika jednego z polskich muzeów.
Wspomnienia biskupa kamienieckiego Piotra Mańkowskiego, przedstawiciela rodziny ziemiańskiej z Podola, duszpasterza w diecezji żytomierskiej i kamienieckiej, podróżnika po Europie i Ameryce. Obszerny indeks osobowy i geograficzny ułatwia korzystanie z książki.
Zbiór rozpraw, artykułów i esejów poświęcony sztuce orientalnej, historii malarstwa i historii uzbrojenia od końca XV do XX w., z lat 1956-1990, pióra niestrudzonego badacza historii sztuki i jej wielkiego miłośnika. Większość tekstów, zwłaszcza wcześniejszych, opatrzona została przez autora komentarzem, odnoszącym się czy to do dzisiejszego stanu badań, czy to do dziejów samego obiektu.
Oczekiwania kobiet i wobec kobiet w dyskursie publicznym w kręgach kultury amerykańskiej i europejskiej
Stereotypy i wzorce kobiecości w średniowiecznej i nowożytnej kulturze europejskiej w tradycyjnych źródłach narracyjnych
Stereotypy i wzorce kobiecości w kulturze współczesnej
Eseje polskich i czeskich mediewistów przynoszą szeroką panoramę życia w wiekach średnich, od prezentacji specyficznej duchowości średniowiecznej, przez stosunek chrześcijaństwa do herezji czy zwyczajów pogańskich, po przedstawienie relacji między jednostką a społecznością.
Kolejna książka z serii "Spotkania dawnych kultur" przenosi nas w bogaty świat wyobrażeń wroga, jego konceptualizacji i stereotypów. Choć zawarte w niej teksty dotykają tylko wybranych aspektów tej złożonej tematyki, to jednak, odsłaniając przed nami rozmaite konteksty historyczne., sięgając do świadectw związanych z kulturami tak Starego, jak i Nowego Świata czy wreszcie odwołując się do wielu żródeł, ukazują niezwykle szeroki wachlarz strategii zachowańwzględem nieprzyjaciela.
Pierwszy z trzech tomów omawiający nekropolie na Kresach Wschodnich.
Zakresem badań zostały objęte wyłącznie wschodnie powiaty dawnego województwa białostockiego, leżące obecnie na terenie Republiki Białorusi, tzn. powiat grodzieński i wołkowski w całości, oraz we fragmentach powiaty augustowski, suwalski, sokołowski i bielski.
Przeważająca liczba cmentarzy z badanego terenu to cmentarze wiejskie, będące wspólnym miejscem spoczynku społeczności różnych kultur i pochodzenia narodowego, Polaków, Białorusinów, Litwinów, Rosjan - katolików i wyznawców prawosławia.
Celem niniejszej książki jest przypomnienie kobiecej obecności we wczesnych okresach literatury. Wszelkie wyrażające się w piśmie formy niewieściej wypowiedzi, które zachowały bardziej lub mniej wyraźne piętno osobowości autorek. Poemat, opowiadanie, traktat, utwór hagiograficzny (żywot, opis cudów), kronika, pamiętnik, listy, przekład lub parafraza wcześniejszego utworu to tylko przykładowe gatunki literackie, z jakimi będziemy mieć do czynienia.
Oto tytuł tomu studiów, który dedykujemy Karolowi Modzelewskiemu, w dowód wdzięczności za wkład, jaki wniósł do polskiej i światowej historiografii. Większość artykułów dotyczy właśnie barbarzyńskich albo takich, które nosiły w sobie jeszcze żywe wspomnienia barbarzyństwa.
Świat Europy w V wieku
Wspólnota chrześcijańskiej Europy
Wierzenia przedchrześcijańskie
Chrzest w dziejach Polski
W tomie zebrane zostały artykuły ukazujące przemiany, jakie zachodziły w rodzinach w ciągu ostatnich sześciuset lat. Najwięcej uwagi poświęcono rodzinie staropolskiej i miejscu w niej poszczególnych członków, a także takim problemom, jak podstawy majątkowe funkcjonowania rodziny w dobie preindustrialnej i industrialnej czy pozycja służby domowej w różnych środowiskach społecznych, a nawet szerzej — w całej Europie. Analiza obejmuje różne grupy i środowiska społeczne: zamożnych chłopów, mieszczaństwo dużych i małych miast, duchownych unickich, drobnej i średniej szlachty, nowogródzkich Żydów. W pracach znanych historyków, ale też i badaczy młodszego pokolenia, które znalazły się w tomie, wykorzystano różne źródła rękopiśmienne i drukowane, zastosowano różne metody badawcze.
Promocje
|
