Czy katolicka doktryna wiary może się zmieniać? Dla jednych stwierdzenie, że nawet dogmaty nie są odporne na przekształcenia, może brzmieć skandalicznie, dla drugich - wyzwalająco. Michael Seewald, badając to na pozór prowokacyjne zagadnienie, ukazuje bogatą i często zapomnianą tradycję dogmatycznych teorii rozwoju - od początków chrześcijaństwa aż do dzisiaj.Autor osadza dyskursy reformatorskie w kontekście historycznym i teologicznym, pokazując, że pole manewru dla przemian jest większe, niż się niektórym wydaje. Kościół, jak przekonuje, jest bowiem współcześnie tym, czym jest, tylko dlatego, że umiał połączyć ciągłość i nieciągłość; ponieważ ewoluował, aby wciąż na nowo wprowadzać powierzoną mu Ewangelię w teraźniejszość.Rozwój dogmatu nie wyklucza korekty istniejącego stanu rzeczy. Nie jest ona jednak bezmyślną antytezą, która ocenia to, co dawne jako błędne, ale "ruchem redukcji", który obok "ruchu rozwoju" zajmuje również prawowite miejsce w historii dogmatu, o ile prowadzi je z powrotem do życia, które starał się wyrazić, a które z biegiem czasu mogło stać się skamieniałe.W ciągu wielu wieków swojej historii Kościół był zdolny do zmian. Może będzie cechował się otwartością na nie również w przyszłości?Michael Seewald - profesor dogmatyki i historii dogmatów na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Mnster. Studiował teologię katolicką, filozofię i nauki polityczne . w Tybindze, Frankfurcie, Bostonie i Monachium. W 2011 roku obronił doktorat; cztery lata później habilitację. Jest najmłodszym profesorem teologii w Niemczech.
Punktem wyjścia dla Teologii sztuki w myśli Romano Guardiniego jest przekonanie, że we współczesnym świecie ciągle potrzebna jest refleksja nad sztuką, ponieważ wciąż może ona stanowić „locus theologicus”, pomagając wiernym w lepszym zrozumieniu Objawienia, w rozwijaniu i wzbogacaniu ducha, a przez to w pogłębianiu relacji z Najwyższym. Przedmiotem studium dr Agaty Rainer stały się związki między teologią a sztuką w pracach jednej z najwybitniejszych postaci chrześcijańskiego świata XX wieku – niemieckiego teologa i duszpasterza Romano Guardiniego (1885–1968). Jak podkreśla Autorka we wstępie, istnieje wiele opracowań poświęconych jego życiu, myśli czy duchowości, brakuje natomiast monografii na temat jego relacji ze sztuką. Celem książki staje się zatem zrekonstruowanie i usystematyzowanie myśli Romano Guardiniego na temat teologii sztuki, a także zrozumienie ich genezy. Praca została oparta na wszystkich dziełach tego niemieckiego teologa, w dużej mierze na tekstach oryginalnych. To pierwsza publikacja na ten temat nie tylko na polskim rynku wydawniczym. Agata Rainer – doktor teologii fundamentalnej (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie). Zakres zainteresowań naukowych Autorki obejmuje przede wszystkim relacje sztuki i teologii (jej praca magisterska dotyczyła elementów duchowych w twórczości Marka Grechuty). Sztuką zajmuje się nie tylko jako teolog, jest też muzykiem (pieśniarką i skrzypaczką) oraz poetką.
Książka ks. dr. hab. Tomasza Kraja podejmuje niełatwe zadanie ukazania spójnego poglądu na świat i sposób jego poznania, który pozwalałby na podejmowanie właściwych decyzji moralnych. Cenne jest ukazanie filozoficznych źródeł nowożytnego subiektywizmu, które w istocie polegają na błędnym odczytaniu poglądów świętego Tomasza z Akwinu i nieuzasadnionym odrzucaniu scholastycznej mądrości, błędnie potraktowanej jako przejaw średniowiecznego obskurantyzmu.prof. dr hab. Andrzej Derdziuk OFMCapStudium porusza bardzo ważne i aktualne zagadnienie pluralizmu etycznego. Jest próbą odpowiedzi na pytania dotyczące spójności poglądów etycznych w ramach jednej społeczności w odniesieniu do tej samej sytuacji moralnej. Ks. Kraj ma świadomość roli poznania metafizycznego w postępowaniu moralnym człowieka, a zwłaszcza prawdy rzeczy, co trafnie prezentuje w przygotowanej publikacji.ks. dr hab. Andrzej Pryba, prof. UAMTomasz Kraj - prezbiter archidiecezji krakowskiej, doktor habilitowany teologii, wykładowca na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Kierownik Katedry Bioetyki Teologicznej. Obszar jego zainteresowań naukowych poza zagadnieniami teologii moralnej fundamentalnej stanowi bioetyka z perspektywy teologicznej, a w niej zwłaszcza problemy moralne związane z rozwojem genetyki. Autor . rozprawy Granice genetycznego ulepszania człowieka (Kraków 2010).
The volume collects the papers presented at the international conference Biblical Anthropology. A Message for Contemporary People, co-organized by the Catholic University of Lublin and the Pontifical Bible Commission, which took place on October 20-21, 2021. Taking as the point of departure the document of the Pontifical Biblical Commission What Is Man? A Journey through Biblical Anthropology, the authors reflect on the topics related to biblical anthropology and their importance for contemporary society. They often refer to the notion of the image of God in a person and to the relational character of the human being. Other subjects discussed in the volume include: hermeneutics and methodological approach to biblical anthropology; human emotions; sexuality; logic of solidarity and attitude toward the created world; historical and eschatological orientation of the human being; the essence of the human "self"; interaction between mind, body and desires; and free will. In the abundance and diversity of the presented content, the authors seek to provide answers to the question of how to communicate the truths of biblical anthropology to contemporary people, entering into dialogue with modern science, without losing the specificity of the biblical message.Książka pod redakcją ks. Marcina Kowalskiego zawiera teksty referatów wygłoszonych na Międzynarodowej Konferencji Biblijnej pt. "Biblical Anthropology. A Message for Contemporary People" ("Antropologia biblijna. Przesłanie dla współczesnego człowieka"), która odbyła się na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim 20-21 października 2021 roku. Konferencja zorganizowana została przez Sekcję Nauk Biblijnych KUL razem z Papieską Komisją Biblijną.Wychodząc od nowo opublikowanego dokumentu Papieskiej Komisji Biblijnej "Czym jest człowiek? Zarys antropologii biblijnej", autorzy publikacji pokonferencyjnej podejmują refleksję nad tematami związanymi z antropologią biblijną i ich wagą dla współczesnego człowieka. Dyskutują na takie tematy jak: znaczenie obrazu Bożego w człowieku; charakter poznania Boga; duch ludzki i emocje; relacyjny charakter ludzkiej osobowości; zależność i niezależność osoby ludzkiej od innych; wolna wola a boski determinizm; ciało, pragnienia i (D)duch w konstrukcji osoby ludzkiej; platońskie wymiary "wewnętrznego człowieka" u św. Pawła; osoba ludzka w perspektywie eschatologicznej; małżeństwo, relacje między mężczyzną i kobietą, paralela między miłością małżeńską a miłością Chrystusa do Kościoła; biblijna antropologia a postmodernistyczna tożsamość grupowa; etyka relacji asymetrycznych; człowiek w świecie stworzonym; archetyp człowieka jako pielgrzyma w tym świecie; chrystologiczny model natury człowieka.Autorzy szukają i udzielają odpowiedzi na pytanie o to, jak współczesnemu człowiekowi komunikować prawdy antropologii biblijnej, wchodząc w dialog ze współczesną nauką i nie tracąc przy tym specyfiki przesłania biblijnego. W tomie zredagowanym w języku angielskim pojawiają się teksty specjalistów w dziedzinie antropologii biblijnej o uznanej opinii światowej jak Susan Eastman, Nuria Calduch-Benages, Craig Keener, Joel B. Green czy Volker Rabens.Na końcu publikacji zostały zamieszczone indeksy biblijny, pism starożytnych i osobowy.
Książka ks. Rafała Wilkołka poświęcona jest teologii epistemologicznej kard. Mikołaja z Kuzy, żyjącego w piętnastym wieku niemieckiego teologa, filozofa, matematyka i dyplomaty.
Pierwsza część studium ukazuje osobę i dzieło kardynała od Świętego Piotra w Okowach na tle czasów mu współczesnych, szeroko omawiając późnośredniowieczne problemy, opinie i osoby tworzące siatkę kontekstualnych odniesień dla myśli Kuzańczyka.
Druga część tomu, najobszerniejsza, przedstawia Mikołaja z Kuzy jako autora oryginalnego, który uwzględniając Bożą perspektywę w ramach projektu teologiczno-epistemologicznego, ostatecznie sprzeciwia się zawężonej koncepcji racjonalności wynikającej z intelektualnych uwarunkowań epoki. Spostrzeżenia zawarte w trzeciej części tomu dotyczą aktualności powstałych blisko sześć wieków temu koncepcji Mikołaja z Kuzy, które według ks. Wilkołka mogą stać się inspiracją dla współczesnej myśli teologicznej w budowaniu alternatywnych wizji rzeczywistości.
Rafał Wilkołek (ur. 1982) – kapłan archidiecezji krakowskiej, doktor teologii dogmatycznej (Uniwersytet Papieski Jana Pawła II), znawca nowej fenomenologii francuskiej (Marion, Chrétien, Falque), autor artykułów naukowych na temat św. Tomasza z Akwinu, członek American Cusanus Society, inicjator i współtwórca kompletnego tłumaczenia filozoficzno-teologicznych tekstów Kuzańskich na język polski.
Autor tworzy w swoim tekście ciekawe płaszczyzny spotkania klasycznych teologów przeszłości ze współczesną myślą trynitarną, nie unika otwartej konfrontacji z różnymi tyleż skrajnymi, co "modnymi" teoriami, a jednocześnie nie gubi katolickiej równowagi, wierności Tradycji i Magisterium Kościoła. Innymi słowy, prezentuje teologię, która jest sztuką wytrzymywania napięć pomiędzy różnymi szkołami i poglądami teologicznymi.ks. prof. dr Dariusz Kowalczyk SJ, Papieski Uniwersytet Gregoriański w RzymieZ książki Kubackiego przebija ogromny szacunek dla myśli Akwinaty i teologii tomistycznej. Autor docenia jej wartość i swoje myślenie sytuuje w wyznaczonej przez św. Augustyna oraz św. Tomasza perspektywie teologii zachodniej opartej na metafizyce bytu. Jednocześnie w wielu punktach jest wobec niej krytyczny, odwołując się do współczesnych teologów jak Karl Rahner, Luis Ladaria, Gisbert Greshake, a zwłaszcza Joseph Moingt.ks. prof. dr hab. Piotr Liszka CMF, Papieski Wydział Teologiczny we WrocławiuZbigniew Kubacki SJ (ur. 1962) - jezuita, profesor nauk teologicznych, wykładowca teologii dogmatycznej i teologii religii na Akademii Teologicznej w Warszawie. Jako visiting professor od lat współpracuje z Centre Svres, jezuicką uczelnią filozoficzno-teologiczną w Paryżu. Jest też duszpasterzem Katolickiej Wspólnoty Francuskojęzycznej w Warszawie.
Spośród wszystkich autorów Nowego Testamentu święty Paweł poświęca związkom natury homoseksualnej najwięcej miejsca, odnosząc się do nich krytycznie w Rz 1,26–27, 1 Kor 6,9–10 oraz 1 Tm 1,8–10. Dlaczego Paweł krytykuje relacje homoseksualne? Czy odrzuca on tylko związki oparte na przemocy oraz wykorzystywaniu drugiego? Czy jego argumentacja w tym względzie pozostaje normatywna dla współczesnych? Książka ta wypełnia dotkliwą lukę, jaką w polskim środowisku stanowi brak opracowań dotyczących biblijnych podstaw nauki Kościoła na temat homoseksualizmu. Zrozumienie nauczania Pawła Apostoła na temat relacji homoseksualnych pozwala odkryć zamysł Boży związany z płciowością, włączoną w nowe życie w Chrystusie. Ewangelia, którą głosi Apostoł, zawiera wciąż aktualne, uniwersalne przesłanie na temat natury człowieka, będące podstawą etyki chrześcijańskiej i zachęcające nas do wrażliwego i opartego na słowie Bożym towarzyszenia duchowego osobom o skłonnościach homoseksualnych. Marcin Kowalski (ur. 1977 r.) – prezbiter diecezji kieleckiej, członek Papieskiej Komisji Biblijnej, doktor nauk biblijnych (Papieski Instytut Biblijny, Rzym), doktor habilitowany teologii, profesor KUL, wykładowca Pisma Świętego (KUL i Urbaniana, Rzym), redaktor kwartalnika The Biblical Annals, autor Transforming Boasting of Self into Boasting in the Lord (Lanham, MD 2013), Drugi List do Koryntian (Katowice 2018), trzech tomów Jutro Niedziela. Rok A, B, C (Kraków 2019–2021), ponad siedemdziesięciu artykułów i recenzji naukowych oraz ponad stu scenariuszy programów telewizyjnych i radiowych popularyzujących Biblię.
Poprawna teologia i ugruntowana na jej fundamencie apologia nie istnieją bez rozpoznania i zaakceptowania jako rzeczywistości zastanego kontekstu, a w konsekwencji dostosowania doń formy przekazu orędzia Ewangelii. Omówione w niniejszej pracy macierzyńskie metafory – obecne w chrystologii już od samych początków Kościoła, ożywiane współcześnie w propozycjach wysuwanych w teologiach feministycznych – dowodzą niezniszczalności tych metafor i świadczą o wysokiej wadze języka teologicznego opartego na bezpośrednich, bliskich relacjach międzyludzkich osadzonych zawsze w szerszej strukturze społeczeństwa i panującej w nim kultury. Adrienne Rich, wpływowa amerykańska poetka i pisarka feministyczna, porównała działalność feministyczną do pracy wydobywczej, która zapomniane tradycje kulturowe wyciąga na światło dzienne jak skarby ukryte głęboko w ziemi. Niniejsze opracowanie dowodzi, że to porównanie można odnieść także do teologii feministycznej. Nowe wyzwania stanowią więc impuls do zbadania tego, co leży u źródeł naszej tożsamości, i postepowania niczym ojciec z przypowieści, który wybiera ze skarbca swojej rodziny rzeczy nowe i stare. Angelika Maria Małek (ur. 1990) – doktor nauk teologicznych (teologia fundamentalna). Swoje zainteresowania badawcze skupia na funkcji i znaczeniu języka religijnego, teologii kultury, teologii wyzwolenia oraz na dialogu ekumenicznym i międzyreligijnym. Autorka monografii Chrysto-logia kultury współczesnej w oparciu o wybrane przedstawienia ukrzyżowania.
W dobie kryzysu zaufania do wszelkich instytucji Kościoła, w tym do instytucji kapłaństwa, to książka bardzo potrzebna. Autor, podążając szlakiem narracji kaznodziejskiej Josepha Ratzingera, umożliwia nowe odczytanie sakramentu kapłaństwa służebnego i przybliża do jego misterium. Daje wgląd w jego złożoność, ale również paradoksalną prostotę – dopiero tak pojmowane kapłaństwo pozwala na sensowny dyskurs na jego temat i przeżywanie go jako szczególnego daru. Mamy zatem całościowy obraz sakramentalno-ontologicznej przemiany, która następuje w człowieku odpowiadającym na powołanie przez przyjęcie sacramentum ordinis. W bogatym dorobku Ratzingera zostały uchwycone powiązania kapłana z osobą Jezusa Chrystusa i Jego misją, dowartościowane zostało kapłaństwo jako posługa Słowa, a nie tylko misja uświęcania przez sakramenty. Autor pracy w wyodrębnionych narracjach o kapłaństwie pozwala znaleźć sposoby na kształtowanie duchowości kapłańskiej, a to już bezpośrednio wpływa na to, jaki jest i może być kapłan dzisiaj. Tomasz Zamorski OP (ur. 1970 r.) – dominikanin, doktor nauk teologicznych, wykładowca homiletyki w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie, kaznodzieja związany z Dominikańskim Ośrodkiem Kaznodziejskim w Łodzi. Interesuje się teologią przepowiadania i komunikacją kaznodziejską, a zwłaszcza formami narracji w głoszeniu. Prowadzi warsztaty kaznodziejskie. Autor książek: Salon piękności. Niezwykłe kobiety w Biblii oraz Smaki ziemi obiecanej.
Książka ks. Dariusza Gardockiego SJ jest syntezą na temat genezy, rozwoju i aktualnej kondycji teologii wyzwolenia, która wyrasta z sytuacji społeczno-politycznej, w jakiej żyje Kościół południowoamerykański. Autor prezentuje wpływ obranej przez Kościół w Ameryce Łacińskiej opcji na rzecz ubogich (Medellín, Puebla, Sobór Watykański II) na dalszy rozwój myśli teologicznej w duchu wyzwoleńczym i metody jej uprawiania. Podkreśla, że teolodzy latynoamerykańscy nie zrywają z teologią klasyczną, ale dążą do jej reinterpretacji, co pozwala przybliżyć orędzie Chrystusa jego rzeczywistym adresatom – ludziom ubogim i potrzebującym. Ponadto nadają swym rozważaniom wymiar praktyczny, przez co teologia w ich wydaniu przedstawia wiarę chrześcijańską nie tylko jako ortodoksję, ale też jako ortopraksję.
Dariusz Gardocki SJ (ur. 1963) – profesor Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie Collegium Bobolanum, na którym wcześniej studiował, a następnie obronił doktorat (1997) i uzyskał habilitację (2007). Ukończył również Papieski Uniwersytet Gregoriański w Rzymie. Członek Towarzystwa Teologów Dogmatyków i dyrektor Biblioteki Bobolanum (od 2008). Autor monografii Łaska podstawą wyzwolenia w teologii Leonarda Boffa (1999) i Jezus z Nazaretu – Mesjasz królestwa. Syn Boży i droga do Ojca. Studium analityczno-krytyczne chrystologii Jona Sobrino (2006). Specjalizuje się w teologii dogmatycznej i latynoamerykańskiej.
Celem publikacji ks. Lecha Wołowskiego jest zaprezentowanie takiego spojrzenia na łaskę i wolność, w którym oba te pojęcia są nierozerwalnie z sobą złączone, bo „nie da się mówić o łasce bez wolności i odwrotnie – nie da się mówić o wolności bez łaski”. Pomocne w tym przedsięwzięciu będą dzieła dwóch wielkich myślicieli – Hansa Ursa von Balthasara i Józefa Tischnera. Wyjątkowo wnikliwie zajęli się oni owymi zagadnieniami w aspekcie historycznym i współczesnym. Ich refleksje, choć się nie pokrywają, są zbieżne i komplementarne.
„Największym wspólnym wkładem obu autorów w rozpatrywane tu dziedziny myśli teologicznej jest odkrycie tak głębokiego i symetrycznego związku między łaską i wolnością, że […] od tej pory, tj. po Balthasarze i Tischnerze, nikt, kto poznał dobrze ich prace, nie będzie konfliktował wolności z łaską”.
ks. dr Lech Wołowski (ur. 1975) – pracownik dydaktyczno-naukowy Instytutu Dogmatyki Wydziału Teologii Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II. W 2017 roku obronił pracę doktorską z zakresu charytologii i soteriologii na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Oprócz zagadnień systematycznych i historycznych występujących w teologii dogmatycznej do jego zainteresowań należy twórczość Józefa Tischnera, zwłaszcza agatologia, antropologia i problematyka dramatu oraz analogiczne zagadnienia w twórczości Hansa Ursa von Balthasara, czego wyrazem jest niniejsza praca.
Kościół znajduje się dzisiaj w kryzysie, który – jak każdy kryzys – stanowi zagrożenie, ale stwarza także nadzieję na lepszą przyszłość. Wiele się zmieniło, zmienia się nieustannie i „nie zawróci się kijem Wisły”. Bywało pięknie i bywało kiepsko. Komunikacyjno-komunijna analiza współczesności i pokaźny dorobek eklezjologii komunijnej pokazują bardzo zróżnicowane oblicze Kościoła komunii, ale także otwierają drogę do uzasadnionej nadziei na przyszłość. Niech przedstawione tu opracowanie Kościoła komunii przyczyni się do autentycznego umiłowania tajemnicy Kościoła i rzetelnej znajomości jego problematyki, przypomni niewyczerpane bogactwo pełnej wiary, żarliwej i fascynującej refleksji o Kościele, będzie zaproszeniem do rzetelnego, pogłębionego i autentycznie zaangażowanego namysłu nad Kościołem oraz bogatym źródłem inspiracji teologicznej i pastoralnej. Ks. prof. dr hab. Marek Jagodziński (ur. 1956 r.) – prezbiter diecezji radomskiej, teolog dogmatyk z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Wykłada teologię w Wyższym Seminarium Duchownym w Radomiu. Specjalizuje się w teologii komunikacji i komunii, opublikował szereg monografii z tej dziedziny. Od 2021 roku jest członkiem watykańskiej Międzynarodowej Komisji Teologicznej.
Współczesny dyskurs eklezjologiczny skoncentrowany jest przede wszystkim na doktrynie Soboru Watykańskiego II i jego późniejszej recepcji. Celem książki Miguela de Salis jest natomiast próba szerszego spojrzenia na Sobór i odczytania jego doktryny, przede wszystkim Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium, w obrębie historii myśli chrześcijańskiej o Kościele, zwłaszcza w kontekście XX wieku. W tej perspektywie autor porusza trzy najważniejsze zagadnienia eklezjologiczne: paradygmaty inspirujące eklezjologię XX stulecia, relację zachodzącą między Duchem Świętym i Kościołem oraz relację między zbawieniem i Kościołem. Zamiarem autora jest pomoc w kształtowaniu spojrzenia na główne tematy omawiane podczas zgromadzenia soborowego ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu obejmującego cały XX wiek, aż do naszych dni, oraz problemów i wyzwań, które pojawiły się w historii „krótkiego wieku”, a z którymi mierzyli się duszpasterze i teolodzy.
Miguel de Salis – portugalski ksiądz rzymskokatolicki, profesor na Wydziale Teologicznym Papieskiego Uniwersytetu Świętego Krzyża w Rzymie, zastępca dyrektora Centrum Formacji Kapłańskiej. Uzyskał dyplom z inżynierii lądowej i doktorat z teologii dogmatycznej. Zakres jego zainteresowań teologicznych obejmuje głównie eklezjologię, dialog ekumeniczny, teologię wschodnią i Sobór Watykański II. Od 2002 roku jest konsultorem teologicznym w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
Książka ks. Nadbrzeżnego potwierdza, iż filozofowanie w kontekście teologii może być pasjonujące. Kryje w sobie odpowiedź na pytanie: czy kategoria zbawienia jest uwodzicielska? Ułuda świadomie nie stwarza więzi, nigdy nie osiąga poziomu trwałych zobowiązań. Tymczasem z treści książki wyłania się koncepcja zbawienia jako realnej i głębokiej więzi. U Tillicha przyjmuje ono postać więzi metafizycznej z Nowym Bytem, u Schillebeeckxa urzeczywistnia się w świecie odpowiedzialnych relacji międzyludzkich.
ks. dr hab. Joachim Piecuch, prof. UO
Autor książki przezwycięża soteriologiczny dualizm, odrzuca zarówno ateistyczne, jak i wyłącznie transcendentne soteriologie. Świetnie pokazuje, jak w myśleniu Tillicha i Schillebeeckxa rozgrywa się subtelna gra, w której to, co ludzkie, i to, co ostatecznie boskie, spotykają się ze sobą, a przynajmniej mogą się spotkać tu i teraz, w życiu indywidualnym i zbiorowym.
dr hab. Krzysztof Mech, prof. UJ
ks. Antoni Nadbrzeżny – prezbiter archidiecezji lubelskiej, doktor habilitowany teologii, profesor nadzwyczajny na Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, doktor filozofii. Studiował teologię i filologię niderlandzką na KUL-u oraz filozofię na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Rozprawę doktorską z filozofii zatytułowaną Egzystencjalna soteriologia Paula Tillicha i Edwarda Schillebeeckxa napisał pod kierunkiem prof. dr. hab. Karola Tarnowskiego. Jego zainteresowania naukowe dotyczą współczesnej niderlandzkiej i flamandzkiej myśli teologicznej, filozoficznej i religijnej.
W staraniach o właściwe ujęcie Boskiej transcendencji teologia katolicka coraz bardziej tęsknym okiem spogląda na apofatyzm chrześcijańskiego Wschodu. Czy tamtejsza teologia może przynieść rozwiązania bolączek trapiących chrześcijański Zachód? Czy prawdą jest potoczna opinia o Wschodzie, że zachował w teologii wymiar tajemnicy, ale zbyt często pogrążał się w irracjonalizmie, oraz o Zachodzie, że choć dba o umiejętność uzasadniania wiary, to jednak w zamian zakuł ją w kajdany racjonalizmu? Na te pytania próbują odpowiedzieć autorzy prezentowanego tomu. Zgodnie z odpowiedzią, jaka wyłania się z ich refleksji, nie ma czystego „Wschodu”, tak jak i czystego „Zachodu”. Kluczowym słowem tytułu monografii jest w związku z tym „między”.
Na pracę Teologia między Wschodem a Zachodem składa się czternaście artykułów napisanych przez teologów i filozofów reprezentujących różne terytoria geograficzne, dyscypliny teologiczne i szkoły filozoficzne. Wydaje się, że dopiero to mozaikowe podejście do tematu pogranicza wschodniej i zachodniej myśli chrześcijańskiej zapewnia obiektywny ogląd problematyki.
Fragment wprowadzenia ks. dr. Marka Dobrzenieckiego
"Wschód i Zachód, Bizancjum i Renesans, jak noc i dzień, jak anioł i człowiek, jak rozum i wiara, jak taoistyczne yin i yang, jak niebo i ziemia, jak kuzańska "coincidentia oppositorum", dalekie i bliskie, skłócone i nawzajem się potrzebujące, czy spotkają się kiedyś w Zwiastowaniu?"
Fragment artykułu ks. bp. prof. Michała Janochy
Epikleza w teologii dogmatycznej i ekumenicznej najczęściej kojarzy się ze sporem o czas przemiany chleba i wina w Ciało i Krew Chrystusa podczas Eucharystii. Ten spór zajmował wielu teologów katolickich i prawosławnych. (…) Książka autorstwa o. Marka Blazy SJ stanowi niejako kontynuację studium nad epiklezą w polskiej teologii. Autor w sposób niezmiernie szczegółowy analizuje rozwój teologii epiklezy, przyjmując jako źródło swoich badań bizantyjską i rzymską tradycję liturgiczną. W swojej refleksji nie zatrzymuje się jednak jedynie na epiklezie eucharystycznej, związanej z prośbą o konsekrację darów, ale podejmuje się analizy podobnych epiklez w innych sakramentach i sakramentaliach oraz w innych modlitwach.Fragment recenzji ks. dr hab. Damiana Wąska Marek Blaza SJ (ur. 1970) – dr teologii ekumenicznej. Wykłada teologię ekumeniczną i dogmatyczną na Papieskim Wydziale Teologicznym Collegium Bobolanum w Warszawie, na Ukraińskim Uniwersytecie Katolickim we Lwowie, w Greckokatolickim Seminarium Duchownym we Lwowie oraz w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie. Wcześniej wykładał też w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Opublikował między innymi: Jak wierzysz? Sakramenty inicjacji chrześcijańskiej w dialogu katolicko-prawosławnym. Jako kapłan birytualista posługuje w rycie bizantyjsko-ukraińskim i bizantyjsko-rumuńskim, zachowując przy tym swój rodzimy ryt łaciński. We wrześniu 2017 pełnił funkcję kaznodziei podczas Synodu Biskupów Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego.
W kontekście szybko rozwijającej się teologii religii, a w niej opcji pluralistycznej, Magisterium Kościoła katolickiego interweniowało kilkakrotnie. Najważniejsza była Deklaracja Dominus Iesus opublikowana w 2000 r. przez Kongregację Nauki Wiary. Znamienny jest już sam podtytuł tego dokumentu: ""O jedyności i powszechności zbawczej Jezusa Chrystusa i Kościoła"". Kwestia pierwsza i zasadnicza dotyczy podważanej przez teologów opcji pluralistycznej doktryny o jedyności i powszechności zbawczej Jezusa Chrystusa. Tematowi temu była poświęcona książka Jedyność Jezusa Chrystusa. O jedyności i powszechności zbawczej Jezusa Chrystusa w kontekście chrześcijańskich teologii religii (Warszawa 2005). Do opracowania pozostały jeszcze dwa inne zagadnienia poruszone w deklaracji: jedyność i powszechność zbawcza Kościoła oraz rola zbawcza religii niechrześcijańskich. Stały się one przedmiotem obecnej monografii.
We współczesnej duchowości założenie aktu poznawczego wskazuje na czynnik jasno odróżniający ducha pism patrystycznych i współczesnych: przesunięcie roli intelektu. W teologii patrystycznej, funkcja intelektu, służąca artykułowaniu podobieństwa człowieka do Boga oraz środki, dzięki którym jesteśmy w stanie wzrastać ku Bogu, pozwalały na eksplorację kluczowych tematów teologii dogmatycznej i spekulacyjnej. Równocześnie pozwalały one na dyskusję wokół takich zagadnień ascetycznych, jak chociażby rozumowe porządkowanie naszych zmysłów. Podkreślanie intelektu, jako boskiego atrybutu , ostatecznej władzy ludzkiej i podstawy uświęcenia człowieka, pozwalało teologom wczesnego Kościoła, uprawiać teologię na polu ściśle akademickim i duchowym w taki sposób jaki współcześnie zaledwie można sobie wyobrazić. Jedną z głównych tez postawionych w niniejszego studium jest twierdzenie, że w teologii patrystycznej brak napięcia, a nawet właściwej sobie różnicy, pomiędzy tymi dwoma polami powinno przypisać się systematycznej roli umysłu wewnątrz teoretycznych ram większej całości...
Praca Boski zmysł jest kolejną pozycją z serii Myśl Teologiczna przedstawiającej prace naukowe, wprowadzające w dyscypliny filozoficzne i teologiczne, będące analizami najważniejszych problemów w tych dziedzinach.
Książka stanowi oryginalną próbę stworzenia podstaw katolickiej teologii narodowości jako niezbywalnego aspektu egzystencji każdego człowieka. Autor wychodząc od współczesnych prac etnologicznych i kulturoznawczych poświęconych pojęciu narodu i narodowości oraz wykorzystując filozofię Dunsa Szkota, przedstawia możliwe fundamenty dla analizy i opisu kategorii narodu i narodowości z perspektywy teologicznej. Praca pokazuje także zespolenie treści religijnych i narodowych w osobie Maryi w takich krajach jak Polska i Meksyk
Seria Myśl teologiczna
Od czasów Oświecenia teologia i sztuka podążają odrębnymi drogami, w poczuciu wzajemnej obcości i izolacji. Artyści w swej autonomii rzadko inspirują się religią, o wiele częściej szukają motywów swej twórczości w sferze profanum niż w przestrzeni sacrum. Natomiast teologowie są nieufni wobec sztuki, w której trudno doszukać się wątków nawiązujących wprost do Objawienia. Raczej bywa ono przez nią skrywane, czasem kwestionowane. Reakcją teologów jest więc wcale nierzadko wysuwana wątpliwość: czy sztukę współczesną można jeszcze uznać za locus theologicus? W efekcie sugeruje się podział na sztukę religijną czy, ściślej, chrześcijańską, odnoszącą się w swych motywach do prawd wiary i sztukę świecką, milczącą o Bogu.
Minione dziesięciolecia obfitują w studia badające wątki teologiczne, czy też, szerzej, religijne w obrębie szeroko rozumianej sztuki. Doprowadziły one do trzech ważnych konkluzji. Po pierwsze, pozwoliły uświadomić teologom nie tylko zależność Biblii od formy literackiej, ale pokazały, że od powstania czterech Ewangelii poprzez autobiografie świętych czy też ich żywoty istnieje bardzo ważny rodzaj teologii narracyjnej rozwijanej obok teologii konceptualnej. Po drugie, pozwoliły przyjąć, że sztuka rozumiana szerzej może przyjąć formę teologii alternatywnej, pozawerbalnej. Po trzecie, i to chyba najważniejsze, studia te odsłoniły teologii sztukę pozornie wolną od wątków chrześcijańskich jako obfitującą w treści metafizyczne, stanowiące niezwykle interesujący materiał do analizy. Innymi słowy - zamazały granicę pomiędzy tzw. sztuką religijną i niereligijną.
Niewątpliwie w tych nielicznych publikacjach sztuka odzyskała na nowo rangę miejsca teologicznego. W moim przekonaniu nie wyjaśniono wyraźnie kwestii: Jakie funkcje pełni sztuka w poznaniu teologicznym? To pytanie stanowi problem mojej monografii. Chciałem pokazać, że sztuka może być sprzymierzeńcem teologa na każdym etapie jego poszukiwań, nawet taka sztuka, która wydaje się stać w opozycji do Objawienia i wiary.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
