Żydzi i Polacy żyli przez wieki obok siebie, bliscy, a zarazem obcy. Kultury i literatury obu narodów przenikały się w niewielkim tylko stopniu. Dobrze ilustruje to przykład Czesława Miłosza — mieszkańca kosmopolitycznego Wilna, który z „rodzimą” kulturą żydowską zetknął się dopiero po wyjeździe do Nowego Jorku, za pośrednictwem języka angielskiego. Autorka Historii obecności dowodzi jednak, że przedstawiciele obu narodów wielokrotnie, zwłaszcza w dwudziestym wieku, podejmowali próby zbliżenia się na polu literatury, choć rzeczywistość i historia tego nie ułatwiały.
Monika Jaremków ukazuje obecność tłumaczonego z języka hebrajskiego i jidysz żydowskiego piśmiennictwa na polskim rynku księgarskim ubiegłego wieku, zarówno przed, jak i po drugiej wojnie światowej. Jej książka to nie tylko przegląd ukazującej się po polsku żydowskiej literatury pięknej (powieści, poezji i twórczości dla dzieci), ale także tekstów niebeletrystycznych (historycznych i publicystycznych.
Karl Dedecius, tłumacz i popularyzator literatury polskiej w Niemczech, nazwał przekład rodzajem poselstwa, przysługą świadczoną sobie wzajemnie przez różne kultury, dzięki której mogą się lepiej poznać i zrozumieć, a zarazem działaniem na rzecz dialogu międzykulturowego. Historia obecności to koronny dowód prawdziwości tej opinii.
Język religijny i praktyki religijne to niewątpliwie dwa zasadnicze wyznaczniki odrębności niemieckich Żydów w XIX wieku. Ograniczały one integrację żydowskiej mniejszości z chrześcijańskimi współobywatelami, dlatego też została podjęta próba analizy wybranych tekstów religijnych z tego okresu. Należą do nich pisma związanych z Breslau rabinów i nauczycieli – przedstawicieli ruchu Wissenschaft des Judentums, ich mowy okolicznościowe, modlitewniki, podręczniki, artykuły naukowe i prasowe, sprawozdania z działalności edukacyjnej, a także inskrypcje nagrobne z najstarszych pól na cmentarzu żydowskim przy ul. Ślężnej. Źródła te odzwierciedlają językowy obraz świata oraz częściową akulturację językową wrocławskich Żydów. Priorytetem pozostało dla nich zachowanie żydowskiej tożsamości, a religia, język religijny, liturgia oraz praktyki religijne wyznaczały na ogół nieprzekraczalne granice integracji.
W najnowszym tomie „Bibliotheca Judaica" pt. Mykwa — rytuał i historia temat rytualnych łaźni żydowskich — mykw — ukazany jest w ujęciu architektonicznym, archeologicznym, folklorystycznym, feministycznym, historycznym opartym na badaniach archiwalnych. Poza tym znajdziemy tu teksty wprowadzające problematykę mykw w kwestię chasydzką oraz w obręb pamięci zbiorowej zapisanej na kartach ksiąg pamięci, a także zagadnień związanych z procesami modernizacji żydowskiej i prawa rabinicznego.
Tom prezentuje najnowsze badania nad zagadnieniem konwersji w świecie żydowskim, wypełniając lukę w studiach dotyczących tego tematu. Konwersja jest tu rozumiana stosunkowo szeroko: od przyjęcia przez Żydów chrześcijaństwa po przejście nie-Żydów na judaizm. Autorzy z Polski, Rosji i Izraela przybliżają różne aspekty tego skomplikowanego i nierzadko obciążonego stereotypami tematu. Poruszają takie zagadnienia, jak: dzieje konwertytów w dawnej Rzeczypospolitej, nobilitacje Żydów przyjmujących chrześcijaństwo, polemiki wokół kwestii zmiany wiary, działalność misyjna wśród Żydów, sekty religijne, społeczna i literacka recepcja konwertytów na przestrzeni wieków, a także wiele innych. Książka stawia również pytania o znaczenie konwersji i zasadność mówienia o niej w przypadkach zjawisk granicznych, jak ruch rosyjskich judaizantów, chasydyzm postrzegany jako sekta, czy religia uniwersalna. Tom W poszukiwaniu religii doskonałej? przybliża – oprócz religijnego – także społeczny, kulturowy oraz polityczny kontekst konwersji w świecie żydowskim.
Praca Marcina Wodzińskiego stanowi niezwykle skrupulatny wykaz materiałów dotyczących spraw żydowskich przechowywanych w Archiwum Głównym w Warszawie. Na zespół ten składają się obecnie 463 jednostki (ok. 98 tys. zapisanych stron) zawierające zapiski związane z różnymi aspektami życia społeczności żydowskiej Królestwa Polskiego. Czytelnik znajdzie tu informacje z zakresu jej historii społecznej, gospodarczej, politycznej i kulturalnej (w tym religijnej), a także dające obraz stosunków polsko-żydowskich oraz chrześcijańsko-żydowskich w XIX-wiecznym Królestwie Polskim. Zawartość poszczególnych jednostek archiwalnych została systematycznie scharakteryzowana, a pomocą w nawigacji po informatorze służą obszrne indeksy: osobowy, rzeczowy oraz nazw geograficznych.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
