Niniejszą książkę napisali uczniowie, współpracownicy, koledzy i przyjaciele Ks. prof. dr. hab. Tadeusza Biesagi SDB, który po latach bardzo intensywnej pracy naukowej przeszedł na emeryturę.
Zamieszczając na kolejnych stronach książki ciepłe słowa pod jego adresem, a także opracowania rozmaitej treści i życiorys naukowy Profesora, chcemy wyrazić w ten sposób naszą wdzięczność za te pracowite lata życia. Poświęcił je Kościołowi, salezjanom – Towarzystwu św. Franciszka Salezego, do którego należy, filozofii i teologii, w szczególności zaś rozwojowi etyki i bioetyki w Polsce i za granicą. […]
W uznaniu dla pracy Profesora należy podkreślić, że podczas krakowskiego okresu służby nauce polskiej opracował on trwałe podstawy realistycznej i hipokratesowej współczesnej etyki medycznej. Swoją drogę stopniowego budowania tych fundamentów przedstawił w 13 książkach i ponad 160 artykułach naukowych. Świadectwo tej drodze dał w imponującej liczbie przygotowanych referatów konferencyjnych, prowadzonych pracach naukowych, doktorskich, magisterskich, licencjackich i podyplomowych (łącznie kilkuset), w kilku recenzjach rozpraw habilitacyjnych i w recenzjach różnych publikacji książkowych.
Z Przedmowy do książki
Ks. prof. dr hab. Tadeusz Biesaga SDB (ur. 1950) – polski duchowny rzymskokatolicki, salezjanin, etyk, nauczyciel akademicki. Studiował teologię w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie i filozofię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Doktoryzował się na Wydziale Filozofii KUL na podstawie pracy pt. Dietricha von Hildebranda epistemologiczno-ontologiczne podstawy etyki (promotor Antoni B. Stępień). Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1999 roku na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie na podstawie rozprawy zatytułowanej Spór o normę moralności. Tytuł profesora nauk humanistycznych otrzymał w 2018 roku. Specjalizuje się w bioetyce i etyce lekarskiej.
Wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie (1981 – do chwili obecnej), adiunkt przy Katedrze Etyki na Wydziale Filozofii Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1988–1996), w latach 1996–2021 pracownik naukowo-dydaktyczny (adiunkt, a następnie profesor) na Wydziale Filozoficznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (obecnie Uniwersytet Papieski Jana Pawła II), w latach 2002–2016 pracownik naukowy przy Katedrze Etyki na Wydziale Filozoficznym Wyższej Szkoły Filozoficzno-Pedagogicznej Ignatianum w Krakowie (obecnie Uniwersytet Ignatianum w Krakowie).
Wraz z postępującymi możliwościami ingerencji w organizm człowieka, mającymi na celu zarówno naprawianie błędów natury, jak i ulepszanie organizmu, zaczęła intensywnie się rozwijać medycyna estetyczna. O ile błędy natury nie budzą wątpliwości co do konieczności ich naprawiania, o tyle jej polepszanie jest już dyskusyjne. Ten obszar działalności dotyczy zmian natury fizycznej.
W książce podjęto problematykę drugiego rodzaju ingerencji – ulepszania, i to kognitywnego. Jak się wydaje, jest to działanie znacznie bardziej niebezpieczne, bo nie dotyczy zmian chorobowych, czyli naprawiania błędów natury, a ulepszania i tak sprawnie funkcjonującego umysłu. Przy czym, to ulepszanie może być dokonywane przy użyciu wybranych wzmacniaczy naturalnych bądź farmakologii lub zaawansowanych technologii. I to te ostatnie budzą bardzo dużo poważnych dyskusji i krytycznych uwag.
We wszystkich tekstach zamieszczonych w książce poruszona została bardzo aktualna i intensywnie dyskutowana problematyka. Podjęte analizy dokonywane są w różnych aspektach, w kontekście różnych obszarów badawczych. Przedstawione artykuły są rzetelnie udokumentowane i to w znacznej części najnowszą literaturą.
Prof. dr hab. Anna Latawiec
Recenzowana monografia jest zbiorem artykułów z zakresu antropologii filozoficznej i etyki, której przedmiotem jest próba zrozumienia i krytycznej oceny idei transhumanizmu, zwłaszcza idei ulepszania poznawczego człowieka. Wyniki tej próby układają się w przewodnik po filozoficznych problemach transhumanizmu. Jest to przewodnik filozoficzny napisany z pozycji szeroko rozumianej filozofii klasycznej, poszerzonej o zdobycze filozofii współczesnej i nauk empirycznych, który prezentuje w głównej mierze stanowisko biokonserwatyzmu.
Publikacja jest przykładem bardzo dobrej pracy filozoficznej w zakresie identyfikacji i syntetycznego przedstawienia problemów filozoficznych, rodzących się na styku idei transhumanizmu i projektów naukowo-technicznych zaangażowanych w ulepszenie poznawcze człowieka, oraz przykładem ostrożności badawczej wszystkich autorów w formułowaniu wniosków normatywnych. Krytyczny wymiar obecny w wielu tekstach nie jest radykalny. Oceny szans, zagrożeń, nadziei, płynących szerokim nurtem z transhumanizmu są wyważone, oparte na dobrej wiedzy faktograficznej i – co jest kluczowe – na dobrych analizach filozoficznych.
Praca jest skierowana do specjalistów (naukowców i studentów) różnych dyscyplin zajmujących się człowiekiem: filozofów, psychologów, biologów, humanistów, ale także jej czytelnikami mogą być niespecjaliści, dla których trudnością nie będzie wybitnie specjalistyczny język naukowy używany w tekście.
Dr hab. Zbigniew Wróblewski, prof. KUL
Autorzy monografii stawiają sobie za cel możliwie wszechstronne ujęcie fenomenu, jakim niewątpliwie jest transhumanizm. Moim zdaniem monografia dobrze wywiązuje się z tak postawionego zadania. Ujmuje omawiane zjawisko w sposób bez wątpienia interdyscyplinarny, próbując ukazać je z różnych perspektyw, w ujęciu zarówno diachronicznym, jak i synchronicznym oraz, co ważne, w większości przypadków bez wyraźnych uprzedzeń natury światopoglądowej, religijnej itp.
W publikacji pojawiają się zatem różne próby ujęcia i przybliżenia czytelnikowi transhumanizmu, między innymi jako epistemicznego układu odniesienia, ideologii, światopoglądu, quasi-religii, filozofii, utopii. Autorzy tekstów zasadnie dowodzą, że wszystkie te określenia ujmują pewne aspekty wzmiankowanego fenomenu jako swego rodzaju prognozę tego, co może, ale niekoniecznie musi zaistnieć w przyszłości, przynajmniej nie w takiej postaci, jaką wyobrażają sobie najbardziej reprezentatywni przedstawiciele transhumanistycznej wizji człowieka i społeczeństwa, np. Max More, Nick Bostrom, Ray Kurzweil czy John Harris.
Transhumanizm otwiera nowe obszary badawcze dla naukowców z bardzo różnych dyscyplin, o czym zaświadcza recenzowana publikacja. Jestem przekonany, że jej ukazanie się na polskim rynku wydawniczym jest jak najbardziej pożądane.
Dr hab. Leszek Pyra, prof. UP
Publikacja recenzowanej książki będzie wartościowym wkładem do dyskusji nad współczesnymi problemami kultury, filozofii i transhumanizmu. Ważne jest również to, że stanowi ona propozycję spojrzenia na analizowane kwestie z różnych perspektyw. Jest swoistym interdyscyplinarnym namysłem nad transhumanizmem. Oczywiście nie jest ona wyczerpującym studium na ten temat. Takiego studium obecnie nie można stworzyć. Niemniej materiały w niej zawarte przyczynią się do lepszego zrozumienia tych zjawisk we współczesnej kulturze.
Pochwalić należy Redaktorów za odwagę podjęcia tego ważnego i interesującego problemu. Publikacja należy do zbioru nielicznych prac na ten temat, w których autorzy poddają analizie idee transhumanizmu w optyce krytycznej refleksji filozoficznej.
Z pewnością zostanie ona dobrze przyjęta przez środowisko filozoficzne, ale też będzie cenną pomocą dla studentów, dając kompetentne, pluralistyczne i oryginalne spojrzenie na sytuację współczesnej kultury i antropologii uwarunkowanej technologicznie. Książka ma również nieocenione walory dydaktyczne, może być wykorzystana jako podstawa do ćwiczeń i seminariów w zakresie kulturoznawstwa, filozofii humanistyki i samej filozofii.
Prof. dr hab. Marek Szulakiewicz
The publication series “Polish Christian Philosophy in the 20th Century” includes monographic studies of the thought of 13 outstanding representatives of Polish Christian philosophy mainly active during the 20th century and also at the beginning of the 21st (Mieczysław Gogacz, Piotr Lenartowicz, Stanisław Kamiński, Kazimierz Kloskowski, Kazimierz Kłósak, Feliks Koneczny, Mieczysław Albert Krąpiec, Tadeusz Styczeń, Tadeusz Ślipko, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Jacek Woroniecki, Zofia J. Zdybicka).
A separate volume is dedicated to each of these philosophers, with all of them organized as follows: a biography and bibliography of the thinker in question, sources of philosophical inspiration (the influence of their own philosophical school, and borrowings from other systems), their preferred conception of philosophy, problems, and proposed solutions, a dictionary of basic terms, and polemics and discussions that the author initiated both at home and abroad. In addition, each volume is enriched by an anthology of philosophical texts representative of the individual in question.
This volume is dedicated to Karol Wojtyła (1920-2005) – bishop, philosopher and theologian, ethicist, poet and playwright.
Seria wydawnicza „Polska filozofia chrześcijańska w XX wieku” obejmuje monograficzne opracowanie myśli 13 wybitnych przedstawicieli tego nurtu filozofii, działających zwłaszcza w XX wieku i na początku wieku XXI (Mieczysław Gogacz, Piotr Lenartowicz, Stanisław Kamiński, Kazimierz Kloskowski, Kazimierz Kłósak, Feliks Koneczny, Mieczysław Albert Krąpiec, Tadeusz Styczeń, Tadeusz Ślipko, Józef Tischner, Karol Wojtyła, Jacek Woroniecki, Zofia J. Zdybicka).
Każdemu z filozofów poświęcony został odrębny tom, według następującego układu: biografia i bibliografia danego autora, źródła inspiracji filozoficznej (wpływ własnej szkoły filozoficznej, zapożyczenia od innych systemów), preferowana koncepcja filozofii, podejmowane problemy i propozycje ich rozwiązań, słownik podstawowych pojęć, polemiki i dyskusje, jakie dany autor prowadził w środowisku krajowym i zagranicznym. Dodatkowo każdy tom został wzbogacony antologią reprezentatywnych dla danego autora tekstów filozoficznych.
Niniejszy tom jest poświęcony Karolowi Wojtyle (1920-2005) – biskupowi, filozofowi i teologowi, etykowi, poecie i dramatopisarzowi.
W gorączce współczesnych debat i dyskusji coraz więcej osób stawia sobie pytanie: czy transhumanizm jest tylko chwilową, ale opłacalną, naukową modą, czy też istotnym nurtem medyczno-filozoficznym głoszącym odważną tezę – ewolucja biologiczna wygenerowała niedoskonałą formę homo sapiens, którą teraz możemy poprawić.
Dzisiejsza biotechnologia stwarza już szansę ulepszenia biologiczno-umysłowej kondycji człowieka, bo medycyna i genetyka pozwalają na coraz poważniejsze ingerencje w ludzki organizm. Jest w tym pragnieniu ufność na otwarcie drogi do powstania nowej populacji – ludzi ulepszonych, bo wyzwolonych z biologicznych, genetycznych i psychicznych niedoskonałości. Czy jednak jest to nowa nadzieja ludzkości, czy też początek przerażającej ideologii proklamującej pojawienie się postczłowieka? Takich pytań nie można bagatelizować.
Cieszy więc, że z inicjatywy Piotra Duchlińskiego i ks. Grzegorza Hołuba powstała książka Ulepszanie moralne człowieka. Perspektywa filozoficzna, w której podjęto jeden z ważnych obecnie problemów etycznych – możliwości ulepszenia człowieka na poziomie moralnym. Autorzy zebranych w książce tekstów starają się ocenić transhumanistyczne idee przede wszystkim z punktu widzenia filozoficznego, odważnie szukając odpowiedzi na trudne pytanie: czy transhumanizm – popularny dziś, zarówno w naukach empirycznych, jak i humanistycznych, nurt refleksji nad przyszłością ludzkiej populacji – jest godziwą i słuszną próbą wypracowania nowych form biologicznej i świadomościowej kondycji człowieka? Ludzie nauki, a szczególnie filozofowie, nie mogą przejść obojętnie zarówno wobec mocnych tez transhumanizmu, jak i biomedycznych eksperymentów podejmowanych obecnie w wielu laboratoriach na całym świecie. Idea „człowieka ulepszonego” domaga się poważnej debaty nad zasadnością i etyczną godziwością możliwych, ale jednocześnie kontrowersyjnych skutków prac technologicznych.
ks. dr hab. Jacek Grzybowski, prof. UKSW
Zasadnicze pytanie, jakie stawiają sobie autorzy książki, brzmi następująco: czy możliwe jest ulepszenie moralne człowieka oraz czy proponowane działania są słuszne, czy może powodują one dokładnie odwrotne efekty? Drugim, może mniej wyraźnie sformułowanym, jest pytanie: na ile mogą być przydatne/szkodliwe rozważania i propozycje tak zwanego posthumanizmu.
Rekomenduję wydanie książki, bo jej autorzy podają wiele cennych informacji i sposobów argumentowania, a tematyka w niej poruszona będzie z pewnością często podejmowana w bliższej i dalszej przyszłości. Materiał zgromadzony w książce może się okazać rodzajem wprowadzenia w zagadnienia, które dla wielu są zupełnie nieznane.
ks. prof. dr hab. Ryszard Moń
Książka jest, najogólniej ujmując, najpierw niezwykle rzetelnym opisem najważniejszych poglądów czternastu prominentnych zachodnich (w tym także z antypodów) przedstawicieli transhumanizmu, następnie wnikliwym poddaniem ich tez i uzasadnień polemice. Polemika ta jest prowadzona z pozycji filozofii realistycznej (mimo że nie deklarowanej wprost) i z uwzględnieniem badania spójności aparatury pojęciowej, jaką posługują się transhumaniści. […]
Przybliżenie przez Autora głośnego nurtu kulturowego, jakim jest transhumanizm, jest co najmniej po dwakroć ważne. Po pierwsze – w postaci przedstawionej w recenzowanej książce – jest ono przekazem oryginalnym, tzn. opracowanym na podstawie studium oryginalnych tekstów źródłowych (najczęściej nieprzetłumaczonych na język polski), nie jest to więc wiedza z „drugiej ręki”. Po drugie – przekaz poglądów dość różniących się czternastu autorów nie nosi znamion tego, co zwykło się nazywać „mozaiką”, a więc nie jest katalogiem sklasyfikowanych poglądów, wzorowanym na katalogu ofert. Mocne stanowisko filozoficzne Autora pozwala mu poruszać się wśród różnych myśli (czasem radykalnych) z erudycją i mądrym namysłem. Owocuje to systematycznym przybliżaniem tego, co wartościowe w transhumanizmie, i tego, co może zagrażać tożsamości osoby i wspólnoty, a nawet egzystencji populacji ludzkiej.
Teresa Grabińska, dr hab., prof. AWL
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
