Złych ludzi, a niewątpliwie tacy istnieją, i to – jak się zdaje – w pokaźnej liczbie, nie sposób zidentyfikować w akcie pobieżnego oglądu i trzeba tu zawsze zapuścić się w labirynt ciemnych uliczek. W pewnych sytuacjach społeczno-politycznych, a są to zawsze sytuacje przyzwolenia na czynienie zła, nie trzeba ich szukać, gdyż sami się ujawniają, wychodzą z cienia. Blagier, „cwaniak”, oszust, złodziej, kanciarz jedynie psują cywilizację. Mają swój unikalny świat, język, zwyczaje, prawa, które są często niezrozumiałe dla ludzi „prawych”. Linia podziału przechodzi przez sam środek dziesięciorga przykazań. Pierwsze pięć wyznacza sferę zagrożenia danej cywilizacji, kolejne pięć – sferę jej nieusuwalnej niedoskonałości.
W piśmiennictwie polskim można znaleźć utwory, będące mniej lub bardziej fortunną próbą penetracji strefy cienia. „Złodziejski nurt” prozy przedwojennej jest odkrywczy i urzekający. Pomogą one przybliżyć postać złodzieja. Wiedza o nim i jego środowisku może okazać się bezcenna, bo „potwory zawsze krążyć będą po obrzeżach wielkich miast, zamieszkałych przez ludzi normalnych”.
Autor przejmująco i realistycznie przedstawił rzeczywistość schyłku rządzonej przez komunistów Polski, atmosferę nadziei ale także strachu, podejrzeń, inwigilacji. Znakomicie pokazał Węgiełek Mokotów i mieszkańców tej urokliwej, a mało literacko opisanej dzielnicy Warszawy, na przykładzie młodej rodziny inteligenckiej zaangażowanej w działania opozycji antyreżimowej; dzielnicy, na którą rzuca ponury cień po sąsiedzku usytuowana centrala terroru, czyli gmachy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych przy ulicy Rakowieckiej. Narrator-bohater doprowadzony zostaje do stanu psychicznego kryzysu, totalnego zagrożenia i skrajnego sceptycyzmu – nie wierzy nikomu i niczemu. Te fragmenty Krukowatych przypominają trochę „warszawski realizm” prozy Marka Nowakowskiego z lat stanu wojennego, a trochę grozę utworów Kafki lub Orwella. Wartość poznawczą ma również część dzieła przedstawiająca początki III RP, pracę głównego bohatera w Komisji Likwidacyjnej kiedy z bliska obserwował początki politycznej kariery swoich kolegów z niedawnej opozycji antykomunistycznej, „chłopców z Gdańska”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Janusz Węgiełek (rocznik 1947) z rzadka obdarowuje nas swoim książkami. W latach 70. XX wieku wydał „Opowiadania awanturnicze” oraz tom esejów „Mam ciało”, które przyniosły mu w 1980 roku prestiżową Nagrodę Kościelskich. Po kilkunastu latach milczenia opublikował eseistyczną „Pochwałę szpiega”, by po kolejnej długiej przerwie, w roku 2010, ogłosić powieść „Wiślany szlak”, która wzbudziła zachwyt krytyki i została wyróżniona w konkursie o Nagrodę Literacką im. Józefa Mackiewicza.
Po siedmiu latach od publikacji tamtej książki pojawia się nowa powieść Węgiełka, pt. „Spław”, bez wątpienia wybitna, oryginalna, i jeszcze ciekawsza od poprzedniej, choć łączy ją z nią wiślana tematyka. […] Węgiełek z wirtuozerią buduje świat przedstawiony swej książki z rozmaitej materii historycznej, robiąc to z ogromnym poczuciem humoru, ale też starając się odsłonić to, co stanowi o istocie narodowych dziejów.
Maciej Urbanowski
Wielka powieść, taka jak klasyczne polskie powieści minionych epok. Utwór, który będzie czytany przez następne pokolenia, na jaki czekaliśmy długo. Próba artystycznej syntezy polskości obejmującej wiele czasów i miejsc.
To […] dzieło kontynuujące wspaniały nurt epopeiczny, „Nad Niemnem” Orzeszkowej, „Nocy i dni” Dąbrowskiej, „Nadberezyńców” Czarnyszewicza i powieści Józefa Mackiewicza, ale przewyższające wspomniane utwory bogactwem przekrojów i elementów czasowych oraz wszechstronnością języka artystycznego.
Krzysztof Dybciak
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
