Pięć krótkich ksiąg, które składają się na niniejszy tom biblijnych przekładów Izaaka Cylkowa, żydowska tradycja określa po dziś dzień mianem megilot (zwojów) na pamiątkę tego, że spisywano je (jak Torę) na pergaminowych zwojach i z nich następnie odczytywano. W czasach Świątyni księgi te nie stanowiły wspólnego zbioru, trafiając do kanonu hebrajskiej Biblii w różnym czasie i często (przynajmniej w wypadku Pieśni nad pieśniami i Koheleta) po burzliwych dyskusjach. Prawdopodobnie dopiero u schyłku starożytności, co wiemy z literatury midraszowej, uznano za poręczne spisywać je razem i w takiej kolejności, jaką znamy współcześnie. Jeszcze później, bo w średniowieczu, przypisano je poszczególnym świętom, ale zwyczaj ten nie przyjął się we wszystkich żydowskich gminach (tylko Księga Estery, i to od czasów misznaickich, kojarzona jest powszechnie ze świętem Purim).
Chronologicznie rzecz biorąc, Ezechiel to trzeci wielki prorok z grupy tak zwanych newiim achronim, proroków późniejszych. O pokolenie młodszy od Jeremiasza, z kapłańskiego rodu, wedle niektórych był krewnym tego proroka, a może wręcz jego synem. Swoją misję rozpoczął zaraz na początku szóstego wieku. Ezechiel żył i prorokował w czasach duchowego zamętu i dziejowych katastrof, klęski królestwa Judy, umocnienia Egiptu i ograniczenia wpływów Fenicji. Nade wszystko widział rosnącą potęgę Babilonu pod berłem Nabuchodonozora. Ten to władca miał w dużym stopniu odmienić rozkład sił na Bliskim Wschodzie.Jak dowiadujemy się z jego księgi, spisywanej skrupulatnie przez ponad dwa dziesięciolecia, na wygnaniu w Babilonii Ezechiel znalazł się wraz z całym dworem obalonego króla judzkiego Jojachina. Wielokrotnie miewał tam widzenia mistyczne, w dziejach hebrajskich proroków niemające sobie równych. Przełożone na materiał literacki, czynią go jednym z najoryginalniejszych i zarazem najbardziej niepokojących autorów Biblii. Powielane i twórczo przekształcane, wpłynęły na wyobraźnię pisarzy, mistyków i teozofów, trafiły też – przede wszystkim za sprawą ikonografii chrześcijańskiej – do skarbnicy klasycznych już dzisiaj idei i obrazów, jakimi posługuje się zachodnia cywilizacja.
Teksty dwunastu mniejszych proroków już w starożytności zapisywano na jednym zwoju, traktując je jako pojedynczą księgę Biblii. Powody były, jak wynika z Talmudu, wyłącznie praktyczne: istniała obawa, że poszczególne proroctwa są tak krótkie, że któreś z nich może zaginąć, o ile nie zostanie włączone do wspólnego zbioru. [?] Z całą pewnością ? świadczą o tym znaleziska z Qumran ? Księga Dwunastu Proroków stanowiła całość w II wieku przed erą chrześcijańską.
Pod względem rangi proroctw ?mniejsi? nie ustępują trzem ?prorokom wielkim?: Izajaszowi, Jeremiaszowi i Ezechielowi. Zwyczajowa nazwa ?mniejsi? pochodzi zresztą dopiero od Augustyna z Hippony, który przyznawał, iż określenie to odnosi się wyłącznie do rozmiarów tekstów i nie ma w nim nic deprecjonującego. W tradycji żydowskiej mówi się po prostu o Dwunastce. Tak jak ?wielka trójka? wszyscy oni należą do grupy newiim achronim, proroków późniejszych (dla odróżnienia od newiim riszonim, pierwszych ? od Jozuego do Samuela). Księga Dwunastu Proroków zamyka drugą część Biblii, Proroków właśnie.
Księga Sędziów jest istotnym dokumentem dziejów Izraela i kształtowania się judaizmu. Za wyjątkiem pięknej bajki Jotama (jednego z dwóch, obok sławnej pieśni Debory, fragmentów poetyckich) nie ma tu miejsca na przypowieści czy napomnienia moralne znane z późniejszych ksiąg proroków. Jednak wiele jej fragmentów to prawdziwe klejnoty nowelistyki, nie tylko zresztą batalistycznej, jak wyprawa Gedeona na Midianitów. Podstęp Ehuda, który zabił Eglona, tłustego króla Moabu; śmierć kanaanejskiego wodza Sysery z rąk pięknej Jael; zawarta w kilku wersetach poruszająca opowieść o anonimowej córce wodza Jeftego, złożonej Bogu w ofierze dziękczynnej; wreszcie dzieje Samsona, herosa-nazyrejczyka o nadludzkiej sile ? weszły do literatury powszechnej i światowej mitologii. Stały się również źródłem inspiracji dla żydowskiej baśni ludowej, z której wyrosło świeckie piśmiennictwo, nierzadko nawiązujące w diasporze i w dzisiejszym Izraelu do tamtego okresu wewnętrznego chaosu, rozproszenia i kryzysu przywództwa ? i dostrzegające powtarzalność mechanizmów historycznych i ludzkich postaw.
Izaak Cylkow był synem talmudysty Mojżesza Arona Cylkowa z Bieżunia. Wzrastał w środowisku asymilatorskim i reformatorskim Warszawskiej Szkoły Rabinów, którą ukończył w 1859 roku. Następnie przez rok studiował na medycynę, lecz przerwał studia i wybrał się dzięki stypendium stowarzyszenia Lomdej-Tora do Berlina na pogłębione studia filozoficzne i teologiczne. Obronił doktorat z filozofii i z filologii semickiej na Uniwersytecie w Halle. Po powstaniu styczniowym wrócił do Polski. W 1865 roku został kaznodzieją w synagodze przy ulicy Daniłowiczowskiej, gdzie wygłaszał kazania w języku polskim. Został pierwszym rabinem Wielkiej Synagogi na Tłomackiem, gdzie przemawiał podczas jej uroczystego otwarcia w 1878 roku, nawołując do wzajemnego zrozumienia i tolerancji pomiędzy religiami. Przemówienie to wypowiedziane po polsku, wbrew rozporządzeniu władz rosyjskich, stanowiło moment zwrotny w publicznym życiu reformowanych Żydów warszawskich. Przez ponad 30 lat tłumaczył na język polski żydowskie księgi wchodzące w skład Starego Testamentu. Jako pierwsze ukazało się tłumaczenie Psalmów w 1883 roku. W 1895 roku ukazała się Tora (czyli tzw. Pięcioksiąg Mojżeszowy, pierwsze pięć ksiąg Starego Testamentu) w dwóch edycjach (z komentarzami i bez komentarzy). Następnie w pierwszych latach XX wieku ukazywały się dalsze księgi. Dzieło to uchodzi za pierwsze tłumaczenie Starego Testamentu opierające się przede wszystkim na wersji hebrajskiej.
Przez lata wygnania Księgi Prorockie, będąc jedną z najważniejszych części żydowskiego kanonu religijnego, pozostawały na uboczu. Fragmenty odczytywane jako haftara (pojedyncze rozdziały z Proroków czytane w szabaty i święta po przypisanym na ten dzień fragmencie Tory) były powszechnie znane, często przywoływane i analizowane. Rzadko jednak w bet midraszach i jesziwach studiowano w całości Księgę Jozuego, Sędziów czy inne. Zmieniło się to wraz z narodzinami myśli syjonistycznej i szeroką ideą powrotu i osiedlenia w Ziemi Izraela. Słowa proroków nabrały realności nie tylko jako moralne pouczenia, ale również jako opisy konkretnej przestrzeni i przyrody. Żydowscy pionierzy w Galilei czy Judei odnajdywali widziane po raz pierwszy góry czy doliny także na stronach Pism. Nadawali nowo wybudowanym kibucom czy osiedlom nazwy miast i wiosek, w których mieszkali ich praprzodkowie. Wiele z nich zachowało dawne nazwy do dnia dzisiejszego, stąd też mapa Państwa Izraela jest jakby odwzorowaniem mapy sprzed trzech tysięcy lat.
Pomimo tego, że KSIĘGA JEREMIASZA powstała w oparciu o wydarzenia z czasów tego proroka, jednakże warto podjąć próbę osobistego spojrzenia na to dzieło z dzisiejszej perspektywy, gdyż księgi prorockie nie zostały dane jako dzieło literackie, niosące znaczenie wyłącznie dla jednego pokolenia.
W biblijnej chronologii Księga Królów (inaczej: Księgi Królewskie) zamyka cykl hebrajskich pism historycznych z epoki sprzed niewoli babilońskiej. Księga Królów odzwierciedla ducha epoki, z jej zapotrzebowaniem na religijną literaturę narodową. Po pierwsze, jest kroniką historyczną, ujętą w chronologiczne ramy i opracowaną tak, by utrwalić dzieje obydwu żydowskich królestw, a przynajmniej najważniejsze, w opinii autorów, wydarzenia. Mniej barwna od Księgi Samuela i mniej literacko wyrafinowana, obejmuje cztery stulecia burzliwej historii Bliskiego Wschodu, powstawania i zmierzchu imperiów, wciąż zmieniających się sojuszów, bratobójczych walk, religijnych tumultów i – można odnieść wrażenie – nieustannych wojen. Mimo wszystko tła społecznego jest tu całkiem sporo, mamy nie tylko dwór i starszyznę, ale także kapłanów, wojskowych i przedstawicieli ludu, nierzadko, jeśli anegdota czy przypowieść tego wymagają, wzmiankowanych z imienia. Jednak tam, gdzie jest typową kroniką polityczną (około połowy tekstu), Księga skupia się na władcach i ich dokonaniach, wyraźnie faworyzując niektórych, innych znów zbywając kilkoma suchymi wersetami.
Księgi Samuela to w istocie dzieje trzech mężczyzn: proroka Samuela oraz królów Saula i Dawida. Ale zarazem księgi te są nieprzebranym bogactwem postaci, zwłaszcza dla tych, którzy chcą się bliżej przyjrzeć kobietom biblijnym. Chcą wiedzieć, jak je postrzegano i opisywano. Mamy tu zatem kobiety bezimienne, na przykład czarownicę z Endor, partnerki królów – Abigail, Batszebę czy Michal (Michalę), a także żony zwyczajnych, choć zacnego rodowodu mężczyzn, jak Hanna. Jest córka króla Dawida Tamar, zgwałcona przez przyrodniego brata, Amnona. Są dwie „mądre kobiety” – z Tekoa i Abel Bet Maacha. Jest Rispa, nałożnica Saula, nie do końca zasadnie nazywana biblijną Antygoną, która zmusiła Dawida do godnego pochówku nie tylko jej synów, ale i samego króla Saula (II Sm 21). Pojawia się przelotnie piastunka Mefiboseta, syna Jonatana, a wnuka Saula, która ratuje chłopcu życie (II Sm 4,4).
Czytamy o kobietach przy pracy: czerpiących wodę (I Sm 9,11–13), zajmujących się kuchnią (I Sm 8,13), ale też służących „u wejścia do namiotu Zgromadzenia” (I Sm 2,22). Kobiety, zarówno hebrajskie, jak i amalekickie (I Sm 15,33), są tu ofiarami wojny; giną same bądź razem z dziećmi (I Sm 22,19). Trafiają też do niewoli: los ten spotkał między innymi dwie spośród żon Dawida, Achinoam i Abigail (I Sm 30,1–5).
Księga Izajasza jest pierwszą i najdłuższą księgą prorocką Starego Testamentu. Biblia Hebrajska zalicza ją do zbioru Proroków Późniejszych. Jej nazwa pochodzi od imienia proroka Izajasza (hebr. Jeszaja - Jahwe jest zbawieniem) żyjącego w Judzie w latach 765-701 przed Chr., biorącego czynny udział w życiu religijnym i politycznym kraju.Można w niej wyodrębnić trzy części. Rozdz. 1-39 to tzw. Proto-Izajasz przypisywany bezpośrednio Izajaszowi, spisany w VIII w. przed Chr. Deutero-Izajasz obejmuje rozdziały 40-55. Za jego autora uznaje się anonimowego proroka z okresu wygnania babilońskiego (ok. 550 r. przed Chr.), który doskonale znał naukę, język i styl Izajasza. Ostatnia część księgi, tzw. Trito-Izajasz (rozdz. 56-66), powstała pod koniec VI w. przed Chr. Podstawą scalenia tych trzech dzieł była prawdopodobnie duża ilość wspólnych tematów. Księga Izajasza nawołuje do nawrócenia, zapowiada nadejście sądu Bożego, piętnuje pychę, wyzysk, niesprawiedliwość, potępia praktyki wróżbiarskie, formalizm religijny i synkretyzm. Dużo miejsca poświęca zapowiedziom mesjańskim (przyjście Emmanuela, Króla Sprawiedliwego) i obrazowi misji Mesjasza (cztery Pieśni o Cierpiącym Słudze Jahwe). Na proroctwa Izajasza bardzo często powołują się ewangeliści, ukazując ich spełnienie w osobie Jezusa.
„W przedmowie do swojego przekładu Księgi Psalmów pisze Czesław Miłosz, że decydującym powodem podjęcia tej pracy było zapoznanie się z mikrofilmem dwujęzycznego, polsko-hebrajskiego wydania Biblii z przekładem Izaaka Cylkowa. Na wydanie to zwrócił mu uwagę kolega z uniwersytetu w Berkeley, znakomity logik i matematyk Alfred Tarski. Poeta uważa, że jest to przekład zarówno poetycko piękny, jak i bardzo wierny (co przecież tak rzadko idzie w parze). Miłosz podkreśla, że Cylkow stara się zachować kolejność słów oryginału. Zauważa, że Cylkow, »wrażliwy na modulację hebrajskiej frazy, nieco inaczej kształtuje werset niż czynią to Biblie, zarówno katolickie jak i protestanckie, zawsze... ulegające wpływowi składni łacińskiej«. Przyznając się do tego, iż stale odwołuje się do jego rozwiązań, swój własny przekład określa jako »ciągłą z nim rozmowę«”.- pisze we wstępie do tłumaczenia Tory Cylkowa Henryk Halkowski.
Pięć krótkich ksiąg, które składają się na niniejszy tom biblijnych przekładów Izaaka Cylkowa, żydowska tradycja określa po dziś dzień mianem megilot (zwojów) ? na pamiątkę tego, że spisywano je (jak Torę) na pergaminowych zwojach i z nich następnie odczytywano. W czasach Świątyni księgi te nie stanowiły wspólnego zbioru, trafiając do kanonu hebrajskiej Biblii w różnym czasie i często (przynajmniej w wypadku Pieśni nad pieśniami i Koheleta) ? po burzliwych dyskusjach. Prawdopodobnie dopiero u schyłku starożytności, co wiemy z literatury midraszowej, uznano za poręczne spisywać je razem i w takiej kolejności, jaką znamy współcześnie. Jeszcze później, bo w średniowieczu, przypisano je poszczególnym świętom, ale zwyczaj ten nie przyjął się we wszystkich żydowskich gminach (tylko Księga Estery, i to od czasów misznaickich, kojarzona jest powszechnie ze świętem Purim).
Zbiór przysłów, treść niniejszej księgi tworzących, nosi nazwę przypowieści Salomona albo w skróceniu Miszle, Sept. Stawianie sobie za cel krzewienie mądrości obiektywnej która wszystko co naturalne, moralne, humanitarne przedmiotem rozmyślań czyni, zachęcając ustawicznie do pielęgnowania "chochmy" i szukania towarzystwa "mędrców" w przeciwieństwie do "bezmyślnych, głupców i szyderców" zasługuje ona w zupełności na ten tytuł, który jej też i starożytni pisarze nieizraelscy nadali.
Księga Hioba traktuje o odwiecznym problemie ludzi - cierpieniu bez widocznego powodu. Stawia też problem wiary. Jest równie aktualna jak zawsze. Czy cokolwiek się zmieniło od czasów Hioba, kogokolwiek to imię reprezentuje i jakkolwiek spróbujemy określać okres, w którym żył.
,,W przedmowie do swojego przekładu Księgi Psalmów pisze Czesław Miłosz, że decydującym powodem podjęcia tej pracy było zapoznanie się z mikrofilmem dwujęzycznego, polsko-hebrajskiego wydania Biblii z przekładem Izaaka Cylkowa. Na wydanie to zwrócił mu uwagę kolega z uniwersytetu w Berkeley, znakomity logik i matematyk Alfred Tarski. Poeta uważa, że jest to przekład zarówno poetycko piękny, jak i bardzo wierny (co przecież tak rzadko idzie w parze). Miłosz podkreśla, że Cylkow stara się zachować kolejność słów oryginału. Zauważa, że Cylkow, `wrażliwy na modulację hebrajskiej frazy, nieco inaczej kształtuje werset niż czynią to Biblie, zarówno katolickie jak i protestanckie, zawsze... ulegające wpływowi składni łacińskiej`. Przyznając się do tego, iż stale odwołuje się do jego rozwiązań, swój własny przekład określa jako ciągłą z nim rozmowę
,,W przedmowie do swojego przekładu Księgi Psalmów pisze Czesław Miłosz, że decydującym powodem podjęcia tej pracy było zapoznanie się z mikrofilmem dwujęzycznego, polsko-hebrajskiego wydania Biblii z przekładem Izaaka Cylkowa. Na wydanie to zwrócił mu uwagę kolega z uniwersytetu w Berkeley, znakomity logik i matematyk Alfred Tarski. Poeta uważa, że jest to przekład zarówno poetycko piękny, jak i bardzo wierny (co przecież tak rzadko idzie w parze). Miłosz podkreśla, że Cylkow stara się zachować kolejność słów oryginału. Zauważa, że Cylkow, `wrażliwy na modulację hebrajskiej frazy, nieco inaczej kształtuje werset niż czynią to Biblie, zarówno katolickie jak i protestanckie, zawsze... ulegające wpływowi składni łacińskiej`. Przyznając się do tego, iż stale odwołuje się do jego rozwiązań, swój własny przekład określa jako ciągłą z nim rozmowę
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
