Niniejszy tom O dramacie, z podtytułem Od Hugo do Witkiewicza, opracowany
w pierwszej wersji równolegle z tomem O dramacie. Od Arystotelesa do Goethego (PWN, 1989, wyd. drugie, Wydawnictwo „Śląsk”, 2001), ma te same co on cele i zasady edytorskie. Prezentuje teorie dramatu powstałe w różnych krajach europejskich w wiekach XIX i XX.
(...)
W XIX i XX stuleciu, podobnie jak w wiekach poprzednich, dramatem zajmowali się nadal współcześni filozofowie i dramatopisarze, uczeni oraz krytycy. Z różnych punktów widzenia formułowali poglądy dotyczące istoty sztuki dramatycznej i poszukiwali dróg do określenia jej funkcji społecznej, narodowej i artystycznej. Rozważania te wniosły cenne spostrzeżenia oraz uwagi o dramacie, nie zawsze jednak tworzyły jednolite jego teorie.
/Ze Wstępu/
Spis treści
Przedmowa do drugiego wydania
Nota edytorska
R o z d z i a ł I
NIEMCY I AUSTRIA
Wstęp 25
August Wilhelm Schlegel
O dialogu dramatycznym
O dramatyczności i teatralności
Ludwig Tieck
Traktowanie cudowności przez Szekspira
Friedrich Wilhelm Joseph Schelling
O tragedii
(...)
ANGLIA I IRLANDIA
Wstęp
Samuel Taylor Coleridge
Dramat grecki
Rozwoj dramatu
Ogolnie o dramacie i gustach publiczności
O cechach dramatow Szekspira
William Hazlitt
O komedii nowoczesnej
George Meredith
Pojęcie komedii i rola komizmu
Oscar Wilde
Przedmowa do „Portretu Doriana Gray’a”
(...)
FRANCJA
Wstęp
Madame de Staël
O literaturze rozpatrywanej w związkach z instytucjami społecznymi
O Niemczech
Benjamin Constant
Kilka refleksji o tragedii Wallenstein i o teatrze niemieckim
Stendhal
Racine i Szekspir
Victor Hugo
Przedmowa do dramatu Cromwell
Przedmowa do „Marii Tudor”
(...)
WŁOCHY
Wstęp
Ermes Visconti
Dialog o jedności miejsca i czasu w dramacie
Alessandro Manzoni
List do Pana C... O jedności czasu i miejsca w tragedii
Luigi Capuana
Paolo Ferrari
Achille Torelli
(...)
HISZPANIA
Wstęp
Mariano José de Larra
Dwa słowa
O przekładach
Manuel Tamayo y Baus
Prawda jako źrodło piękna w literaturze dramatycznej
Benito Pérez Galdós
Wstęp do „Skazanych”
Wstęp do „Duszy i życia”
Jacinto Benavente
Tworzywo dzieła dramatycznego
Książka ta nie jest historią wyłącznie poetyki ani historią wyłącznie teorii dramatu. Jest przewodnikiem po dziejach rozważań teoretycznych dotyczących dramatu od Arystotelesa do Goethego. Przygotowana wysiłkiem zbiorowym, stanowi pierwszy tom źródeł do historii teorii dramatycznych z bogatym komentarzem historycznym, literackim i teatralnym oraz prezentacją autorów i ich podstawowych wypowiedzi o charakterze teoretycznego uogólnienia. (...)
Tom umownie określający zakres czasowy Od Arystotelesa do Goethego obejmuje i rozpoznaje rozległą przestrzeń kulturową. Proponowana przez nas periodyzacja dziejów teoretycznych rozważań o dramacie pokrywa się z przyjętą i stosowaną w historii kultury. Ma ona charakter jedynie formalny. Chcieliśmy uniknąć kategorii prądu i nurtu w dziejach teorii, choć niekiedy te kategorie pojawiały się jako niezbędne. Zgromadzony materiał został opracowany w dwóch częściach, Starożytność i średniowiecze oraz Czasy nowożytne. Od XVI do początków XIX wieku. Każdą z części podzielono na rozdziały. W części pierwszej
są to: Grecja i Rzym, Starożytne Indie, Antyk chrześcijański i wczesne średniowiecze oraz Dojrzałe i późne średniowiecze. W części drugiej mieszczą się rozdziały: Włochy (wiek XVI, XVII i XVIII), Francja (wiek XVI, XVII i XVIII), Hiszpania (wiek XVI, XVII i XVIII), Anglia (wiek XVI, XVII i XVIII), Niemcy (wiek XVII, XVIII i początek XIX); Polska (wiek XVII, XVIII i początek XIX).
/Ze Wstępu/
Spis treści
Przedmowa
Nota edytorska
C z ę ś ć p i e r w s z a
Starożytność i średniowiecze
R o z d z i a ł I
GRECJA I RZYM
Wstęp
Bibliografia
Arystoteles
Poetyka
Quintus Horatius Flaccus
Sztuka poetycka
Euanthius
Dramat, czyli o komedii
Donatus
O komedii
Diomedes
O tragedii i komedii
Platonios
Rożnice między gatunkami komedii
Rożnice stylow
(...)
ENCYKLOPEDIE I SŁOWNIKI ŚREDNIOWIECZNE
Hraban Maur
O Wszechświecie
Salomon
Glosy Salomona
Papias
Źrodłowe podstawy wiedzy
(...)
INSTRUKCJE DRAMATU RELIGIJNEGO
Św. Ethelwold
Prawidłowa jednomyślność zakonna
Jak należy odprawiać „Visitatio”
Honoriusz z Autun
Klejnot duszy
(...)
C z ę ś ć d r u g a
Czasy nowożytne
od XVI do początków XIX wieku
R o z d z i a ł I
WŁOCHY
Wstęp
Bibliografia
Francesco Robortello
Wyłożenie wszystkiego, co się tyczy sztuki komedii
Giambattista Giraldi Cinzio
Rozprawa, czyli list do Giulia Ponzio Ponzoniego o układaniu
komedii i tragedii
Giulio Cesare Scaliger
Poetyka w siedmiu księgach
(...)
HISZPANIA
Wstęp
Bibliografia
Bartolomé de Torres Naharro
Wstęp do „Propalladia”
Miguel de Cervantes Saavedra
Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manchy
Rozważania o komedii
Juan de la Cueva
Wzor poetycki
(...)
POLSKA
Wstęp
Bibliografia
Maciej Kazimierz Sarbiewski
Księga IX. O tragedii i komedii, czyli Seneka i Terencjusz
Wacław Rzewuski
O nauce wierszopiskiej
Ignacy Krasicki
O regułach sztuki dramatycznej
Adam Kazimierz Czartoryski
Przedmowa do „Panny na wydaniu”
(...)
Indeks nazwisk
Indeks tytułów
Trzeci tom O dramacie. Od Sartre’a do Mrożka. Poetyki, Manifesty. Komentarze, przygotowany – podobnie jak dwa poprzednie tomy – wysiłkiem zbiorowym, wyrasta z idei trzytomowej edycji książki O dramacie. Poetyki. Manifesty. Komentarze. Choć należy do tej samej całości, mającej za zadanie udostępnienie – w możliwie obfitym wyborze – pism o charakterze teoretycznym, związanych z dramatem i ich opisanie w ujęciu historycznym, różni się swym zakresem od wcześniej opublikowanych tomów. Ogranicza się do przedstawienia opinii o dramacie reprezentantów współczesnej dramaturgii europejskiej. Współczesność – pojęcie nieostre i wieloznaczne – jest tu rozumiana jako rzeczywistość po drugiej wojnie światowej. W latach 50. XX wieku niewielka grupa pisarzy w powiązaniu z twórcami teatralnymi we Francji dokonała przełomu w estetyce teatru i dramatu. Otworzyła dla teorii nowe pola poszukiwań w pogranicznych źródłach teatru i dramatu, jak rytuał, obrzęd, kulturowy performans. Proces ten w różnym natężeniu przebiegał i nadal przebiega w wielu krajach europejskich. Burzy tradycyjne zasady estetyczne dramatu i poszukuje skutecznych środków jego oddziaływania w teatralnej praktyce. Pojawiają się wciąż nowe zjawiska w sztuce i równocześnie przyrasta wiedza o artystycznych kontekstach kształtującej się teorii. Opinia związana z dramatem zmienia się w swej formie i charakterze. Nie wywodzi się już tylko z modelu sceny pudełkowej, lecz szeroko pojętych zdarzeń i manifestacji kulturowych.
/Ze Wstępu/
Spis treści
Przedmowa do drugiego wydania
Nota edytorska
R o z d z i a ł I
FRANCJA
Wstęp
Jean-Paul Sartre
Ku teatrowi sytuacji
Michel de Ghelderode
Rozmowy ostendyjskie
Eugene Ionesco
Doświadczenie teatralne
Samuel Beckett
Becket o sobie
(...)
ANGLIA
Wstęp
Terence Rattigan
Postacie tworzą dramat
Christopher Fry
Dlaczego piszę wierszem
John Osborne
Nazywają to krykietem
To okropne muzeum
(...)
NIEMCY, AUSTRIA I SZWAJCARIA
Wstęp
Friedrich Dürrenmatt
Problemy teatru
Tankred Dorst
Scena jest miejscem absolutnym
Peter Handke
Uwagi do moich sztuk mowionych
Manifest
O „Publiczności zwymyślanej
Max Frisch
Autor i teatr
(...)
WŁOCHY
Wstęp
Pier Paolo Pasolini
Manifest o nowy teatr
Giovanni Testori
Trzewia teatru
(...)
HISZPANIA
Wstęp
Antonio Buero Vallejo
Neorealizm i teatr
Tragizm
O tragedii
Alfonso Sastre
Spotkanie z realizmem
Noty autora
(...)
SZWECJA
Wstęp
Stig Dagerman
Repliki wejściowe
Katarina Frostenson
Wywiad z Katariną Frostenson
Ingmar Bergman
Monolog
(...)
ROSJA
Wstęp
Mikołaj Erdman
Intermedia do wodewilu D. Leńskiego Lew Guryczyn Siniczkin
Wsiewołod Wiszniewski
O tragedii
Leonid Leonow
O teatrze przyszłości
(...)
POLSKA
Wstęp
Andrzej Trzebiński
Z laboratorium dramatu
Jerzy Szaniawski
Dwa teatry
Witold Gombrowicz
Ślub. Idea dramatu
Tadeusz Różewicz
Akt przerywany
Przyrost naturalny
(...)
CZECHY
Wstęp
Milan Kundera
Posłowie do dramatu Klucze
Ivan Vyskočil
Kości
Małe gry
Vaclav Havel
Listy do Olgi
Zaoczne przesłuchanie
(...)
SŁOWACJA
Wstęp
Július Barč-Ivan
Spotkanie
Pisarz o sobie
Peter Karvaš
Nowe miejsce dramatu w literaturze
i w społeczeństwie
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
