Filip Mazurkiewicz napisał intrygującą i zgrabną opowieść o tym, jak polska kultura dziewiętnastowieczna (a częściowo również dwudziestowieczna) wadzi się z ubytkiem siły, której wykładnikiem jest to, co Raewyn Connell nazwała męskością hegemoniczną.
Dlaczego wiek XIX był momentem prawdy? Idąc za Foucaultem, Autor uznaje przełom XVIII i XIX stulecia za kres przedklasycznej i klasycznej episteme, które w warunkach polskich rezonowały obrazem dzielnego Sarmaty, męża, obrońcy wiary. Męskość - definiowana nie tylko w stosunku do kobiecości (w kulturze polskiej i w języku upodrzędnionej, co dobrze pokazuje rozdział wstępny), ale też do historii jako do obszaru publicznego działania - wchodziła w tym czasie w smugę cienia związanego z perturbacjami politycznymi. Mazurkiewicz pisze nawet mocniej - o utracie Historii w końcu epoki stanisławowskiej i o próbach zbudowania w wieku XIX literackiego imaginarium historycznego, w którym zdegradowana męskość, pozbawiona mocy i suwerennej płaszczyzny działania, będzie szukała nowych środków wyrazu, potwierdzenia, protezy, ratunku.
Z recenzji wydawniczej prof. dr hab. Grażyny Borkowskiej
Filip Mazurkiewicz - doktor habilitowany nauk humanistycznych, literaturoznawca, pracownik Uniwersytetu Śląskiego. Autor książek PrzeczyTacie „Ferdydurke” (1998) - o pierwszej powieści Witolda Gombrowicza, Podróż na Atlantydę (2012) - o Nowej baśni Teodora Parnickiego, Opowieści nowoczesne (2015) - o problemach polskiej nowoczesności, W stronę nieoczywistości. Teksty różne (2016) - zbierającej teksty na rozmaite tematy z zakresu historii literatury i kultury polskiej XIX i XX wieku. Publikował m.in. w „Pamiętniku Literackim” i w „Tekstach Drugich”. Niniejsza książka poświęcona jest zagadnieniu polskiej męskości i jej odmianom ukazanym w ujęciu historycznym. Prezentuje nowe teksty o tej tematyce, a także zmienione i znacznie rozszerzone wersje rozpraw opublikowanych w książce Formy męskości 2.
Pogłębiona refleksja nad różnymi przejawami (odmianami) męskości w kulturze polskiej to zadanie do wykonania, a podejmujący je badacze wciąż znajdują się u początku drogi. Co roku wszakże pojawiają się znaczące publikacje, których autorzy zakreślają nie tylko krąg problemów i tematów wymagających rozważenia na gruncie literaturoznawstwa, socjologii, filozofii, teologii, historii sztuki, kulturoznawstwa, ale też proponują ciekawe ścieżki interpretacyjne. Monografia Biopolityka męskości z pewnością należy do tej grupy dzieł.
z recenzji prof. dr hab. Sławomira Buryły
Narodziny biopolityki, które zdaniem Michela Foucaulta należy datować na przełom XVIII i XIX wieku, stawiają kwestię męskości, jeśli nie w centrum zainteresowania myśli filozoficznej XX i XXI wieku, to na jego produktywnych obrzeżach. Interwencje biopolityczne roztoczyły wokół życia człowieka troskę, skupiającą się głównie na zadaniach, które narzucały mężczyznom konieczność kształtowania i obrony męskiej tożsamości, zdolnej przeciwstawić się rozmaitym zagrożeniom (wewnętrznym i zewnętrznym). Obowiązek dbania o zdrowie, konieczność doskonalenia ciała oraz dbanie o rozwój umysłowy i osobisty poprzez cały system urządzeń biopolitycznych, takich jak: higienizacja, aktywność fizyczna (gimnastyka, sport, przygotowanie wojskowe), edukacja, zachęta do działalności społecznej i politycznej, zaangażowanie w szeroko pojmowaną obronność (immunizację), miały przyczynić się do udoskonalenia ducha męskości, przy jednoczesnym zaangażowaniu go w interesy polityki państwowej, ekonomii kapitalistycznej oraz ideologii narodowej, rasowej czy klasowej.
fragment Wstępu
Tom pod redakcją profesora Adama Dziadka jest niezwykle cenny. Wypełnia znaczącą lukę w naszej, czyli polskiej, wiedzy na temat studiów męskich. Przedstawia te studia jako część szeroko zakrojonych badań obejmujących wszystkie chyba tradycyjnie wyodrębniane dyscypliny w naukach humanistycznych i społecznych. Zarysowuje frapujące perspektywy dla literaturoznawstwa zainspirowanego studiami męskimi. Sprzyja próbom przeprowadzenia w Polsce ważnej zmiany kulturowej - polega ona na ukazaniu, że nie istnieje jeden model męskości i że tradycyjne przekonania w tym względzie, oparte na idei męskości hegemonicznej, są opresywne nie tylko wobec kobiet, ale i samych mężczyzn. [...] antologia pod redakcją profesora Adama Dziadka jest świetna. Wiele wskazuje na to, że jej wydanie stanie się prawdziwym wydarzeniem w polskiej humanistyce. Będzie musiał do niej odwołać się każdy, kto będzie chciał coś powiedzieć o współczesnej problematyce emancypacji - i to nie tylko płciowej, ale także kulturowej i społecznej.
Z recenzji wydawniczej prof. dra hab. Andrzeja Skrendy
Druga część Form męskości pod redakcją Adama Dziadka przynosi kapitalny przegląd sposobów użycia kategorii męskości (męstwa) do opisu kultury polskiej epok dawnych. Domysł redaktora tomu i współpracujących z nim autorów był bowiem jak najbardziej słuszny: jeśli męskość jest ważną kategorią kulturową, to musi mieć swoją historię, musi potwierdzać się w wielu ewoluujących wcieleniach i ujęciach, musi grać na różnych piętrach dyskursu publicystycznego, artystycznego, stricte politycznego. [...]
Tom zbiorowy pod redakcją Adama Dziadka przynosi oryginalny wkład w polską myśl humanistyczną, a sformułowane hipotezy i konkluzje, dzięki inspirującemu wsparciu koncepcji Foucaulta i psychoanalizy, wciąż zbyt skromniej zbyt jednostronnie wykorzystywanych w dyskursie naukowym, stają się lekturą obowiązkową.
Z recenzji wydawniczej prof. dr hab. Grażyny Borkowskiej
W polskiej humanistyce i naukach społecznych od kilku lat odbywa się wielkie nadrabianie zaległości w dziedzinie studiów (o) męskości/ach. Tzw. masculinity studies, które na świecie od dawna stanowiły ważny obszar badań nad płcią kulturową, u nas zaistniały zastanawiająco późno. Jeszcze do niedawna perspektywa genderowa w zasadzie tożsama była z women studies i akademickimi nurtami feministycznymi. Z czasem włączyły się do niej studia nad nienormatywnymi seksualnościami, które z kolei u nas zdominowane zostały przez gay studies, często zresztą samodefiniujące się w kategoriach queer. Lecz chociaż w obu tych dyskursach pojawiała się refleksja nad męskim genderem, to tradycyjne kulturowe wzorce męskości w rodzimym wydaniu niechętnie poddawały się krytycznej rozbiórce na taką skalę, iżby zasadnie można było mówić o wyraźnie zarysowanym, samodzielnym nurcie badawczym. Formy męskości 1 książka autorstwa zbiorowego zawierająca dwadzieścia artykułów, z których większość ma i będzie miała fundamentalne znaczenie nie tylko dla polskich badań literackich i kulturowych. Jest to w dużej mierze księga "założycielska" polskich studiów maskulinistycznych, do której jeszcze przez wiele dekad odwoływać się będą pokolenia badaczy i badaczek literatury i kultury polskiej, a także studentek i studentów polonistyki, kulturoznawstwa czy socjologii. Z recenzji prof. dr hab. Ewy Kraskowskiej
Dawno, dawno temu, w 1981 roku, odbyła się debata pomiędzy Jacques’em Derridą, mistrzem dekonstrukcji, a Hansem Georgem Gadamerem, obrońcą hermeneutyki. Jeden z nich twierdził, że wszelka komunikacja, a właściwie wszelki tekst, jest nie-porozumieniem, drugi – że zawsze buduje mosty między ludźmi. To napięcie określa książkę Dawida Matuszka "Imiona ojców. Możliwość psychoanalizy w badaniach literackich". Jest ona wytężoną medytacją nad tym, do jakiego stopnia, zastosowana jako teoria literatury, psychoanaliza – szczególnie ta Lacanowska - zdradza swoje buntownicze powołanie, ale też, czy krytyka literacka może obyć się bez psychoanalitycznych praktyk, wreszcie, czy nie utożsamiają się one w jakiejś transgresji, wyjściu poza obszar teorii w czyste językowe akty. Sama ta medytacja jest oczywiście wpisana w główny temat pracy – relację podmiotu z figurą ojca i z ojcowskim prawem. W tle jednak stale przewija się pytanie o status tekstu, o jego relację z ludzkim światem. Ukrytym kluczem jest jouissance. Książka Dawida Matuszka jest ważnym wkładem w refleksję nad miejscem, które psychoanaliza może zająć we współczesnej krytyce literatury, ale też jest rozpatrzeniem jej miejsca we współczesnej kulturze, we współczesnym świecie języka. Jednocześnie jest próbą odniesienia się do ojcowskich – i męskich – figur polskiej literatury, otwierającą, mam nadzieję, dalszą eksplorację tego obszaru. (z recenzji wydawniczej dra hab. Andrzeja Ledera)
Dawid Matuszek - doktor nauk humanistycznych, pracuje w Zakładzie Poetyki Historycznej i Sztuki Interpretacji na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Teoretyk lektury, zajmuje się psychoanalizą literatury i literaturoznawstwa, a także męskością w kulturze polskiej. Redaktor monografii "Polityczność psychoanalizy. Freud – Lacan – Žižek". Miłośnik Lacana, polityki i gier wideo.
Wojciech Śmieja wpisuje się swoją książką mocno w nurt badań nad – rozumianą tu jako fantazmat, mit, fikcja – męskością w jej relacji z kulturą dominującą. Oczywiście, fikcjonalność nie osłabia ani symbolicznego potencjału, ani materialnego oddziaływania, w tym możliwości zadawania ran. Nieprzerobiona historyczna trauma, a nade wszystko zdolność do autoodtwarzania się fikcji podtrzymują przy życiu narrację hegemonicznej męskości. Rezerwuarem – a może i kliniką – tego „wiecznego Grunwaldu” jest literatura. "Hegemonia i trauma" może być umieszczona w przynajmniej trzech porządkach lekturowych: jako rozwinięcie prowadzonych dotychczas dość skąpo 'man studies': jako kolejna rewindykacja kanonu literatury polskiej XX wieku; jako przyczynek do dyskusji na temat gwałtownej restytucji kategorii polskości w polityce i kulturze ostatnich lat. Każdy z tych sposobów czytania przyniesie czytającym pożytki i przyjemności. (z recenzji wydawniczej prof. Ingi Iwasiów)
Wojciech Śmieja – ur. 1977, badacz literatury związany z Uniwersytetem Śląskim, dr hab., autor "Literatury, której nie ma". "Szkiców o 'literaturze homoseksualnej'" (2010), "Homoseksualności i nowoczesności". "Szkiców o teorii, historii i literaturze" (2015), a także wielu artykułów, szkiców, esejów w „Pamiętniku Literackim”, „Tekstach Drugich”, „Śląskich Studiach Polonistycznych” i in. Miłośnik reportażu i fotografii – swoje (foto)reportaże publikował m.in. w „Polityce”, „Gazecie Wyborczej”, „Kontynentach”, w 2012 ukazał się zbiór "Gorsze światy. Migawki z Europy Środkowo-Wschodniej".
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
