Tytuł zbioru opowiadań Mechanika pękania autorstwa Martina Vlado automatycznie przywodzi na myśl zagadnienia z zakresu materiałoznawstwa. Nic bardziej mylnego. Autor bowiem pod tym tytułem skrywa próbę nakreślenia procesu powolnego pękania stosunków międzyludzkich na płaszczyźnie kraju, rodziny bądź związku dwojga osób.
Rudolf Jašík (2 grudnia 1919, Turzówka – 30 lipca 1960, Bratysława, zaliczany do najwybitniejszych klasyków słowackiej i światowej literatury) w dziele Plac Świętej Elżbiety w znamienny sposób kreśli obraz drugiej wojny światowej. Na tle brudnozielonych i czarnych mundurów pojawia się miłość, która w tym epickim przekazie jest nadrzędną wartością ludzkiego życia: „Miłość jest nieśmiertelna. Nie umiera. Tylko idzie do grobu”. Igor Hamar jako kilkuletni chłopiec zakosztuje ciężkiej fizycznej pracy w winnicy, do której po śmierci ojca i z braku środków do życia trafia z matką. Po kilku latach wraca na peryferie miasta. Poznaje margines społeczny, ale weń nie wsiąka. Poznaje bogactwo, ale nie ulega pokusie. Wciąż, dla kilku koron, ima się różnych prac fizycznych. Opiekuje się matką, którą odbiera mu nieuleczalna choroba. Kocha Ewę Weimannową, Żydówkę, którą odbierają mu brutalne faszystowskie macki. Tylko przyjaciel, obuwnik Maguš, uchroni osiemnastoletniego przed ostateczną decyzją. Czy może mu też odpowiedzieć na nurtujące pytanie: jaki jest sens życia? Jašík nie potrafi bezmyślnie i beznamiętnie obserwować, ale zdaje sobie sprawę ze specyfiki ludzkich zachowań i na tle antyfaszystowskiej, narodowowyzwoleńczej walki po mistrzowsku wplata je w swoje wątki. Uświadamia człowiekowi jego spójność z działaniem, prawami, zwłaszcza z prawem do wolności i miłości. Bogaty wachlarz używanych przez autora środków artystycznego wyrazu zarówno w bezpośrednich dialogach, jak i w wewnętrznych dyskursach bohaterów, tworzy w tym dziele niepowtarzalny klimat.
Antologia słowackiej prozy to szerokie spektrum poznawcze życia w tym kraju, dawniej i dziś. Na kanwie spraw codziennych, autorzy wprowadzają czytelnika w zawiły świat konkretnego człowieka na konkretnym tle (Martin Vlado), dokonują retrospekcji życia jednostki (Mária Bátorová), czasami z rodzinną intymnością na tle historycznym (Ľudovít Petraško), w realiach środowiska, w którym przyszło żyć bohaterom ich prozy. Poznajemy próby i sposoby radzenia sobie z tajemnicą własnego ego i wypływającymi z podświadomości pragnieniami (Jana Bodnárová, Helena Dvořáková, Jana Juráňová), jesteśmy świadkami analiz wartości społecznych, priorytetów i światopoglądu (Radovan Brenkus), jak i admirowania niezwykłych ludzi czasami wręcz za sprawą głębokiego uczucia rodzinnego (Etela Farkašová). Uzmysławiamy sobie zależności i konflikty między pokoleniami (Rút Lichnerová) w zderzeniu z, czasami brutalną rzeczywistością. Fragmenty prozy traktują o zawiłościach losów ludzkich i stosunku jednostki do rzeczywistości (Peter Karpinský), bądź za parawanem humoru wnoszą do literatury wielkie ludzkie dramaty (Eva Maliti Fraňová), wewnętrzne sprzeczności oraz niewiarygodne sploty okoliczności na pełnej przeszkód drodze do samorealizacji. Autorzy starają się swoje percepcje przedstawić w sposób artystyczny, filozoficzny, czasami bezpośredni, chociaż nie banalny, gdyż zawsze literacko dojrzały. Kontakt z prozą słowacką dzięki tym właśnie jedenastu autorom to nie tylko możliwość odkrycia jej wartości literackich, zrozumienia i porównania literatury sąsiadujących ze sobą krajów, ale przede wszystkim głębokie przeżycie dla czytelnika, który sięgnie po Portrety z bliska.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
