Antologia "Polscy fotografowie, krytycy i teoretycy o fotografii 1839–-1989" mieści w sobie największy i najbardziej przekrojowy zbiór polskojęzycznych tekstów źródłowych z obszaru fotografii. Tom opracowany przez trzech poznańskich historyków sztuki (Witolda Kanickiego, Dorotę Łuczak, Macieja Szymanowicza) tom obejmuje łącznie ponad 260 tekstów (lub ich fragmentów), napisanych przez kilkudziesięciu autorów i autorek. Całość została podzielona na trzy osobne części, z których pierwsza (Początki fotografii w dyskursie publicystycznym, artystycznym i naukowym 1839–-1903) skupia się na wypowiedziach z XIX wieku, druga (Podstawowe paradygmaty polskiej teorii fotografii w latach 1900–1955) śledzi rozwój refleksji o fotografii od piktorializmu do socrealizmu, natomiast trzecia (Fotografia w dyskursywnej sieci w latach 1955–1989) obejmuje czasy najnowszych dyskusji teoretycznych dotyczących tego medium. Osobną częścią liczącej 848 stron antologii jest Aneks, w którym znalazły się trzy rozdziały poświęcone problematyce awangardy (ze szczególnym uwzględnieniem fotomontażu), a także fotografii kolorowej i reklamowej. Pogrupowane w ten sposób wypowiedzi poprzedzone zostały obszernymi tekstami naukowymi, napisanymi przez zespół badaczy odpowiedzialnych za wybór i opracowanie źródeł.
Antologia stanowi doskonałe uzupełnienie publikacji historycznych poświęconych historii fotografii w Polsce, ułatwiając badaczom pracę nad różnymi epokami, zjawiskami i nurtami. Lektura skierowana jest również do popularnych odbiorców spoza środowiska akademickiego, zainteresowanych różnymi aspektami fotografii. Zamieszczone w niej artykuły dotyczą zarówno istoty medium, jak i jego relacji ze sztuką, kulturą czy polityką. Pośród wielu autorów wyselekcjonowanych tekstów znalazły się liczne wypowiedzi klasyków polskiej sztuki, nauki, publicystyki i literatury (w tym m.in. Zdzisława Beksińskiego, Jana Bułhaka, Zbigniewa Dłubaka, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Natalii LL, Bolesława Prusa, Józefa Robakowskiego, Mieczysława Szczuki czy Stanisława Witkiewicza). Oprócz wypowiedzi funkcjonujących w świadomości badaczy fotografii, w tomie opublikowane zostały rzadkie i nieznane artykuły, a nawet maszynopisy.
Książka została sfinansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2014–-2018, projekt 11H 13 0125 82 pod kierownictwem dra Witolda Kanickiego
Fotografia jest wynalazkiem świata zachodniego, w którym oko (metaforyczne) od wieków zajmowało w procesach poznawczych wyjątkowe miejsce wśród zmysłów. Na fundamencie okularocentryzmu fotografia stała się uprzywilejowanym narzędziem władzy i rozmaitych aparatów ideologicznych. Dorota Łuczak przypatruje się relacji pomiędzy fotografią i wzrokocentryzmem, wskazując jednak na redukcjonistyczny charakter prostego sprowadzania fotografii do funkcji biernego instrumentu. W interpretacjach obrazów światłoczułych powstających w kręgach artystycznych w drugiej, trzeciej i czwartej dekadzie XX wieku badaczka ukazuje różnorodność realizowanych w fotografii modeli epistemologicznych i antropologicznych, w tym także o charakterze antywzrokocentrycznym. Wprowadzona przez autorkę kategoria wizji fotograficznej staje się modus operandi otwierającym nową perspektywę badawczą, bliską antropologii obrazu, w której przedmiotem analizy jest zarówno obraz, jak i proces percepcji widza.
Nieczęsto spotyka się teksty naukowe tak głęboko drążące specyfikę fotografii, a przy tym zakreślające tak szeroki horyzont problemowy i tak gruntownie rewidujące zastane przekonania.
prof. UAM dr hab. Stanisław Czekalski
Można zauważyć, że opcja zakładająca „rewizję krytyki”, która (upraszczając) czyniła z fotografii narzędzie opresji, umacniania władzy etc. bliska jest dzisiejszym tendencjom „humanistyki afirmatywnej”, dla której punktem wyjścia jest przełamanie właściwej postmodernizmowi negatywności.
prof. dr hab. Maria Poprzęcka
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
