Tysiąc lat historii żydowskiej społeczności Krakowa - w jednej książce. Monografia, na którą Kraków czekał od pokoleń.Szczycimy się faktem, że uciekający z całej Europy przed prześladowaniami Żydzi znaleźli schronienie w Polsce - w Po-lin, "miejscu, w którym mogli odpocząć". Ale co poza tym wiemy o historii Żydów w jednym z pierwszych miejsc ich osadnictwa, w Krakowie? Monumentalna i jednocześnie wciągająca opowieść o krakowskiej społeczności żydowskiej wypełnia białą plamę w polskiej historiografii.W obszernej i ilustrowanej pracy autorzy prowadzą czytelnika przez żydowskie dzieje począwszy od średniowiecza i pierwszych przybywających do Krakowa grup Żydów. Wyjaśniają powody przenosin do Kazimierza, opisują rozwój żydowskiego Krakowa w "złotym wieku" ery Jagiellonów, udział Żydów w polskim ruchu narodowym czasów rozbiorów i ich rolę w odrodzeniu Polski. Gwar krakowskich ulic był przez stulecia niepowtarzalną polifonią jidysz, hebrajskiego i polskiego. Temu, jak umilkł, poświęcone są rozdziały dotyczące czasu Zagłady. Monografię kończy część odnosząca się do odrodzenia życia żydowskiego po wojnie i próbach przywrócenia pamięci o żydowskim Krakowie.Na kartach książki znajdziemy też informacje o życiu codziennym i wiele nieoczywistych wątków dotyczących społeczności żydowskiej, jak jej kontakty z dworem królewskim czy barwny obraz półświatka. Poznamy wielkich kabalistów i słynnych rabinów, specyfikę ruchów mesjańskich, chasydyzmu i "żydowskiego oświecenia". Dowiemy się także o działalności organizacji Żydów krakowskich poza granicami Polski.Historia tysiąca lat obecności Żydów w Krakowie wreszcie doczekała się godnej publikacji.Autorki i autorzy (w kolejności alfabetycznej): Czesław Brzoza, Michał Galas, Edyta Gawron, Stefan Gąsiorowski, Anna Jakimiszyn-Gadocha, Adam Kaźmierczyk, Alicja Maślak-Maciejewska, Przemysław Zarubin.Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego.
Znaczenie synagogi Tempel i skupionej przy niej społeczności postępowej wyraźnie zaznacza się w dziejach krakowskich Żydów. Środowisko to nie tylko zajmowało istotne miejsce w religijnym i kulturalnym uniwersum żydowskim, ale także miało niebagatelny wpływ na pozytywne relacje żydowsko-chrześcijańskie oraz kształtowanie postaw patriotycznych. Związane z nim były również tak ważne postaci jak Szymon Dankowicz, Maurycy Weber i Ozjasz Thon.
Artykuły zebrane w niniejszym tomie, którego powstanie zainspirowane jest przypadającymi w ostatnich latach rocznicami związanymi z Templem, skupiają się na wymienionych zagadnieniach. Ich autorami są pracownicy naukowi, doktoranci i studenci Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Synagoga Tempel i środowisko krakowskich Żydów postępowych pod redakcją Michała Galasa to pierwsza książka wychodzącą w serii ?Studia i materiały z dziejów judaizmu w Polsce?, która ma przedstawiać najnowsze osiągnięcia w dziedzinie badań nad religijną tradycją Żydów polskich, a także teksty źródłowe oraz zapomniane materiały i publikacje poświęcone tej tematyce.
Podstawę niniejszej publikacji stanowi zbiór oryginalnych opowieści chasydzkich o życiu i działalności cadyka Dawida Bidermana, wydanych w Piotrkowie w 1930 roku pod tytułem „Migdal Dawid” (Wieża Dawida). Ich przekładowi, dokonanemu przez Agatę Paluch i Wojciecha Tworka, towarzyszą artykuły opisujące rozwój ruchu chasydzkiego, ze szczególnym uwzględnieniem postaci Dawida Bidermana jako założyciela dynastii cadyków lelowskich oraz dziejów chasydów lelowskich. Jan Doktór omawia znaczenie i najważniejsze cechy tego ruchu religijnego oraz sytuuje w nim postać Bidermana i ukształtowaną przez niego doktrynę. Uriel Gellman przedstawia funkcjonowanie „chasydyzmu Lelów” w Ziemi Izraela. Tekst autorstwa Mirosława Skrzypczyka prezentuje mapę najważniejszych wydarzeń związanych z pielgrzymkami chasydów do Lelowa oraz kwestią przywracania pamięci o obecności Żydów w Lelowie, a także zarysowuje trajektorię relacji polsko-żydowskich w tej miejscowości. Poprzez dzieje chasydów lelowskich można zobaczyć, czym był i czym jest chasydyzm, a także zrozumieć, jakie znaczenie mają przyjazdy chasydów na jorcajt (rocznicę śmierci cadyka) do wielu polskich miast i miasteczek.
„Tom stanowi interesujący, a zarazem zasługujący na uznanie przykład determinacji naukowców zajmujących się dziejami ruchu chasydzkiego, związanych z różnymi ośrodkami naukowymi w Polsce i za granicą, oraz tłumaczy tekstów z języków żydowskich, którym zależy na pogłębianiu i popularyzowaniu badań nad dziejami i kulturą chasydów z Lelowa. Cele, jakie sobie postawili autorzy i tłumacze tekstów tego tomu, wychodzą naprzeciw coraz większemu zainteresowaniu chasydyzmem, w tym także grupą chasydów lelowskich, której założycielem był Dawid Biderman, będący jednocześnie założycielem znanej dynastii cadyków z Lelowa. Warto przy tym podkreślić, że grupa lelowskich chasydów do chwili obecnej wykazuje bardzo dużą aktywność, widoczną szczególnie w Izraelu. Natomiast o ich znaczeniu w Polsce świadczą nie tylko organizowane każdego roku pielgrzymki do grobu cadyka Dawida do Lelowa, w rocznicę jego śmierci, ale także chociażby to, że tworzą oni komitet zajmujący się powstającym centrum chasydzkim w Leżajsku, dedykowanym pochowanemu na tamtejszym cmentarzu żydowskim cadykowi Elimelechowi” (dr hab. Wacław Wierzbieniec prof. UR)
This book, edited by two leading scholars in the field, Michal Galas, head of the Marcell and Maria Roth Center for the History and Culture of Polish Jews and Polish-Jewish Relations at the Jagiellonian University, and Shoshana Ronen of the University of Warsaw, contains articles by major scholars from Poland, Israel and Germany on different aspects of Thon's life. (...) Among the topics covered in this comprehensive volume are the intellectual background in Lviv in which Thon grew up, the concept of Jewish identity reflected in his early works and his cooperation with his friend, Marcus Braude, in advancing Jewish education in Poland. Thon's role in local government and in supporting the arts in Krakow are also discussed, as are aspects of his philosophical thought, including his understanding of the work of the British philosopher Herbert Spencer and of the German-Jewish sociologist Georg Simmel. Other articles describe the religious life of Krakow's 'progressive' Jews and the character of Thon's preaching. Thon's interest in the development of Hebrew literature is extensively analyzed as is his journalistic oeuvre. The volume concludes with a moving account of Thon's funeral in Krakow in November 1936. (...) Unusually for a collection of this type, the different essays hang very well together and make a coherent whole. This is a major study of a neglected figure with contributions from the foremost scholars in the field.
Ten produkt jest zapowiedzią. Realizacja Twojego zamówienia ulegnie przez to wydłużeniu do czasu premiery tej pozycji. Czy chcesz dodać ten produkt do koszyka?
